vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff22bf02000000e305000001000100Bölge idare mahkemesi kararindaki Aykiriligin giderilmesi istemi, haksiz olarak tahsil edilen verginin tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusunun faiz talebi yönünden reddedilmesi üzerine iade edilen vergi tutari için islemis olan tecil faizinin ödenmesi istemiyle iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak Vergi Usul Kanunu uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulup basvurulamayacagina iliskindir. T.C. DANISTAY VERGI DAVA DAIRELERI KURULU Esas Numarasi: 2022/1 Karar Numarasi: 2022/4 Karar Tarihi: 02.03.2022 BÖLGE IDARE MAHKEMESI KARARLARINDAKI AYKIRILIGIN GIDERILMESI ISTEMI VERGININ TAHSIL TARIHINDEN ITIBAREN ISLETILECEK TECIL FAIZIYLE BIRLIKTE IADESI ISTEMI VERGI TUTARI IÇIN ISLEMIS OLAN TECIL FAIZININ ÖDENMESI ISTEMI IADEDEN AYRI VE BAGIMSIZ OLARAK DÜZELTME VE SIKÂYET YOLUNA BASVURULMASI DAVA ÖZETI: Aykiriligin giderilmesi istemi, haksiz olarak tahsil edilen verginin tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusunun faiz talebi yönünden reddedilmesi üzerine iade edilen vergi tutari için islemis olan tecil faizinin ödenmesi istemiyle iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak Vergi Usul Kanunu uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulup basvurulamayacagina iliskindir. Fazladan tahsil edilen verginin iadesi tam olarak yerine getirilmediginden iade islemindeki eksikligin giderilmesi ve islemis olan faizin ödenmesi istemiyle, asil alacagin Iadesine iliskin öngörülen düzeltme zamanasimi süresi içinde, iadeden ayri ve bagimsiz olarak düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulmasinda hukuka aykirilik bulunmamaktadir. Kaldi ki aykiriligin giderilmesi istemine konu olaylarda, basvurucular tarafindan ikale sözlesmesi uyarinca yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusu faiz talebi yönünden kismen reddedilmistir. Bunun üzerine faiz ödenmeksizin basvuruculara iade edilen vergiler için islemis olan faizin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurulari iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz talep edilmesi olarak degerlendirilemeyecektir. I - AYKIRILIGIN GIDERILMESI ISTEMINDE BULUNAN: Istanbul Bölge Idare Mahkemesi Baskanlar Kurulu II- ISTEMIN ÖZETI : Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2021/185, K:2021/205 sayili karari Ile Istanbul Bölge idare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 23/12/2020 tarih ve E:2020/2838, K:2020/2511 sayili karari arasindaki aykiriligin, 2578 sayili Bölge Idare Mahkemeleri, Idare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kurulusu ve Görevleri Hakkinda Kanun’un 3/C maddesinin 4 numarali fikrasinin (c) bendi uyarinca giderilmesi, istinaf yoluna basvurma hakki bulunanin bu yöndeki istemini uygun gören Istanbul Bölge Idare Mahkemesi Baskanlar Kurulunun 14/12/2021 tarih ve E:2021/100, K:2021/100 sayili karariyla istenmistir. III- MADDI OLAY: i. Aykiriligin giderilmesi istemine konu kararlar düzeltme ve sikayet basvurularindan kaynaklanmakta olup basvurucular bu süreçte ayni vekil tarafindan temsil edilmistir. Basvurucular vekili tarafindan, aralarinda aykiriligin giderilmesi istemine konu kararlarda davaci sifatiyla yer alan iki kisinin de bulundugu ve ayni isverene bagli olarak çalisip is akdi sona erdirilen altmis iki kisiye ikale sözlesmesi kapsaminda yapilan ek ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin kesinti tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle düzeltme yoluna basvurulmustur. ii. Lüleburgaz Vergi Dairesi Müdürlügünün 11/08/2019 tarih E. 19228 sayili islemiyle söz konusu altmis iki kisiye ait ikale sözlesmelerinin dairelerine ibrazi halinde iade talebinin degerlendirmeye alinacagi basvurucular vekiline bildirilmistir. iii. Anilan islemin tebligi üzerine basvurucular vekili tarafindan 12/07/2019 tarihinde kayitlara giren dilekçe ile Gelir idaresi Baskanligina sikâyet basvurusunda bulunulmustur. iv. Gelir Idaresi Baskanliginca 29/07/2019 tarih ve E.107794 sayili islem ile "is güvencesi tazminati" ve "sair ödeme” adi altinda yapilan ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin iadesi Istemi 7182 sayili Kanun'un 4. maddesiyle 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen Geçici 89. madde ve bu maddede Öngörülen iade uygulamasina iliskin açiklamalar içeren 306 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebligi kapsaminda degerlendirilerek gerekli islemlerin yapilmasini teminen sikâyet dilekçesi Kirklareli Valiligi Defterdarlik Gelir Müdürlügüne gönderilmesi ve iade islemlerinin vergi dairesi müdürlügünden takip edilmesi gerektigi basvurucular vekiline bildirilmistir. v. Lüleburgaz Vergi Dairesi Müdürlügünce 23/10/2019 tarih ve E.35914 sayili islemle kesintiye tabi tutulan gelir vergilerinin söz konusu altmis iki kisiye iade edildigi belirtilmis ancak iadenin anilan Teblig'e istinaden yerine getirilmis olmasi gerekçesiyle tecil faizi talebi reddedilmistir. vi. Basvurucular vekili tarafindan 10/12/2019 tarihinde kayitlara giren dilekçeyle söz konusu altmis iki kisi adina iade edilen gelir vergileri için kesinti tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi Istemiyle Gelir Idaresi Baskanligina sikâyet basvurusunda bulunulmustur. vii. Gelir Idaresi Baskanliginin 02/02/2020 tarih E.15317 sayili Islemiyle gelir vergisi iadesinin 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 89. madde uyarinca yerine getirildigi ve bu kapsamda faiz ödenmesinin mümkün olmadigi ayrica faiz talebinin 213 sayili Vergi Usul Kanunumun “Vergi Hatalarini Düzeltme ve Reddiyat” baslikli bölümünde düzenlenen vergilendirme ve hesap hatalarinin hiçbirinin kapsamina girmedigi gerekçesiyle sikâyet basvurusu reddedilmistir. vii. Basvurucular vekili tarafindan sikâyet basvurusunun reddine iliskin 02/02/2020 tarih E.15317 sayili islemin davacilar yönünden iptali ile iade edilen gelir vergisi için kesinti tarihînden iade tarihine kadar isletilmis olan tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle davalar açilmistir. IV- AYKIRILIGIN GIDERILMESI ISTEMINE KONU BÖLGE IDARE MAHKEMESI KARARLARI: A- Istanbul Bölge idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin E:2021/186 sayili dosyasina konu yargilama Süreci: Dava konusu istemin özeti: Davaci tarafindan, iade edilen vergi tutari için tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi istemiyle yapilan sikayet basvurusunun reddine iliskin 02/02/2020 tarih ve 15317 sayili islemin iptali ile iade edilen gelir vergisi Için kesinti tarihinden iade tarihine kadar islemis olan tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle dava açilmistir. Edirne Vergi Mahkemesinin 28/09/2020 tarih ve E:2020/272, K:2020/608 sayili karari: Olayda, is akdi sona eren davaciya yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesi kapsaminda iade edilmis olmasi ve yersiz tahsilatin davacidan kaynaklanmamasi hususlari birlikte degerlendirildiginde, iade edilen vergi tutari üzerinden tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurusunun reddine dair islemde hukuka uygunluk bulunmamaktadir. Vergilendirmede yapilan hata neticesinde davacidan yersiz olarak kesilen gelir vergisinin, kesinti tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iade edilmesi gerekmektedir. Ancak usul hukukunun en temel ilkelerinden biri olan “Taleple Baglilik” ilkesi uyarinca Mahkeme davacinin istemi ile bagli olup istemi genisletecek biçimde karar veremeyeceginden davacinin talebi dogrultusunda, iade edilen vergi tutari üzerinden kesinti tarihinden iade tarihine kadar isletilen tecil faizinin dava tarihinden Itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte davaciya ödenmesi gerekmektedir. Mahkeme, bu gerekçeyle dava konusu islemi davaci yönünden iptal etmis ve iade edilen gelir vergisi üzerinden kesinti tarihinden iade tarihine kadar isletilen tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte davaciya ödenmesine karar vermistir. Davalinin istinaf istemini inceleyen Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2021/185, K:2021/205 sayili karari: Mükellefler tarafindan, 213 sayili Vergi Usul Kanunu’nun 118 ve devami maddelerinde yer verilen düzeltme ve sikayet yolunun kullanilabilmesi için vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden kendilerinden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir. Olayda, vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden davacidan haksiz yere fazla veya eksik istenen veya tahsil edilen bir tecil faizi tutari bulunmadigindan, davacinin tecil faizi talebi hakkinda 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinin uygulanma imkani bulunmamaktadir. Bu sebeple dava konusu islemde hukuka aykirilik görülmemistir. Vergi Dava Dairesi, bu gerekçeyle istinaf istemini kabul ederek, mahkeme kararini kaldirdiktan sonra davanin reddine karar vermistir. B- Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin E:2020/2638 sayili dosyasina konu yargilama süreci: Dava konusu istemin özeti: Davaci tarafindan, iade edilen vergi tutari için tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurusunun reddine iliskin 02/02/2020 tarih ve 15317 sayili islemin iptali ile iade edilen gelir vergisi için kesinti tarihinden iade tarihine kadar islemis olan tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle dava açilmistir. Edirne Vergi Mahkemesinin 28/09/2020 tarih ve E:2020/317, K:2020/596 sayili karari: Mahkeme, yukarida deginilen 28/09/2020 tarih ve E:2020/272, K:2020/608 sayili kararinda yer alan ayni hukuksal nedenler ve gerekçeyle dava konusu islemi davaci yönünden iptal etmis ve iade edilen gelir vergisi için kesinti tarihinden iade tarihine kadar isletilen tecil faizinin dava tarihinden Itibaren isletilecek yasal faizi ite birlikte davaciya ödenmesine karar vermistir. Davalinin istinaf istemini inceleyen Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 23/12/2020 tarih ve E:2020/2638, K:2020/2511 sayili karari: Vergi Dava Dairesi, istinaf istemine konu edilen kararin kaldirilmasini gerektiren bir nedenin bulunmadigi gerekçesiyle istinaf istemini reddetmistir. V. ISTANBUL BÖLGE IDARE MAHKEMESI BASKANLAR KURULUNUN GÖRÜSÜ: Mükellefler tarafindan, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 118 ve devami maddelerinde yer verilen düzeltme-sikâyet yolunun kullanilabilmesi için vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden kendilerinden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir. Uyusmazlik konusu olayda vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden davacilardan haksiz yere fazla veya eksik istenen veya tahsil edilen bir faiz tutari bulunmadigindan, davacilarin vergiden bagimsiz bir sekilde tek basina tecil faizi talebi için 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinin uygulanma imkani bulunmadigi sonucuna varilmistir. Öte yandan, hataen tahsil edilen vergilerin mahkeme karari üzerine ya da idarece kendiliginden iade edilmesi sirasinda iade edilen vergiye iliskin faiz ödemesi yapilmamasi hallerinde, söz konusu faizin, vergi iadesinin gerçeklestigi tarihi takip eden yasal süre içinde dava açilmak veya 2577 sayili Kanun'un 11. maddesi uyarinca ilgili vergi dairesinin bagli bulundugu vergi dairesi baskanligina, eger baskanlik yoksa islemi tesis eden vergi dairesi müdürlügüne faiz ödenmesi istemiyle yapilacak basvurunun açik veya zimni olarak reddedilmesi üzerine kalan süre içerisinde dava açilmak suretiyle istenilebilecegi de açiktir. Baskanlar Kurulu, bu gerekçeyle aykiriligin Istanbul Bölge idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2021/185, K:2021/205 sayili karari dogrultusunda giderilmesine oyçokluguyla karar vermistir. VI- ILGILI HUKUK: 1-Ilgili Mevzuat i. 213 sayili Vergi Usul Kanunu’nun 112. maddesinin, 15/08/2012 tarih ve 28324 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak ayni tarihte yürürlüge giren 6322 sayili Kanun’un 14. maddesiyle degisik (4) numarali fikrasi; "4. Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatin mükelleften kaynaklanmasi halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diger hallerde verginin tahsili tarihînden düzeltme fisinin mükellefe teblig edildigi tarihe kadar geçen süre için ayni dönemde 6183 sayili Kanuna göre belirlenen tecil faizi oraninda hesaplanan faiz ile birlikte, 120'nci madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir." ii. Vergi Usul Kanunu'na 6322 sayili Kanun’un 16. maddesiyle eklenen ve 15/06/2012 tarihinde yürürlüge giren geçici 29. madde: “Bu Kanunun 112'inci maddesinin (4) numarali fikrasi, bu maddenin yürürlüge girdigi tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin Iadesinde uygulanir.” iii. Vergi Usul Kanunu’nun “Vergilendirme” baslikli birinci kitabinin “Vergi Alacaginin Kalkmasi” baslikli altinci kisminin "Vergi Hatalarini Düzeltme ve Reddiyat” baslikli üçüncü bölümünün ilgili maddeleri: “Vergi hatasi” baslikli 116. maddesi: “Vergi hatasi, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasidir.” “Hesap hatalari" baslikli 117. maddesi: "Hesap hatalari sunlardir: 1. Matrah hatalari: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fisi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamlarin veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmis veya hesaplanmis olmasidir. 2. Vergi miktarinda hatalar: Vergi nispet ve tarifelerinin yanlis uygulanmasi, mahsuplarin yapilmamis veya yanlis yapilmis olmasi, birinci bentte yazili vesikalarda verginin eksik veya fazla hesaplanmis veya gösterilmis olmasidir. 3. Verginin mükerrer olmasi: Ayni vergi kanununun uygulanmasinda belli bir vergilendirme dönemi için ayni matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alinmasidir." “Vergilendirme hatalari” baslikli 118. maddesi: “Vergilendirme hatalari sunlardir 1. Mükellefin sahsinda hata: Bir verginin asil borçlusu yerine baska bir kisiden istenmesi veya alinmasidir; 2. Mükellefiyette hata: Açik olarak vergiye tabi olmiyan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alinmasidir; 3. Mevzuda hata: Açik olarak vergi mevzuuna girmiyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kiymet, evrak ve islemler üzerinden vergi Istenmesi veya alinmasidir. 4. Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Aranan verginin ilgili bulundugu vergilendirme döneminin yanlis gösterilmis veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmis olmasidir. “Düzeltme yetkisi ve reddiyat” baslikli 120. maddesinin birinci ve ikinci fikralari: “Vergi hatalarinin düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir. Bu hatalar düzeltme fisine dayanilarak düzeltilir. Hatanin mükellef aleyhine yapilmis olmasi halinde, fazla vergi ayni fise dayanilarak terkin ve tahsil olunmus ise mükellefe reddolunur. Düzeltme fisinin bir nüshasi, reddedilecek miktarla müracaat edecegi muhasebe ve müracaat süresi zikredilmek suretiyle mükellefe teblig edilir. Mükellef teblig tarihinden basliyarak bir yil içinde parasini geri almak üzere müracaat etmedigi takdirde hakki sakit olur.” iv. 30/01/2019 tarih ve 30671 sayili Resmi Gazete'de yayimlanarak ayni tarihte yürürlüge giren 7162 sayili Getir Vergisi Kanunu ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun’un 4. maddesi ile 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 89. madde: “27/3/2018 tarihinden önce karsilikli sonlandirma sözlesmesi veya ikale sözlesmesi kapsaminda ödenen tazminatlar, is kaybi tazminattan, is sonu tazminatlari, is güvencesi tazminatlari gibi çesitli adlar altinda yapilan ödemeler ve yardimlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabinin düzeltme zamanasimi süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine basvurmalari ve dava açmamalari, açilmis davalardan vazgeçmeleri sartiyla 213 sayili Vergi Usul Kanununun düzeltmeye iliskin hükümleri uyarinca red ve iade edilir. Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla Ilgili olarak yargilama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez. Hakkinda kesinlesmis yargi karari bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasina iliskin usul ve esaslari belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanligi yetkilidir." v. 15/03/2019 tarih 30715 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak ayni tarihte yürürlüge giren 308 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebligi’nin 27/3/2018 tarihinden önce ikale sözlesmesi kapsaminda ödenen ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisinin iadesine iliskin düzenlemelere yer verilen besinci bölümünün ilgili maddeleri: “Iade uygulamasi ve düzeltme taleplerine Iliskin yapilacak islemler” baslikli 12. maddesinin (1) ve (5) numarali fikralari: “(1) 27/3/2018 tarihinden önce karsilikli sonlandirma sözlesmesi veya ikale sözlesmesi kapsaminda ödenen tazminatlar, is kaybi tazminatlari, is sonu tazminatlari, Is güvencesi tazminatlari, bonus ödemesi, hizmet ödülü, prim ve ek ödeme gibi çesitli adlar altinda ödenen ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisi, hizmet erbabinin düzeltme zamanasimi süresi Içerisinde tarha yetkili vergi daimlerine basvurmalari üzerine red ve iade edilecektir." “(5) Düzeltme talepleri üzerine red ve Iade islemlerinin yapilabilmesi için bu iade islemlerine iliskin dava açilmamasi sarttir. Vergi dairesince iade islemi yapildiktan sonra her ne sebepte olursa olsun bu iade isleminden dolayi dava açilmasi halinde, yapilmis olan iade haksiz iade kapsaminda degerlendirilecek ve iade edilen tutarlar ceza ve faiz uygulanmak suretiyle geri alinacaktir, " “Iade kapsamindaki ödemeler” baslikli 14 maddesinin (1) numarali fikrasi: "(1) Düzenleme kapsaminda yapilacak iadeler; 27/3/2018 tarihinden önce karsilikli sonlandirma sözlesmesi ve ihale sözlesmesi gibi sözlesmeler kapsaminda ödenen tazminatlar, is kaybi tazminatlari, is sonu tazminatlari, is güvencesi tazminatlari, bonus ödemesi, hizmet ödülü, ek ödeme gibi çesitli adlar altinda yapilan ve ek tazminat niteliginde olan ödemelerden kesilen gelir vergisiyle sinirli bulunmaktadir." 