vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff83b501000000ce02000001000100T.C. Yargitay 9. Hukuk Dairesi 2020/5964 E. , 2020/13100 K. "Içtihat Metni" MAHKEMESI : Istanbul 31. Hukuk Dairesi Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davalilar vekili tarafindan istenilmekle, temyiz talebinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davaci Isteminin Özeti: Davaci vekili, müvekkili isçinin adi ortakligi olusturan davalilarin 3. havalimani projesinde çalistigini, SGK primlerinin gün sayisinin eksik yatirildigini, santiyede yatili kaldigini, kamp yeri ile santiye arasi servis hizmeti saglandigini, 3 ögün yemek / kahvaltinin karsilandigini, is sözlesmesinin haksiz ve bildirimsiz feshedildigini, çalisma saatlerinin 07.30-18.00 saatleri arasi oldugunu, davacinin ise 07.00-20.00/21.00/22.00 saatlerine kadar çalistgini, haftanin 7 günü ulusal bayram genel tatil günlerinde çalisma karsiligi olmaksizin ödenmesi gereken ücretin ödenmedigini, çalismadigi gün kadar kesinti yapildigini, izinlerini kullanamadigini, kidem ve ihbar tazminati ile bir kisim isçilik alacaklarinin temerrüt tarihinden itibaren hüküm altina alinmasini talep etmistir. Davali Cevabinin Özeti: Davalilar vekili davacinin ... Yapi Sirket çalisani oldugunu davanin ihbar edilmesi gerektigini, husumet yönünden davanin reddi gerektigini savunmustur. Ilk Derece Mahkemesi Kararinin Özeti: Ilk Derece Mahkemesince, toplanan deliller ve bilirkisi raporuna dayanilarak, taraflar arasindaki sözlesmenin belirsiz süreli is sözlesmesi oldugu ve is sözlesmesinin davali isverenlik tarafindan hakli bir neden olmaksizin feshedildigi gerekçesi ile davanin kismen kabulüne karar verilmistir. Istinaf Basvurusu: Ilk Derece Mahkemesinin kararina karsi, taraf vekilleri tarafindan istinaf basvurusunda bulunulmustur. Bölge Adliye Mahkemesi Kararinin Özeti: Bölge Adliye Mahkemesince, davalilarin istinaf basvurularinin 6100 sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 ve 355. maddeleri geregince Ayri Ayri Esastan Reddine, davacinin islah nedeni ile reddedilen alacaklarinin Mahkemece takdiri indirim yapilmasindan kaynaklandigi gözetilmeden davali lehine vekalet ücretine hükmedilmesi hatali oldugundan davaci vekilinin bu husustaki istinaf basvurusunun kabulüne karar verilmistir. Temyiz: Karar, davalilar vekili tarafindan temyiz edilmistir. Gerekçe: 1-Dosyadaki yazilara, kararin dayandigi delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalilarin asagidaki bendin kapsami disindaki temyiz itirazlarinin reddine karar vermek gerekmistir. 2-Taraflar arasinda kidem tazminatina esas ücrete dahil edilen yol ücreti konusunda uyusmazlik bulunmaktadir. Kidem tazminati hesabinda esas alinacak ücret, isçinin son ücretidir. Baska bir anlatimla, is sözlesmesinin feshedildigi anda geçerli olan ücrettir. Ihbar öneli taninmak suretiyle yapilan fesihte önelin bittigi tarihte fesih gerçeklestiginden, önelin bittigi tarihteki ücret esas alinmalidir. Bildirim öneli taninmaksizin ve ihbar tazminati da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) isverence yapilan fesih durumunda ise, bildirim öneli sonuna kadar isyerinde uygulamaya konulan ücret artisindan, is sözlesmesi feshedilen isçinin de yararlanmasi ve tazminatinin bu artan ücret esas alinarak hesaplanmasi gerekir. Kidem tazminati hesabinda dikkate alinmasi gereken ücret, isçinin brüt ücretidir. O halde, kidem tazminati, isçinin fiilen eline geçen ücreti üzerinden degil, sigorta primi, vergi sendika aidati gibi kesintiler yapilmaksizin belirlenen brüt ücret göz önünde tutularak hesaplanir. Kidem tazminatina esas alinacak olan ücretin tespitinde 4857 sayili Is Kanunu'nun 32 nci maddesinde sözü edilen asil ücrete ek olarak isçiye saglanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlilik arz eden prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, kira, aydinlatma, servis yardimi, yemek yardimi ve benzeri ödemeler kidem tazminati hesabinda dikkate alinir. Isçiye saglanan özel saglik sigortasi yardimi ya da hayat sigortasi pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramina dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satis rakamlari ya da baskaca verilere göre hesaplanan pirim degiskenlik gösterse de, kidem