vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff6ae401000000ac01000001000500T.C. Yargitay Hukuk Genel Kurulu 2017/1140 E. , 2018/563 K. "Içtihat Metni" MAHKEMESI :Icra Hukuk Mahkemesi Taraflar arasindaki “borca itiraz” isteminden dolayi yapilan yargilama sonunda Ankara Bati Icra (Hukuk) Mahkemesince itirazin kabulü ile takibin iptaline dair verilen 25.02.2014 gün ve 2013/873 E., 2014/159 K. sayili kararin temyizen incelenmesinin alacakli vekili tarafindan istenilmesi üzerine Yargitay 12. Hukuk Dairesinin 08.05.2014 gün ve 2014/11364 E., 2014/13598 K. sayili karari ile, (…Borçlu hakkinda bonoya dayali olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi yapilmis olup, borçlu süresi içinde icra mahkemesine basvurarak, takip dayanagi senedin teminat senedi oldugundan bahisle takibin iptaline karar verilmesini talep etmistir. Takip dayanagi bonoda “teminattir” ibaresinin bulunmasi, Dairemizin yerlesik içtihatlari dogrultusunda neyin teminati oldugu açiklanmadigi sürece, basli basina senedin teminat senedi niteliginde oldugunun kabulünü gerektirmez. Somut olayda borçlu, senedin teminat olarak verildigine ve borca itirazlarina iliskin IIK’nun 169/a maddesinde öngörülen ve takip hukuku açisindan geçerli, yazili bir belge de sunamadigi gibi dosyaya sundugu araç satisina iliskin belgeler de alacakli tarafindan kabul edilmedigine göre mahkemece istemin reddi yerine kabulüne karar verilmesi isabetsizdir…) gerekçesiyle ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapilan yargilama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmistir. HUKUK GENEL KURULU KARARI Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararinin süresinde temyiz edildigi anlasildiktan ve dosyadaki belgeler okunduktan sonra geregi görüsüldü: Talep borca itiraza iliskindir. Borçlu takibe konu senedin teminat senedi oldugunu ve buna iliskin serhin senedin arkasinda mevcut oldugunu, alacakli ile aralarinda 04.08.2013 tarihinde traktör alimi ile ilgili sözlü bir anlasma yapildigini, traktör bedeli olan 13.500,00 TL’nin 20.10.2013 tarihinde ödenmesi, ...'in de bu tarihe kadar traktörün trafikle ilgili resmî islemlerini tamamlayip satisa hazir hâle getirmesi hususunda anlasarak aralarinda bir teminat senedi düzenlediklerini, traktörü devir almak için notere gittiklerinde trafikten men edilmis oldugunun anlasilmasi üzerine satisin yapilamadigini, mülkiyetinin hâlen ...'e ait oldugunu, devrini alamadigi bir araç için ödeme yapmasinin mümkün olmadigini ve borcunun bulunmadigini, ...’le traktör alimi disinda baska bir ticari iliskinin de mevcut olmadigini ileri sürerek takibin iptaline karar verilmesini talep etmistir. Alacakli vekili takip dayanagi bononun arka yüzünde sadece “teminat senedidir” ibaresinin bulunmasinin onun kambiyo senedi vasfini etkilemeyecegini, Yargitay içtihatlarina göre de bir senedin teminat senedi vasfini tasiyabilmesi için ya senet üzerinde neden teminat verildigi ya da ayri bir belge ile söz konusu senedin teminat senedi oldugunun belirlenmesinin gerektigini, takibe konu senedin teminat senedi olmayip, alacakli müvekkilin davaciya elden verdigi para borcunun karsiligi olarak düzenlendigini, 19.09.2013 tarihli vekâletnamenin traktörü diledigi bedel ve sartlarda satmasi hususunda dava disi Ihsan Yilmaz’a verilmis vekâletname oldugunu, vekâletnamede senetten bahsedilmedigi gibi vekâletnamede davacinin da taraf olmadigini savunarak sikâyetin reddi ile takip konusu alacagin %20 sinden az olmamak üzere tazminata mahkûm edilmesini istemistir. Yerel Mahkemece takip konusu senedin arkasinda "teminat senedidir" ibaresi yazili olup takip konusu senedin kayitsiz ve sartsiz belirli bir bedeli ödemek vaadini içermedigi, alacagin varliginin kanitlanmasinin yargilamayi gerektirdigi gerekçesiyle sikâyetin kabulü ile takibin iptaline karar verilmistir. Alacakli vekilinin temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarida baslik bölümünde açiklanan gerekçelerle bozulmustur. Mahkemece 