vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff739400000000d401000001000100Mobing ten kaynaklanan isçilik alacaklarinin tahsili istemi, kisilik haklarinin ihlali, davacinin bezdirilip isten çikisini saglamak, kidem tazminati bordrosunun ihbar öneli verilmek suretiyle imzalatilmaya çalisilmasi, diger çalisanlarin duyacagi sekilde agir hakarete maruz kalma iddiasi ile isçilik alacaklarin tahsiline iliskin T.C. BURSA BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI 3. HUKUK DAIRESI E. 2018/4050 K. 2019/1292 T. 23.5.2019 MOBBINGTEN KAYNAKLANAN ISÇILIK ALACAKLARININ TAHSILI ISTEMI Davacinin Öncelikle Iddia Ettigi Olaylarin Sonrasinda da Kisilik Haklarinin Ihlal Edildigini Ispat Etmesi Gerektigi - Davacinin Davali Is Yerindeki Çalisma Yeri Degisikliginin Davacinin Bezdirilip Isten Çikisini Saglamak Amaciyla Yapildigi Sonrasinda Davaciya Kidem Tazminati Bordrosunun Ihbar Öneli Verilmek Suretiyle Imzalatilmaya Çalisildigi Diger Çalisanlarin da Duyacagi Sekilde Agir Hakaretlerde Bulunuldugunun Anlasildigi/Manevi Tazminata Hükmedilecegi MANEVI TAZMINAT Mobbingten Kaynaklanan Alacak/Davacinin Öncelikle Iddia Ettigi Olaylari Sonrasinda da Kisilik Haklarinin Ihlal Edildigini Ispat Etmesi Gerektigi - Davacinin Davali Is Yerindeki Çalisma Yeri Degisikliginin Davacinin Bezdirilip Isten Çikisini Saglamak Amaciyla Yapildigi Sonrasinda Davaciya Kidem Tazminati Bordrosunun Ihbar Öneli Verilmek Suretiyle Imzalatilmaya Çalisildigi Diger Çalisanlarin da Duyacagi Sekilde Agir Hakaretlerde Bulunuldugunun Anlasildigi/Manevi Tazminata Hükmedilecegi TAZMINATIN TAKDIRI Yerel Mahkemece Davacinin Ugradigi Bu Hakaretlerden Dolayi 1000,00 TL Manevi Tazminata Hükmolunmus ise de Davaciya Yapilan Hakaretlerin Agirligi Taraflarin Nitelikleri Davacinin Kisilik Haklari Üzerinde Biraktigi Etki Diger Çalisanlar Tarafinca Bizzat Duyulmasi Hususlari Dikkate Alindiginda 1000,00 TL Manevi Tazminat Miktarinin Az Oldugu - Uygun Miktarda Tazminat Tayin Edilmesi Bakimindan Davacinin Bu Husustaki Istinaf Talebinin Yerinde Görüldügü 6098/m. 58, 471 DAVA ÖZETI : Dava, mobbingten kaynaklanan isçilik alacaklarinin tahsili istemine iliskindir. Davaci, öncelikle iddia ettigi olaylari , sonrasinda da kisilik haklarinin ihlal edildigini ispat etmelidir. Olayda, davacinin davali is yerindeki çalisma yeri degisikliginin davacinin bezdirilip isten çikisini saglamak amaciyla yapildigi, sonrasinda davaciya kidem tazminati bordrosunun ihbar öneli verilmek suretiyle imzalatilmaya çalisildigi, diger çalisanlarin ve davacinin da duyacagi sekilde agir hakaretlerde bulunuldugu anlasilmakla davacinin kisilik haklarinin zedelendigi, davacinin hirsiz konumuna sokularak "dikkat edin bir sey çalmasin."seklinde ifadelerde bulunuldugu anlasilmistir. Yerel mahkemece davacinin ugradigi bu hakaretlerden dolayi 1000,00 TL manevi tazminata hükmolunmus ise de davaciya yapilan hakaretlerin agirligi , taraflarin nitelikleri davacinin kisilik haklari üzerinde biraktigi etki, diger çalisanlar tarafinca bizzat duyulmasi hususlari dikkate alindiginda 1000,00 TL manevi tazminat miktari azdir. Dolayisiyla uygun miktarda tazminat tayin edilmesi bakimindan davacinin bu husustaki istinaf talebi yerinde görülmüstür. DAVA : Dosya incelendi, geregi düsünüldü: KARAR : Davaci iddiasi; Davaci vekili müvekkilinin, davali sirkete ait isyerinde 21.04.2015-01.08.2015 tarihleri arasinda satis temsilcisi, 01.08.2015-21.05.2016 tarihleri arasinda müdür yardimcisi, is bu tarihten is akdinin feshedildigi 03.06.2016 tarihine kadar da satis temsilcisi olarak çalistigini, almis oldugu en son aylik net ücretinin 1.600 TL +prim (AGI dahil) oldugunu, primlerin isverence her ay degisen oranlarda belirlenen kotanin %90'i tutarinda satisin gerçeklestirilmesi halinde isbu satisin %1'i olarak ödendigini, ücret disinda aylik 300 TL tutarinda multinet yemek karti, 100 TL yol parasinin isveren tarafindan karsilandigini, ücret pusulalari verilmedigini, çalistigi süre boyunca haftanin 2 günü 09.30-19.00, 2 günü 13.00-22.00 ve diger 2 günü 09.30-22.00 (tam gün) saatleri arasinda, Is bu saatlere ek olarak da her ay en az 5 sefer de fazladan 1 saat çalistigini, Temmuz 2015-0cak 2016 aylari disindaki sürelerde ise her ay ortalama 1 hafta tatili kullandirmadigini, bu çalismalarinin karsiliginin usulüne uygun olarak hesaplanmadigini ve tam olarak bordrolara yansitilmadigini, 2016/Nisan ayi prim ücretinin eksik Ödendigini, 2016/Haziran ayina ait ücretlerin ise hiç ödenmedigini, çalistigi zaman zarfinda isveren ... tarafindan çalisma süreleri içerisinde sürekli asagilanmak suretiyle hakaretlere ve sinkafli küfür içerikli sözlere maruz kaldigini, kisilik haklarinin saldiriya ugradigini, 03.06.2016 tarihinde isyerine gittiginde isyeri yetkilisi ....'in talimati ile "kidem tazminati bordrosu" baslikli ve 06.05.2016 tarihli görülen lüzum üzerine is akdinin feshedildigi baslikli kötü niyetli ve tek tarafli olarak hazirlanan belgelerin imzalanmasi ve isyerini terk etmesinin söylendigini, is bu belgeleri imzalamayinca da isyerinden kovulmak suretiyle is akdinin haksiz ve bildirimsiz olarak feshedildigini belirterek kidem ve ihbar tazminati, fazla mesai, ulusal bayram-genel tatil, yillik izin, hafta tatili ücreti, ücret (maas ve prim), manevi tazminat alacaklarinin davalidan tahsilini talep ve dava etmistir. Davaci vekilinin 3.864,00 TL kidem tazminati, 3.034,00 ihbar tazminati, 900,00 TL UBGT alacagi, 165,00 TL hafta tatili ücreti, 838,00 TL hafta tatili ücreti, 100,00 TL fazla mesai ücreti, 100,00 TL ücret alacagi, 5.000,00 TL manevi tazminatin davalidan tahsilini talep etmistir. Davali savunmasi; Davali vekili davacinin, müvekkili sirkete ait Bursa Anatolium AVM'de bulunan Nike magazasinda 21.04.2015-31.05.2016 tarihleri arasinda, Bursa Altiparmak Cadde magazasinda 01.06.2016-03.06.2016 tarihleri arasinda önce satis danismani görevi ile daha sonra ise magaza müdür yardimcisi görevi ile çalistigini, 03.06.2016 tarihinde isyerini hakli bir sebep göstermeden terk ettigini, kendisine 06.06.2016 tarihli ihtarname keside edildigini, ihtarnamenin 07.06.2016 tarihinde teblig edildigini, 3 günlük süre içerisinde devamsizlik yapmasina dair hakli