vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff501901000000d001000001000500DANISTAY 8. DAIRE Esas Numarasi: 2020/7528 Karar Numarasi: 2021/1532 Karar Tarihi: 12.03.2021 SAHIPSIZ HAYVANLARIN SALDIRISINA UGRAYAN MAGDURUN DAVASINDA ILÇE BELEDIYE BASKANLIGI ILE IL VALILIGI VE IL BÜYÜKSEHIR BELEDIYE BASKANLIGININ MÜTESELSIL SORUMLU OLDUGU - Sahipsiz Hayvanlarin Korunmasi, Bakim ve Gözetimi, Saldirgan Olanlarinin Egitilmesi Sorumluluklarinin Büyüksehir ve Ilçe Belediyelerine Ait Oldugu - Kamu Idarelerinin Yapmakla Yükümlü Bulunduklari Hizmetleri Geregi Gibi Ifa Etmekle ve Hizmetin Isleyisini Sürekli Olarak Kontrol Etmekle Yükümlü Oldugu - Idarece Yükümlülügün Geregi Gibi Yerine Getirilmemesinde Idarenin Hizmet Kusuru Nedeniyle Meydana Gelen Maddi veya Manevi Zararlari Tazmin Sorumlulugu Oldugu - Sahipsiz Hayvanlarin Kontrolünü Takip Etmek, Sahipsiz Hayvanlarla Ilgili Sorunlarin Tespiti ve Sorunlarin Çözümlerini Karara Baglama Konusunda Görevli ve Yetkilinin Il Valiligi Oldugu - Sahipsiz Hayvanlara Barinak Yapmak ve Isletmek Sorumlulugunun Il Büyüksehir Belediye Baskanligi’Nda Oldugu - Hasim Mevkiine Her Iki Idarenin de Alinmasi Gerektigi - Davali Ilçe Belediye Baskanligi Yaninda, Olayin Özelligine Göre Müteselsîlen Sorumlulugu Bulunan Il Valiligi ve Il Büyüksehir Belediye Baskanliginin da Hasim Konumuna Eklenmesi Gerektigi - Sadece Ilçe Belediye Baskanligi Husumetiyle Karar Verilmesinin Yürürlükteki Mevzuata Aykiri Bir Sonucu Ifade Ettigi - Kanun Yararina Bozma Isteminin Kabulü Gerektigi ÖZETI: Sahipsiz hayvanlarin, basta köpekler olmak üzere, korunmasi, bakim ve gözetimi, saldirgan olanlarinin egitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakimevlerinin kurulmasi vb. birtakim görev ve sorumluluklarin valiliklere, büyüksehir ve ilçe belediyelerine ait oldugu anlasilmaktadir. Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulunduklari hizmetleri geregi gibi ifa etmekte beraber bu hizmetin isleyisini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sirasinda gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. Idarece bu yükümlülügün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç islemesi ya da geregi gibi islememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmis olmasinin, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararlari tazmin sorumlulugu yükleyecegi idare hukukunun yerlesmis ilkelerindendir. Sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunlarin tespiti ve bu sorunlarin çözümlerini karara baglama konusunda görevli ve yetkili oldugu görülen Il Valiligi'nin ve sahipsiz hayvanlara barinak yapmak/yaptirmak, isletmek/islettirmek görev ve sorumlulugu olan Il Büyüksehir Belediye Baskanligi’nin da hasim mevkiine alinmasi gerekmektedir. Davali Ilçe Belediye Baskanligi yaninda, olayin özelligine göre müteselsîlen sorumlulugu bulunan Il Valiligi ve Il Büyüksehir Belediye Baskanliginin da hasim konumuna eklenmesi gerekirken sadece Ilçe Belediye Baskanligi husumetiyle karar verilmesinin yürürlükteki mevzuata aykiri bir sonucu ifade ettigi anlasilmakta olup, kanun yararina bozma isteminin kabulü gerekmektedir. "Içtihat Metni" ISTEMIN ÖZETI: Konya 1. Idare Mahkemesinin 29/09/2020 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili kararinin 2577 sayili Yasanin 51. maddesi uyarinca kanun yararina temyizen incelenerek bozulmasi istemidir. SAVUNMANIN ÖZETI: Savunma verilmemistir. DANISTAY TETKIK HAKIMI M.S.’NIN DÜSÜNCESI: Istemin kabulü gerektigi düsünülmektedir. DANISTAY BASSAVCISI A.A.’NIN DÜSÜNCESI: Sahipsiz köpekler tarafindan saldiriya ugrayan davaci F.B. tarafindan; isirilip yaralandigi ve kuduz tedavisi gördügü bu olayda idarenin hizmet kusurunun bulundugu iddiasiyla tarafina 3.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi istemiyle Karatay Belediye Baskanligina karsi açilan davanin kabulüne dair Konya 1. Idare Mahkemesi Hakimliginin 29/09/2010 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili kesin kararinin; davali idare tarafindan, kanun yararina temyiz edilmesi istemiyle Bassavciligimizi bilgilendiren dilekçe üzerine konu incelendi: 2577 sayili Idarî Yargilama Usulü Kanunu'nun 51'inci maddesinde, "niteligi bakimindan yürürlükteki hukuka aykiri bir sonucu ifade eden" kararlarin kanun yararina temyiz olunabilecegi belirtilmistir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasinin 125. maddesinde; idarenin, kendi eylem ve islemlerinden dogan zarari ödemekle yükümlü oldugu belirtilmistir. 5216 sayili Büyüksehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fikrasinin (m) bendinde; "Büyüksehirin bütünlügüne hizmet eden sosyal donatilar, bölge parklari, hayvanat bahçeleri, hayvan barinaklari, kütüphane, müze, spor, dinlence, eglence ve benzeri yerleri yapmak, yaptirmak, isletmek veya islettirmek" büyüksehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklari arasinda sayilmistir. 5393 sayili Belediye Kanunu'nun 14. maddesinin birinci fikrasinin (a) bendinde; çevre ve çevre sagligi hizmetlerini yapmak veya yaptirmak belediyenin görev ve sorumluluklari arasinda sayilmis, 15. maddesinin birinci fikrasinin (a) bendinde ise, belde sakinlerinin mahallî müsterek nitelikteki ihtiyaçlarini karsilamak amaciyla her türlü faaliyet ve girisimde bulunmak belediyenin yetki ve imtiyazlari arasinda yer almistir. 