6102 sayili Türk Ticaret Kanununun 776/b maddesinde açikça senedin "Kayitsiz ve sartsiz belirli bir bedeli ödeme vaadini..." içermesi gerektiginin belirtilmis olmasi karsisinda, "teminat senedidir" ifadesi tasiyan bir senedin kayitsiz ve sartsiz oldugu söylenemeyecegi, alacagin varligi ancak yargilama sonucu ortaya çikacagindan, kaldi ki teminat senedi olmayan bir senedin arkasina "teminat senedidir" ibaresinin yazilmis ve alacaklinin da bu yaziyi görerek senedi kabul etmis olmasi hâlinde bu senedin teminat senedi olmadigi ileri sürülemeyecegi gerekçesiyle direnme karari verilmistir. Direnme kararini alacakli vekili temyize getirmistir. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyusmazlik; senette bulunan ‘Teminat Senedidir’ kaydinin “neyin teminati oldugu konusunda bir açiklik bulunmamasi durumunda” senedin mücerretlik (soyutluk) niteligini ortadan kaldirip kaldirmayacagi, burada varilacak sonuca göre kambiyo senedinin geçerli olup olmayacagi, ayrica bu kambiyo senedine karsi ileri sürülen bu tür bir iddianin ne sekilde ispat edilmesi gerektigi noktalarinda toplanmaktadir. Öncelikle takip dayanagi belgenin kambiyo senedi vasfini haiz olup olmadigi üzerinde durulmalidir. 6102 sayili Türk Ticaret Kanunu’nun 776 nci maddesine göre bononun senet metninde “bono” veya “emre yazili senet” kelimesi ve senet Türkçe’den baska bir dille yazilmissa, o dilde bono veya emre yazili senet karsiligi olarak kullanilan kelime, kayitsiz ve sartsiz belirli bir bedeli ödemek vaadi, vade, ödeme yeri, kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adi, düzenlenme tarihi ve yeri ile düzenleyenin imzasi bulunmalidir. Bu çerçevede belirlilik (muayyenlik) kambiyo senetlerinin temel unsurlarindan biridir. Tedavül kabiliyeti de dikkate alindiginda, bononun bütün unsurlarinin açik, net, yoruma elverisli olmayacak biçimde belirgin olmasi gerekir. Öztan'in da ifade ettigi gibi poliçe ve bono kesidesi "sart kabul etmeyen" bir islemdir (Öztan, F.: Kiymetli Evrak Hukuku, 2. b., Ankara 1997, s.451). Nitekim Türk Ticaret Kanunu’nun 777 nci maddesi zorunlu unsurlari tasimayan senedin bono niteliginde olmadigini belirttikten sonra vade, keside ve ödeme yeri konusunda da yedek hukuk kurali getirerek olusabilecek bosluklari doldurmus ve belirlilik ilkesini bu sekilde desteklemistir. Avizo, bedel, faiz, protestodan muafiyet ve yetki sarti gibi kayitlarin konulmasi kabul edilmekte ise de, illetten mücerretlik veya muayyenlik vasfini ortadan kaldiran kayitlarin bono üzerine konmasi, onun kambiyo senedi vasfini ortadan kaldirir. Yukarida yapilan açiklamalar ve yasal düzenlemeler isiginda somut olay degerlendirildiginde; Takipte dayanilan 20.10.2013 vade tarihli ve 13.500,00 TL tutarli bononun arka yüzünde “teminat senedidir” ibaresi bulunmaktadir. Bonoda teminat kaydi varsa da neyin teminati oldugu belirtilmediginden bu ibare bononun mücerrettik vasfini ortadan kaldirmaz. Bononun teminat amaçli verildiginin kabul edilebilmesi için, neyin teminati olarak verildiginin ya bononun önündeki veya arkasindaki yazilar veya ayri bir belge (IIK’nun 169/a maddesinde öngörülen) ile teminat senedi oldugunun kanitlanmasi gerekir. Nitekim Yargitay Hukuk Genel Kurulunun 14.03.2001 gün ve 2001/12-233 E., 2001/257 K.; 20.06.2001 gün ve 2001/12-496 E., 2001/534 K.; 24.02.2010 gün ve 2010/19-67 E., 2010/99 K. sayili kararlarinda da ayni hususlar benimsenmistir. Hâl böyle olunca yerel mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararina uyulmasi gerekirken yanilgili gerekçe ile önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykiridir. Bu nedenle direnme karari bozulmalidir. SONUÇ: Alacakli vekilinin temyiz itirazlarinin kabulü ile direnme kararinin Özel Daire bozma kararinda açiklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek hâlinde temyiz pesin harcinin yatirana geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapali olmak üzere, 28.03.2018 gününde oy birligi ile karar verildi.