bir mazeret sunmamasi ve isinin basina dönmemesi üzerine 11.06.2016 tarihinde Is Kanunu 25/II-g maddesi geregince isveren tarafindan hakli nedenle derhal ve tek tarafli feshedildigini, kidem ve ihbar tazminati hakki dogmadigini, önce asgari ücretli, 01.01.2016 tarihinden itibaren ise 1.330 TL net ücretli olarak ücretine ek satis kotasini doldurulmasi sartiyla prim ödenmesi, 100 TL yol yardimi, 300 TL multinet yemek karti uygulamasi ile çalistirildigini, 03.06.2016 tarihinde davaciya kidem tazminatinin ödenecegi, ihbar süresi olan 4 haftalik süre çalismasi gerektiginin sözlü olarak bildirildigini, ancak davacinin ihbar süresini çalismak istemedigini, kendisine teblig edilmeye çalisilan yazili fesih bildirimini 03.06.2016 tarihinde imzalamayarak isyerini izinsiz ve mazeret bildirmeksizin terk ettigini, 08.06.2016 tarihli cevabi ihtarnamesini keside ettigi dava konusu yapilan haksiz taleplerde bulundugunu, davacinin tüm hak etmis oldugu ücretlerinin ve hak etmesi halinde hak ettigi aylara ait primlerinin, ücret bordrolarinda tahakkuk ettirilerek, bordrolari imzalatilarak banka araciligi ile tam ve eksiksiz olarak ödendigini, haftanin 4 günü erken giris-çikis 10.00-19.00 ya da geç giris-çikis 13.00-22.00, 2 günü full 10.00-22.00, 1 gün hafta tatili, her gün bir saat yemek, 15'er dakikadan 30 dakika çay molasi, full çalistigi günlerde ise 1 saat yemek 15'er dakikadan 3 adet toplam 45 dakika çay molasi kullandigini, çalisma saatlerine göre her ay 22,5 saat fazla çalismasi ile satis kotasini geçebildigi aylardaki primlerinin bordrolarda tahakkuk ettirilerek banka araciligiyla ödendigini, bordrolarini ihtirazi kayit koymadan imzaladigini, sunulan giris çikis shiflerine dair tablolarda hafta tatili hakkini kullandiginin görülecegini, ulus bayram-genel tatillerde genelde izin kullandigini, ancak bazilarinda çalismis ise de baska bir gün çalistigi gün sayisi kadar izin kullandirildigini, mobbing uygulandigini iddia etmisse de sirket tarafindan herhangi bir baski uygulanmadigini, herhangi bir hakaret ve küfür edilmedigini, bu iddialarinin asilsiz ve mesnetsiz oldugunu, iddiasini ispat ile mükellef oldugunu, tüm maaslari fazla çalisma ücretleri, primleri, yol yardimlari ve multinet kartinin tam ve eksiksiz olarak kendisine tam zamaninda ödendigini 2016 yilinda asgari ücret üzerinde maasla çalistirildigini, prim uygulamasi yapilarak primde ödedigini, prim ödemesi yapilmasina karsin fazla çalisma ücretinin primlerinden mahsup edilmeden direkt fazla çalisma ücretlerinin hesap edilerek kendisine ödendigini, Isverenin üzerine düsen yükümlülükleri fazlasiyla yerine getirerek davacinin çok iyi sartlar altinda çalistirildigi davacinin isi birakmayi hiçbir zaman düsünmedigini, ne zaman müvekkili sirketin davacinin is akdini kidem tazminatini ödeyerek ihbar süresinde çalismasi kosulu ile is akdinin feshi Istenmisse o anda davacinin is bu asilsiz iddialar ile haksiz kazanç saglar amaciyla huzurdaki dava konusu taleplerde bulunmaya karar verdigini beyanla davanin reddini istemistir. Mahkemece; Davacinin davasinin kismen kabulü ile; Bilirkisi raporlari degerlendirilmekle, kidem tazminati yönünden; 3.864,00 TL brüt kidem tazminatinin akdin feshi tarihinden itibaren islemis olan bankalarca 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. ihbar tazminati yönünden; 3.234,00 TL brüt ihbar tazminati alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, fazla mesai ücreti yönünden talebin reddine, yillik izin ücret alacagi yönünden; 838,00 TL brüt yillik izin ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, hafta tatil ücret alacagi yönünden; 165,00 TL brüt hafta tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. (takdiren hakkaniyet indirimi uygulanmamistir.) ücret alacagi yönünden talebin reddine, ubgt ücret alacagi yönünden; 720,00 TL brüt ulusal bayram genel tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. Fazlaya iliskin talebin reddine (takdiren %20 hakkaniyet indirimi uygulanmistir.) manevi tazminati yönünden; 1.000,00 TL manevi tazminat alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, fazlaya iliskin talebin reddine, yasal kesintilerin infaz asamasinda dikkate alinmasina, seklinde karar verilmistir. Davaci istinaf sebepleri: Davaci vekilinin 18/08/2018 tarihli istinaf dilekçesinde müvekil lehine hükmedilen manevi tazminat miktarinin düsük oldugunu, dinlenen davaci taniklarinin davalinin müvekkiline açikça küfür ve hakarette bulundugunu ifade ettiklerini, buna ragmen takdir edilen manevi tazminat miktarinin düsük oldugunu, yerel mahkemesince hükmolunan UBGT alacagina %20 hakkaniyet indirimi yapilmasinin hatali oldugunu, müvekkilinin 2016 nisan ayi prim ücretinin eksik ödendigini, buna ragmen bu alacagin reddi kararinin usul ve yasaya aykiri oldugunu beyanla yerel mahkeme kararinin kaldirilarak davanin kabulüne karar verilmesini talep etmistir. Davali istinaf sebepleri: Davali vekilinin 20/008/2018 tarihli istinaf dilekçesinde davacinin ihbar önelini kullanmayi kabul etmeyerek is yerini terk ettigi, devamsizlik yaptigi, bu nedenle is akdinin is veren tarafindan hakli nedenle derhal feshedildigini, bu nedenle kidem ve ihbar tazminati taleplerinin reddi gerektigini, dinlenen bes taniktan sadece bir tanigi beyani esas alinarak hafta tatil ücreti talebinin kabulünün yanlis oldugunu, UBGT alacagi açisindan is yerinde serbest zaman izin kullandirildigini, buna iliskin yapilan hesaplamanin hatali oldugunu, manevi tazminat talebinin reddi gerektigini beyanla yerel mahkeme kararinin kaldirilarak davanin reddini talep etmistir. Istinaf taleplerinin degerlendirilmesi ve gerekçe; 6100 Sayili HMK'nin 355. Maddesi geregince kamu düzenine aykirilik halleri disinda istinaf sebepleriyle bagli olarak yapilan inceleme sonunda; Taraflar arasindaki ihtilaf davaci is akdi feshinin hakli olup olmadigi buna bagli olarak isçilik alacaklari ve manevi tazminat miktari hususundadir. Davaci taraf kendisine kidem tazminati bordrosu baslikli belgenin imzalatilmak istenmesi üzerine karsi çiktigini, is verence hakaret edilmek suretiyle kovuldugunu, iddia etmistir. Davali ise davaciya 03/06/2016 tarihinde kidem tazminati ödeneceginin ve ihbar