2- Ilgili Yargi Kararlari Anayasa Mahkemesi Karari (Norm Denetimi) 10/02/2011 tarih ve E:2008/58, K:2011/37 sayili (R.G Tarih-Sayisi: 14/5/2011-27934) 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 112. maddesine 4369 sayili Kanun'un 2, maddesi ile eklenen (4) numarali fikranin iptaline iliskin kararin ilgili bölümü; “Vergi devletin vatandaslardan kamu gücüne dayali ve karsiliksiz tahsil ettigi bedel otsa da idarece yapilmis olan vergi tahsilatinin fazla veya yersiz oldugu tespit edildikten sonra bu tahsilât, mükellefler için bir 'alacak’ haline gelmektedir. Alacak hakki mülkiyet hakki kapsaminda kisilerin temel haklarindandir. Kisiler yanlis veya yersiz vergi tahsilati nedeni Ile belli bir süre mülkiyetlerinde olmasi gereken bir meblagdan kullanma, tasarruf etme ve harcama seklinde yararlanma imkanindan mahrum kalmaktadirlar. Bu süre zarfinda enflasyon nedeni Ile paranin degerinde olusan asinma ile mülkiyetin gerçek degeri azaldigi gibi bu mülkiyetin tasarruf veya yatirim araci olarak getirisinden yararlanmak imkâni da bulunmamaktadir. Bu sekilde kisiler mülkiyet haklarindan mahrum edilerek haksizliga ugratilmaktadir” VII- HUKUKI DEGERLENDIRME: Aykiriligin giderilmesi istemi, haksiz olarak tahsil edilen verginin tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusunun faiz talebi yönünden reddedilmesi üzerine iade edilen vergi tutari için islemis olan tecil faizinin ödenmesi istemiyle iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddeleri uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulup basvurulamayacagina iliskindir. Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinde haksiz veya fazla tahsil edilen vergilerin iadesine yönelik özel, ayri ve sinirli bir basvuru yolu olan düzeltme ve sikâyet yolu düzenlenmistir. Vergi hatalarinin düzeltilmesine iliskin bu düzenlemeler uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulmasi için vergiye mütaallik hesaplar ile vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden mükelleften haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir. Vergi Usul Kanunu'nun 112. maddesinin, 6322 sayili Kanun'un 14. maddesiyle yeniden düzenlenen (4) numarali fikrasinda ise idarece fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin, fazla veya yersiz tahsilatin mükelleften kaynaklanmasi halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diger hallerde verginin tahsili tarihînden düzeltme fisinin mükellefe teblig edildigi tarihe kadar geçen süre için tecil faizi oraninda hesaplanan faiz ile birlikte mükellefe iade edilecegi düzenlenmis bulunmaktadir. Haksiz veya fazla olarak tahsil edildigi tespit edilen vergilerin iadesinde ilgilinin ödedigi paradan mahrum kaldigi süre zarfinda, enflasyon nedeniyle paranin degerinde meydana gelen asinma ve mülkiyetin gerçek degerinde olusan azalma nedeniyle faiz ödenmesi gerektigi açiktir. Aksi halde paranin degerinde meydana gelen asinma nedeniyle alacagin tahsil tarihindeki gerçek degeri iade edilmis olmadigindan iade islemi eksik olarak yerine getirilmis ve ilgililerin mülkiyet hakki korunmamis olmaktadir. Bununla birlikte Vergi Usul Kanunu'nun yukarida yer verilen 112. maddesinin (4) numarali fikrasindan faizin, haksiz veya fazla tahsil edilen vergi kapsaminda degerlendirilmesi gereken yasal bir unsur oldugu anlasilmaktadir. Bu durumda fazladan tahsil edilen verginin iadesi tam olarak yerine getirilmediginden iade islemindeki eksikligin giderilmesi ve islemis olan faizin ödenmesi istemiyle, asil alacagin iadesine iliskin öngörülen düzeltme zamanasimi süresi içinde, iadeden ayri ve bagimsiz olarak düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulmasinda hukuka aykirilik bulunmamaktadir. Kaldi ki aykiriligin giderilmesi istemine konu olaylarda, basvurucular tarafindan ikale sözlesmesi uyarinca yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusu faiz talebi yönünden kismen reddedilmistir. Bunun üzerine faiz ödenmeksizin basvuruculara iade edilen vergiler için islemis olan faizin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurulari iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz talep edilmesi olarak degerlendirilemeyecektir. VIII-SONUÇ: Açiklanan hukuksal nedenler ve gerekçeyle aykiriligin, haksiz olarak tahsil edilen verginin iadesi üzerine iade edilen vergiden bagimsiz olarak ve tek basina faiz ödenmesi istemiyle, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddeleri uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulabilecegi yönünde giderilmesine 02/03/2022 tarihinde oyçokluguyla kesin olarak karar verildi. X - KARSI OY: Mükellefler tarafindan, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinde yer verilen düzeltme sikayet yolunun kullanilabilmesi için vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden kendilerinden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir. Bu durumda, vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden davacilardan haksiz yere fazla veya eksik istenen veya tahsil edilen bir faiz tutari bulunmadigindan, vergiden bagimsiz bir sekilde tek basina faiz talebi için 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinin uygulanma imkani bulunmamaktadir. Ancak aykiriligin giderilmesi istemine konu olan somut olaylarda haksiz olarak tahsil edilen verginin iade edilmesinden sonra iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz istemiyle yapilan düzeltme ve sikayet basvurulari bulunmamaktadir. Basvurucular tarafindan ikale sözlesmesi uyarinca yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusu, faiz talebi yönünden kismen reddedilmistir. Bunun üzerine haksiz olarak tahsil edildigi tespit edilerek iade edilen vergi için iade tarihine kadar isletilen faizin ödenmesi istemiyle yapilan sikayet basvurusu iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz talep edilmesi olarak degerlendirilemeyecektir. Açiklanan hukuksal nedenler ve gerekçeyle aykiriligin, haksiz olarak tahsil edilen verginin iadesi üzerine iade edilen vergiden bagimsiz olarak ve tek basina, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddeleri uyarinca düzeltme ve sikayet yoluna basvurulamayacagi, ancak aykiriligin giderilmesi istemine konu edilen olaylarda düzeltme basvurusunda faiz isteminde de bulunuldugu dikkate alindiginda tek basina faiz istemiyle düzeltme ve sikayet basvurusunun söz konusu olmadigi yönünde giderilmesi gerektigi oyuyla Kurul kararina katilmiyoruz legalbank.net
Bölge idare mahkemesi kararindaki Aykiriligin giderilmesi istemi, haksiz olarak tahsil edilen verginin tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusunun faiz talebi yönünden reddedilmesi üzerine iade edilen vergi tutari için islemis olan tecil faizinin ödenmesi istemiyle iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak Vergi Usul Kanunu uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulup basvurulamayacagina iliskindir.