T.C.
Yargitay
Hukuk Genel Kurulu
2017/1140 E. , 2018/563 K.
"Içtihat Metni"
MAHKEMESI :Icra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasindaki “borca itiraz” isteminden dolayi yapilan yargilama sonunda Ankara Bati Icra (Hukuk) Mahkemesince itirazin kabulü ile takibin iptaline dair verilen 25.02.2014 gün ve 2013/873 E., 2014/159 K. sayili kararin temyizen incelenmesinin alacakli vekili tarafindan istenilmesi üzerine Yargitay 12. Hukuk Dairesinin 08.05.2014 gün ve 2014/11364 E., 2014/13598 K. sayili karari ile,
(…Borçlu hakkinda bonoya dayali olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi yapilmis olup, borçlu süresi içinde icra mahkemesine basvurarak, takip dayanagi senedin teminat senedi oldugundan bahisle takibin iptaline karar verilmesini talep etmistir.
Takip dayanagi bonoda “teminattir” ibaresinin bulunmasi, Dairemizin yerlesik içtihatlari dogrultusunda neyin teminati oldugu açiklanmadigi sürece, basli basina senedin teminat senedi niteliginde oldugunun kabulünü gerektirmez.
Somut olayda borçlu, senedin teminat olarak verildigine ve borca itirazlarina iliskin IIK’nun 169/a maddesinde öngörülen ve takip hukuku açisindan geçerli, yazili bir belge de sunamadigi gibi dosyaya sundugu araç satisina iliskin belgeler de alacakli tarafindan kabul edilmedigine göre mahkemece istemin reddi yerine kabulüne karar verilmesi isabetsizdir…) gerekçesiyle ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapilan yargilama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmistir.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararinin süresinde temyiz edildigi anlasildiktan ve dosyadaki belgeler okunduktan sonra geregi görüsüldü:
Talep borca itiraza iliskindir.
Borçlu takibe konu senedin teminat senedi oldugunu ve buna iliskin serhin senedin arkasinda mevcut oldugunu, alacakli ile aralarinda 04.08.2013 tarihinde traktör alimi ile ilgili sözlü bir anlasma yapildigini, traktör bedeli olan 13.500,00 TL’nin 20.10.2013 tarihinde ödenmesi, ...'in de bu tarihe kadar traktörün trafikle ilgili resmî islemlerini tamamlayip satisa hazir hâle getirmesi hususunda anlasarak aralarinda bir teminat senedi düzenlediklerini, traktörü devir almak için notere gittiklerinde trafikten men edilmis oldugunun anlasilmasi üzerine satisin yapilamadigini, mülkiyetinin hâlen ...'e ait oldugunu, devrini alamadigi bir araç için ödeme yapmasinin mümkün olmadigini ve borcunun bulunmadigini, ...’le traktör alimi disinda baska bir ticari iliskinin de mevcut olmadigini ileri sürerek takibin iptaline karar verilmesini talep etmistir.
Alacakli vekili takip dayanagi bononun arka yüzünde sadece “teminat senedidir” ibaresinin bulunmasinin onun kambiyo senedi vasfini etkilemeyecegini, Yargitay içtihatlarina göre de bir senedin teminat senedi vasfini tasiyabilmesi için ya senet üzerinde neden teminat verildigi ya da ayri bir belge ile söz konusu senedin teminat senedi oldugunun belirlenmesinin gerektigini, takibe konu senedin teminat senedi olmayip, alacakli müvekkilin davaciya elden verdigi para borcunun karsiligi olarak düzenlendigini, 19.09.2013 tarihli vekâletnamenin traktörü diledigi bedel ve sartlarda satmasi hususunda dava disi Ihsan Yilmaz’a verilmis vekâletname oldugunu, vekâletnamede senetten bahsedilmedigi gibi vekâletnamede davacinin da taraf olmadigini savunarak sikâyetin reddi ile takip konusu alacagin %20 sinden az olmamak üzere tazminata mahkûm edilmesini istemistir.
Yerel Mahkemece takip konusu senedin arkasinda "teminat senedidir" ibaresi yazili olup takip konusu senedin kayitsiz ve sartsiz belirli bir bedeli ödemek vaadini içermedigi, alacagin varliginin kanitlanmasinin yargilamayi gerektirdigi gerekçesiyle sikâyetin kabulü ile takibin iptaline karar verilmistir.
Alacakli vekilinin temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarida baslik bölümünde açiklanan gerekçelerle bozulmustur.