süresi olan 4 haftalik süre çalismasi gerektiginin sözlü olarak bildirildigi davacinin ihbar süresini çalismak istemedigini, kendisine teblig edilmek istenilen belgeleri imzalamayarak is yerini terk ettigi, devamsizlik yaptigi, bu nedenle is kanunun 25/II-g maddesi geregince hakli nedenlerle is akdinin feshedildigini savunmustur. Yerel mahkemesince dinlenen davaci tanigi ... yeminli beyaninda Anatolium subesinde çalistigini, davacinin da Anatolium subesinde çalisirken Altiparmak subesine görevlendirildigini, ancak bu görevlendirmenin neden yapildigini bilmedigini, davacinin isten çikartilmasi için yer degisikligi yapildigini düsündügünü, en son gün davacinin insan kaynaklari müdürü Alpaslan bey ile konustugunu, davacinin konusma sirasinda "tamam olur." seklinde ifadede bulundugunu, sonrasinda telefonu kendisine uzattigini ve konusmasini istedigini, telefonda insan kaynaklari müdürü Alpaslan Bey'in davaciyi oradan çikartmasi gerektigini, hatta "o serefsizi oradan atin" seklinde ifade de bulundugunu, telefonu kapattigini, sonrasinda davaciya isten çikarildigini, kendisinin burada istenmedigini söyledigini, bunun üzerine davacinin da esyasini toplayarak oradan ayrildigini beyan etmistir. Davaci tanigi... yeminli beyaninda davacinin Anatolium subesinde çalistigi süreçte is verence davaciya bir baski yapildigini, en son gün patronun davaci ile telefonda konustuktan sonra kendisini telefona istedigini ve telefonda partonun "o serefsiz oradan ayrilsin, çikarin onu, o piçi görmek istemiyorum." seklinde ifadelerde bulundugunu, yine patronun telefonda kendisine davaci için "dikkat edin bir sey çalmasin." gibi sözler söyledigini ve telefonu kapattigini, bunun üzerine davacinin is yerinden ayrildigini beyan etmistir. Dinlenen davaci tanigi ... yeminli beyaninda patronun telefonda davaci için "o. Çocugu, a...s..." gibi sözler söyledigini, sonrasinda telefonu davaciya uzattigini, patronun ayni küfürleri davaciya karsi da devam ettirdigini beyan etmistir. Dinlenen davaci tanik beyanlarindan davaciya ihbar öneli kullandirilmak sarti ile kidem tazminati bordrosu imzalatilmak istendigi, davacinin imzalamak istememesi üzerine davaciya agir hakaret ve küfürler edilmek suretiyle isten kovuldugu anlasilmistir. Davacinin isten kovularak is yerinden ayrilmasi sonrasinda tutulan devamsizlik tutanaklari her hangi bir hüküm ifade etmeyecektir. Hakaret ve küfür edilmek suretiyle isten kovulan davaciya kidem ve ihbar tazminati takdir edilmesi usul ve yasaya uygun bulunmus olup, davali vekilinin buna iliskin istinaf talebinin reddi gerekmistir. UBGT talep eden kisinin iddiasini ispatla yükümlü oldugu, davacinin tüm ulusal bayram genel tatillerde çalistigina iliskin tanik ifadeleri mevcut oldugu, davali tarafindan ise is yeri shift kayitlarinin dosyaya sunuldugu, bu kayitlara göre davacinin 23/04/2015, 01/05/2015 19/05/2015, 23/24/25/26/2709/2015 (dini bayram 4,5 gün) günlerinde çalistigi görülmüstür. Ayrica dinlenen tanik beyanlarindan tüm resmi ve dini bayramlarda çalisma oldugunu beyan ettiklerinden davaci yanin UBGT alacagini ispat ettigi, davali yanin da davaciya UBGT alacagi ücretinin ödendigini ise ispat edemedigi, bu durumda davaci yanin UBGT ücreti talebinin yerinde oldugu anlasilmistir.Davcinin UBGT alacagi 2015 yili itibariyle is yeri kayitlarina dayandigindan bu alacak ile ilgili hakkaniyet indirimine gidilmesi yerinde degildir .Buna karsin 2016 yili hesabi tanik anlatimlarina dayandigindan bu zaman zarfi için hakkaniyet indirimi yapilmasinda hukuka aykirilik yoktur. Hafta tatili talep eden kisinin iddiasini ispatla yükümlü oldugu, davacinin tüm hafta tatillerinde çalistigina iliskin tanik ifadeleri mevcut oldugu, davali tarafindan ise is yeri giris çikis kayitlari tutulmadigi bu durum karsisinda tanik beyanlarina itibar edilmesi gerektigi, tanik ...'in anlatimlarina göre davaci yanin nisan ve mayis aylarinin birer haftasinda iki hafta tatilinde çalistigi, dolayisiyla davacinin hafta tatil alacagini ispat ettigi, davali yanin da davaciya hafta tatili alacagi ücretinin ödendigini ise ispat edemedigi, bu durumda davaci yanin hafta tatili ücreti talebinin yerinde oldugu ve bu alacagin tanik anlatimlarina dayanmasi nedeniyle davacinin izinli, raporlu ve zorunlu nedenlerle çalisamayacagi süreler nedeniyle TBK 51 ve 52 maddeleri geregince Yargitay içtihatlarina uygun olarak hakkaniyet indirimi de yapildigi anlasilmakla buna iliskin davalinin istinaf talebi yerinde degildir. Davaci vekili prim alacagi talebinin reddini istinaf etmistir. Dosya içerisinde davacinin eksik ödendigini iddia ettigi nisan 2016 ayi ile ilgili ne kadar satis gerçeklestirildigi hangi usuller dairesinde primin hesapladigi yönünde delil bulunmadigindan bu alacaga iliskin talebin reddi usul ve yasaya uygun bulunmustur. Davaci vekili hükmolunan manevi tazminat miktarini istinaf etmistir. Ülkemizde yaygin olarak kullanilan ifadesiyle “isyerinde psikolojik taciz” (mobbing), Türk Dil Kurumu 'nun “Bezdiri” olarak tanimladigi olgu; sistemli bir sekilde, süreklilik arzeden bir siklikta çalisani sindirme maksadi ile kisinin özgüvenine uygulanan psikolojik ve hatta fiziksel saldirgan davranisi ifade etmektedir. Baska bir ifade ile isyerinde bir veya birkaç kisinin, istenmeyen kisi olarak ilan ettikleri kisiyi, dislayarak, sözlü ya da fiziksel tacizde bulunarak mutlak itaate zorlamak, yildirmak ve bezdirmektir. Ögretide genel olarak mobbing kapsamina giren durumlar; kendini göstermeyi engellemek; sözünü kesmek, yüksek sesle azarlamak, sürekli elestiri, çalisanin is ortaminda yokmus gibi davranilmasi, çalisanlarin ve isverenlerin isçiyle konusmamasi, iletisimin kesilmesi, asilsiz söylenti, hos olmayan imalar, nitelikli is verilmemesi, anlamsiz isler verilip sürekli yer degistirilmesi, agir isler verilmesi, fiziksel siddet tehdidi, cinsel taciz , magduru çalisma yasaminda yalnizlastirma, alaya alinma gibi davranislar olarak belirlenmistir. 