tazminati hesabinda genisletilmis ücret kavrami içinde degerlendirilmelidir. Somut uyusmazlikta, tazminata esas giydirilmis brüt ücret tespitinde isçinin isyerinde konaklamasi ve servis karsiligi olarak belli bir miktar eklenerek hesaplamaya gidilmistir. Konaklama ücretinin tazminata esas ücrete eklenmesi isabetli ise de, davacinin isverence saglanan kamp alaninda konakladigi, isveren tarafindan temin edilen araçlar ile kamp alanindan santiye alanina götürüldügü anlasilmakla, 1475 sayili Kanun 14/11 maddesinde sözü edilen ücret eki niteliginde bir menfaaat sözkonusu degildir. Davacinin evinden isyerine tasinmasi sözkonusu olmayip bu anlamda isçiye saglanmis bir menfaat niteliginde olmadigindan kamp alanindan santiye alanina sevk sebebi ile belli bir miktar yol ücreti ekleyerek tazminata esas ücretin tespiti hatali olup konaklama ve yemek ücreti ilavesi ile hesaplama yapilmasi yönünden kararin bozulmasi gerekmistir. 3-Taraflar arasinda davacinin fazla çalisma ücret alacagina hak kazanip kazanmadigi konusunda uyusmazlik bulunmaktadir. Fazla çalisma yaptigini iddia eden isçi bu iddiasini ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarina iliskin kurallar burada da geçerlidir. Isçinin imzasini tasiyan bordro sahteligi ispat edilinceye kadar kesin delil niteligindedir. Bir baska anlatimla bordronun sahteligi ileri sürülüp kanitlanmadikça, imzali bordroda görünen fazla çalisma alacaginin ödendigi varsayilir. Fazla çalismanin ispati konusunda isyeri kayitlari, özellikle isyerine giris çikisi gösteren belgeler, isyeri iç yazismalari delil niteligindedir. Ancak, fazla çalismanin yazili belgelerle kanitlanamamasi durumunda taraflarin, tanik beyanlari ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun disinda herkesçe bilinen genel bazi vakialar da bu noktada göz önüne alinabilir. Isçinin fiilen yaptigi isin niteligi ve yogunluguna göre de fazla çalisma olup olmadigi arastirilmalidir. Imzali ücret bordrolarinda fazla çalisma ücreti ödendigi anlasiliyorsa, isçi tarafindan gerçekte daha fazla çalisma yaptiginin ileri sürülmesi mümkün degildir. Ancak, isçinin fazla çalisma alacaginin daha fazla oldugu yönündeki ihtirazi kaydinin bulunmasi halinde, bordroda görünenden daha fazla çalismanin ispati her türlü delille yapilabilir. Bordrolarin imzali ve ihtirazi kayitsiz olmasi durumunda, isçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalismayi yazili belge ile kanitlamasi gerekir. Isçiye bordro imzalatilmadigi halde, fazla çalisma ücreti tahakkuklarini da içeren her ay degisik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanaliyla yapilmasi durumunda ise isçinin ihtirazi kayit ileri sürmesi beklenemeyeceginden, ödenenin üzerinde fazla çalisma yapildiginin her türlü delil ile ispati mümkündür. Somut uyusmazlikta, davaci isçi dava dilekçesinde günlük mesai saatlerinin 07.30-18.00 saatleri arasi oldugunu ancak her gün 07.00- 20.00/21.00/22.00 saatleri arasi çalistigini ileri sürerek fazla çalisma ücreti isteginde bulunmustur. Hükme esas alinan bilirkisi raporunda davacinin haftanin yedi günü 08.00-21.00 arasi çalistigi tespiti ile haftalik 28 saat üzerinden fazla çalisma ücret alacagi hesaplanarak mahkemece indirime gidilmek sureti ile karar verilmistir. Yargilama sirasinda dinlenen davaci taniklari günlük normal mesainin 08.00-18.00 arasi oldugunu, davaci tanigi ... "hemen hemen her gün 21.00/22.00ye kadar" çalisildigini açiklamistir. Davaci taniklarinin beyanlari her gün saat 21.00 'e kadar çalisma olgusunu ispati için yeterli olmayip davacinin dava dilekçesindeki anlatimi ile bagli kalinarak günlük mesainin 20.00 de sona erdigi kabul edilmeli, mesainin 08.00-20.00 saatleri arasinda oldugu tespiti ile ara dinlenme düsülerek davacinin haftalik 21 saat fazla çalisma yaptiginin kabulü ile hesaplamaya gidilmeli, istek ile ilgili hüküm kurulmalidir. Açiklanan nedenlerle kararin bozulmasi gerekmistir. Sonuç: Temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararinin, yukarida yazili sebeplerden dolayi BOZULMASINA, dosyanin karari veren bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, pesin alinan temyiz karar harcinin istek halinde ilgiliye iadesine, 22.10.2020 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
T.C.
