vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffe122020000009c03000001000100T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAIRESI E. 2021/8665 K. 2021/13106 T. 28.9.2021 ISÇILIK ALACAKLARI ( Davaci Isçinin Aylik Ücret Miktari Uyusmazlik Konusu Olup Davacinin Yurtdisinda Demirci ve Kalipçi Ustasi Olarak Çalistigi/Tanik Beyanlari Isyeri ve Davacinin Niteligi Dikkate Alindiginda 550,00 Usd Ile Çalistiginin Kabulünün Dosya Içerigine Göre Yerinde Olmadigi - Dosyadaki Delil Durumuna Göre Davacinin Aylik Ücretinin 1.200,00 Usd Olarak Kabulünün Isabetli Olacagi ) GERÇEK ÜCRETIN TESPITI ( Isçinin Kidemi Meslek Unvani Fiilen Yaptigi Is Isyerinin Özellikleri ve Emsal Isçilere Ödenen Ücretler Gibi Hususlar Dikkate Alindiginda Imzali Bordrolarda Yer Alan Ücretin Gerçegi Yansitmadigi Süphesi Ortaya Çiktiginda Bu Konuda Tanik Beyanlarinin Gözetilmedi ve Isçinin Meslekte Geçirdigi Süre Isyerinde Çalistigi Tarihler Meslek Unvani ve Fiilen Yaptigi Is Bildirilerek Sendikalarla Ilgili Isçi ve Isveren Kuruluslarindan Emsal Ücretin Ne Olabileceginin Arastirilmasi ve Tüm Deliller Birlikte Degerlendirilerek Bir Sonuca Gidilmesi Geregi ) YURTDISI HIZMET SÖZLESMESI ( Isçilik Alacaklari/Davaci Isçinin Aylik Ücret Miktarinin Uyusmazlik Konusu Oldugu - Davacinin Yurtdisinda Demirci ve Kalipçi Ustasi Olarak Çalistigi/Tanik Beyanlari Isyeri ve Davacinin Niteligi Dikkate Alindiginda Mahkemece Davacinin Aylik Ücretinin 1.200,00 Usd Yerine 550,00 Usd Olarak Kabulüyle Sonuca Gidilmesinin Hatali Oldugu ) 4857/m.32 ÖZET : Taraflar arasinda davaci isçinin aylik ücret miktari uyusmazlik konusudur. Somut uyusmazlikta; davaci, davaliya ait Kuzey Irak'taki insaat santiyelerinde en son kalipçi olarak aylik net 1.500,00 USD ücret aldigini iddia etmistir. Davali ise, davacinin 550,00 USD ile çalistigini savunmustur. Mahkemece davalinin dosyaya sundugu yurtdisi hizmet sözlesmesine itibar edilerek davacinin aylik 550,00 USD ücret ile çalistigi kabul edilmistir. Dosya içeriginden fesih tarihi itibariyle döviz kuru 1.7796 olup, taraflarca sözlesmede belirlenen 550,00 USD Türk Lirasi karsiligi 989,78 TL oldugu anlasilmaktadir. Emsal ücret arastirmalarinda da davacinin alacagi ücretin net 3.150,00 TL ile brüt 1.326,25 TL olabilecegi bildirilmistir. Davacinin yurtdisinda, demirci ve kalipçi ustasi olarak çalistigi sabittir. Tanik beyanlari, isyeri ve davacinin niteligi dikkate alindiginda 550,00 USD ile çalistiginin kabulü dosya içerigine göre yerinde degildir. Dosyadaki delil durumuna göre davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD olarak kabulü isabetli olacaktir. Mahkemece davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD yerine 550,00 USD olarak kabulüyle sonuca gidilmesi hatali olup, salt bu nedenle kararin tekrar bozulmasi gerekmistir. DAVA : Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü: KARAR : Davaci Isteminin Özeti: Davaci vekili, müvekkilin 01.01.2009 tarihinden itibaren davaliya ait Irak'taki santiyelerde kalipçi olarak çalismaya basladigini, 07.07.2014 tarihine kadar çalistigi son ücretinin net 1.500,00 USD oldugunu, üç ögün yemek saglandigini, isçi kogusunda kaldigini, is bitimi nedeniyle is akdinin feshedildigini, normal çalisma saatlerinin 07.00-17.00 arasi oldugunu, haftanin ortalama 4 günü beton dökülmesi nedeniyle 19.00/20.00 saatlerine kadar çalistigini, bir saat yemek molasi oldugunu, haftanin yedi günü çalistigini, ayda iki gün hafta tatili oldugunu ancak bunun da tam olarak kullandirilmadigini, dini bayramlarin birinci günü haricindeki ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalistigim, yillik izin kullanmadigini iddia ederek kidem ve ihbar tazminati ile bir kisim isçilik alacaklarinin tahsilini talep etmistir. Davali Cevabinin Özeti: Davali vekili, alacaklarin zamanasimina ugradigini, davacinin müvekkil Sirketin Irak/...deki santiyesinde 21.09.2010-31.03.2011, 11.05.2011-18.07.2011 ve 30.11.2011-12.11.2012 tarihleri arasinda çalistigini, her üç dönem hizmet akdinin de istifa