5199 sayili Hayvanlari Koruma Kanunu'nun "Sahipsiz ve güçten dösmüs hayvanlarin korunmasi" baslikli 6. maddesinin dördüncü fikrasinda; “Sahipsiz veya güçten dösmüs hayvanlarin en hizli sekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakimevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanlarin öncelikle söz konusu merkezlerde olusturulacak müsahede yerlerinde tutulmasi saglanir. Müsahede yerlerinde kisirlastirilan, asilanan ve rehabilite edilen hayvanlarin kaydedildikten sonra öncelikte alindiklari ortama birakilmalari esastir," hükmü, “Yerel hayvan koruma görevlerinin sorumluluklari” baslikli 18. maddesinin 2. fikrasinda ise; "Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikte köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanlarin bakimlari, asilarinin yapilmasi, asili hayvanlarin markalanmasi ve kayitlarinin tutulmasinin saglanmasi, kisirlastirilmasi, saldirgan olanlarin egitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapilmasi için yerel yönetimler tarafindan kurulan hayvan bakimevlerine gönderilmesi gibi yapilan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile esgüdümlü olarak yaparlar." kurali yer almaktadir. 12.05.2008 tarihli ve 26166 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak yürürlüge giren Hayvanlarin Korunmasina Dair Uygulama Yönetmeligi’nin 1. maddesinde, sahipsiz hayvanlarin çevreye verebilecekleri olumsuz etkilerinin giderilmesinin amaçlandigi belirtilmistir. “Il Müdürlügünün Görev ve Sorumluluklari” baslikli 5. maddesinin 1. fikrasinin (b) bendinde; “Yerel hayvan koruma görevleri ve gönüllü kuruluslar ile isbirligi yaparak sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek” Il Çevre ve Orman Müdürlügünün görev ve sorumluluklari arasinda sayilmis; 6. maddesinin 1 fikrasinin (a) bendinde; hayvanlarin korunmasi, sorunlarin tespiti ve çözümlerini karara baglamanin, her ilde valinin baskani oldugu il hayvan koruma kurulunun görev ve sorumluluklari arasinda oldugu belirtilmis, "Belediyelerin alacagi tedbirler" baslikli 7. maddesinde ise, "sahipsiz veya güçten düsmüs hayvanlarin toplatilmasi, kisirlastirilmasi, asilanmasi, gerekli tibbî bakimlarinin yapilmasi ve isaretlenmesi, alindigi ortama geri birakilmasi, sahiplendirilenlerinin kayit altina alinmasi" belediyelerin görevleri arasinda sayilmistir. Öte yandan; 2577 sayili Yasanin 2. maddesinde, idari dava türleri; iptal, tam yargi ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapilan her türlü idari sözlesmelerden dolayi taraflar arasinda çikan uyusmazliklara Iskin davalar olarak sayilmis; 14. maddesinde, dava dilekçelerinin ilk inceleme sirasinda "idari merci tecavüzü" ve "husumet" yönlerinden de incelenecegi ve bu hususlarin ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanin her safhasinda 15. madde hükmünün uygulanacagi; 15. maddesinin 1 fikrasinin (c) bendinde ise, davanin yanlis hasim gösterilerek açilmasi hainde dava dilekçesinin mahkemece tespit edilecek gerçek hasina tebligine karar verilecegi kurala baglanmistir. Aktarilan Yasa kurallarinin, 2577 sayili Yasada öngörülen idari dava türlerinin tümü bakimindan geçerli oldugu, baska bir anlatimla sadece iptal davalarinda uygulanacak usu! kurallari olmadigi gözetildiginde, tam yargi davalarinda da hasim düzeltilerek dava dilekçesinin mahkemece tespit edecek gerçek basma teblig edilmesine engel yasal düzenleme bulunmamaktadir. Ayrica, tam yargi davasinda, yargi yerince davali konumuna alman idareye basvuru sartinin aranmayacagi da tabiidir. Zira, dava açmadan önce ilgili idareye basvuran ve konunun bir baska idareyle ilgili oldugu kendisine bildirilmeyen davaci, tam yargi davasi açma sartini yerine getirmis olup; yargi yerince davali konumuna alinan idareye de basvuru sartinin aranmasi, idari yargilama usulüne özgü hasim düzelterek, idari davanin bir an önce sonuçlandirilmasi kuraliyla bagdasmamaktadir. Dosyanin incelenmesinden; davacinin, 16.11.2019 günü saat 12.30 siralarinda Konya Ili, Aziziye Mahallesi, Evliya Çelebi Sokak üzerinde bulunan Haciveyis Camii önünde bulundugu esnada cadde üzerinde 6-7 adet sahipsiz sokak köpeginin saldirisina ugradigi, köpekler tarafindan isitilip yaralandigi ve kuduz tedavisi gördügünden bu olayda idarenin hizmet kusurunun oldugundan bahisle yaptigi basvurunun davali Karatay Belediye Baskanliginca reddi üzerine bakilan davanin açildigi anlasilmaktadir. Yukarida belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte degerlendirilmesinden; sahipsiz hayvanlarin, basta köpekler olmak üzere, korunmasi, bakim ve gözetimi, saldirgan olanlarinin egitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakimevlerinin kurutmasi vb. birtakim görev ve sorumluluklarin valiliklere, büyüksehir ve ilçe belediyelerine ait oldugu anlasilmaktadir. Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulunduktan hizmetleri geregi gibi ifa etmekle beraber bu hizmetin isleyisini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sirasinda gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. Idarece bu yükümlülügünün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç islemesi ya da geregi gibi islememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmis olmasinin, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararlari tazmin sorumlulugu yükleyecegi idare hukukunun yerlesmis ilkelerindendir. Olayda; ilgili mevzuat geregi sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunlarin tespiti ve bu sorunlarin çözümlerini karara baglama konusunda görevli ve yetkili oldugu görülen Konya Valiliginin ve sahipsiz hayvanlara barinak yapmak/yaptirmak, isletmek/islettirmek görev ve sorumlulugu olan Konya Büyüksehir Belediye Baskanliginin da hasim