Yargitay
9. Hukuk Dairesi
2020/5964 E. , 2020/13100 K.
"Içtihat Metni"
MAHKEMESI : Istanbul 31. Hukuk Dairesi
Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davalilar vekili tarafindan istenilmekle, temyiz talebinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davaci Isteminin Özeti:
Davaci vekili, müvekkili isçinin adi ortakligi olusturan davalilarin 3. havalimani projesinde çalistigini, SGK primlerinin gün sayisinin eksik yatirildigini, santiyede yatili kaldigini, kamp yeri ile santiye arasi servis hizmeti saglandigini, 3 ögün yemek / kahvaltinin karsilandigini, is sözlesmesinin haksiz ve bildirimsiz feshedildigini, çalisma saatlerinin 07.30-18.00 saatleri arasi oldugunu, davacinin ise 07.00-20.00/21.00/22.00 saatlerine kadar çalistgini, haftanin 7 günü ulusal bayram genel tatil günlerinde çalisma karsiligi olmaksizin ödenmesi gereken ücretin ödenmedigini, çalismadigi gün kadar kesinti yapildigini, izinlerini kullanamadigini, kidem ve ihbar tazminati ile bir kisim isçilik alacaklarinin temerrüt tarihinden itibaren hüküm altina alinmasini talep etmistir.
Davali Cevabinin Özeti:
Davalilar vekili davacinin ... Yapi Sirket çalisani oldugunu davanin ihbar edilmesi gerektigini, husumet yönünden davanin reddi gerektigini savunmustur.
Ilk Derece Mahkemesi Kararinin Özeti:
Ilk Derece Mahkemesince, toplanan deliller ve bilirkisi raporuna dayanilarak, taraflar arasindaki sözlesmenin belirsiz süreli is sözlesmesi oldugu ve is sözlesmesinin davali isverenlik tarafindan hakli bir neden olmaksizin feshedildigi gerekçesi ile davanin kismen kabulüne karar verilmistir.
Istinaf Basvurusu:
Ilk Derece Mahkemesinin kararina karsi, taraf vekilleri tarafindan istinaf basvurusunda bulunulmustur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararinin Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davalilarin istinaf basvurularinin 6100 sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 ve 355. maddeleri geregince Ayri Ayri Esastan Reddine, davacinin islah nedeni ile reddedilen alacaklarinin Mahkemece takdiri indirim yapilmasindan kaynaklandigi gözetilmeden davali lehine vekalet ücretine hükmedilmesi hatali oldugundan davaci vekilinin bu husustaki istinaf basvurusunun kabulüne karar verilmistir.
Temyiz:
Karar, davalilar vekili tarafindan temyiz edilmistir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazilara, kararin dayandigi delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalilarin asagidaki bendin kapsami disindaki temyiz itirazlarinin reddine karar vermek gerekmistir.
2-Taraflar arasinda kidem tazminatina esas ücrete dahil edilen yol ücreti konusunda uyusmazlik bulunmaktadir.
Kidem tazminati hesabinda esas alinacak ücret, isçinin son ücretidir. Baska bir anlatimla, is sözlesmesinin feshedildigi anda geçerli olan ücrettir. Ihbar öneli taninmak suretiyle yapilan fesihte önelin bittigi tarihte fesih gerçeklestiginden, önelin bittigi tarihteki ücret esas alinmalidir. Bildirim öneli taninmaksizin ve ihbar tazminati da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) isverence yapilan fesih durumunda ise, bildirim öneli sonuna kadar isyerinde uygulamaya konulan ücret artisindan, is sözlesmesi feshedilen isçinin de yararlanmasi ve tazminatinin bu artan ücret esas alinarak hesaplanmasi gerekir.
Kidem tazminati hesabinda dikkate alinmasi gereken ücret, isçinin brüt ücretidir. O halde, kidem tazminati, isçinin fiilen eline geçen ücreti üzerinden degil, sigorta primi, vergi sendika aidati gibi kesintiler yapilmaksizin belirlenen brüt ücret göz önünde tutularak hesaplanir.
Kidem tazminatina esas alinacak olan ücretin tespitinde 4857 sayili Is Kanunu'nun 32 nci maddesinde sözü edilen asil ücrete ek olarak isçiye saglanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlilik arz eden prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, kira, aydinlatma, servis yardimi, yemek yardimi ve benzeri ödemeler kidem tazminati hesabinda dikkate alinir. Isçiye saglanan özel saglik sigortasi yardimi ya da hayat sigortasi pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramina dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satis rakamlari ya da baskaca verilere göre hesaplanan pirim degiskenlik gösterse de, kidem tazminati hesabinda genisletilmis ücret kavrami içinde degerlendirilmelidir.