T.C.
DANISTAY
VERGI DAVA DAIRELERI KURULU
Esas Numarasi: 2022/1
Karar Numarasi: 2022/4
Karar Tarihi: 02.03.2022
BÖLGE IDARE MAHKEMESI KARARLARINDAKI AYKIRILIGIN GIDERILMESI ISTEMI
VERGININ TAHSIL TARIHINDEN ITIBAREN ISLETILECEK TECIL FAIZIYLE BIRLIKTE IADESI ISTEMI
VERGI TUTARI IÇIN ISLEMIS OLAN TECIL FAIZININ ÖDENMESI ISTEMI
IADEDEN AYRI VE BAGIMSIZ OLARAK DÜZELTME VE SIKÂYET YOLUNA BASVURULMASI
DAVA ÖZETI:
Aykiriligin giderilmesi istemi, haksiz olarak tahsil edilen verginin tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusunun faiz talebi yönünden reddedilmesi üzerine iade edilen vergi tutari için islemis olan tecil faizinin ödenmesi istemiyle iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak Vergi Usul Kanunu uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulup basvurulamayacagina iliskindir. Fazladan tahsil edilen verginin iadesi tam olarak yerine getirilmediginden iade islemindeki eksikligin giderilmesi ve islemis olan faizin ödenmesi istemiyle, asil alacagin Iadesine iliskin öngörülen düzeltme zamanasimi süresi içinde, iadeden ayri ve bagimsiz olarak düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulmasinda hukuka aykirilik bulunmamaktadir. Kaldi ki aykiriligin giderilmesi istemine konu olaylarda, basvurucular tarafindan ikale sözlesmesi uyarinca yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusu faiz talebi yönünden kismen reddedilmistir. Bunun üzerine faiz ödenmeksizin basvuruculara iade edilen vergiler için islemis olan faizin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurulari iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz talep edilmesi olarak degerlendirilemeyecektir.
I - AYKIRILIGIN GIDERILMESI ISTEMINDE BULUNAN: Istanbul Bölge Idare Mahkemesi Baskanlar Kurulu
II- ISTEMIN ÖZETI : Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2021/185, K:2021/205 sayili karari Ile Istanbul Bölge idare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 23/12/2020 tarih ve E:2020/2838, K:2020/2511 sayili karari arasindaki aykiriligin, 2578 sayili Bölge Idare Mahkemeleri, Idare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kurulusu ve Görevleri Hakkinda Kanun’un 3/C maddesinin 4 numarali fikrasinin (c) bendi uyarinca giderilmesi, istinaf yoluna basvurma hakki bulunanin bu yöndeki istemini uygun gören Istanbul Bölge Idare Mahkemesi Baskanlar Kurulunun 14/12/2021 tarih ve E:2021/100, K:2021/100 sayili karariyla istenmistir.
III- MADDI OLAY:
i. Aykiriligin giderilmesi istemine konu kararlar düzeltme ve sikayet basvurularindan kaynaklanmakta olup basvurucular bu süreçte ayni vekil tarafindan temsil edilmistir. Basvurucular vekili tarafindan, aralarinda aykiriligin giderilmesi istemine konu kararlarda davaci sifatiyla yer alan iki kisinin de bulundugu ve ayni isverene bagli olarak çalisip is akdi sona erdirilen altmis iki kisiye ikale sözlesmesi kapsaminda yapilan ek ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin kesinti tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle düzeltme yoluna basvurulmustur.
ii. Lüleburgaz Vergi Dairesi Müdürlügünün 11/08/2019 tarih E. 19228 sayili islemiyle söz konusu altmis iki kisiye ait ikale sözlesmelerinin dairelerine ibrazi halinde iade talebinin degerlendirmeye alinacagi basvurucular vekiline bildirilmistir.
iii. Anilan islemin tebligi üzerine basvurucular vekili tarafindan 12/07/2019 tarihinde kayitlara giren dilekçe ile Gelir idaresi Baskanligina sikâyet basvurusunda bulunulmustur.
iv. Gelir Idaresi Baskanliginca 29/07/2019 tarih ve E.107794 sayili islem ile "is güvencesi tazminati" ve "sair ödeme” adi altinda yapilan ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin iadesi Istemi 7182 sayili Kanun'un 4. maddesiyle 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen Geçici 89. madde ve bu maddede Öngörülen iade uygulamasina iliskin açiklamalar içeren 306 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebligi kapsaminda degerlendirilerek gerekli islemlerin yapilmasini teminen sikâyet dilekçesi Kirklareli Valiligi Defterdarlik Gelir Müdürlügüne gönderilmesi ve iade islemlerinin vergi dairesi müdürlügünden takip edilmesi gerektigi basvurucular vekiline bildirilmistir.
v. Lüleburgaz Vergi Dairesi Müdürlügünce 23/10/2019 tarih ve E.35914 sayili islemle kesintiye tabi tutulan gelir vergilerinin söz konusu altmis iki kisiye iade edildigi belirtilmis ancak iadenin anilan Teblig'e istinaden yerine getirilmis olmasi gerekçesiyle tecil faizi talebi reddedilmistir.
vi. Basvurucular vekili tarafindan 10/12/2019 tarihinde kayitlara giren dilekçeyle söz konusu altmis iki kisi adina iade edilen gelir vergileri için kesinti tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi Istemiyle Gelir Idaresi Baskanligina sikâyet basvurusunda bulunulmustur.
vii. Gelir Idaresi Baskanliginin 02/02/2020 tarih E.15317 sayili Islemiyle gelir vergisi iadesinin 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 89. madde uyarinca yerine getirildigi ve bu kapsamda faiz ödenmesinin mümkün olmadigi ayrica faiz talebinin 213 sayili Vergi Usul Kanunumun “Vergi Hatalarini Düzeltme ve Reddiyat” baslikli bölümünde düzenlenen vergilendirme ve hesap hatalarinin hiçbirinin kapsamina girmedigi gerekçesiyle sikâyet basvurusu reddedilmistir.
vii. Basvurucular vekili tarafindan sikâyet basvurusunun reddine iliskin 02/02/2020 tarih E.15317 sayili islemin davacilar yönünden iptali ile iade edilen gelir vergisi için kesinti tarihînden iade tarihine kadar isletilmis olan tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle davalar açilmistir.
