vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffd88400000000ad01000001000100Davacilarin “overbooking” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmamak suretiyle manevi zararinin olustugu göz önüne alinarak davacilar yararina uygun bir manevi tazminata hükmetmek gerekir. T.C. YARGITAY 11. HUKUK DAIRESI E. 2018/4239 K. 2019/5756 T. 24.9.2019 HAVAYOLU TASIMASINDA "OVERBOOKING" UYGULAMASI NEDENIYLE MANEVI TAZMINAT Havayolu Sirketlerinin Maliyeti Azaltmak ve Kâr Elde Edebilmek Amaci ile Bilet Alip Uçaga Binmeyen Yolcularin Orani Dikkate Alinmak Suretiyle Fazladan Bilet Satisi Yaptiklari Zaman Zaman Fazladan Satilan Biletler Nedeniyle Bazi Yolcu ya da Yolcularin Uçakta Yer Kalmamasi Sebebiyle Uçaga Alinamadiklarinin Bilindigi – Overbooking Nedeniyle Uçaga Alinmayan Bazi Yolcularin Magduriyeti Gündeme Gelebilerek Manevi Tazminata Hükmedilebilecegi FAZLADAN SATISTAN KAYNAKLANAN MAGDURIYET Overbooking Yani Fazladan Satis Nedeniyle Uçaga Alinmayan Bazi Yolcularin Magduriyeti Meydana Gelebilmekte Olup Bu Magduriyet ile Manevi Tazminata Hükmedilmesinin Gündeme Gelebilecegi - Davacilarin Overbooking Uygulamasi Nedeniyle Randevusu Alinmis Ameliyata Giremedigi/Manevi Tazminatin Kabulü Yönünde Hüküm Kurulmasi Gerekmekte Olup Kararin Bozulacagi EKSIK INCELEME ILE HÜKÜM KURULMASI Davacilarin “Overbooking” Uygulamasi Nedeniyle Uçaga Alinmamak Suretiyle Manevi Zararinin Olustugu Göz Önüne Alinmak ve Gerekirse Davali Kurumun Yapmis Oldugu Kahire Aktarmali Istanbul Uçusuna Yer Temin Edilmesi Gibi Teklif de Degerlendirilmek Suretiyle Davacilar Yararina Uygun Bir Manevi Tazminata Hükmedilmesi Gerektigi - Kararin Bozulmasi Gerektigi 6098/m. 58 DAVA ÖZETI : Dava, havayolu tasimasinda "overbooking" uygulamasi nedeniyle manevi tazminat istemine iliskindir. Havayolu sirketlerinin maliyeti azaltmak ve kâr elde edebilmek amaci ile istatistik yardimi ile yaptiklari hesaplamalar isiginda, bilet alip uçaga binmeyen yolcularin orani dikkate alinmak suretiyle fazladan bilet satisi yaptiklari, bu dogrultuda zaman zaman fazladan satilan biletler nedeniyle bazi yolcu ya da yolcularin uçakta yer kalmamasi sebebiyle uçaga alinamadiklari bilinen bir olgudur. Uygulamada “overbooking” adi verilen fazladan satis nedeniyle, uçaga alinmayan bazi yolcularin magduriyeti gündeme gelebilmekte, bu magduriyet manevi zarar boyutuna ulasabilmekte ve manevi tazminata hükmedilmesi gündeme gelebilmektedir. Davacilar Dubai-Istanbul seferini yapan uçaga binmek üzere Dubai Havalimanina gitmis, ancak davalinin yaptigi fazla bilet satisi nedeniyle, bu uçaga binemeyip Kahire aktarmali Istanbul uçagina binmek zorunda kalmis, bu arada tüm esyalarini kendileri tasimak zorunda birakilmis, yolculugun daha uzun sürmesi sonucunda bileti önceden alinan Istanbul-Antalya uçagina binemediklerinden yeniden bilet almak zorunda birakilmis, ayrica bir gece Istanbul'da konaklamak zorunda kaldiklarindan randevusu alinmis ameliyata girememislerdir. Bu durumda, davacilarin “overbooking” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmamak suretiyle manevi zararinin olustugu göz önüne alinmak ve gerekirse davali kurumun yapmis oldugu Kahire aktarmali Istanbul uçusuna yer temin edilmesi gibi teklif de degerlendirilmek suretiyle davacilar yararina uygun bir manevi tazminata hükmetmek gerekir. Açiklanan nedenlerle kararin bozulmasi gerekir. DAVA : Taraflar arasinda görülen davada Istanbul 1. Tüketici Mahkemesince verilen 17/05/2018 tarih ve 2016/1034-2018/369 Sayili kararin Yargitayca incelenmesinin davacilar vekili tarafindan istenildigi ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildigi anlasilmis olmakla, dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, durusma tutanaklari ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra isin geregi görüsülüp, düsünüldü: KARAR : Davaci vekili, müvekkillerinin 2015 yili basindan itibaren Dubai'de yasadigini, müvekkillerinden ...'un hamile oldugunu, Antalya'da bulunan doktoru tarafindan hamileliginin saglikli sekilde sürmesi için gerekli olan ameliyatin yapilmasi konusunda kendisine 20/04/2015 tarihine randevu verildigini, 19/04/2015 tarihinde konfor, koltuk araliklarinin genisligi ve hizmet kalitesini de dikkate alarak Dubai-Istanbul seferini yapacak davali sirkete ait uçakta seyahat etmek üzere uçus tarihinden çok önce biletlerini aldiklarini, havaalanina seyahat saatinden 3 saat önce gittiklerini ve uçus için gerekli islemleri tamamladiklarini, uçus saati geldiginde uçaga binmek üzereyken uçagin dolu oldugu ve davali sirketin fazladan koltuk sattigi gerekçesi ile uçaga alinmadiklarini, durumlarini bildirmelerine ragmen davali sirket yetkililerini ikna edemediklerini, güvenlik zoru ile kapidan uzaklastirildiklarini, müvekkillerinin israrli çabalari karsiliginda bir saat sonrasinda Kahire aktarmali baska bir uçakta yer ayarlandigini, ancak bu uçagin kalktigi alana gidebilmek için havaalani içerisinde ellerinde valizleri ile kendi baslarina birakildiklarini, ayni sekilde Kahire'de valizlerini diger uçaga da kendileri tasimak zorunda kaldiklarini, Istanbul'a vardiklarinda Istanbul'dan Antalya'ya gitmek için aldiklari uçak biletlerinin de uçagin kalkmis olmasi sebebiyle yandigini, yeniden bilet almak zorunda kaldiklarini, davali sirket yetkililerinin yasanan bu süreçlerde kendileri ile ilgilenmedigini, ameliyat günü Antalya'ya ulasamadiklarindan bir hafta sonra ameliyatin yapildigini, bu olaylar sebebiyle stres, yorgunluk ve üzüntü yasadiklarini, bu durumun müvekkillerini derinden etkiledigini ileri sürerek davaci ... için 45.000,00 TL ve ... için 30.000,00 TL manevi tazminatin en yüksek ticari avans faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmistir. Davali vekili Dubai'de yasanan overbook durumu için Türk hukukunun uygulanamayacagini, davanin Dubai'de açilmasi gerektigini, davacilarin iddialarinin Dubai'de yasanmasi sebebiyle arastirilabilir nitelikte olmadigini, iddialar dogru olsa dahi yasananlarin mevzuatta yer alan bir uygulama oldugunu, davacilarin mevzuata uygun sekilde en yakin uçusa yönlendirilip varis yerlerine ulastirildiklarini, ayrica kendilerine maddi-manevi zararin tazmini için hediye uçak bileti verildigini, overbook durumunun bir sektör uygulamasi olup, davacilarin sahsina yönelik bir uygulama yapilmadigini, son dakika yola çikilip ameliyata gidildigi iddiasinin makul olmadigini, ameliyatin sonradan gerçeklestirilip bir zararin meydana gelmedigini, ayrica istenilen tazminat miktarlarinin fahis oldugunu savunarak davanin reddine karar verilmesini talep etmistir. Mahkemece, iddia, savunma, bilirkisi raporu ve dosya kapsamina göre, davaci ...'un doktorunun tanik olarak verdigi beyaninda “dogumun saglikli bir biçimde gerçeklestigini” bildirdigi, tazminata karar verilebilmesi için bir zararin gerçeklesmesi ile zararla davali tarafin eylemi arasinda illiyet baginin bulunmasi gerektigi, netice itibariyla bir zararin meydana gelmemis oldugu gerekçesi ile davanin reddine karar verilmistir. Karari, davacilar vekili temyiz etmistir. Dava, havayolu tasimasinda "overbooking" uygulamasi nedeniyle manevi tazminat istemine iliskindir. TBK 58. maddesinde, kisilik hakkinin zedelenmesinden zarar görenin, ugradigi manevi zararina karsilik manevi tazminat