vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffa303020000007603000001000100T.C. Yargitay 9. Hukuk Dairesi 2015/27995 E. , 2019/48 K. "Içtihat Metni" MAHKEMESI :IS MAHKEMESI DAVA TÜRÜ : ALACAK Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davaci vekili tarafindan istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü: YARGITAY KARARI A) Davaci Isteminin Özeti: Davaci vekili, davacinin 11.01.2011 ile 31.12.2013 tarihleri arasinda davali isverenlikte ögrenci tasima ile görevli soför olarak çalistigini, sigorta primine esas kazancinin düsük gösterildigini ve düzeltilmesini istedigini, isverenin bu nedenle bahane üreterek dikkatsiz çalistigi ve artik çalismak istemedigini belirterek davali tarafindan is akdine haksiz ve nedensiz olarak son verildigini, is akdinin feshedilmesine ragmen 13.01.2014 tarihine kadar fiili olarak çalismaya devam ettigini, davacinin fazla çalisma ve genel tatil çalismalari oldugu ve ücretinin ödenmedigini ileri sürerek kidem tazminati, ihbar tazminati, fazla mesai ve genel tatil ücreti alacagini talep etmistir. B) Davali Cevabinin Özeti: Davali vekili, davacinin müvekkili sirket nezdinde 11.01.2011 ile 20.01.2014 tarihleri arasinda çalistigini, davacinin görevinin engelli çocuklarina iliskin servis aracinin kullanimi oldugunu, 2014 Ocak 13-14-15-16-17-18-19-20 tarihlerinde ise gelmedigi için is akdinin 20.01.2014 tarihinde sonlandirildigini, ise gelmedigi günler için tutanak düzenlendigini, davaciya is akdinin feshedildigine iliskin ihtarname keside edildigini, davaci yanin iddia ettigi gibi 31.12.2013 tarihinde yapilmis bir fesih isleminin bulunmadigini, davacinin ise basladigi tarihten itibaren sürekli müvekkili sirketi zarara ugrattigini ancak davaciya toleransli davranildigini, davacinin görevini geregi gibi yerine getirmedigi gibi izinsiz olarak ise gelmeyerek islerin aksamasina sebep oldugunu savunarak, davanin reddini istemistir. C) Yerel Mahkeme Kararinin Özeti ve Yargilama Süreci: Mahkemece, toplanan kanitlar ve bilirkisi raporuna dayanilarak, davacinin 13.01.2014 sonrasi devamsizlik yaptigina iliskin isveren tutanaklari ile ihtarina ragmen davacinin devamsizligina iliskin isverene beyan ile belge ibraz etmedigi, davacinin daha önce isverence fesih yapildigi iddiasina iliskin ise kayit ve ispati da bulunmadigi, isverinin devamsizliga bagli fesih isleminde hakli nedeni oldugu ve davacinin kidem ile ihbar tazminatina hak kazanmadigi gerekçesiyle kidem ve ihbar tazminati taleplerinin reddine, tanik anlatimlarina göre davacinin resmi tatil günlerinde çalisma yapmadigi gerekçesiyle genel tatil ücreti talebinin reddine, fazla mesai ücreti talebinin kismen kabulüne karar verilmistir. D) Temyiz: Karari davaci vekili temyiz etmistir. E) Gerekçe: 1-Dosyadaki yazilara, toplanan delillerle kararin dayandigi kanuni gerektirici sebeplere göre, davaci vekilinin asagidaki bendin kapsami disinda kalan temyiz itirazlari yerinde degildir. 2-Isçinin emeginin karsiligi olan ücret isçi için en önemli hak, isveren için en temel borçtur. 4857 sayili Is Kanununun 32 nci maddesinin dördüncü fikrasinda, ücretin en geç ayda bir ödenecegi kurala baglanmistir. 5953 sayili Basin Is Kanununun 14 üncü maddesinin aksine, 4857 sayili Yasada ücretin pesin ödenecegi yönünde bir hüküm bulunmamaktadir. Buna göre, aksi bireysel ya da toplu is sözlesmesinde kararlastirilmadigi sürece isçinin ücreti bir ay çalisildiktan sora ödenmelidir. Ücreti ödenmeyen isçinin, bu ücretini isverenden dava ya da icra takibi gibi yasal yollardan talep etmesi mümkündür. Ücreti ödenmeyen isçinin alacagi konusunda takibe geçmesi ya da ücreti ödeninceye kadar is görme edimini yerine getirmekten kaçinmasi, is iliskisinin devaminda bazi sorunlara yol açabilir. Bu bakimdan, isverenle bir çekisme içine girmek istemeyen isçinin, hakli nedene dayanarak is sözlesmesini feshetme hakki da bulunmaktadir. Ücretin hiç ya da bir kisminin ödenmemis olmasi bu konuda önemsizdir. 