IV- AYKIRILIGIN GIDERILMESI ISTEMINE KONU BÖLGE IDARE MAHKEMESI KARARLARI:
A- Istanbul Bölge idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin E:2021/186 sayili dosyasina konu yargilama Süreci:
Dava konusu istemin özeti: Davaci tarafindan, iade edilen vergi tutari için tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi istemiyle yapilan sikayet basvurusunun reddine iliskin 02/02/2020 tarih ve 15317 sayili islemin iptali ile iade edilen gelir vergisi Için kesinti tarihinden iade tarihine kadar islemis olan tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle dava açilmistir.
Edirne Vergi Mahkemesinin 28/09/2020 tarih ve E:2020/272, K:2020/608 sayili karari:
Olayda, is akdi sona eren davaciya yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesi kapsaminda iade edilmis olmasi ve yersiz tahsilatin davacidan kaynaklanmamasi hususlari birlikte degerlendirildiginde, iade edilen vergi tutari üzerinden tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurusunun reddine dair islemde hukuka uygunluk bulunmamaktadir.
Vergilendirmede yapilan hata neticesinde davacidan yersiz olarak kesilen gelir vergisinin, kesinti tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iade edilmesi gerekmektedir. Ancak usul hukukunun en temel ilkelerinden biri olan “Taleple Baglilik” ilkesi uyarinca Mahkeme davacinin istemi ile bagli olup istemi genisletecek biçimde karar veremeyeceginden davacinin talebi dogrultusunda, iade edilen vergi tutari üzerinden kesinti tarihinden iade tarihine kadar isletilen tecil faizinin dava tarihinden Itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte davaciya ödenmesi gerekmektedir.
Mahkeme, bu gerekçeyle dava konusu islemi davaci yönünden iptal etmis ve iade edilen gelir vergisi üzerinden kesinti tarihinden iade tarihine kadar isletilen tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte davaciya ödenmesine karar vermistir.
Davalinin istinaf istemini inceleyen Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2021/185, K:2021/205 sayili karari:
Mükellefler tarafindan, 213 sayili Vergi Usul Kanunu’nun 118 ve devami maddelerinde yer verilen düzeltme ve sikayet yolunun kullanilabilmesi için vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden kendilerinden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir.
Olayda, vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden davacidan haksiz yere fazla veya eksik istenen veya tahsil edilen bir tecil faizi tutari bulunmadigindan, davacinin tecil faizi talebi hakkinda 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinin uygulanma imkani bulunmamaktadir. Bu sebeple dava konusu islemde hukuka aykirilik görülmemistir.
Vergi Dava Dairesi, bu gerekçeyle istinaf istemini kabul ederek, mahkeme kararini kaldirdiktan sonra davanin reddine karar vermistir.
B- Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin E:2020/2638 sayili dosyasina konu yargilama süreci:
Dava konusu istemin özeti: Davaci tarafindan, iade edilen vergi tutari için tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faizinin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurusunun reddine iliskin 02/02/2020 tarih ve 15317 sayili islemin iptali ile iade edilen gelir vergisi için kesinti tarihinden iade tarihine kadar islemis olan tecil faizinin dava tarihinden itibaren isletilecek yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle dava açilmistir.
Edirne Vergi Mahkemesinin 28/09/2020 tarih ve E:2020/317, K:2020/596 sayili karari:
Mahkeme, yukarida deginilen 28/09/2020 tarih ve E:2020/272, K:2020/608 sayili kararinda yer alan ayni hukuksal nedenler ve gerekçeyle dava konusu islemi davaci yönünden iptal etmis ve iade edilen gelir vergisi için kesinti tarihinden iade tarihine kadar isletilen tecil faizinin dava tarihinden Itibaren isletilecek yasal faizi ite birlikte davaciya ödenmesine karar vermistir.
Davalinin istinaf istemini inceleyen Istanbul Bölge Idare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 23/12/2020 tarih ve E:2020/2638, K:2020/2511 sayili karari:
Vergi Dava Dairesi, istinaf istemine konu edilen kararin kaldirilmasini gerektiren bir nedenin bulunmadigi gerekçesiyle istinaf istemini reddetmistir.
V. ISTANBUL BÖLGE IDARE MAHKEMESI BASKANLAR KURULUNUN GÖRÜSÜ:
Mükellefler tarafindan, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 118 ve devami maddelerinde yer verilen düzeltme-sikâyet yolunun kullanilabilmesi için vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden kendilerinden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir.
Uyusmazlik konusu olayda vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden davacilardan haksiz yere fazla veya eksik istenen veya tahsil edilen bir faiz tutari bulunmadigindan, davacilarin vergiden bagimsiz bir sekilde tek basina tecil faizi talebi için 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinin uygulanma imkani bulunmadigi sonucuna varilmistir.
Öte yandan, hataen tahsil edilen vergilerin mahkeme karari üzerine ya da idarece kendiliginden iade edilmesi sirasinda iade edilen vergiye iliskin faiz ödemesi yapilmamasi hallerinde, söz konusu faizin, vergi iadesinin gerçeklestigi tarihi takip eden yasal süre içinde dava açilmak veya 2577 sayili Kanun'un 11. maddesi uyarinca ilgili vergi dairesinin bagli bulundugu vergi dairesi baskanligina, eger baskanlik yoksa islemi tesis eden vergi dairesi müdürlügüne faiz ödenmesi istemiyle yapilacak basvurunun açik veya zimni olarak reddedilmesi üzerine kalan süre içerisinde dava açilmak suretiyle istenilebilecegi de açiktir.
Baskanlar Kurulu, bu gerekçeyle aykiriligin Istanbul Bölge idare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2021/185, K:2021/205 sayili karari dogrultusunda giderilmesine oyçokluguyla karar vermistir.
VI- ILGILI HUKUK:
1-Ilgili Mevzuat
i. 213 sayili Vergi Usul Kanunu’nun 112. maddesinin, 15/08/2012 tarih ve 28324 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak ayni tarihte yürürlüge giren 6322 sayili Kanun’un 14. maddesiyle degisik (4) numarali fikrasi;
"4. Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatin mükelleften kaynaklanmasi halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diger hallerde verginin tahsili tarihînden düzeltme fisinin mükellefe teblig edildigi tarihe kadar geçen süre için ayni dönemde 6183 sayili Kanuna göre belirlenen tecil faizi oraninda hesaplanan faiz ile birlikte, 120'nci madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir."
ii. Vergi Usul Kanunu'na 6322 sayili Kanun’un 16. maddesiyle eklenen ve 15/06/2012 tarihinde yürürlüge giren geçici 29. madde:
“Bu Kanunun 112'inci maddesinin (4) numarali fikrasi, bu maddenin yürürlüge girdigi tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin Iadesinde uygulanir.”
iii. Vergi Usul Kanunu’nun “Vergilendirme” baslikli birinci kitabinin “Vergi Alacaginin Kalkmasi” baslikli altinci kisminin "Vergi Hatalarini Düzeltme ve Reddiyat” baslikli üçüncü bölümünün ilgili maddeleri:
“Vergi hatasi” baslikli 116. maddesi:
“Vergi hatasi, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasidir.”