mevkiine alinmasi gerektigi sonucuna ulasilmistir. Bu durumda; her ne kadar köpek saldirisini ve gördügü tedaviyi doktor raporu ile ortaya koyan davaciya manevî tazminat ödenmesi gerekmekte ve kararin bu kisminda hukuka aykirilik bulunmamakta ise de; Konya Valiligi ve Konya Büyüksehir Belediye Baskanligi da hasim konuma eklenmeden; sadece Karatay Belediye Baskanligi husumetiyle karar verilmesinde hukuka uyarlik görülmemistir. Açiklanan nedenlerle Konya 1. Idare Mahkemesi Hakimliginin 29/09/2010 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili karari; usul yönünden» yürürlükteki hukuka aykiri sonucu ifade ettiginden, 2577 sayili Yasanin 51 inci maddesi uyarinca, kanun yararina temyiz edilmesinin uygun olacagi düsünülmektedir. TÜRK MILLETI ADINA Hüküm veren Danistay Sekizinci Dairesince isin geregi görüsüldü:H Dava, davacinin 16.11.2019 günü saat 12.30 siralarinda Konya Ili, Aziziye Mahallesi, Evliya Çelebi Sokak üzerinde bulunan Haciveyis Camii önünde bulundugu esnada cadde üzerinde 6-7 adet sahipsiz sokak köpeginin saldirisina ugradigi, köpekler tarafindan isirtip yaralanmasi ve kuduz tedavisi görmesi nedeniyle bu olayda idarenin hizmet kusurunun oldugu ileri sürülerek tarafina 3.000,00-TL manevi tazminatin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açilmistir. Konya 1. Idare Mahkemesi Hakimligi’nin 29/09/2020 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili karariyla; yerlesim merkezlerinde veya bu merkezlerin yakininda toplu halde yasayan sokak köpeklerinin yasadiklari alanin dogal bir ortam sayilamayacagi, evsel atikla beslendikleri ve her zaman yiyecek bulamama ihtimallerinin bulundugu hususlari da dikkate alindiginda, kamu hizmetinin devamliligi esasi geregince belediyelerin görevinin, sokak köpeklerinin gerekli bakim ve kontrollerini yaptiktan sonra alindiklari ortama birakilmalari ile sona ermeyecegi, bakilan uyusmazlikta, olayin meydana gelme sebebinin basibos köpekler oldugu konusunda herhangi bir çekismenin bulunmadigi ve davacinin yaralanmasinin bu basibos köpeklerin saldirisi sonucunda meydana geldigi göz önünde bulunduruldugunda, Belediye Yasalari ite 5199 sayili Yasa uyarinca beldedeki insan ve çevre sagligi açisindan artik tehdit mahiyetinde bulunan saldirgan sokak hayvanlarini toplayip rehabilite etme konusunda davali idarenin görevlerini geregi gibi yapmadigi ve kusur sorumlulugunun bulundugu, idarenin hizmet kusuru nedeniyle basibos köpeklerin saldirmasi sonucunda davacinin yaralandigi ve yaralanmasi sonucu tedavi gördügü, yasadigi aci, elem ve üzüntünün kismen de olsa hafifletilebilmesi amaciyla 3.000,00-TL manevî tazminatin idareye basvuru tarihinden itibaren isletilecek yasal faiziyle birlikte davali idare tarafindan davaciya ödenmesine istinaf ve temyiz yolu kapali olmak üzere, kesin olarak karar verilmistir. 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanunu'nun "Kanun Yararina Temyiz"' baslikli 51. maddesinde; "1. Idare ve vergi mahkemeleri ile bölge idare mahkemelerinin kesin olarak verdigi kararlar ile istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeden kesinlesmis bulunan kararlardan niteligi bakimindan yürürlükteki hukuka aykiri bir sonucu ifade edenler, ilgili bakanliklarin gösterecegi lüzum üzerine veya kendiliginden Bassavci tarafindan kanun yararina temyiz olunabilir. 2. (Degisik: 5/4/1990 - 3622/20 md.) Temyiz istegi yerinde görüldügü takdirde karar, kanun yararina bozulur. Bu bozma karari, daha önce kesinlesmis olan merci kararirinin hukuki sonuçlarini kaldirmaz. 3. Bozma kararinin bir örnegi Ilgili bakanliga gönderilir ve Resmi Gazete'de yayimlanir." hükmüne yer verilmistir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasinin 125. maddesinde; idarenin, kendi eylem ve islemlerinden dogan zarari ödemekle yükümlü oldugu belirtilmistir. 5216 sayili Büyüksehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fikrasinin (m) bendinde; "Büyüksehrin bütünlügüne hizmet eden sosyal donatilar, bölge parklari, hayvanat bahçeleri, hayvan barinaklari, kütüphane, müze, spor, dinlence, eglence ve benzeri yerleri yapmak, yaptirmak, isletmek veya islettirmek" büyüksehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklari arasinda sayilmistir. 5393 sayili Belediye Kanunu’nun 14. maddesinin 1. fikrasinin (a) bendinde; çevre ve çevre sagligi hizmetlerini yapmak veya yaptirmak belediyenin görev ve sorumluluklari arasinda, 15. maddesinin 1 fikrasinin (a) bendinde ise, belde sakinlerinin mahal müsterek nitelikteki ihtiyaçlarini karsilamak amaciyla her türlü faaliyet ve girisimde bulunmak belediyenin yetki ve imtiyazlari arasinda yer almaktadir. 5199 sayili Hayvanlari Koruma Kanunu’nun "Sahipsiz ve göçten düsmüs hayvanlarin korunmasi" baslikli 6. maddesinin 4. fikrasinda; "Sahipsiz veya güçten düsmüs hayvanlarin en hizli sekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakimevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanlarin öncelikle söz konusu merkezlerde olusturulacak müsahede yerlerinde tutulmasi saglanir. Müsahede yerlerinde kisirlastirilan, asilanan ve rehabilite edilen hayvanlarin kaydedildikten sonra öncelikle alindiklari ortama birakismalari esastir." hükmü, "Yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumluluklari” baslikli 18. maddesinin 2. fikrasinda Ise; "Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanlarin bakimlari, asilarinin yapilmasi, asili hayvanlarin markalanmasi ve kayitlarinin tutulmasinin saglanmasi, kisirlastirilmasi, saldirgan olanlarin egitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapilmasi için yerel yönetimler tarafindan kurulan hayvan bakimevlerine gönderilmesi gibi yapilan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile esgüdümlü olarak yaparlar." kurali yer almaktadir. 