Somut uyusmazlikta, tazminata esas giydirilmis brüt ücret tespitinde isçinin isyerinde konaklamasi ve servis karsiligi olarak belli bir miktar eklenerek hesaplamaya gidilmistir. Konaklama ücretinin tazminata esas ücrete eklenmesi isabetli ise de, davacinin isverence saglanan kamp alaninda konakladigi, isveren tarafindan temin edilen araçlar ile kamp alanindan santiye alanina götürüldügü anlasilmakla, 1475 sayili Kanun 14/11 maddesinde sözü edilen ücret eki niteliginde bir menfaaat sözkonusu degildir. Davacinin evinden isyerine tasinmasi sözkonusu olmayip bu anlamda isçiye saglanmis bir menfaat niteliginde olmadigindan kamp alanindan santiye alanina sevk sebebi ile belli bir miktar yol ücreti ekleyerek tazminata esas ücretin tespiti hatali olup konaklama ve yemek ücreti ilavesi ile hesaplama yapilmasi yönünden kararin bozulmasi gerekmistir.
3-Taraflar arasinda davacinin fazla çalisma ücret alacagina hak kazanip kazanmadigi konusunda uyusmazlik bulunmaktadir.
Fazla çalisma yaptigini iddia eden isçi bu iddiasini ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarina iliskin kurallar burada da geçerlidir. Isçinin imzasini tasiyan bordro sahteligi ispat edilinceye kadar kesin delil niteligindedir. Bir baska anlatimla bordronun sahteligi ileri sürülüp kanitlanmadikça, imzali bordroda görünen fazla çalisma alacaginin ödendigi varsayilir.
Fazla çalismanin ispati konusunda isyeri kayitlari, özellikle isyerine giris çikisi gösteren belgeler, isyeri iç yazismalari delil niteligindedir. Ancak, fazla çalismanin yazili belgelerle kanitlanamamasi durumunda taraflarin, tanik beyanlari ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun disinda herkesçe bilinen genel bazi vakialar da bu noktada göz önüne alinabilir. Isçinin fiilen yaptigi isin niteligi ve yogunluguna göre de fazla çalisma olup olmadigi arastirilmalidir. Imzali ücret bordrolarinda fazla çalisma ücreti ödendigi anlasiliyorsa, isçi tarafindan gerçekte daha fazla çalisma yaptiginin ileri sürülmesi mümkün degildir. Ancak, isçinin fazla çalisma alacaginin daha fazla oldugu yönündeki ihtirazi kaydinin bulunmasi halinde, bordroda görünenden daha fazla çalismanin ispati her türlü delille yapilabilir. Bordrolarin imzali ve ihtirazi kayitsiz olmasi durumunda, isçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalismayi yazili belge ile kanitlamasi gerekir.
Isçiye bordro imzalatilmadigi halde, fazla çalisma ücreti tahakkuklarini da içeren her ay degisik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanaliyla yapilmasi durumunda ise isçinin ihtirazi kayit ileri sürmesi beklenemeyeceginden, ödenenin üzerinde fazla çalisma yapildiginin her türlü delil ile ispati mümkündür.
Somut uyusmazlikta, davaci isçi dava dilekçesinde günlük mesai saatlerinin 07.30-18.00 saatleri arasi oldugunu ancak her gün 07.00- 20.00/21.00/22.00 saatleri arasi çalistigini ileri sürerek fazla çalisma ücreti isteginde bulunmustur. Hükme esas alinan bilirkisi raporunda davacinin haftanin yedi günü 08.00-21.00 arasi çalistigi tespiti ile haftalik 28 saat üzerinden fazla çalisma ücret alacagi hesaplanarak mahkemece indirime gidilmek sureti ile karar verilmistir. Yargilama sirasinda dinlenen davaci taniklari günlük normal mesainin 08.00-18.00 arasi oldugunu, davaci tanigi ... "hemen hemen her gün 21.00/22.00ye kadar" çalisildigini açiklamistir. Davaci taniklarinin beyanlari her gün saat 21.00 'e kadar çalisma olgusunu ispati için yeterli olmayip davacinin dava dilekçesindeki anlatimi ile bagli kalinarak günlük mesainin 20.00 de sona erdigi kabul edilmeli, mesainin 08.00-20.00 saatleri arasinda oldugu tespiti ile ara dinlenme düsülerek davacinin haftalik 21 saat fazla çalisma yaptiginin kabulü ile hesaplamaya gidilmeli, istek ile ilgili hüküm kurulmalidir.
Açiklanan nedenlerle kararin bozulmasi gerekmistir.
Sonuç:
Temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararinin, yukarida yazili sebeplerden dolayi BOZULMASINA, dosyanin karari veren bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, pesin alinan temyiz karar harcinin istek halinde ilgiliye iadesine, 22.10.2020 tarihinde oybirligiyle karar verildi.