“Hesap hatalari" baslikli 117. maddesi:
"Hesap hatalari sunlardir:
1. Matrah hatalari: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fisi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamlarin veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmis veya hesaplanmis olmasidir.
2. Vergi miktarinda hatalar: Vergi nispet ve tarifelerinin yanlis uygulanmasi, mahsuplarin yapilmamis veya yanlis yapilmis olmasi, birinci bentte yazili vesikalarda verginin eksik veya fazla hesaplanmis veya gösterilmis olmasidir.
3. Verginin mükerrer olmasi: Ayni vergi kanununun uygulanmasinda belli bir vergilendirme dönemi için ayni matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alinmasidir."
“Vergilendirme hatalari” baslikli 118. maddesi:
“Vergilendirme hatalari sunlardir
1. Mükellefin sahsinda hata: Bir verginin asil borçlusu yerine baska bir kisiden istenmesi veya alinmasidir;
2. Mükellefiyette hata: Açik olarak vergiye tabi olmiyan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alinmasidir;
3. Mevzuda hata: Açik olarak vergi mevzuuna girmiyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kiymet, evrak ve islemler üzerinden vergi Istenmesi veya alinmasidir.
4. Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Aranan verginin ilgili bulundugu vergilendirme döneminin yanlis gösterilmis veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmis olmasidir.
“Düzeltme yetkisi ve reddiyat” baslikli 120. maddesinin birinci ve ikinci fikralari:
“Vergi hatalarinin düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir.
Bu hatalar düzeltme fisine dayanilarak düzeltilir. Hatanin mükellef aleyhine yapilmis olmasi halinde, fazla vergi ayni fise dayanilarak terkin ve tahsil olunmus ise mükellefe reddolunur. Düzeltme fisinin bir nüshasi, reddedilecek miktarla müracaat edecegi muhasebe ve müracaat süresi zikredilmek suretiyle mükellefe teblig edilir. Mükellef teblig tarihinden basliyarak bir yil içinde parasini geri almak üzere müracaat etmedigi takdirde hakki sakit olur.”
iv. 30/01/2019 tarih ve 30671 sayili Resmi Gazete'de yayimlanarak ayni tarihte yürürlüge giren 7162 sayili Getir Vergisi Kanunu ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun’un 4. maddesi ile 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 89. madde:
“27/3/2018 tarihinden önce karsilikli sonlandirma sözlesmesi veya ikale sözlesmesi kapsaminda ödenen tazminatlar, is kaybi tazminattan, is sonu tazminatlari, is güvencesi tazminatlari gibi çesitli adlar altinda yapilan ödemeler ve yardimlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabinin düzeltme zamanasimi süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine basvurmalari ve dava açmamalari, açilmis davalardan vazgeçmeleri sartiyla 213 sayili Vergi Usul Kanununun düzeltmeye iliskin hükümleri uyarinca red ve iade edilir.
Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla Ilgili olarak yargilama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez.
Hakkinda kesinlesmis yargi karari bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz.
Bu maddenin uygulanmasina iliskin usul ve esaslari belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanligi yetkilidir."
v. 15/03/2019 tarih 30715 sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak ayni tarihte yürürlüge giren 308 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebligi’nin 27/3/2018 tarihinden önce ikale sözlesmesi kapsaminda ödenen ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisinin iadesine iliskin düzenlemelere yer verilen besinci bölümünün ilgili maddeleri:
“Iade uygulamasi ve düzeltme taleplerine Iliskin yapilacak islemler” baslikli 12. maddesinin (1) ve (5) numarali fikralari:
“(1) 27/3/2018 tarihinden önce karsilikli sonlandirma sözlesmesi veya ikale sözlesmesi kapsaminda ödenen tazminatlar, is kaybi tazminatlari, is sonu tazminatlari, Is güvencesi tazminatlari, bonus ödemesi, hizmet ödülü, prim ve ek ödeme gibi çesitli adlar altinda ödenen ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisi, hizmet erbabinin düzeltme zamanasimi süresi Içerisinde tarha yetkili vergi daimlerine basvurmalari üzerine red ve iade edilecektir."
“(5) Düzeltme talepleri üzerine red ve Iade islemlerinin yapilabilmesi için bu iade islemlerine iliskin dava açilmamasi sarttir. Vergi dairesince iade islemi yapildiktan sonra her ne sebepte olursa olsun bu iade isleminden dolayi dava açilmasi halinde, yapilmis olan iade haksiz iade kapsaminda degerlendirilecek ve iade edilen tutarlar ceza ve faiz uygulanmak suretiyle geri alinacaktir, "
“Iade kapsamindaki ödemeler” baslikli 14 maddesinin (1) numarali fikrasi:
"(1) Düzenleme kapsaminda yapilacak iadeler; 27/3/2018 tarihinden önce karsilikli sonlandirma sözlesmesi ve ihale sözlesmesi gibi sözlesmeler kapsaminda ödenen tazminatlar, is kaybi tazminatlari, is sonu tazminatlari, is güvencesi tazminatlari, bonus ödemesi, hizmet ödülü, ek ödeme gibi çesitli adlar altinda yapilan ve ek tazminat niteliginde olan ödemelerden kesilen gelir vergisiyle sinirli bulunmaktadir."
2- Ilgili Yargi Kararlari
Anayasa Mahkemesi Karari (Norm Denetimi)
10/02/2011 tarih ve E:2008/58, K:2011/37 sayili (R.G Tarih-Sayisi: 14/5/2011-27934) 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 112. maddesine 4369 sayili Kanun'un 2, maddesi ile eklenen (4) numarali fikranin iptaline iliskin kararin ilgili bölümü;
“Vergi devletin vatandaslardan kamu gücüne dayali ve karsiliksiz tahsil ettigi bedel otsa da idarece yapilmis olan vergi tahsilatinin fazla veya yersiz oldugu tespit edildikten sonra bu tahsilât, mükellefler için bir 'alacak’ haline gelmektedir.