12/05/2006 tarihli ve 26166 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak yürürlüge giren Hayvanlarin Korunmasina Dair Uygulama Yönetmeligi'nin 1. maddesinde, sahipsiz hayvanlarin çevreye verebilecekleri olumsuz etkilerinin giderilmesinin amaçlandigi belirtilmis, “Il Müdürlügünün Görev ve Sorumluluklari” baslikli 5. maddesinin 1. fikrasinin (b) bendinde; “Yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluslar ile isbirligi yaparak sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek" Il Çevre ve Orman Müdürlügü’nün görev ve sorumluluklari arasinda sayilmis, 6. maddesinin 1. fikrasinin (a) bendinde; hayvanlarin korunmasi, sorunlarin tespiti ve çözümlerini karara baglamanin, her ilde valinin baskani oldugu il hayvan koruma kurulunun görev ve sorumluluksan arasinda oldugu belirtilmis, “Belediyelerin alacagi tedbirler" baslikli 7. maddesinde ise, "sahipsiz veya güçten düsmüs hayvanlarin toplatilmasi, kisirlastirilmasi, asilanmasi, gerekli tibbî bakimlarinin yapilmasi ve isaretlenmesi, alindigi ortama geri birakilmasi, sahiplendirilenlerinin kayit altina alinmasi" belediyelerin görevleri arasinda sayilmistir. Öte yandan; 2577 sayili Yasanin 2. maddesinde, idari dava türleri; iptal, tam yargi ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapilan her türlü idari sözlesmelerden dolayi taraflar arasinda çikan uyusmazliklara iliskin davalar olarak sayilmis; 14. maddesinde, dava dilekçelerinin ilk inceleme sirasinda idari merci tecavüzü" ve "husumet” yönlerinden de incelenecegi ve bu hususlarin ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanin her safhasinda 15. madde hükmünün uygulanacagi; 15. maddesinin 1 fikrasinin (c) bendinde ise, davanin yanlis hasim gösterilerek açilmasi hafinde dava dilekçesinin mahkemece tespit edilecek gerçek basma tebligine karar verilecegi kurala baglanmistir. Aktarilan Yasa kurallarinin, 2577 sayili Yasada öngörülen idari dava türlerinin tümü bakimindan geçerli oldugu, baska bir anlatimla sadece iptal davalarinda uygulanacak usul kurallari olmadigi gözetildiginde, tam yargi davalarinda da hasim düzeltilerek dava dilekçesinin mahkemece tespit edilecek gerçek basma teblig edilmesine engel yasal düzenleme bulunmamaktadir. Ayrica, tam yargi davasinda, yargi yerince davali konumuna alinan Idareye basvuru sartinin aranmayacagi da tabiidir. Zira, dava açmadan önceligi idareye basvuran ve konunun bir baska Idareyle ilgi oldugu kendisine bildirilmeyen davaci, tam yargi davasi açma sartini yerine getirmis olup; yargi yerince davali konumuna alinan idareye de basvuru sartinin aranmasi, idari yargilama usulüne özgü hasim düzelterek, idari davanin bir an önce sonuçlandirilmasi kuraliyla bagdasmamaktadir. Dosyanin incelenmesinden; davacinin, 16.11.2019 günü saat 12.30 siralarinda Konya Ili, Aziziye Mahallesi, Evliya Çelebi Sokak üzerinde bulunan Haciveyis Camii önünde bulundugu esnada cadde üzerinde 6-7 adet sahipsiz sokak köpeginin saldirisina ugradigi, köpekler tarafindan isirilip yaralanmasi ve kuduz tedavisi görmesi nedeniyle bu olayda idarenin hizmet kusurunun oldugu ileri sürülerek tarafina 3.000,00-TL manevi tazminatin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakilan davanin açildigi anlasilmaktadir. Yukarida belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte degerlendirilmesinden; sahipsiz hayvanlarin, basta köpekler olmak üzere, korunmasi, bakim ve gözetimi, saldirgan olanlarinin egitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakimevlerinin kurulmasi vb. birtakim görev ve sorumluluklarin valiliklere, büyüksehir ve ilçe belediyelerine ait oldugu anlasilmaktadir. Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulunduklari hizmetleri geregi gibi ifa etmekte beraber bu hizmetin isleyisini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sirasinda gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. Idarece bu yükümlülügün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç islemesi ya da geregi gibi islememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmis olmasinin, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararlari tazmin sorumlulugu yükleyecegi idare hukukunun yerlesmis ilkelerindendir. Olayda; ilgili mevzuat geregi sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunlarin tespiti ve bu sorunlarin çözümlerini karara baglama konusunda görevli ve yetkili oldugu görülen Konya Valiligi'nin ve sahipsiz hayvanlara barinak yapmak/yaptirmak, isletmek/islettirmek görev ve sorumlulugu olan Konya Büyüksehir Belediye Baskanligi’nin da hasim mevkiine alinmasi gerekmektedir. Bu durumda; davali Karatay Belediye Baskanligi yaninda, olayin özelligine göre müteselsîlen sorumlulugu bulunan Konya Valiligi ve Konya Büyüksehir Belediye Baskanliginin da hasim konumuna eklenmesi gerekirken sadece Karatay Belediye Baskanligi husumetiyle karar verilmesinin yürürlükteki mevzuata aykiri bir sonucu ifade ettigi anlasilmakta olup, kanun yararina bozma isteminin kabulü gerektigi sonucuna varilmistir. Açiklanan nedenlerle; Danistay Bassavciliginin kanun yararina temyiz isteminin kabulüne, 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanunu'nun 51. maddesi geregince Konya 1. Idare Mahkemesinin 29/09/2020 gün m E:2020/306, K:2020/845 sayili kararinin, hukuki sonuçlan kalkmamak kosulu ile kanun yararina bozulmasina, kararin birer örneginin taraflar ile Danistay Bassavciligina gönderilmesine ve bu kararin Resmi Gazete'de yayimlanmasina, 12/03/2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi. legalbank.net
