Anayasa Mahkemesi Ikinci Bölümü 30/9/2020 tarihinde, Türkiye Genel Hizmetler Isçileri Sendikasi (B. No: 2016/14475) basvurusunda Anayasa’nin 51. maddesinde güvence altina alinan sendika hakkinin ihlal edildigine karar vermistir. Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi basvurucu Sendikaya toplu is sözlesmesi yapma yetkisi vermistir. Basvurucu Sendikanin beyanina göre Belediye Baskan Yardimcisi sendikali isçilerden derhâl Sendikadan istifa etmelerini istemis; aksi takdirde isyerlerinin ve görevlerinin degistirilecegini, nihayetinde is akitlerinin feshedilecegini bildirmistir. Iddiaya göre isçiler istifa etmeyince Sendikanin isyeri temsilcisinin is akdi feshedilmistir. Mahkemenin Degerlendirmesi Somut olaydaki uyusmazlik; basvurucu Sendikaya üye isçilerin sendika üyeliginden ayrilmalari için Belediye Baskan Yardimcisi tarafindan baski yapildigi, isçilerin görev yerlerinin degistirildigi ya da is akitlerinin feshedildigi iddialariyla Bassavciliga yapilan sikâyetin idarece sorusturma izni verilmemesi nedeniyle sonuçsuz kalmasina iliskindir. Kaymakamlik tarafindan sorusturma izni verilmemesi kararinda, Belediye tarafindan yapilan is ve islemlerin sendikal haklarin kullanilmasini engellemek olarak degerlendirilemeyecegi belirtilmistir. Bölge Idare Mahkemesi de ayni gerekçelerle basvurucu Sendikanin itirazini reddetmistir. Sendika hakki, çalisanlarin özgürce sendika kurabilmesini, kendi özgür iradeleriyle herhangi bir kaygi tasimadan sendikaya üye olabilmesini ve sendikal faaliyette bulunabilmesini gerektirmektedir. Bu baglamda 6356 sayili Kanun’un 25. maddesi isçilerin sendikal faaliyetlerine önemli güvenceler saglamaktadir. Anilan madde kapsaminda isçilerin sendikal faaliyette bulunmalarindan dolayi isten çikarilmalari veya farkli isleme tabi tutulmalari yasaklanmistir. Anilan Kanun'un 78. maddesinde kanuna aykiri olarak üye kaydedenler, üye kalmaya veya üyelikten ayrilmaya zorlayanlar yönünden idari para cezasi yaptirimi öngörülmek suretiyle sendikal haklar koruma altina alinmistir.Somut olayda Bassavcilik, basvurucu Sendika ile Belediyenin Sendikaya üye isçilerinin sikâyeti üzerine sorusturma baslatmistir. Belediye Baskan Yardimcisinin bazi isçilerin e-devlet sifrelerini alarak onlari sendika üyeliginden çikardigi, Sendikadan ayrilmayan bazi isçilerin görev yerlerini degistirdigi yönünde ifadeler mevcuttur. Temsilcinin açtigi ise iade davasi sonucunda sendikal nedenlerle is akdinin feshedildigi tespit edildigi gibi diger iki isçinin açtigi davalarda da ayni yönde tespitler yapilmistir.Tüm bu hususlar birlikte ele alindiginda sorusturma izni verilmemesinin ve buna yönelik itirazin reddine iliskin kararin sendika hakkinin devlete yükledigi pozitif yükümlülüklere uygun davranildigini gösterecek yeterli gerekçe içermedigi degerlendirilmistir. Bu hâliyle kamu makamlarinin sorusturmayi yürütüs biçimlerinin sendika özgürlügüne yönelik müdahaleler bakimindan caydiriciligi saglayacak nitelikte olmadigi sonucuna ulasilmistir. Anayasa Mahkemesi açiklanan gerekçelerle sendika hakkinin ihlal edildigine karar vermistir.
Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi basvurucu Sendikaya toplu is sözlesmesi yapma yetkisi vermistir. Basvurucu Sendikanin beyanina göre Belediye Baskan Yardimcisi sendikali isçilerden derhâl Sendikadan istifa etmelerini istemis; aksi takdirde isyerlerinin ve görevlerinin degistirilecegini, nihayetinde is akitlerinin feshedilecegini bildirmistir. Iddiaya göre isçiler istifa etmeyince Sendikanin isyeri temsilcisinin is akdi feshedilmistir.
Somut olaydaki uyusmazlik; basvurucu Sendikaya üye isçilerin sendika üyeliginden ayrilmalari için Belediye Baskan Yardimcisi tarafindan baski yapildigi, isçilerin görev yerlerinin degistirildigi ya da is akitlerinin feshedildigi iddialariyla Bassavciliga yapilan sikâyetin idarece sorusturma izni verilmemesi nedeniyle sonuçsuz kalmasina iliskindir.
Kaymakamlik tarafindan sorusturma izni verilmemesi kararinda, Belediye tarafindan yapilan is ve islemlerin sendikal haklarin kullanilmasini engellemek olarak degerlendirilemeyecegi belirtilmistir. Bölge Idare Mahkemesi de ayni gerekçelerle basvurucu Sendikanin itirazini reddetmistir.
Sendika hakki, çalisanlarin özgürce sendika kurabilmesini, kendi özgür iradeleriyle herhangi bir kaygi tasimadan sendikaya üye olabilmesini ve sendikal faaliyette bulunabilmesini gerektirmektedir. Bu baglamda 6356 sayili Kanun’un 25. maddesi isçilerin sendikal faaliyetlerine önemli güvenceler saglamaktadir. Anilan madde kapsaminda isçilerin sendikal faaliyette bulunmalarindan dolayi isten çikarilmalari veya farkli isleme tabi tutulmalari yasaklanmistir. Anilan Kanun'un 78. maddesinde kanuna aykiri olarak üye kaydedenler, üye kalmaya veya üyelikten ayrilmaya zorlayanlar yönünden idari para cezasi yaptirimi öngörülmek suretiyle sendikal haklar koruma altina alinmistir.Somut olayda Bassavcilik, basvurucu Sendika ile Belediyenin Sendikaya üye isçilerinin sikâyeti üzerine sorusturma baslatmistir. Belediye Baskan Yardimcisinin bazi isçilerin e-devlet sifrelerini alarak onlari sendika üyeliginden çikardigi, Sendikadan ayrilmayan bazi isçilerin görev yerlerini degistirdigi yönünde ifadeler mevcuttur. Temsilcinin açtigi ise iade davasi sonucunda sendikal nedenlerle is akdinin feshedildigi tespit edildigi gibi diger iki isçinin açtigi davalarda da ayni yönde tespitler yapilmistir.Tüm bu hususlar birlikte ele alindiginda sorusturma izni verilmemesinin ve buna yönelik itirazin reddine iliskin kararin sendika hakkinin devlete yükledigi pozitif yükümlülüklere uygun davranildigini gösterecek yeterli gerekçe içermedigi degerlendirilmistir. Bu hâliyle kamu makamlarinin sorusturmayi yürütüs biçimlerinin sendika özgürlügüne yönelik müdahaleler bakimindan caydiriciligi saglayacak nitelikte olmadigi sonucuna ulasilmistir.
Anayasa Mahkemesi açiklanan gerekçelerle sendika hakkinin ihlal edildigine karar vermistir.