adi altinda bir miktar para ödenmesini isteyebilecegi düzenlenmistir. Bu hükme göre, her sözlesmeye aykirilik tek basina manevi tazminati gerektirmez. Manevi tazminata hükmedilebilmesi için ayni zamanda TBK'nin 58. maddesinde belirtilen sartlar dahilinde kisilik haklarina yönelik bir saldirinin da mevcudiyeti gerekir. Manevi zarar, kisinin duygusal dengesini bozan, yasama sevincini, yasama keyfini azaltan, panik, korku, dehset, yas, öfke, igrenme, elem, küçük düsme, utanç duyma, moralsizlik, tedirginlik, ümitsizlik, yalnizlik hissi, asagilik hissi, hayal kirikligi gibi olumsuz duygular, sarsintilar veya fiziksel acilar olarak tanimlanabilir (Sözlesmeye Aykiriliktan Dogan Manevi Tazminat,..., Istanbul 2008, s. 184 vd.) Somut olayda davacilar vekili, müvekkillerinden ...'un hamile oldugunu, Antalya'da bulunan doktorunun daha önceden yaptigi tetkikler neticesinde rahim agzindaki açikligin ileriki aylarda düsük yapma riskini % 90'lara çikarabilecegini söyleyip 20/04/2015 tarihinde ameliyat yapilmak üzere müvekkiline randevu verildigini, müvekkillerinin bileti daha önce alinmis 19/04/2015 tarihi saat 14:20'de Dubai-Istanbul seferini yapacak uçaga binmek üzere 3 saat önce Dubai Havalimanina gittiklerini, tüm islemleri tamamlamalarina ragmen davalinin “overbook” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmadiklarini, davali sirketin yönlendirmesi ile davali sirketin uçak biletlerini temin ettigi 15:00 de kalkan Kahire aktarmali olarak Istanbul'a giden baska bir uçaga ameliyata yetisebilmek için binmek zorunda kaldiklarini, Kahire üzerinden Istanbul'a yapilan yolculugun 23:30 da sonlandigini, bu süreçte yanlarinda bulunan esyalarini kendileri tasimak ve uzun süre havaalanlari içerisinde yürümek zorunda kaldiklarini, Istanbul-Antalya arasi aldiklari uçak biletinin ise zamaninda Istanbul'a varamamalari sebebiyle yandigini, uygun bir uçus bulunamamasi sebebiyle bir gece Istanbul'da konaklamak zorunda kaldiklarini, yeniden uçak bileti aldiklarini, ayrica ameliyata zamaninda yetisememeleri sebebiyle ameliyatin bir hafta sonra yapildigini, müvekkillerinin süreç içindeki stres, yorgunluk ve üzüntü duyduklarini belirterek manevi tazminat talebinde bulunmustur. Mahkemece talimat yolu ile dinlenen davaci ...'un doktoru ...'un, “davalinin gebelikten önce rahim agzinda yetmezlik oldugunu saptadigini, hamileliginin 2. ayinda davaciya hamileligin 13. veya 14. haftasinda rahim agzinin dikilmesi gerektigini yönünde bilgi ve bu operasyon için davaciya randevu verdigini, rahim agzi açikliginin erken doguma ve bebegin kaybedilmesi riskini yaratan bir rahatsizlik oldugunu, hava limaninda davacinin valiz tasimasi ve uzun süreli yürümesinin erken dogum ve bebegin kaybedilmesi riskini artiran olaylar oldugunu” beyan ettigi görülmüstür. Davacilarin, davalinin fazladan bilet satmasi nedeniyle uçaga alinmadigi hususu dosya kapsami itibari ile çekismesizdir. Somut olayda, üzerinde durulup, tartisilmasi gereken husus, davali ... sirketinden fazla bilet satisi nedeniyle uçaga alinmayan yolcularin manevi tazminat talebinde bulunup bulunamayacaklari üzerinde toplanmaktadir. Havayolu sirketlerinin maliyeti azaltmak ve kâr elde edebilmek amaci ile istatistik yardimi ile yaptiklari hesaplamalar isiginda, bilet alip uçaga binmeyen yolcularin orani dikkate alinmak suretiyle fazladan bilet satisi yaptiklari, bu dogrultuda zaman zaman fazladan satilan biletler nedeniyle bazi yolcu ya da yolcularin uçakta yer kalmamasi sebebiyle uçaga alinamadiklari bilinen bir olgudur. Uygulamada “overbooking” adi verilen fazladan satis nedeniyle, uçaga alinmayan bazi yolcularin