4857 sayili Is Kanununun 24 üncü maddesinin (II) numarali bendinin (e) alt bendinde sözü edilen ücret, genis anlamda ücret olarak degerlendirilmelidir. Ikramiye, prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarin ödenmemesi durumunda da isçinin hakli fesih imkâni bulunmaktadir (Yargitay 9. HD. 16.7.2008 gün 2007/22062 E, 2008/16398 K.). Isçinin sigorta primlerinin hiç yatirilmamasi veya eksik bildirilmesi, sosyal güvenlik hakkini ilgilendiren bir durum olsa da Dairemizin 1475 sayili Yasa döneminde istikrar kazanmis olan görüsü, 4857 sayili Is Kanunu döneminde de devam etmekte olup, sigorta primlerinin hiç yatirilmamasi, eksik yatirilmasi veya düsük ücretten yatirilmasi hallerinde de isçinin hakli fesih imkâni vardir (Yargitay 9. HD. 18.1.2010 gün, 2009/24286 E, 2010/74 K.). Somut uyusmazlikta, davaci sigorta primine esas kazancinin düsük gösterildigini ve bu durumun düzeltilmesini istediginde is akdinin 31.12.2013 tarihinde feshedildigini, is akdinin feshedilmesine ragmen 13.01.2014 tarihine kadar çalismaya devam ettigini iddia ederek ödenmeyen tazminat ve isçilik alacaklarini talep etmis, davali ise davacinin isyerini terkettigi ve 13.01.2014-20.01.2014 tarihleri arasinda devamsizlik yaptigi savunmasinda bulunmustur. Davaci isçi, fazla mesai ücretinin ödenmemesi ve fazla mesai yönünden eksik sigorta primi ödenmesine bagli olarak 4857 sayili Is Kanunu'nun 24/II-(e) maddesine göre hakli nedenle is akdini feshettiginden, kidem tazminati talebinin kabulü gerekirken reddi bozmayi gerektirmistir. F) Sonuç: Temyiz olunan kararin, yukarida yazili nedenden dolayi BOZULMASINA, pesin alinan temyiz harcinin istek halinde ilgiliye iadesine 07.01.2019 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
T.C.
Yargitay
9. Hukuk Dairesi
2015/27995 E. , 2019/48 K.
"Içtihat Metni"
MAHKEMESI :IS MAHKEMESI DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davaci vekili tarafindan istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davaci Isteminin Özeti:
Davaci vekili, davacinin 11.01.2011 ile 31.12.2013 tarihleri arasinda davali isverenlikte ögrenci tasima ile görevli soför olarak çalistigini, sigorta primine esas kazancinin düsük gösterildigini ve düzeltilmesini istedigini, isverenin bu nedenle bahane üreterek dikkatsiz çalistigi ve artik çalismak istemedigini belirterek davali tarafindan is akdine haksiz ve nedensiz olarak son verildigini, is akdinin feshedilmesine ragmen 13.01.2014 tarihine kadar fiili olarak çalismaya devam ettigini, davacinin fazla çalisma ve genel tatil çalismalari oldugu ve ücretinin ödenmedigini ileri sürerek kidem tazminati, ihbar tazminati, fazla mesai ve genel tatil ücreti alacagini talep etmistir.
B) Davali Cevabinin Özeti:
Davali vekili, davacinin müvekkili sirket nezdinde 11.01.2011 ile 20.01.2014 tarihleri arasinda çalistigini, davacinin görevinin engelli çocuklarina iliskin servis aracinin kullanimi oldugunu, 2014 Ocak 13-14-15-16-17-18-19-20 tarihlerinde ise gelmedigi için is akdinin 20.01.2014 tarihinde sonlandirildigini, ise gelmedigi günler için tutanak düzenlendigini, davaciya is akdinin feshedildigine iliskin ihtarname keside edildigini, davaci yanin iddia ettigi gibi 31.12.2013 tarihinde yapilmis bir fesih isleminin bulunmadigini, davacinin ise basladigi tarihten itibaren sürekli müvekkili sirketi zarara ugrattigini ancak davaciya toleransli davranildigini, davacinin görevini geregi gibi yerine getirmedigi gibi izinsiz olarak ise gelmeyerek islerin aksamasina sebep oldugunu savunarak, davanin reddini istemistir.