01/07/2012 tarihinde yürürlüge giren 6098 Sayili Yeni Borçlar Kanunu 417.maddesi Türk Hukukunda mobbingle ilgili ilk yasal düzenlemedir. Anilan maddeye göre “Isveren, hizmet iliskisinde isçinin kisiligini korumak ve saygi göstermek ve isyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni saglamakla, özellikle isçilerin psikolojik ve cinsel tacize ugramamalari ve bu tür tacizlere ugramis olanlarin daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Dava konusu olayla baglantili olarak ayni kanunun 58.maddesi manevi tazminatin kosullarini da açiklamistir. Buna göre “Kisilik hakkinin zedelenmesinden zarar gören, ugradigi manevi zarara karsilik manevi tazminat adi altinda bir miktar para ödenmesini isteyebilir.” Madde metninden anlasilacagi üzere, manevi tazminat talep edebilmek için mobbingi teskil eden davranislarin kisilik haklarina zarar vermesi gerekir. Yani, yukarida mobbing olarak belirtilen her davranis manevi tazminat sonucunu dogurmaz. Anlik öfke ile süreklilik göstermeyen geçici davranislar mobbing degildir. Hareketin mobbing sayilabilmesi için sistematik, sürekli ve kasitli olmasi gerekir. Ayrica hareketin amaci da dogru tespit edilmelidir. Çünkü mobbingde amaç, is iliskisi içinde bulundugu magdurdan kurtulmak veya ona zarar vermek, onu yildirmaktir. Kisiyi is yasamindan dislamak amaciyla kasitli olarak yapilir. Kisilik haklarinin ihlal edilip edilmedigini ise her somut olayin özelligine göre degerlendirmek gerekir. Ayrica, bu sekilde davranislara maruz kaldigini ispat yükü iddia edene düser. Yani isçi mobbinge maruz kaldigini ispat etmelidir. Isçinin anlattigi mobbing teskil eden olaylarin tutarlik teskil etmesi, kuvvetli bir emarenin bulunmasi gerekmektedir. Kisilik haklari ve sagligin agir saldiriya ugramasi mobbingin varliginin tartismasiz kabulünü dogurur. Öte yandan ispat kurallarinin zorlanan sinirlari usul hukukunda yeni arayislara yol açmistir. Emare iste bu anlayisin bir sonucudur. Olaylarin tipik akisi, tecrübe kurallari gözönüne alindiginda varilacak sonuçla ispat gerçeklesir. Baska bir anlatimla bu ilk görünüs ispatidir. Davaci, öncelikle iddia ettigi olaylari , sonrasinda da kisilik haklarinin ihlal edildigini ispat etmelidir. (Yargitay 9. H.D. 12.02.2013 gün 2010/38293 E. 2013/5390 K. sayili ilami) Somut olayda, davacinin davali is yerininin Anatolium subesinde çalisirken baski uygulandigi sonrasinda Altiparmak subesine görevlendirildigi bu yer degisikliginin davacinin bezdirilip isten çikisini saglamak amaciyla yapildigi, sonrasinda davaciya kidem tazminati bordrosunun ihbar öneli verilmek suretiyle imzalatilmaya çalisildigi, diger çalisanlarin ve davacinin da duyacagi sekilde agir hakaretlerde bulunuldugu (o.çocugu, a...s..., p..çocugu,) anlasilmakla davacinin kisilik haklarinin zedelendigi, davacinin hirsiz konumuna sokularak "dikkat edin bir sey çalmasin."seklinde ifadelerde bulunuldugu anlasilmistir. Yerel mahkemesince davacinin ugradigi bu hakaretlerden dolayi 1000,00 TL manevi tazminata hükmolunmus ise de davaciya yapilan hakaretlerin agirligi , taraflarin nitelikleri davacinin kisilik haklari üzerinde biraktigi etki, diger çalisanlar tarafinca bizzat duyulmasi hususlari dikkate alindiginda 1000,00 TL manevi tazminat miktari az bulunmus olup, davacinin bu husustaki istinaf talebi yerinde görülmüstür. Sonuç olarak 6100 Sayili HMK 353/1-b-2 maddesi uyarinca yerel mahkemenin kararinin kaldirilarak yeniden asagidaki hüküm kurulmustur. SONUÇ : A-)Davali tarafin istinaf basvurusunun 6100 Sayili HMK'nin 353/1-b-1 maddesi geregince ESASTAN REDDINE, 1-)Istinaf nedeniyle alinmasi gereken 670,87 TL nispi harçtan pesin alinan 168,00 TL harcin mahsubu ile bakiye 502,87 TL harcin istinaf eden davali taraftan tahsil edilerek hazineye irad kaydina, 2-)Istinaf yargilama giderinin davali üzerinde birakilmasina, B-)Davaci tarafin istinaf basvurusunun kabulüyle Bursa 5. Is Mahkemesi'nin 2016/477 Esas ve 2019/646 Karar sayili ilaminin 6100 Sayili HMK'nin 353/1-b-2 maddesi geregince KALDIRILMASINA, Davanin kismen kabulü kismen reddi ile, C-)Davacinin davasinin KISMEN KABULÜ ILE; Bilirkisi raporlari degerlendirilmekle, 1-)3.864,00 TL brüt kidem tazminatinin akdin feshi tarihinden itibaren islemis olan bankalarca 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. 2-)3.234,00 TL brüt ihbar tazminati alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, 3-)838,00 TL brüt yillik izin ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, 4-)165,00 TL brüt hafta tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. (takdiren hakkaniyet indirimi uygulanmamistir.) 5-)863,99 TL brüt ulusal bayram genel tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, fazlaya iliskin talebin hakkaniyet indirimi nedeniyle reddine 6-)3.000,00 TL manevi tazminat alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine,fazlaya iliskin talebin reddine, 7-)Yasal kesintilerin infaz asamasinda dikkate alinmasina, 8-)Fazla mesai ücreti ve ücret alacagi taleplerinin reddine, 9-)Alinmasi gereken 815,28 TL harçtan pesin alinan 102,47 TL harcin, 141,00 TL islah harcinin ve ilk derece mahkemesi tarafindan davali adina tanzim edilen 12/09/2018 tarih 2018/596 Harç numarali harç tahsil müzekkeresi ile alinan 427,40 TL'nin mahsubuyla bakiye 144,41 TL harcin davalidan alinarak hazineye irad kaydina, 10-Davaci tarafça yapilan 29,20 TL basvurma harci, 102,47 TL pesin harç ve 141,00 TL islah harcinin toplami olan 272,67 TL'nin davalidan alinarak davaciya verilmesine, 11-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarife geregince davanin kabul - ret oranina göre maddi tazminat yönünden 2.725,00 TL ücreti vekaletin davalidan alinarak davaciya verilmesine, manevi tazminati yönünden ise 2,725,00 TL'nin davalidan alinarak davaciya verilmesine, 12-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarife geregince davanin kabul - ret oranina göre maddi tazminat yönünden 236,00 TL ücreti vekaletin davacidan alinarak davaliya verilmesine, manevi tazminati yönünden ise 2,000,00 TL'nin davacidan alinarak davaliya verilmesine, 13-Davaci tarafça yapilan 735,95 TL yargilama giderinin davanin kabul ve reddedilen miktarlariyla orantili olarak 621,94 TL'sinin davalidan alinarak davaciya verilmesine, bakiye masrafin davaci üzerinde birakilmasina, 14-Davali tarafça yapilan 231,10 TL yargilama giderinin davanin kabul ve reddedilen miktarlariyla orantili olarak taktiren 35,80 TL'sinin davacidan alinarak davaliya verilmesine, bakiye masrafin davali üzerinde birakilmasina, 15-Istinaf nedeniyle davaci taraftan pesin alinan 35,90 TL istinaf karar harcinin karar kesinlestiginde ve talep halinde adi geçene iadesine, 16-Davaci tarafça yatirilan 98,10 TL istinaf kanun yoluna basvurma harcinin davalidan alinarak davaciya ödenmesine, 17-Harç tahsil ve kararin tebligi islemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine, Dair dosya üzerinden yapilan inceleme sonunda 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362/1-a maddesi geregince KESIN olmak üzere, 23.05.2019 tarihinde OY BIRLIGI ile karar verildi.(kazanci.com.tr)