magduriyeti gündeme gelebilmekte, bu magduriyet manevi zarar boyutuna ulasabilmekte ve bunun sonucunda manevi tazminata hükmedilmesi gündeme gelebilmektedir. Davacilar 19/04/2015 tarihi saat 14:20'de Dubai-Istanbul seferini yapan uçaga binmek üzere Dubai Havalimanina gitmis, ancak davalinin yaptigi fazla bilet satisi nedeniyle, bu uçaga binemeyip Kahire aktarmali Istanbul uçagina binmek zorunda kalmis, bu arada tüm esyalarini kendileri tasimak zorunda birakilmis, yolculugun daha uzun sürmesi sonucunda bileti önceden alinan Istanbul-Antalya uçagina binemediklerinden yeniden bilet almak zorunda birakilmis, ayrica bir gece Istanbul'da konaklamak zorunda kaldiklarindan 20/04/2015 tarihinde randevusu alinmis ameliyata girememislerdir. Bu durumda, yukarida açiklanan ilke ve esaslar isiginda, davacilarin “overbooking” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmamak suretiyle manevi zararinin olustugu göz önüne alinmak ve gerekirse davali kurumun yapmis oldugu Kahire aktarmali Istanbul uçusuna yer temin edilmesi gibi teklif de degerlendirilmek suretiyle davacilar yararina uygun bir manevi tazminata hükmedilmek gerekirken, yazili sekilde, sartlari olusmadigindan bahisle ret hükmü kurulmasi dogru görülmemis, hükmün davacilar yararina bozulmasi gerekmistir. SONUÇ : Yukarida açiklanan nedenlerle, davacilarin temyiz itirazlarinin kabulüne, kararin davacilar yararina BOZULMASINA, ödedigi pesin temyiz harcinin istegi halinde temyiz eden davacilara iadesine, 24.09.2019 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
T.C. YARGITAY 11. HUKUK DAIRESI E. 2018/4239 K. 2019/5756 T. 24.9.2019
Havayolu Sirketlerinin Maliyeti Azaltmak ve Kâr Elde Edebilmek Amaci ile Bilet Alip Uçaga Binmeyen Yolcularin Orani Dikkate Alinmak Suretiyle Fazladan Bilet Satisi Yaptiklari Zaman Zaman Fazladan Satilan Biletler Nedeniyle Bazi Yolcu ya da Yolcularin Uçakta Yer Kalmamasi Sebebiyle Uçaga Alinamadiklarinin Bilindigi – Overbooking Nedeniyle Uçaga Alinmayan Bazi Yolcularin Magduriyeti Gündeme Gelebilerek Manevi Tazminata Hükmedilebilecegi
FAZLADAN SATISTAN KAYNAKLANAN MAGDURIYET
Overbooking Yani Fazladan Satis Nedeniyle Uçaga Alinmayan Bazi Yolcularin Magduriyeti Meydana Gelebilmekte Olup Bu Magduriyet ile Manevi Tazminata Hükmedilmesinin Gündeme Gelebilecegi - Davacilarin Overbooking Uygulamasi Nedeniyle Randevusu Alinmis Ameliyata Giremedigi/Manevi Tazminatin Kabulü Yönünde Hüküm Kurulmasi Gerekmekte Olup Kararin Bozulacagi
EKSIK INCELEME ILE HÜKÜM KURULMASI
Davacilarin “Overbooking” Uygulamasi Nedeniyle Uçaga Alinmamak Suretiyle Manevi Zararinin Olustugu Göz Önüne Alinmak ve Gerekirse Davali Kurumun Yapmis Oldugu Kahire Aktarmali Istanbul Uçusuna Yer Temin Edilmesi Gibi Teklif de Degerlendirilmek Suretiyle Davacilar Yararina Uygun Bir Manevi Tazminata Hükmedilmesi Gerektigi - Kararin Bozulmasi Gerektigi
6098/m. 58
DAVA ÖZETI :
Dava, havayolu tasimasinda "overbooking" uygulamasi nedeniyle manevi tazminat istemine iliskindir. Havayolu sirketlerinin maliyeti azaltmak ve kâr elde edebilmek amaci ile istatistik yardimi ile yaptiklari hesaplamalar isiginda, bilet alip uçaga binmeyen yolcularin orani dikkate alinmak suretiyle fazladan bilet satisi yaptiklari, bu dogrultuda zaman zaman fazladan satilan biletler nedeniyle bazi yolcu ya da yolcularin uçakta yer kalmamasi sebebiyle uçaga alinamadiklari bilinen bir olgudur. Uygulamada “overbooking” adi verilen fazladan satis nedeniyle, uçaga alinmayan bazi yolcularin magduriyeti gündeme gelebilmekte, bu magduriyet manevi zarar boyutuna ulasabilmekte ve manevi tazminata hükmedilmesi gündeme gelebilmektedir.