DANISTAY
8. DAIRE
Esas Numarasi: 2020/7528
Karar Numarasi: 2021/1532
Karar Tarihi: 12.03.2021
SAHIPSIZ HAYVANLARIN SALDIRISINA UGRAYAN MAGDURUN DAVASINDA ILÇE BELEDIYE BASKANLIGI ILE IL VALILIGI VE IL BÜYÜKSEHIR BELEDIYE BASKANLIGININ MÜTESELSIL SORUMLU OLDUGU - Sahipsiz Hayvanlarin Korunmasi, Bakim ve Gözetimi, Saldirgan Olanlarinin Egitilmesi Sorumluluklarinin Büyüksehir ve Ilçe Belediyelerine Ait Oldugu - Kamu Idarelerinin Yapmakla Yükümlü Bulunduklari Hizmetleri Geregi Gibi Ifa Etmekle ve Hizmetin Isleyisini Sürekli Olarak Kontrol Etmekle Yükümlü Oldugu - Idarece Yükümlülügün Geregi Gibi Yerine Getirilmemesinde Idarenin Hizmet Kusuru Nedeniyle Meydana Gelen Maddi veya Manevi Zararlari Tazmin Sorumlulugu Oldugu - Sahipsiz Hayvanlarin Kontrolünü Takip Etmek, Sahipsiz Hayvanlarla Ilgili Sorunlarin Tespiti ve Sorunlarin Çözümlerini Karara Baglama Konusunda Görevli ve Yetkilinin Il Valiligi Oldugu - Sahipsiz Hayvanlara Barinak Yapmak ve Isletmek Sorumlulugunun Il Büyüksehir Belediye Baskanligi’Nda Oldugu - Hasim Mevkiine Her Iki Idarenin de Alinmasi Gerektigi - Davali Ilçe Belediye Baskanligi Yaninda, Olayin Özelligine Göre Müteselsîlen Sorumlulugu Bulunan Il Valiligi ve Il Büyüksehir Belediye Baskanliginin da Hasim Konumuna Eklenmesi Gerektigi - Sadece Ilçe Belediye Baskanligi Husumetiyle Karar Verilmesinin Yürürlükteki Mevzuata Aykiri Bir Sonucu Ifade Ettigi - Kanun Yararina Bozma Isteminin Kabulü Gerektigi
ÖZETI: Sahipsiz hayvanlarin, basta köpekler olmak üzere, korunmasi, bakim ve gözetimi, saldirgan olanlarinin egitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakimevlerinin kurulmasi vb. birtakim görev ve sorumluluklarin valiliklere, büyüksehir ve ilçe belediyelerine ait oldugu anlasilmaktadir. Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulunduklari hizmetleri geregi gibi ifa etmekte beraber bu hizmetin isleyisini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sirasinda gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. Idarece bu yükümlülügün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç islemesi ya da geregi gibi islememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmis olmasinin, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararlari tazmin sorumlulugu yükleyecegi idare hukukunun yerlesmis ilkelerindendir. Sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunlarin tespiti ve bu sorunlarin çözümlerini karara baglama konusunda görevli ve yetkili oldugu görülen Il Valiligi'nin ve sahipsiz hayvanlara barinak yapmak/yaptirmak, isletmek/islettirmek görev ve sorumlulugu olan Il Büyüksehir Belediye Baskanligi’nin da hasim mevkiine alinmasi gerekmektedir. Davali Ilçe Belediye Baskanligi yaninda, olayin özelligine göre müteselsîlen sorumlulugu bulunan Il Valiligi ve Il Büyüksehir Belediye Baskanliginin da hasim konumuna eklenmesi gerekirken sadece Ilçe Belediye Baskanligi husumetiyle karar verilmesinin yürürlükteki mevzuata aykiri bir sonucu ifade ettigi anlasilmakta olup, kanun yararina bozma isteminin kabulü gerekmektedir.
"Içtihat Metni"
ISTEMIN ÖZETI: Konya 1. Idare Mahkemesinin 29/09/2020 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili kararinin 2577 sayili Yasanin 51. maddesi uyarinca kanun yararina temyizen incelenerek bozulmasi istemidir.
SAVUNMANIN ÖZETI: Savunma verilmemistir.
DANISTAY TETKIK HAKIMI M.S.’NIN DÜSÜNCESI: Istemin kabulü gerektigi düsünülmektedir.
DANISTAY BASSAVCISI A.A.’NIN DÜSÜNCESI: Sahipsiz köpekler tarafindan saldiriya ugrayan davaci F.B. tarafindan; isirilip yaralandigi ve kuduz tedavisi gördügü bu olayda idarenin hizmet kusurunun bulundugu iddiasiyla tarafina 3.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi istemiyle Karatay Belediye Baskanligina karsi açilan davanin kabulüne dair Konya 1. Idare Mahkemesi Hakimliginin 29/09/2010 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili kesin kararinin; davali idare tarafindan, kanun yararina temyiz edilmesi istemiyle Bassavciligimizi bilgilendiren dilekçe üzerine konu incelendi:
2577 sayili Idarî Yargilama Usulü Kanunu'nun 51'inci maddesinde, "niteligi bakimindan yürürlükteki hukuka aykiri bir sonucu ifade eden" kararlarin kanun yararina temyiz olunabilecegi belirtilmistir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasinin 125. maddesinde; idarenin, kendi eylem ve islemlerinden dogan zarari ödemekle yükümlü oldugu belirtilmistir. 5216 sayili Büyüksehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fikrasinin (m) bendinde; "Büyüksehirin bütünlügüne hizmet eden sosyal donatilar, bölge parklari, hayvanat bahçeleri, hayvan barinaklari, kütüphane, müze, spor, dinlence, eglence ve benzeri yerleri yapmak, yaptirmak, isletmek veya islettirmek" büyüksehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklari arasinda sayilmistir.
5393 sayili Belediye Kanunu'nun 14. maddesinin birinci fikrasinin (a) bendinde; çevre ve çevre sagligi hizmetlerini yapmak veya yaptirmak belediyenin görev ve sorumluluklari arasinda sayilmis, 15. maddesinin birinci fikrasinin (a) bendinde ise, belde sakinlerinin mahallî müsterek nitelikteki ihtiyaçlarini karsilamak amaciyla her türlü faaliyet ve girisimde bulunmak belediyenin yetki ve imtiyazlari arasinda yer almistir.