Mobing ten kaynaklanan isçilik alacaklarinin tahsili istemi, kisilik haklarinin ihlali, davacinin bezdirilip isten çikisini saglamak, kidem tazminati bordrosunun ihbar öneli verilmek suretiyle imzalatilmaya çalisilmasi, diger çalisanlarin duyacagi sekilde agir hakarete maruz kalma iddiasi ile isçilik alacaklarin tahsiline iliskin
T.C. BURSA BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI 3. HUKUK DAIRESI E. 2018/4050 K. 2019/1292 T. 23.5.2019
MOBBINGTEN KAYNAKLANAN ISÇILIK ALACAKLARININ TAHSILI ISTEMI
Davacinin Öncelikle Iddia Ettigi Olaylarin Sonrasinda da Kisilik Haklarinin Ihlal Edildigini Ispat Etmesi Gerektigi - Davacinin Davali Is Yerindeki Çalisma Yeri Degisikliginin Davacinin Bezdirilip Isten Çikisini Saglamak Amaciyla Yapildigi Sonrasinda Davaciya Kidem Tazminati Bordrosunun Ihbar Öneli Verilmek Suretiyle Imzalatilmaya Çalisildigi Diger Çalisanlarin da Duyacagi Sekilde Agir Hakaretlerde Bulunuldugunun Anlasildigi/Manevi Tazminata Hükmedilecegi
MANEVI TAZMINAT
Mobbingten Kaynaklanan Alacak/Davacinin Öncelikle Iddia Ettigi Olaylari Sonrasinda da Kisilik Haklarinin Ihlal Edildigini Ispat Etmesi Gerektigi - Davacinin Davali Is Yerindeki Çalisma Yeri Degisikliginin Davacinin Bezdirilip Isten Çikisini Saglamak Amaciyla Yapildigi Sonrasinda Davaciya Kidem Tazminati Bordrosunun Ihbar Öneli Verilmek Suretiyle Imzalatilmaya Çalisildigi Diger Çalisanlarin da Duyacagi Sekilde Agir Hakaretlerde Bulunuldugunun Anlasildigi/Manevi Tazminata Hükmedilecegi
TAZMINATIN TAKDIRI
Yerel Mahkemece Davacinin Ugradigi Bu Hakaretlerden Dolayi 1000,00 TL Manevi Tazminata Hükmolunmus ise de Davaciya Yapilan Hakaretlerin Agirligi Taraflarin Nitelikleri Davacinin Kisilik Haklari Üzerinde Biraktigi Etki Diger Çalisanlar Tarafinca Bizzat Duyulmasi Hususlari Dikkate Alindiginda 1000,00 TL Manevi Tazminat Miktarinin Az Oldugu - Uygun Miktarda Tazminat Tayin Edilmesi Bakimindan Davacinin Bu Husustaki Istinaf Talebinin Yerinde Görüldügü
6098/m. 58, 471
DAVA ÖZETI :
Dava, mobbingten kaynaklanan isçilik alacaklarinin tahsili istemine iliskindir. Davaci, öncelikle iddia ettigi olaylari , sonrasinda da kisilik haklarinin ihlal edildigini ispat etmelidir. Olayda, davacinin davali is yerindeki çalisma yeri degisikliginin davacinin bezdirilip isten çikisini saglamak amaciyla yapildigi, sonrasinda davaciya kidem tazminati bordrosunun ihbar öneli verilmek suretiyle imzalatilmaya çalisildigi, diger çalisanlarin ve davacinin da duyacagi sekilde agir hakaretlerde bulunuldugu anlasilmakla davacinin kisilik haklarinin zedelendigi, davacinin hirsiz konumuna sokularak "dikkat edin bir sey çalmasin."seklinde ifadelerde bulunuldugu anlasilmistir.
Yerel mahkemece davacinin ugradigi bu hakaretlerden dolayi 1000,00 TL manevi tazminata hükmolunmus ise de davaciya yapilan hakaretlerin agirligi , taraflarin nitelikleri davacinin kisilik haklari üzerinde biraktigi etki, diger çalisanlar tarafinca bizzat duyulmasi hususlari dikkate alindiginda 1000,00 TL manevi tazminat miktari azdir. Dolayisiyla uygun miktarda tazminat tayin edilmesi bakimindan davacinin bu husustaki istinaf talebi yerinde görülmüstür.
DAVA : Dosya incelendi, geregi düsünüldü:
KARAR : Davaci iddiasi; Davaci vekili müvekkilinin, davali sirkete ait isyerinde 21.04.2015-01.08.2015 tarihleri arasinda satis temsilcisi, 01.08.2015-21.05.2016 tarihleri arasinda müdür yardimcisi, is bu tarihten is akdinin feshedildigi 03.06.2016 tarihine kadar da satis temsilcisi olarak çalistigini, almis oldugu en son aylik net ücretinin 1.600 TL +prim (AGI dahil) oldugunu, primlerin isverence her ay degisen oranlarda belirlenen kotanin %90'i tutarinda satisin gerçeklestirilmesi halinde isbu satisin %1'i olarak ödendigini, ücret disinda aylik 300 TL tutarinda multinet yemek karti, 100 TL yol parasinin isveren tarafindan karsilandigini, ücret pusulalari verilmedigini, çalistigi süre boyunca haftanin 2 günü 09.30-19.00, 2 günü 13.00-22.00 ve diger 2 günü 09.30-22.00 (tam gün) saatleri arasinda, Is bu saatlere ek olarak da her ay en az 5 sefer de fazladan 1 saat çalistigini, Temmuz 2015-0cak 2016 aylari disindaki sürelerde ise her ay ortalama 1 hafta tatili kullandirmadigini, bu çalismalarinin karsiliginin usulüne uygun olarak hesaplanmadigini ve tam olarak bordrolara yansitilmadigini, 2016/Nisan ayi prim ücretinin eksik Ödendigini, 2016/Haziran ayina ait ücretlerin ise hiç ödenmedigini, çalistigi zaman zarfinda isveren ... tarafindan çalisma süreleri içerisinde sürekli asagilanmak suretiyle hakaretlere ve sinkafli küfür içerikli sözlere maruz kaldigini, kisilik haklarinin saldiriya ugradigini, 03.06.2016 tarihinde isyerine gittiginde isyeri yetkilisi ....'in talimati ile "kidem tazminati bordrosu" baslikli ve 06.05.2016 tarihli görülen lüzum üzerine is akdinin feshedildigi baslikli kötü niyetli ve tek tarafli olarak hazirlanan belgelerin imzalanmasi ve isyerini terk etmesinin söylendigini, is bu belgeleri imzalamayinca da isyerinden kovulmak suretiyle is akdinin haksiz ve bildirimsiz olarak feshedildigini belirterek kidem ve ihbar tazminati, fazla mesai, ulusal bayram-genel tatil, yillik izin, hafta tatili ücreti, ücret (maas ve prim), manevi tazminat alacaklarinin davalidan tahsilini talep ve dava etmistir.
Davaci vekilinin 3.864,00 TL kidem tazminati, 3.034,00 ihbar tazminati, 900,00 TL UBGT alacagi, 165,00 TL hafta tatili ücreti, 838,00 TL hafta tatili ücreti, 100,00 TL fazla mesai ücreti, 100,00 TL ücret alacagi, 5.000,00 TL manevi tazminatin davalidan tahsilini talep etmistir.