Davacilar Dubai-Istanbul seferini yapan uçaga binmek üzere Dubai Havalimanina gitmis, ancak davalinin yaptigi fazla bilet satisi nedeniyle, bu uçaga binemeyip Kahire aktarmali Istanbul uçagina binmek zorunda kalmis, bu arada tüm esyalarini kendileri tasimak zorunda birakilmis, yolculugun daha uzun sürmesi sonucunda bileti önceden alinan Istanbul-Antalya uçagina binemediklerinden yeniden bilet almak zorunda birakilmis, ayrica bir gece Istanbul'da konaklamak zorunda kaldiklarindan randevusu alinmis ameliyata girememislerdir.
Bu durumda, davacilarin “overbooking” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmamak suretiyle manevi zararinin olustugu göz önüne alinmak ve gerekirse davali kurumun yapmis oldugu Kahire aktarmali Istanbul uçusuna yer temin edilmesi gibi teklif de degerlendirilmek suretiyle davacilar yararina uygun bir manevi tazminata hükmetmek gerekir. Açiklanan nedenlerle kararin bozulmasi gerekir.
DAVA : Taraflar arasinda görülen davada Istanbul 1. Tüketici Mahkemesince verilen 17/05/2018 tarih ve 2016/1034-2018/369 Sayili kararin Yargitayca incelenmesinin davacilar vekili tarafindan istenildigi ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildigi anlasilmis olmakla, dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, durusma tutanaklari ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra isin geregi görüsülüp, düsünüldü:
KARAR : Davaci vekili, müvekkillerinin 2015 yili basindan itibaren Dubai'de yasadigini, müvekkillerinden ...'un hamile oldugunu, Antalya'da bulunan doktoru tarafindan hamileliginin saglikli sekilde sürmesi için gerekli olan ameliyatin yapilmasi konusunda kendisine 20/04/2015 tarihine randevu verildigini, 19/04/2015 tarihinde konfor, koltuk araliklarinin genisligi ve hizmet kalitesini de dikkate alarak Dubai-Istanbul seferini yapacak davali sirkete ait uçakta seyahat etmek üzere uçus tarihinden çok önce biletlerini aldiklarini, havaalanina seyahat saatinden 3 saat önce gittiklerini ve uçus için gerekli islemleri tamamladiklarini, uçus saati geldiginde uçaga binmek üzereyken uçagin dolu oldugu ve davali sirketin fazladan koltuk sattigi gerekçesi ile uçaga alinmadiklarini, durumlarini bildirmelerine ragmen davali sirket yetkililerini ikna edemediklerini, güvenlik zoru ile kapidan uzaklastirildiklarini, müvekkillerinin israrli çabalari karsiliginda bir saat sonrasinda Kahire aktarmali baska bir uçakta yer ayarlandigini, ancak bu uçagin kalktigi alana gidebilmek için havaalani içerisinde ellerinde valizleri ile kendi baslarina birakildiklarini, ayni sekilde Kahire'de valizlerini diger uçaga da kendileri tasimak zorunda kaldiklarini, Istanbul'a vardiklarinda Istanbul'dan Antalya'ya gitmek için aldiklari uçak biletlerinin de uçagin kalkmis olmasi sebebiyle yandigini, yeniden bilet almak zorunda kaldiklarini, davali sirket yetkililerinin yasanan bu süreçlerde kendileri ile ilgilenmedigini, ameliyat günü Antalya'ya ulasamadiklarindan bir hafta sonra ameliyatin yapildigini, bu olaylar sebebiyle stres, yorgunluk ve üzüntü yasadiklarini, bu durumun müvekkillerini derinden etkiledigini ileri sürerek davaci ... için 45.000,00 TL ve ... için 30.000,00 TL manevi tazminatin en yüksek ticari avans faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmistir.