Alacak hakki mülkiyet hakki kapsaminda kisilerin temel haklarindandir. Kisiler yanlis veya yersiz vergi tahsilati nedeni Ile belli bir süre mülkiyetlerinde olmasi gereken bir meblagdan kullanma, tasarruf etme ve harcama seklinde yararlanma imkanindan mahrum kalmaktadirlar. Bu süre zarfinda enflasyon nedeni Ile paranin degerinde olusan asinma ile mülkiyetin gerçek degeri azaldigi gibi bu mülkiyetin tasarruf veya yatirim araci olarak getirisinden yararlanmak imkâni da bulunmamaktadir. Bu sekilde kisiler mülkiyet haklarindan mahrum edilerek haksizliga ugratilmaktadir”
VII- HUKUKI DEGERLENDIRME:
Aykiriligin giderilmesi istemi, haksiz olarak tahsil edilen verginin tahsil tarihinden itibaren isletilecek tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusunun faiz talebi yönünden reddedilmesi üzerine iade edilen vergi tutari için islemis olan tecil faizinin ödenmesi istemiyle iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddeleri uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulup basvurulamayacagina iliskindir.
Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinde haksiz veya fazla tahsil edilen vergilerin iadesine yönelik özel, ayri ve sinirli bir basvuru yolu olan düzeltme ve sikâyet yolu düzenlenmistir. Vergi hatalarinin düzeltilmesine iliskin bu düzenlemeler uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulmasi için vergiye mütaallik hesaplar ile vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden mükelleften haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir.
Vergi Usul Kanunu'nun 112. maddesinin, 6322 sayili Kanun'un 14. maddesiyle yeniden düzenlenen (4) numarali fikrasinda ise idarece fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin, fazla veya yersiz tahsilatin mükelleften kaynaklanmasi halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diger hallerde verginin tahsili tarihînden düzeltme fisinin mükellefe teblig edildigi tarihe kadar geçen süre için tecil faizi oraninda hesaplanan faiz ile birlikte mükellefe iade edilecegi düzenlenmis bulunmaktadir.
Haksiz veya fazla olarak tahsil edildigi tespit edilen vergilerin iadesinde ilgilinin ödedigi paradan mahrum kaldigi süre zarfinda, enflasyon nedeniyle paranin degerinde meydana gelen asinma ve mülkiyetin gerçek degerinde olusan azalma nedeniyle faiz ödenmesi gerektigi açiktir. Aksi halde paranin degerinde meydana gelen asinma nedeniyle alacagin tahsil tarihindeki gerçek degeri iade edilmis olmadigindan iade islemi eksik olarak yerine getirilmis ve ilgililerin mülkiyet hakki korunmamis olmaktadir.
Bununla birlikte Vergi Usul Kanunu'nun yukarida yer verilen 112. maddesinin (4) numarali fikrasindan faizin, haksiz veya fazla tahsil edilen vergi kapsaminda degerlendirilmesi gereken yasal bir unsur oldugu anlasilmaktadir.
Bu durumda fazladan tahsil edilen verginin iadesi tam olarak yerine getirilmediginden iade islemindeki eksikligin giderilmesi ve islemis olan faizin ödenmesi istemiyle, asil alacagin iadesine iliskin öngörülen düzeltme zamanasimi süresi içinde, iadeden ayri ve bagimsiz olarak düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulmasinda hukuka aykirilik bulunmamaktadir.
Kaldi ki aykiriligin giderilmesi istemine konu olaylarda, basvurucular tarafindan ikale sözlesmesi uyarinca yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusu faiz talebi yönünden kismen reddedilmistir. Bunun üzerine faiz ödenmeksizin basvuruculara iade edilen vergiler için islemis olan faizin ödenmesi istemiyle yapilan sikâyet basvurulari iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz talep edilmesi olarak degerlendirilemeyecektir.
VIII-SONUÇ:
Açiklanan hukuksal nedenler ve gerekçeyle aykiriligin, haksiz olarak tahsil edilen verginin iadesi üzerine iade edilen vergiden bagimsiz olarak ve tek basina faiz ödenmesi istemiyle, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddeleri uyarinca düzeltme ve sikâyet yoluna basvurulabilecegi yönünde giderilmesine 02/03/2022 tarihinde oyçokluguyla kesin olarak karar verildi.
X - KARSI OY:
Mükellefler tarafindan, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinde yer verilen düzeltme sikayet yolunun kullanilabilmesi için vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden kendilerinden haksiz yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alinmasi gerekmektedir.
Bu durumda, vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapilan hatalar yüzünden davacilardan haksiz yere fazla veya eksik istenen veya tahsil edilen bir faiz tutari bulunmadigindan, vergiden bagimsiz bir sekilde tek basina faiz talebi için 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddelerinin uygulanma imkani bulunmamaktadir.
Ancak aykiriligin giderilmesi istemine konu olan somut olaylarda haksiz olarak tahsil edilen verginin iade edilmesinden sonra iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz istemiyle yapilan düzeltme ve sikayet basvurulari bulunmamaktadir.
Basvurucular tarafindan ikale sözlesmesi uyarinca yapilan ek ödeme üzerinden kesilen gelir vergisinin tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle yapilan düzeltme basvurusu, faiz talebi yönünden kismen reddedilmistir. Bunun üzerine haksiz olarak tahsil edildigi tespit edilerek iade edilen vergi için iade tarihine kadar isletilen faizin ödenmesi istemiyle yapilan sikayet basvurusu iade talebinden ayri ve bagimsiz olarak faiz talep edilmesi olarak degerlendirilemeyecektir.
Açiklanan hukuksal nedenler ve gerekçeyle aykiriligin, haksiz olarak tahsil edilen verginin iadesi üzerine iade edilen vergiden bagimsiz olarak ve tek basina, 213 sayili Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devami maddeleri uyarinca düzeltme ve sikayet yoluna basvurulamayacagi, ancak aykiriligin giderilmesi istemine konu edilen olaylarda düzeltme basvurusunda faiz isteminde de bulunuldugu dikkate alindiginda tek basina faiz istemiyle düzeltme ve sikayet basvurusunun söz konusu olmadigi yönünde giderilmesi gerektigi oyuyla Kurul kararina katilmiyoruz
legalbank.net