C) Yerel Mahkeme Kararinin Özeti ve Yargilama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanitlar ve bilirkisi raporuna dayanilarak, davacinin 13.01.2014 sonrasi devamsizlik yaptigina iliskin isveren tutanaklari ile ihtarina ragmen davacinin devamsizligina iliskin isverene beyan ile belge ibraz etmedigi, davacinin daha önce isverence fesih yapildigi iddiasina iliskin ise kayit ve ispati da bulunmadigi, isverinin devamsizliga bagli fesih isleminde hakli nedeni oldugu ve davacinin kidem ile ihbar tazminatina hak kazanmadigi gerekçesiyle kidem ve ihbar tazminati taleplerinin reddine, tanik anlatimlarina göre davacinin resmi tatil günlerinde çalisma yapmadigi gerekçesiyle genel tatil ücreti talebinin reddine, fazla mesai ücreti talebinin kismen kabulüne karar verilmistir.
D) Temyiz:
Karari davaci vekili temyiz etmistir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazilara, toplanan delillerle kararin dayandigi kanuni gerektirici sebeplere göre, davaci vekilinin asagidaki bendin kapsami disinda kalan temyiz itirazlari yerinde degildir.
2-Isçinin emeginin karsiligi olan ücret isçi için en önemli hak, isveren için en temel borçtur. 4857 sayili Is Kanununun 32 nci maddesinin dördüncü fikrasinda, ücretin en geç ayda bir ödenecegi kurala baglanmistir. 5953 sayili Basin Is Kanununun 14 üncü maddesinin aksine, 4857 sayili Yasada ücretin pesin ödenecegi yönünde bir hüküm bulunmamaktadir. Buna göre, aksi bireysel ya da toplu is sözlesmesinde kararlastirilmadigi sürece isçinin ücreti bir ay çalisildiktan sora ödenmelidir.
Ücreti ödenmeyen isçinin, bu ücretini isverenden dava ya da icra takibi gibi yasal yollardan talep etmesi mümkündür.
Ücreti ödenmeyen isçinin alacagi konusunda takibe geçmesi ya da ücreti ödeninceye kadar is görme edimini yerine getirmekten kaçinmasi, is iliskisinin devaminda bazi sorunlara yol açabilir. Bu bakimdan, isverenle bir çekisme içine girmek istemeyen isçinin, hakli nedene dayanarak is sözlesmesini feshetme hakki da bulunmaktadir. Ücretin hiç ya da bir kisminin ödenmemis olmasi bu konuda önemsizdir.
4857 sayili Is Kanununun 24 üncü maddesinin (II) numarali bendinin (e) alt bendinde sözü edilen ücret, genis anlamda ücret olarak degerlendirilmelidir. Ikramiye, prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarin ödenmemesi durumunda da isçinin hakli fesih imkâni bulunmaktadir (Yargitay 9. HD. 16.7.2008 gün 2007/22062 E, 2008/16398 K.).
Isçinin sigorta primlerinin hiç yatirilmamasi veya eksik bildirilmesi, sosyal güvenlik hakkini ilgilendiren bir durum olsa da Dairemizin 1475 sayili Yasa döneminde istikrar kazanmis olan görüsü, 4857 sayili Is Kanunu döneminde de devam etmekte olup, sigorta primlerinin hiç yatirilmamasi, eksik yatirilmasi veya düsük ücretten yatirilmasi hallerinde de isçinin hakli fesih imkâni vardir (Yargitay 9. HD. 18.1.2010 gün, 2009/24286 E, 2010/74 K.).
Somut uyusmazlikta, davaci sigorta primine esas kazancinin düsük gösterildigini ve bu durumun düzeltilmesini istediginde is akdinin 31.12.2013 tarihinde feshedildigini, is akdinin feshedilmesine ragmen 13.01.2014 tarihine kadar çalismaya devam ettigini iddia ederek ödenmeyen tazminat ve isçilik alacaklarini talep etmis, davali ise davacinin isyerini terkettigi ve 13.01.2014-20.01.2014 tarihleri arasinda devamsizlik yaptigi savunmasinda bulunmustur.
Davaci isçi, fazla mesai ücretinin ödenmemesi ve fazla mesai yönünden eksik sigorta primi ödenmesine bagli olarak 4857 sayili Is Kanunu'nun 24/II-(e) maddesine göre hakli nedenle is akdini feshettiginden, kidem tazminati talebinin kabulü gerekirken reddi bozmayi gerektirmistir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararin, yukarida yazili nedenden dolayi BOZULMASINA, pesin alinan temyiz harcinin istek halinde ilgiliye iadesine 07.01.2019 tarihinde oybirligiyle karar verildi.