Davali vekili Dubai'de yasanan overbook durumu için Türk hukukunun uygulanamayacagini, davanin Dubai'de açilmasi gerektigini, davacilarin iddialarinin Dubai'de yasanmasi sebebiyle arastirilabilir nitelikte olmadigini, iddialar dogru olsa dahi yasananlarin mevzuatta yer alan bir uygulama oldugunu, davacilarin mevzuata uygun sekilde en yakin uçusa yönlendirilip varis yerlerine ulastirildiklarini, ayrica kendilerine maddi-manevi zararin tazmini için hediye uçak bileti verildigini, overbook durumunun bir sektör uygulamasi olup, davacilarin sahsina yönelik bir uygulama yapilmadigini, son dakika yola çikilip ameliyata gidildigi iddiasinin makul olmadigini, ameliyatin sonradan gerçeklestirilip bir zararin meydana gelmedigini, ayrica istenilen tazminat miktarlarinin fahis oldugunu savunarak davanin reddine karar verilmesini talep etmistir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkisi raporu ve dosya kapsamina göre, davaci ...'un doktorunun tanik olarak verdigi beyaninda “dogumun saglikli bir biçimde gerçeklestigini” bildirdigi, tazminata karar verilebilmesi için bir zararin gerçeklesmesi ile zararla davali tarafin eylemi arasinda illiyet baginin bulunmasi gerektigi, netice itibariyla bir zararin meydana gelmemis oldugu gerekçesi ile davanin reddine karar verilmistir.
Karari, davacilar vekili temyiz etmistir.
Dava, havayolu tasimasinda "overbooking" uygulamasi nedeniyle manevi tazminat istemine iliskindir. TBK 58. maddesinde, kisilik hakkinin zedelenmesinden zarar görenin, ugradigi manevi zararina karsilik manevi tazminat adi altinda bir miktar para ödenmesini isteyebilecegi düzenlenmistir. Bu hükme göre, her sözlesmeye aykirilik tek basina manevi tazminati gerektirmez. Manevi tazminata hükmedilebilmesi için ayni zamanda TBK'nin 58. maddesinde belirtilen sartlar dahilinde kisilik haklarina yönelik bir saldirinin da mevcudiyeti gerekir. Manevi zarar, kisinin duygusal dengesini bozan, yasama sevincini, yasama keyfini azaltan, panik, korku, dehset, yas, öfke, igrenme, elem, küçük düsme, utanç duyma, moralsizlik, tedirginlik, ümitsizlik, yalnizlik hissi, asagilik hissi, hayal kirikligi gibi olumsuz duygular, sarsintilar veya fiziksel acilar olarak tanimlanabilir (Sözlesmeye Aykiriliktan Dogan Manevi Tazminat,..., Istanbul 2008, s. 184 vd.)