Davali savunmasi; Davali vekili davacinin, müvekkili sirkete ait Bursa Anatolium AVM'de bulunan Nike magazasinda 21.04.2015-31.05.2016 tarihleri arasinda, Bursa Altiparmak Cadde magazasinda 01.06.2016-03.06.2016 tarihleri arasinda önce satis danismani görevi ile daha sonra ise magaza müdür yardimcisi görevi ile çalistigini, 03.06.2016 tarihinde isyerini hakli bir sebep göstermeden terk ettigini, kendisine 06.06.2016 tarihli ihtarname keside edildigini, ihtarnamenin 07.06.2016 tarihinde teblig edildigini, 3 günlük süre içerisinde devamsizlik yapmasina dair hakli bir mazeret sunmamasi ve isinin basina dönmemesi üzerine 11.06.2016 tarihinde Is Kanunu 25/II-g maddesi geregince isveren tarafindan hakli nedenle derhal ve tek tarafli feshedildigini, kidem ve ihbar tazminati hakki dogmadigini, önce asgari ücretli, 01.01.2016 tarihinden itibaren ise 1.330 TL net ücretli olarak ücretine ek satis kotasini doldurulmasi sartiyla prim ödenmesi, 100 TL yol yardimi, 300 TL multinet yemek karti uygulamasi ile çalistirildigini, 03.06.2016 tarihinde davaciya kidem tazminatinin ödenecegi, ihbar süresi olan 4 haftalik süre çalismasi gerektiginin sözlü olarak bildirildigini, ancak davacinin ihbar süresini çalismak istemedigini, kendisine teblig edilmeye çalisilan yazili fesih bildirimini 03.06.2016 tarihinde imzalamayarak isyerini izinsiz ve mazeret bildirmeksizin terk ettigini, 08.06.2016 tarihli cevabi ihtarnamesini keside ettigi dava konusu yapilan haksiz taleplerde bulundugunu, davacinin tüm hak etmis oldugu ücretlerinin ve hak etmesi halinde hak ettigi aylara ait primlerinin, ücret bordrolarinda tahakkuk ettirilerek, bordrolari imzalatilarak banka araciligi ile tam ve eksiksiz olarak ödendigini, haftanin 4 günü erken giris-çikis 10.00-19.00 ya da geç giris-çikis 13.00-22.00, 2 günü full 10.00-22.00, 1 gün hafta tatili, her gün bir saat yemek, 15'er dakikadan 30 dakika çay molasi, full çalistigi günlerde ise 1 saat yemek 15'er dakikadan 3 adet toplam 45 dakika çay molasi kullandigini, çalisma saatlerine göre her ay 22,5 saat fazla çalismasi ile satis kotasini geçebildigi aylardaki primlerinin bordrolarda tahakkuk ettirilerek banka araciligiyla ödendigini, bordrolarini ihtirazi kayit koymadan imzaladigini, sunulan giris çikis shiflerine dair tablolarda hafta tatili hakkini kullandiginin görülecegini, ulus bayram-genel tatillerde genelde izin kullandigini, ancak bazilarinda çalismis ise de baska bir gün çalistigi gün sayisi kadar izin kullandirildigini, mobbing uygulandigini iddia etmisse de sirket tarafindan herhangi bir baski uygulanmadigini, herhangi bir hakaret ve küfür edilmedigini, bu iddialarinin asilsiz ve mesnetsiz oldugunu, iddiasini ispat ile mükellef oldugunu, tüm maaslari fazla çalisma ücretleri, primleri, yol yardimlari ve multinet kartinin tam ve eksiksiz olarak kendisine tam zamaninda ödendigini 2016 yilinda asgari ücret üzerinde maasla çalistirildigini, prim uygulamasi yapilarak primde ödedigini, prim ödemesi yapilmasina karsin fazla çalisma ücretinin primlerinden mahsup edilmeden direkt fazla çalisma ücretlerinin hesap edilerek kendisine ödendigini, Isverenin üzerine düsen yükümlülükleri fazlasiyla yerine getirerek davacinin çok iyi sartlar altinda çalistirildigi davacinin isi birakmayi hiçbir zaman düsünmedigini, ne zaman müvekkili sirketin davacinin is akdini kidem tazminatini ödeyerek ihbar süresinde çalismasi kosulu ile is akdinin feshi Istenmisse o anda davacinin is bu asilsiz iddialar ile haksiz kazanç saglar amaciyla huzurdaki dava konusu taleplerde bulunmaya karar verdigini beyanla davanin reddini istemistir.
Mahkemece; Davacinin davasinin kismen kabulü ile; Bilirkisi raporlari degerlendirilmekle, kidem tazminati yönünden; 3.864,00 TL brüt kidem tazminatinin akdin feshi tarihinden itibaren islemis olan bankalarca 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. ihbar tazminati yönünden; 3.234,00 TL brüt ihbar tazminati alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, fazla mesai ücreti yönünden talebin reddine, yillik izin ücret alacagi yönünden; 838,00 TL brüt yillik izin ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, hafta tatil ücret alacagi yönünden; 165,00 TL brüt hafta tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. (takdiren hakkaniyet indirimi uygulanmamistir.) ücret alacagi yönünden talebin reddine, ubgt ücret alacagi yönünden; 720,00 TL brüt ulusal bayram genel tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. Fazlaya iliskin talebin reddine (takdiren %20 hakkaniyet indirimi uygulanmistir.) manevi tazminati yönünden; 1.000,00 TL manevi tazminat alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, fazlaya iliskin talebin reddine, yasal kesintilerin infaz asamasinda dikkate alinmasina, seklinde karar verilmistir.
Davaci istinaf sebepleri: Davaci vekilinin 18/08/2018 tarihli istinaf dilekçesinde müvekil lehine hükmedilen manevi tazminat miktarinin düsük oldugunu, dinlenen davaci taniklarinin davalinin müvekkiline açikça küfür ve hakarette bulundugunu ifade ettiklerini, buna ragmen takdir edilen manevi tazminat miktarinin düsük oldugunu, yerel mahkemesince hükmolunan UBGT alacagina %20 hakkaniyet indirimi yapilmasinin hatali oldugunu, müvekkilinin 2016 nisan ayi prim ücretinin eksik ödendigini, buna ragmen bu alacagin reddi kararinin usul ve yasaya aykiri oldugunu beyanla yerel mahkeme kararinin kaldirilarak davanin kabulüne karar verilmesini talep etmistir.
Davali istinaf sebepleri: Davali vekilinin 20/008/2018 tarihli istinaf dilekçesinde davacinin ihbar önelini kullanmayi kabul etmeyerek is yerini terk ettigi, devamsizlik yaptigi, bu nedenle is akdinin is veren tarafindan hakli nedenle derhal feshedildigini, bu nedenle kidem ve ihbar tazminati taleplerinin reddi gerektigini, dinlenen bes taniktan sadece bir tanigi beyani esas alinarak hafta tatil ücreti talebinin kabulünün yanlis oldugunu, UBGT alacagi açisindan is yerinde serbest zaman izin kullandirildigini, buna iliskin yapilan hesaplamanin hatali oldugunu, manevi tazminat talebinin reddi gerektigini beyanla yerel mahkeme kararinin kaldirilarak davanin reddini talep etmistir.
Istinaf taleplerinin degerlendirilmesi ve gerekçe; 6100 Sayili HMK'nin 355. Maddesi geregince kamu düzenine aykirilik halleri disinda istinaf sebepleriyle bagli olarak yapilan inceleme sonunda;
Taraflar arasindaki ihtilaf davaci is akdi feshinin hakli olup olmadigi buna bagli olarak isçilik alacaklari ve manevi tazminat miktari hususundadir.
Davaci taraf kendisine kidem tazminati bordrosu baslikli belgenin imzalatilmak istenmesi üzerine karsi çiktigini, is verence hakaret edilmek suretiyle kovuldugunu, iddia etmistir. Davali ise davaciya 03/06/2016 tarihinde kidem tazminati ödeneceginin ve ihbar süresi olan 4 haftalik süre çalismasi gerektiginin sözlü olarak bildirildigi davacinin ihbar süresini çalismak istemedigini, kendisine teblig edilmek istenilen belgeleri imzalamayarak is yerini terk ettigi, devamsizlik yaptigi, bu nedenle is kanunun 25/II-g maddesi geregince hakli nedenlerle is akdinin feshedildigini savunmustur.