Mahkemece 6102 sayili Türk Ticaret Kanununun 776/b maddesinde açikça senedin "Kayitsiz ve sartsiz belirli bir bedeli ödeme vaadini..." içermesi gerektiginin belirtilmis olmasi karsisinda, "teminat senedidir" ifadesi tasiyan bir senedin kayitsiz ve sartsiz oldugu söylenemeyecegi, alacagin varligi ancak yargilama sonucu ortaya çikacagindan, kaldi ki teminat senedi olmayan bir senedin arkasina "teminat senedidir" ibaresinin yazilmis ve alacaklinin da bu yaziyi görerek senedi kabul etmis olmasi hâlinde bu senedin teminat senedi olmadigi ileri sürülemeyecegi gerekçesiyle direnme karari verilmistir.
Direnme kararini alacakli vekili temyize getirmistir.
Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyusmazlik; senette bulunan ‘Teminat Senedidir’ kaydinin “neyin teminati oldugu konusunda bir açiklik bulunmamasi durumunda” senedin mücerretlik (soyutluk) niteligini ortadan kaldirip kaldirmayacagi, burada varilacak sonuca göre kambiyo senedinin geçerli olup olmayacagi, ayrica bu kambiyo senedine karsi ileri sürülen bu tür bir iddianin ne sekilde ispat edilmesi gerektigi noktalarinda toplanmaktadir.
Öncelikle takip dayanagi belgenin kambiyo senedi vasfini haiz olup olmadigi üzerinde durulmalidir.
6102 sayili Türk Ticaret Kanunu’nun 776 nci maddesine göre bononun senet metninde “bono” veya “emre yazili senet” kelimesi ve senet Türkçe’den baska bir dille yazilmissa, o dilde bono veya emre yazili senet karsiligi olarak kullanilan kelime, kayitsiz ve sartsiz belirli bir bedeli ödemek vaadi, vade, ödeme yeri, kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adi, düzenlenme tarihi ve yeri ile düzenleyenin imzasi bulunmalidir.
Bu çerçevede belirlilik (muayyenlik) kambiyo senetlerinin temel unsurlarindan biridir. Tedavül kabiliyeti de dikkate alindiginda, bononun bütün unsurlarinin açik, net, yoruma elverisli olmayacak biçimde belirgin olmasi gerekir. Öztan'in da ifade ettigi gibi poliçe ve bono kesidesi "sart kabul etmeyen" bir islemdir (Öztan, F.: Kiymetli Evrak Hukuku, 2. b., Ankara 1997, s.451). Nitekim Türk Ticaret Kanunu’nun 777 nci maddesi zorunlu unsurlari tasimayan senedin bono niteliginde olmadigini belirttikten sonra vade, keside ve ödeme yeri konusunda da yedek hukuk kurali getirerek olusabilecek bosluklari doldurmus ve belirlilik ilkesini bu sekilde desteklemistir. Avizo, bedel, faiz, protestodan muafiyet ve yetki sarti gibi kayitlarin konulmasi kabul edilmekte ise de, illetten mücerretlik veya muayyenlik vasfini ortadan kaldiran kayitlarin bono üzerine konmasi, onun kambiyo senedi vasfini ortadan kaldirir.
Yukarida yapilan açiklamalar ve yasal düzenlemeler isiginda somut olay degerlendirildiginde;
Takipte dayanilan 20.10.2013 vade tarihli ve 13.500,00 TL tutarli bononun arka yüzünde “teminat senedidir” ibaresi bulunmaktadir.
Bonoda teminat kaydi varsa da neyin teminati oldugu belirtilmediginden bu ibare bononun mücerrettik vasfini ortadan kaldirmaz.
Bononun teminat amaçli verildiginin kabul edilebilmesi için, neyin teminati olarak verildiginin ya bononun önündeki veya arkasindaki yazilar veya ayri bir belge (IIK’nun 169/a maddesinde öngörülen) ile teminat senedi oldugunun kanitlanmasi gerekir.
Nitekim Yargitay Hukuk Genel Kurulunun 14.03.2001 gün ve 2001/12-233 E., 2001/257 K.; 20.06.2001 gün ve 2001/12-496 E., 2001/534 K.; 24.02.2010 gün ve 2010/19-67 E., 2010/99 K. sayili kararlarinda da ayni hususlar benimsenmistir.
Hâl böyle olunca yerel mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararina uyulmasi gerekirken yanilgili gerekçe ile önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykiridir. Bu nedenle direnme karari bozulmalidir.
SONUÇ: Alacakli vekilinin temyiz itirazlarinin kabulü ile direnme kararinin Özel Daire bozma kararinda açiklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek hâlinde temyiz pesin harcinin yatirana geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapali olmak üzere, 28.03.2018 gününde oy birligi ile karar verildi.