Somut olayda davacilar vekili, müvekkillerinden ...'un hamile oldugunu, Antalya'da bulunan doktorunun daha önceden yaptigi tetkikler neticesinde rahim agzindaki açikligin ileriki aylarda düsük yapma riskini % 90'lara çikarabilecegini söyleyip 20/04/2015 tarihinde ameliyat yapilmak üzere müvekkiline randevu verildigini, müvekkillerinin bileti daha önce alinmis 19/04/2015 tarihi saat 14:20'de Dubai-Istanbul seferini yapacak uçaga binmek üzere 3 saat önce Dubai Havalimanina gittiklerini, tüm islemleri tamamlamalarina ragmen davalinin “overbook” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmadiklarini, davali sirketin yönlendirmesi ile davali sirketin uçak biletlerini temin ettigi 15:00 de kalkan Kahire aktarmali olarak Istanbul'a giden baska bir uçaga ameliyata yetisebilmek için binmek zorunda kaldiklarini, Kahire üzerinden Istanbul'a yapilan yolculugun 23:30 da sonlandigini, bu süreçte yanlarinda bulunan esyalarini kendileri tasimak ve uzun süre havaalanlari içerisinde yürümek zorunda kaldiklarini, Istanbul-Antalya arasi aldiklari uçak biletinin ise zamaninda Istanbul'a varamamalari sebebiyle yandigini, uygun bir uçus bulunamamasi sebebiyle bir gece Istanbul'da konaklamak zorunda kaldiklarini, yeniden uçak bileti aldiklarini, ayrica ameliyata zamaninda yetisememeleri sebebiyle ameliyatin bir hafta sonra yapildigini, müvekkillerinin süreç içindeki stres, yorgunluk ve üzüntü duyduklarini belirterek manevi tazminat talebinde bulunmustur. Mahkemece talimat yolu ile dinlenen davaci ...'un doktoru ...'un, “davalinin gebelikten önce rahim agzinda yetmezlik oldugunu saptadigini, hamileliginin 2. ayinda davaciya hamileligin 13. veya 14. haftasinda rahim agzinin dikilmesi gerektigini yönünde bilgi ve bu operasyon için davaciya randevu verdigini, rahim agzi açikliginin erken doguma ve bebegin kaybedilmesi riskini yaratan bir rahatsizlik oldugunu, hava limaninda davacinin valiz tasimasi ve uzun süreli yürümesinin erken dogum ve bebegin kaybedilmesi riskini artiran olaylar oldugunu” beyan ettigi görülmüstür. Davacilarin, davalinin fazladan bilet satmasi nedeniyle uçaga alinmadigi hususu dosya kapsami itibari ile çekismesizdir. Somut olayda, üzerinde durulup, tartisilmasi gereken husus, davali ... sirketinden fazla bilet satisi nedeniyle uçaga alinmayan yolcularin manevi tazminat talebinde bulunup bulunamayacaklari üzerinde toplanmaktadir.
Havayolu sirketlerinin maliyeti azaltmak ve kâr elde edebilmek amaci ile istatistik yardimi ile yaptiklari hesaplamalar isiginda, bilet alip uçaga binmeyen yolcularin orani dikkate alinmak suretiyle fazladan bilet satisi yaptiklari, bu dogrultuda zaman zaman fazladan satilan biletler nedeniyle bazi yolcu ya da yolcularin uçakta yer kalmamasi sebebiyle uçaga alinamadiklari bilinen bir olgudur. Uygulamada “overbooking” adi verilen fazladan satis nedeniyle, uçaga alinmayan bazi yolcularin magduriyeti gündeme gelebilmekte, bu magduriyet manevi zarar boyutuna ulasabilmekte ve bunun sonucunda manevi tazminata hükmedilmesi gündeme gelebilmektedir.
Davacilar 19/04/2015 tarihi saat 14:20'de Dubai-Istanbul seferini yapan uçaga binmek üzere Dubai Havalimanina gitmis, ancak davalinin yaptigi fazla bilet satisi nedeniyle, bu uçaga binemeyip Kahire aktarmali Istanbul uçagina binmek zorunda kalmis, bu arada tüm esyalarini kendileri tasimak zorunda birakilmis, yolculugun daha uzun sürmesi sonucunda bileti önceden alinan Istanbul-Antalya uçagina binemediklerinden yeniden bilet almak zorunda birakilmis, ayrica bir gece Istanbul'da konaklamak zorunda kaldiklarindan 20/04/2015 tarihinde randevusu alinmis ameliyata girememislerdir.
Bu durumda, yukarida açiklanan ilke ve esaslar isiginda, davacilarin “overbooking” uygulamasi nedeniyle uçaga alinmamak suretiyle manevi zararinin olustugu göz önüne alinmak ve gerekirse davali kurumun yapmis oldugu Kahire aktarmali Istanbul uçusuna yer temin edilmesi gibi teklif de degerlendirilmek suretiyle davacilar yararina uygun bir manevi tazminata hükmedilmek gerekirken, yazili sekilde, sartlari olusmadigindan bahisle ret hükmü kurulmasi dogru görülmemis, hükmün davacilar yararina bozulmasi gerekmistir.
SONUÇ : Yukarida açiklanan nedenlerle, davacilarin temyiz itirazlarinin kabulüne, kararin davacilar yararina BOZULMASINA, ödedigi pesin temyiz harcinin istegi halinde temyiz eden davacilara iadesine, 24.09.2019 tarihinde oybirligiyle karar verildi.