5199 sayili Hayvanlari Koruma Kanunu'nun "Sahipsiz ve güçten dösmüs hayvanlarin korunmasi" baslikli 6. maddesinin dördüncü fikrasinda; “Sahipsiz veya güçten dösmüs hayvanlarin en hizli sekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakimevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanlarin öncelikle söz konusu merkezlerde olusturulacak müsahede yerlerinde tutulmasi saglanir. Müsahede yerlerinde kisirlastirilan, asilanan ve rehabilite edilen hayvanlarin kaydedildikten sonra öncelikte alindiklari ortama birakilmalari esastir," hükmü, “Yerel hayvan koruma görevlerinin sorumluluklari” baslikli 18. maddesinin 2. fikrasinda ise; "Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikte köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanlarin bakimlari, asilarinin yapilmasi, asili hayvanlarin markalanmasi ve kayitlarinin tutulmasinin saglanmasi, kisirlastirilmasi, saldirgan olanlarin egitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapilmasi için yerel yönetimler tarafindan kurulan hayvan bakimevlerine gönderilmesi gibi yapilan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile esgüdümlü olarak yaparlar." kurali yer almaktadir.
12.05.2008 tarihli ve 26166 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak yürürlüge giren Hayvanlarin Korunmasina Dair Uygulama Yönetmeligi’nin 1. maddesinde, sahipsiz hayvanlarin çevreye verebilecekleri olumsuz etkilerinin giderilmesinin amaçlandigi belirtilmistir. “Il Müdürlügünün Görev ve Sorumluluklari” baslikli 5. maddesinin 1. fikrasinin (b) bendinde; “Yerel hayvan koruma görevleri ve gönüllü kuruluslar ile isbirligi yaparak sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek” Il Çevre ve Orman Müdürlügünün görev ve sorumluluklari arasinda sayilmis; 6. maddesinin 1 fikrasinin (a) bendinde; hayvanlarin korunmasi, sorunlarin tespiti ve çözümlerini karara baglamanin, her ilde valinin baskani oldugu il hayvan koruma kurulunun görev ve sorumluluklari arasinda oldugu belirtilmis, "Belediyelerin alacagi tedbirler" baslikli 7. maddesinde ise, "sahipsiz veya güçten düsmüs hayvanlarin toplatilmasi, kisirlastirilmasi, asilanmasi, gerekli tibbî bakimlarinin yapilmasi ve isaretlenmesi, alindigi ortama geri birakilmasi, sahiplendirilenlerinin kayit altina alinmasi" belediyelerin görevleri arasinda sayilmistir.
Öte yandan; 2577 sayili Yasanin 2. maddesinde, idari dava türleri; iptal, tam yargi ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapilan her türlü idari sözlesmelerden dolayi taraflar arasinda çikan uyusmazliklara Iskin davalar olarak sayilmis; 14. maddesinde, dava dilekçelerinin ilk inceleme sirasinda "idari merci tecavüzü" ve "husumet" yönlerinden de incelenecegi ve bu hususlarin ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanin her safhasinda 15. madde hükmünün uygulanacagi; 15. maddesinin 1 fikrasinin (c) bendinde ise, davanin yanlis hasim gösterilerek açilmasi hainde dava dilekçesinin mahkemece tespit edilecek gerçek hasina tebligine karar verilecegi kurala baglanmistir.
Aktarilan Yasa kurallarinin, 2577 sayili Yasada öngörülen idari dava türlerinin tümü bakimindan geçerli oldugu, baska bir anlatimla sadece iptal davalarinda uygulanacak usu! kurallari olmadigi gözetildiginde, tam yargi davalarinda da hasim düzeltilerek dava dilekçesinin mahkemece tespit edecek gerçek basma teblig edilmesine engel yasal düzenleme bulunmamaktadir.
Ayrica, tam yargi davasinda, yargi yerince davali konumuna alman idareye basvuru sartinin aranmayacagi da tabiidir. Zira, dava açmadan önce ilgili idareye basvuran ve konunun bir baska idareyle ilgili oldugu kendisine bildirilmeyen davaci, tam yargi davasi açma sartini yerine getirmis olup; yargi yerince davali konumuna alinan idareye de basvuru sartinin aranmasi, idari yargilama usulüne özgü hasim düzelterek, idari davanin bir an önce sonuçlandirilmasi kuraliyla bagdasmamaktadir.
Dosyanin incelenmesinden; davacinin, 16.11.2019 günü saat 12.30 siralarinda Konya Ili, Aziziye Mahallesi, Evliya Çelebi Sokak üzerinde bulunan Haciveyis Camii önünde bulundugu esnada cadde üzerinde 6-7 adet sahipsiz sokak köpeginin saldirisina ugradigi, köpekler tarafindan isitilip yaralandigi ve kuduz tedavisi gördügünden bu olayda idarenin hizmet kusurunun oldugundan bahisle yaptigi basvurunun davali Karatay Belediye Baskanliginca reddi üzerine bakilan davanin açildigi anlasilmaktadir.
Yukarida belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte degerlendirilmesinden; sahipsiz hayvanlarin, basta köpekler olmak üzere, korunmasi, bakim ve gözetimi, saldirgan olanlarinin egitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakimevlerinin kurutmasi vb. birtakim görev ve sorumluluklarin valiliklere, büyüksehir ve ilçe belediyelerine ait oldugu anlasilmaktadir.
Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulunduktan hizmetleri geregi gibi ifa etmekle beraber bu hizmetin isleyisini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sirasinda gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. Idarece bu yükümlülügünün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç islemesi ya da geregi gibi islememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmis olmasinin, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararlari tazmin sorumlulugu yükleyecegi idare hukukunun yerlesmis ilkelerindendir.
Olayda; ilgili mevzuat geregi sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunlarin tespiti ve bu sorunlarin çözümlerini karara baglama konusunda görevli ve yetkili oldugu görülen Konya Valiliginin ve sahipsiz hayvanlara barinak yapmak/yaptirmak, isletmek/islettirmek görev ve sorumlulugu olan Konya Büyüksehir Belediye Baskanliginin da hasim mevkiine alinmasi gerektigi sonucuna ulasilmistir.