Yerel mahkemesince dinlenen davaci tanigi ... yeminli beyaninda Anatolium subesinde çalistigini, davacinin da Anatolium subesinde çalisirken Altiparmak subesine görevlendirildigini, ancak bu görevlendirmenin neden yapildigini bilmedigini, davacinin isten çikartilmasi için yer degisikligi yapildigini düsündügünü, en son gün davacinin insan kaynaklari müdürü Alpaslan bey ile konustugunu, davacinin konusma sirasinda "tamam olur." seklinde ifadede bulundugunu, sonrasinda telefonu kendisine uzattigini ve konusmasini istedigini, telefonda insan kaynaklari müdürü Alpaslan Bey'in davaciyi oradan çikartmasi gerektigini, hatta "o serefsizi oradan atin" seklinde ifade de bulundugunu, telefonu kapattigini, sonrasinda davaciya isten çikarildigini, kendisinin burada istenmedigini söyledigini, bunun üzerine davacinin da esyasini toplayarak oradan ayrildigini beyan etmistir. Davaci tanigi... yeminli beyaninda davacinin Anatolium subesinde çalistigi süreçte is verence davaciya bir baski yapildigini, en son gün patronun davaci ile telefonda konustuktan sonra kendisini telefona istedigini ve telefonda partonun "o serefsiz oradan ayrilsin, çikarin onu, o piçi görmek istemiyorum." seklinde ifadelerde bulundugunu, yine patronun telefonda kendisine davaci için "dikkat edin bir sey çalmasin." gibi sözler söyledigini ve telefonu kapattigini, bunun üzerine davacinin is yerinden ayrildigini beyan etmistir. Dinlenen davaci tanigi ... yeminli beyaninda patronun telefonda davaci için "o. Çocugu, a...s..." gibi sözler söyledigini, sonrasinda telefonu davaciya uzattigini, patronun ayni küfürleri davaciya karsi da devam ettirdigini beyan etmistir.
Dinlenen davaci tanik beyanlarindan davaciya ihbar öneli kullandirilmak sarti ile kidem tazminati bordrosu imzalatilmak istendigi, davacinin imzalamak istememesi üzerine davaciya agir hakaret ve küfürler edilmek suretiyle isten kovuldugu anlasilmistir. Davacinin isten kovularak is yerinden ayrilmasi sonrasinda tutulan devamsizlik tutanaklari her hangi bir hüküm ifade etmeyecektir. Hakaret ve küfür edilmek suretiyle isten kovulan davaciya kidem ve ihbar tazminati takdir edilmesi usul ve yasaya uygun bulunmus olup, davali vekilinin buna iliskin istinaf talebinin reddi gerekmistir.
UBGT talep eden kisinin iddiasini ispatla yükümlü oldugu, davacinin tüm ulusal bayram genel tatillerde çalistigina iliskin tanik ifadeleri mevcut oldugu, davali tarafindan ise is yeri shift kayitlarinin dosyaya sunuldugu, bu kayitlara göre davacinin 23/04/2015, 01/05/2015 19/05/2015, 23/24/25/26/2709/2015 (dini bayram 4,5 gün) günlerinde çalistigi görülmüstür. Ayrica dinlenen tanik beyanlarindan tüm resmi ve dini bayramlarda çalisma oldugunu beyan ettiklerinden davaci yanin UBGT alacagini ispat ettigi, davali yanin da davaciya UBGT alacagi ücretinin ödendigini ise ispat edemedigi, bu durumda davaci yanin UBGT ücreti talebinin yerinde oldugu anlasilmistir.Davcinin UBGT alacagi 2015 yili itibariyle is yeri kayitlarina dayandigindan bu alacak ile ilgili hakkaniyet indirimine gidilmesi yerinde degildir .Buna karsin 2016 yili hesabi tanik anlatimlarina dayandigindan bu zaman zarfi için hakkaniyet indirimi yapilmasinda hukuka aykirilik yoktur.
Hafta tatili talep eden kisinin iddiasini ispatla yükümlü oldugu, davacinin tüm hafta tatillerinde çalistigina iliskin tanik ifadeleri mevcut oldugu, davali tarafindan ise is yeri giris çikis kayitlari tutulmadigi bu durum karsisinda tanik beyanlarina itibar edilmesi gerektigi, tanik ...'in anlatimlarina göre davaci yanin nisan ve mayis aylarinin birer haftasinda iki hafta tatilinde çalistigi, dolayisiyla davacinin hafta tatil alacagini ispat ettigi, davali yanin da davaciya hafta tatili alacagi ücretinin ödendigini ise ispat edemedigi, bu durumda davaci yanin hafta tatili ücreti talebinin yerinde oldugu ve bu alacagin tanik anlatimlarina dayanmasi nedeniyle davacinin izinli, raporlu ve zorunlu nedenlerle çalisamayacagi süreler nedeniyle TBK 51 ve 52 maddeleri geregince Yargitay içtihatlarina uygun olarak hakkaniyet indirimi de yapildigi anlasilmakla buna iliskin davalinin istinaf talebi yerinde degildir.
Davaci vekili prim alacagi talebinin reddini istinaf etmistir.
Dosya içerisinde davacinin eksik ödendigini iddia ettigi nisan 2016 ayi ile ilgili ne kadar satis gerçeklestirildigi hangi usuller dairesinde primin hesapladigi yönünde delil bulunmadigindan bu alacaga iliskin talebin reddi usul ve yasaya uygun bulunmustur.
Davaci vekili hükmolunan manevi tazminat miktarini istinaf etmistir.
Ülkemizde yaygin olarak kullanilan ifadesiyle “isyerinde psikolojik taciz” (mobbing), Türk Dil Kurumu 'nun “Bezdiri” olarak tanimladigi olgu; sistemli bir sekilde, süreklilik arzeden bir siklikta çalisani sindirme maksadi ile kisinin özgüvenine uygulanan psikolojik ve hatta fiziksel saldirgan davranisi ifade etmektedir. Baska bir ifade ile isyerinde bir veya birkaç kisinin, istenmeyen kisi olarak ilan ettikleri kisiyi, dislayarak, sözlü ya da fiziksel tacizde bulunarak mutlak itaate zorlamak, yildirmak ve bezdirmektir.
Ögretide genel olarak mobbing kapsamina giren durumlar; kendini göstermeyi engellemek; sözünü kesmek, yüksek sesle azarlamak, sürekli elestiri, çalisanin is ortaminda yokmus gibi davranilmasi, çalisanlarin ve isverenlerin isçiyle konusmamasi, iletisimin kesilmesi, asilsiz söylenti, hos olmayan imalar, nitelikli is verilmemesi, anlamsiz isler verilip sürekli yer degistirilmesi, agir isler verilmesi, fiziksel siddet tehdidi, cinsel taciz , magduru çalisma yasaminda yalnizlastirma, alaya alinma gibi davranislar olarak belirlenmistir.
01/07/2012 tarihinde yürürlüge giren 6098 Sayili Yeni Borçlar Kanunu 417.maddesi Türk Hukukunda mobbingle ilgili ilk yasal düzenlemedir. Anilan maddeye göre “Isveren, hizmet iliskisinde isçinin kisiligini korumak ve saygi göstermek ve isyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni saglamakla, özellikle isçilerin psikolojik ve cinsel tacize ugramamalari ve bu tür tacizlere ugramis olanlarin daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Dava konusu olayla baglantili olarak ayni kanunun 58.maddesi manevi tazminatin kosullarini da açiklamistir. Buna göre “Kisilik hakkinin zedelenmesinden zarar gören, ugradigi manevi zarara karsilik manevi tazminat adi altinda bir miktar para ödenmesini isteyebilir.”