Bu durumda; her ne kadar köpek saldirisini ve gördügü tedaviyi doktor raporu ile ortaya koyan davaciya manevî tazminat ödenmesi gerekmekte ve kararin bu kisminda hukuka aykirilik bulunmamakta ise de; Konya Valiligi ve Konya Büyüksehir Belediye Baskanligi da hasim konuma eklenmeden; sadece Karatay Belediye Baskanligi husumetiyle karar verilmesinde hukuka uyarlik görülmemistir.
Açiklanan nedenlerle Konya 1. Idare Mahkemesi Hakimliginin 29/09/2010 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili karari; usul yönünden» yürürlükteki hukuka aykiri sonucu ifade ettiginden, 2577 sayili Yasanin 51 inci maddesi uyarinca, kanun yararina temyiz edilmesinin uygun olacagi düsünülmektedir.
TÜRK MILLETI ADINA
Hüküm veren Danistay Sekizinci Dairesince isin geregi görüsüldü:H
Dava, davacinin 16.11.2019 günü saat 12.30 siralarinda Konya Ili, Aziziye Mahallesi, Evliya Çelebi Sokak üzerinde bulunan Haciveyis Camii önünde bulundugu esnada cadde üzerinde 6-7 adet sahipsiz sokak köpeginin saldirisina ugradigi, köpekler tarafindan isirtip yaralanmasi ve kuduz tedavisi görmesi nedeniyle bu olayda idarenin hizmet kusurunun oldugu ileri sürülerek tarafina 3.000,00-TL manevi tazminatin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açilmistir.
Konya 1. Idare Mahkemesi Hakimligi’nin 29/09/2020 gün ve E:2020/306, K:2020/845 sayili karariyla; yerlesim merkezlerinde veya bu merkezlerin yakininda toplu halde yasayan sokak köpeklerinin yasadiklari alanin dogal bir ortam sayilamayacagi, evsel atikla beslendikleri ve her zaman yiyecek bulamama ihtimallerinin bulundugu hususlari da dikkate alindiginda, kamu hizmetinin devamliligi esasi geregince belediyelerin görevinin, sokak köpeklerinin gerekli bakim ve kontrollerini yaptiktan sonra alindiklari ortama birakilmalari ile sona ermeyecegi, bakilan uyusmazlikta, olayin meydana gelme sebebinin basibos köpekler oldugu konusunda herhangi bir çekismenin bulunmadigi ve davacinin yaralanmasinin bu basibos köpeklerin saldirisi sonucunda meydana geldigi göz önünde bulunduruldugunda, Belediye Yasalari ite 5199 sayili Yasa uyarinca beldedeki insan ve çevre sagligi açisindan artik tehdit mahiyetinde bulunan saldirgan sokak hayvanlarini toplayip rehabilite etme konusunda davali idarenin görevlerini geregi gibi yapmadigi ve kusur sorumlulugunun bulundugu, idarenin hizmet kusuru nedeniyle basibos köpeklerin saldirmasi sonucunda davacinin yaralandigi ve yaralanmasi sonucu tedavi gördügü, yasadigi aci, elem ve üzüntünün kismen de olsa hafifletilebilmesi amaciyla 3.000,00-TL manevî tazminatin idareye basvuru tarihinden itibaren isletilecek yasal faiziyle birlikte davali idare tarafindan davaciya ödenmesine istinaf ve temyiz yolu kapali olmak üzere, kesin olarak karar verilmistir.
2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanunu'nun "Kanun Yararina Temyiz"' baslikli 51. maddesinde; "1. Idare ve vergi mahkemeleri ile bölge idare mahkemelerinin kesin olarak verdigi kararlar ile istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeden kesinlesmis bulunan kararlardan niteligi bakimindan yürürlükteki hukuka aykiri bir sonucu ifade edenler, ilgili bakanliklarin gösterecegi lüzum üzerine veya kendiliginden Bassavci tarafindan kanun yararina temyiz olunabilir. 2. (Degisik: 5/4/1990 - 3622/20 md.) Temyiz istegi yerinde görüldügü takdirde karar, kanun yararina bozulur. Bu bozma karari, daha önce kesinlesmis olan merci kararirinin hukuki sonuçlarini kaldirmaz. 3. Bozma kararinin bir örnegi Ilgili bakanliga gönderilir ve Resmi Gazete'de yayimlanir." hükmüne yer verilmistir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasinin 125. maddesinde; idarenin, kendi eylem ve islemlerinden dogan zarari ödemekle yükümlü oldugu belirtilmistir.
5216 sayili Büyüksehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fikrasinin (m) bendinde; "Büyüksehrin bütünlügüne hizmet eden sosyal donatilar, bölge parklari, hayvanat bahçeleri, hayvan barinaklari, kütüphane, müze, spor, dinlence, eglence ve benzeri yerleri yapmak, yaptirmak, isletmek veya islettirmek" büyüksehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklari arasinda sayilmistir.
5393 sayili Belediye Kanunu’nun 14. maddesinin 1. fikrasinin (a) bendinde; çevre ve çevre sagligi hizmetlerini yapmak veya yaptirmak belediyenin görev ve sorumluluklari arasinda, 15. maddesinin 1 fikrasinin (a) bendinde ise, belde sakinlerinin mahal müsterek nitelikteki ihtiyaçlarini karsilamak amaciyla her türlü faaliyet ve girisimde bulunmak belediyenin yetki ve imtiyazlari arasinda yer almaktadir.
5199 sayili Hayvanlari Koruma Kanunu’nun "Sahipsiz ve göçten düsmüs hayvanlarin korunmasi" baslikli 6. maddesinin 4. fikrasinda; "Sahipsiz veya güçten düsmüs hayvanlarin en hizli sekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakimevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanlarin öncelikle söz konusu merkezlerde olusturulacak müsahede yerlerinde tutulmasi saglanir. Müsahede yerlerinde kisirlastirilan, asilanan ve rehabilite edilen hayvanlarin kaydedildikten sonra öncelikle alindiklari ortama birakismalari esastir." hükmü, "Yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumluluklari” baslikli 18. maddesinin 2. fikrasinda Ise; "Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanlarin bakimlari, asilarinin yapilmasi, asili hayvanlarin markalanmasi ve kayitlarinin tutulmasinin saglanmasi, kisirlastirilmasi, saldirgan olanlarin egitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapilmasi için yerel yönetimler tarafindan kurulan hayvan bakimevlerine gönderilmesi gibi yapilan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile esgüdümlü olarak yaparlar." kurali yer almaktadir.
12/05/2006 tarihli ve 26166 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak yürürlüge giren Hayvanlarin Korunmasina Dair Uygulama Yönetmeligi'nin 1. maddesinde, sahipsiz hayvanlarin çevreye verebilecekleri olumsuz etkilerinin giderilmesinin amaçlandigi belirtilmis, “Il Müdürlügünün Görev ve Sorumluluklari” baslikli 5. maddesinin 1. fikrasinin (b) bendinde; “Yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluslar ile isbirligi yaparak sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek" Il Çevre ve Orman Müdürlügü’nün görev ve sorumluluklari arasinda sayilmis, 6. maddesinin 1. fikrasinin (a) bendinde; hayvanlarin korunmasi, sorunlarin tespiti ve çözümlerini karara baglamanin, her ilde valinin baskani oldugu il hayvan koruma kurulunun görev ve sorumluluksan arasinda oldugu belirtilmis, “Belediyelerin alacagi tedbirler" baslikli 7. maddesinde ise, "sahipsiz veya güçten düsmüs hayvanlarin toplatilmasi, kisirlastirilmasi, asilanmasi, gerekli tibbî bakimlarinin yapilmasi ve isaretlenmesi, alindigi ortama geri birakilmasi, sahiplendirilenlerinin kayit altina alinmasi" belediyelerin görevleri arasinda sayilmistir.
Öte yandan; 2577 sayili Yasanin 2. maddesinde, idari dava türleri; iptal, tam yargi ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapilan her türlü idari sözlesmelerden dolayi taraflar arasinda çikan uyusmazliklara iliskin davalar olarak sayilmis; 14. maddesinde, dava dilekçelerinin ilk inceleme sirasinda idari merci tecavüzü" ve "husumet” yönlerinden de incelenecegi ve bu hususlarin ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanin her safhasinda 15. madde hükmünün uygulanacagi; 15. maddesinin 1 fikrasinin (c) bendinde ise, davanin yanlis hasim gösterilerek açilmasi hafinde dava dilekçesinin mahkemece tespit edilecek gerçek basma tebligine karar verilecegi kurala baglanmistir.
Aktarilan Yasa kurallarinin, 2577 sayili Yasada öngörülen idari dava türlerinin tümü bakimindan geçerli oldugu, baska bir anlatimla sadece iptal davalarinda uygulanacak usul kurallari olmadigi gözetildiginde, tam yargi davalarinda da hasim düzeltilerek dava dilekçesinin mahkemece tespit edilecek gerçek basma teblig edilmesine engel yasal düzenleme bulunmamaktadir.
Ayrica, tam yargi davasinda, yargi yerince davali konumuna alinan Idareye basvuru sartinin aranmayacagi da tabiidir. Zira, dava açmadan önceligi idareye basvuran ve konunun bir baska Idareyle ilgi oldugu kendisine bildirilmeyen davaci, tam yargi davasi açma sartini yerine getirmis olup; yargi yerince davali konumuna alinan idareye de basvuru sartinin aranmasi, idari yargilama usulüne özgü hasim düzelterek, idari davanin bir an önce sonuçlandirilmasi kuraliyla bagdasmamaktadir.
Dosyanin incelenmesinden; davacinin, 16.11.2019 günü saat 12.30 siralarinda Konya Ili, Aziziye Mahallesi, Evliya Çelebi Sokak üzerinde bulunan Haciveyis Camii önünde bulundugu esnada cadde üzerinde 6-7 adet sahipsiz sokak köpeginin saldirisina ugradigi, köpekler tarafindan isirilip yaralanmasi ve kuduz tedavisi görmesi nedeniyle bu olayda idarenin hizmet kusurunun oldugu ileri sürülerek tarafina 3.000,00-TL manevi tazminatin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakilan davanin açildigi anlasilmaktadir.
Yukarida belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte degerlendirilmesinden; sahipsiz hayvanlarin, basta köpekler olmak üzere, korunmasi, bakim ve gözetimi, saldirgan olanlarinin egitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakimevlerinin kurulmasi vb. birtakim görev ve sorumluluklarin valiliklere, büyüksehir ve ilçe belediyelerine ait oldugu anlasilmaktadir.
Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulunduklari hizmetleri geregi gibi ifa etmekte beraber bu hizmetin isleyisini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sirasinda gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. Idarece bu yükümlülügün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç islemesi ya da geregi gibi islememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmis olmasinin, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararlari tazmin sorumlulugu yükleyecegi idare hukukunun yerlesmis ilkelerindendir.
Olayda; ilgili mevzuat geregi sahipsiz hayvanlarin kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunlarin tespiti ve bu sorunlarin çözümlerini karara baglama konusunda görevli ve yetkili oldugu görülen Konya Valiligi'nin ve sahipsiz hayvanlara barinak yapmak/yaptirmak, isletmek/islettirmek görev ve sorumlulugu olan Konya Büyüksehir Belediye Baskanligi’nin da hasim mevkiine alinmasi gerekmektedir.
Bu durumda; davali Karatay Belediye Baskanligi yaninda, olayin özelligine göre müteselsîlen sorumlulugu bulunan Konya Valiligi ve Konya Büyüksehir Belediye Baskanliginin da hasim konumuna eklenmesi gerekirken sadece Karatay Belediye Baskanligi husumetiyle karar verilmesinin yürürlükteki mevzuata aykiri bir sonucu ifade ettigi anlasilmakta olup, kanun yararina bozma isteminin kabulü gerektigi sonucuna varilmistir.
Açiklanan nedenlerle; Danistay Bassavciliginin kanun yararina temyiz isteminin kabulüne, 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanunu'nun 51. maddesi geregince Konya 1. Idare Mahkemesinin 29/09/2020 gün m E:2020/306, K:2020/845 sayili kararinin, hukuki sonuçlan kalkmamak kosulu ile kanun yararina bozulmasina, kararin birer örneginin taraflar ile Danistay Bassavciligina gönderilmesine ve bu kararin Resmi Gazete'de yayimlanmasina, 12/03/2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
legalbank.net