Madde metninden anlasilacagi üzere, manevi tazminat talep edebilmek için mobbingi teskil eden davranislarin kisilik haklarina zarar vermesi gerekir. Yani, yukarida mobbing olarak belirtilen her davranis manevi tazminat sonucunu dogurmaz. Anlik öfke ile süreklilik göstermeyen geçici davranislar mobbing degildir. Hareketin mobbing sayilabilmesi için sistematik, sürekli ve kasitli olmasi gerekir. Ayrica hareketin amaci da dogru tespit edilmelidir. Çünkü mobbingde amaç, is iliskisi içinde bulundugu magdurdan kurtulmak veya ona zarar vermek, onu yildirmaktir. Kisiyi is yasamindan dislamak amaciyla kasitli olarak yapilir. Kisilik haklarinin ihlal edilip edilmedigini ise her somut olayin özelligine göre degerlendirmek gerekir.
Ayrica, bu sekilde davranislara maruz kaldigini ispat yükü iddia edene düser. Yani isçi mobbinge maruz kaldigini ispat etmelidir. Isçinin anlattigi mobbing teskil eden olaylarin tutarlik teskil etmesi, kuvvetli bir emarenin bulunmasi gerekmektedir. Kisilik haklari ve sagligin agir saldiriya ugramasi mobbingin varliginin tartismasiz kabulünü dogurur. Öte yandan ispat kurallarinin zorlanan sinirlari usul hukukunda yeni arayislara yol açmistir. Emare iste bu anlayisin bir sonucudur. Olaylarin tipik akisi, tecrübe kurallari gözönüne alindiginda varilacak sonuçla ispat gerçeklesir. Baska bir anlatimla bu ilk görünüs ispatidir.
Davaci, öncelikle iddia ettigi olaylari , sonrasinda da kisilik haklarinin ihlal edildigini ispat etmelidir. (Yargitay 9. H.D. 12.02.2013 gün 2010/38293 E. 2013/5390 K. sayili ilami)
Somut olayda, davacinin davali is yerininin Anatolium subesinde çalisirken baski uygulandigi sonrasinda Altiparmak subesine görevlendirildigi bu yer degisikliginin davacinin bezdirilip isten çikisini saglamak amaciyla yapildigi, sonrasinda davaciya kidem tazminati bordrosunun ihbar öneli verilmek suretiyle imzalatilmaya çalisildigi, diger çalisanlarin ve davacinin da duyacagi sekilde agir hakaretlerde bulunuldugu (o.çocugu, a...s..., p..çocugu,) anlasilmakla davacinin kisilik haklarinin zedelendigi, davacinin hirsiz konumuna sokularak "dikkat edin bir sey çalmasin."seklinde ifadelerde bulunuldugu anlasilmistir.
Yerel mahkemesince davacinin ugradigi bu hakaretlerden dolayi 1000,00 TL manevi tazminata hükmolunmus ise de davaciya yapilan hakaretlerin agirligi , taraflarin nitelikleri davacinin kisilik haklari üzerinde biraktigi etki, diger çalisanlar tarafinca bizzat duyulmasi hususlari dikkate alindiginda 1000,00 TL manevi tazminat miktari az bulunmus olup, davacinin bu husustaki istinaf talebi yerinde görülmüstür.
Sonuç olarak 6100 Sayili HMK 353/1-b-2 maddesi uyarinca yerel mahkemenin kararinin kaldirilarak yeniden asagidaki hüküm kurulmustur.
SONUÇ : A-)Davali tarafin istinaf basvurusunun 6100 Sayili HMK'nin 353/1-b-1 maddesi geregince ESASTAN REDDINE,
1-)Istinaf nedeniyle alinmasi gereken 670,87 TL nispi harçtan pesin alinan 168,00 TL harcin mahsubu ile bakiye 502,87 TL harcin istinaf eden davali taraftan tahsil edilerek hazineye irad kaydina,
2-)Istinaf yargilama giderinin davali üzerinde birakilmasina,
B-)Davaci tarafin istinaf basvurusunun kabulüyle Bursa 5. Is Mahkemesi'nin 2016/477 Esas ve 2019/646 Karar sayili ilaminin 6100 Sayili HMK'nin 353/1-b-2 maddesi geregince KALDIRILMASINA,
Davanin kismen kabulü kismen reddi ile,
C-)Davacinin davasinin KISMEN KABULÜ ILE; Bilirkisi raporlari degerlendirilmekle,
1-)3.864,00 TL brüt kidem tazminatinin akdin feshi tarihinden itibaren islemis olan bankalarca 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine.
2-)3.234,00 TL brüt ihbar tazminati alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine,
3-)838,00 TL brüt yillik izin ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis olan yasal faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine,
4-)165,00 TL brüt hafta tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine. (takdiren hakkaniyet indirimi uygulanmamistir.)
5-)863,99 TL brüt ulusal bayram genel tatil ücret alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren islemis 1 yillik mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine, fazlaya iliskin talebin hakkaniyet indirimi nedeniyle reddine
6-)3.000,00 TL manevi tazminat alacaginin temerrüt tarihi olan 14.06.2016 tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte davalidan alinarak davaciya ödenmesine,fazlaya iliskin talebin reddine,
7-)Yasal kesintilerin infaz asamasinda dikkate alinmasina,
8-)Fazla mesai ücreti ve ücret alacagi taleplerinin reddine,
9-)Alinmasi gereken 815,28 TL harçtan pesin alinan 102,47 TL harcin, 141,00 TL islah harcinin ve ilk derece mahkemesi tarafindan davali adina tanzim edilen 12/09/2018 tarih 2018/596 Harç numarali harç tahsil müzekkeresi ile alinan 427,40 TL'nin mahsubuyla bakiye 144,41 TL harcin davalidan alinarak hazineye irad kaydina,
10-Davaci tarafça yapilan 29,20 TL basvurma harci, 102,47 TL pesin harç ve 141,00 TL islah harcinin toplami olan 272,67 TL'nin davalidan alinarak davaciya verilmesine,
11-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarife geregince davanin kabul - ret oranina göre maddi tazminat yönünden 2.725,00 TL ücreti vekaletin davalidan alinarak davaciya verilmesine, manevi tazminati yönünden ise 2,725,00 TL'nin davalidan alinarak davaciya verilmesine,
12-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarife geregince davanin kabul - ret oranina göre maddi tazminat yönünden 236,00 TL ücreti vekaletin davacidan alinarak davaliya verilmesine, manevi tazminati yönünden ise 2,000,00 TL'nin davacidan alinarak davaliya verilmesine,
13-Davaci tarafça yapilan 735,95 TL yargilama giderinin davanin kabul ve reddedilen miktarlariyla orantili olarak 621,94 TL'sinin davalidan alinarak davaciya verilmesine, bakiye masrafin davaci üzerinde birakilmasina,
14-Davali tarafça yapilan 231,10 TL yargilama giderinin davanin kabul ve reddedilen miktarlariyla orantili olarak taktiren 35,80 TL'sinin davacidan alinarak davaliya verilmesine, bakiye masrafin davali üzerinde birakilmasina,
15-Istinaf nedeniyle davaci taraftan pesin alinan 35,90 TL istinaf karar harcinin karar kesinlestiginde ve talep halinde adi geçene iadesine,
16-Davaci tarafça yatirilan 98,10 TL istinaf kanun yoluna basvurma harcinin davalidan alinarak davaciya ödenmesine,
17-Harç tahsil ve kararin tebligi islemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair dosya üzerinden yapilan inceleme sonunda 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362/1-a maddesi geregince KESIN olmak üzere, 23.05.2019 tarihinde OY BIRLIGI ile karar verildi.(kazanci.com.tr)