nedeniyle sonlandirildigini, ücretinin net 550,00 USD oldugunu, yillik izne hak kazanamadigini, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalismadigini, hafta tatili kullandigim, fazla mesai yapmadigini savunarak davanin reddini talep etmistir. Mahkeme Kararinin Özeti: Ilk Derece Mahkemesi'nin 19/03/2019 tarihli karari ile; toplanan kanitlar ve bilirkisi raporuna dayanilarak, kidem tazminati, ihbar tazminati ile yillik izin ücreti alacagina iliskin alacaklarin belirlenebilir alacaklardan oldugu, bu baglamda yukarida belirtilen alacaklarla ilgili olarak belirsiz alacak davasi açilmasinda hukuki yarar bulunmadigi; sair alacak talepleri ile ilgili olarak dinlenilen taniklarin çalisma süresi dikkate alindiginda dava tarihi itibariyle zaman asiminin geçtigi, banka hesap numarasinin, davaciyla birlikte 3 kisiye ait ortak hesap oldugu; bu baglamda fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram genel tatil ücreti alacagi yönünden, 12/11/2012 tarihi sonrasinda davacinin davali is yerinde çalisip çalismadiginin tespiti yönünde baskaca arastirma yapmaya gerek olmadigi gerekçesiyle kidem tazminati, ihbar tazminati ve yillik izin ücreti alacagina iliskin davanin hukuki yarar yoklugu nedeni ile reddine, fazla mesai, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacagina iliskin davanin esastan reddine karar verilmistir. Ilk Derece Mahkemesi'nin kararina karsi, davaci vekili istinaf basvurusunda bulunmustur. Bölge Adliye Mahkemesince, Ilk Derece Mahkemesi kararinin usul ve esas yönünden hukuka uygun oldugu gerekçesiyle, istinaf basvurusunun esastan reddine karar verilmistir. Karari, davaci vekili temyiz etmistir. Dairemizce temyiz olunan Ilk Derece Mahkemesi kararinin ve bu karara karsi istinaf basvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararinin bozulmasina karar verilmistir. Bozma ilamina uyan Ilk Derece Mahkemesince davaci ücretinin sözlesme ile belirlendigi; davacinin her çalisma dönemi sonunda istifa dilekçesi verdigi, ancak istifa dilekçelerinin gerçek istifa iradesini tasimadigi, davacinin is oldugunda çagri üzerine davali yaninda yeniden çalismaya basladigi; hal böyle olunca, ispat yükü kendisinde olan davali tarafindan is akdinin hakli nedenle feshedildiginin ispat edilemedigi, bu baglamda davacinin 2.501,26 TL kidem tazminati ile 987,98 USD ihbar tazminatina hak kazandigi gerekçesiyle davanin kismen kabulüne karar vermistir. Temyiz: Karari taraf vekilleri temyiz etmistir. Gerekçe: 1-)Dosyadaki yazilara, toplanan delillerle kararin dayandigi kanuni gerektirici sebeplere göre, davalinin tüm davacinin asagidaki bendin kapsami disinda kalan temyiz itirazlari yerinde degildir. 2-)Taraflar arasinda davaci isçinin aylik ücret miktari uyusmazlik konusudur. Çalisma yasaminda daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amaciyla zaman zaman, is sözlesmesi veya ücret bordrolarinda gösterilen ücretlerin gerçegi yansitmadigi görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanir. Isçinin kidemi, meslek unvani, fiilen yaptigi is, isyerinin özellikleri ve emsal isçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alindiginda imzali bordrolarda yer alan ücretin gerçegi yansitmadigi süphesi ortaya çiktiginda, bu konuda tanik beyanlari gözetilmeli ve isçinin meslekte geçirdigi süre, isyerinde çalistigi tarihler, meslek unvani ve fiilen yaptigi is bildirilerek sendikalarla, ilgili isçi ve isveren kuruluslarindan emsal ücretin ne olabilecegi arastirilmali ve tüm deliller birlikte degerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir. Somut uyusmazlikta; davaci, davaliya ait Kuzey Irak'taki insaat santiyelerinde en son kalipçi olarak aylik net 1.500,00 USD ücret aldigini iddia etmistir. Davali ise, davacinin 550,00 USD ile çalistigini savunmustur. Mahkemece davalinin dosyaya sundugu yurtdisi hizmet sözlesmesine itibar edilerek davacinin aylik 550,00 USD ücret ile çalistigi kabul edilmistir. Davacinin dinlettigi üç tanigi da ücretin bir kisminin bankaya yattigini, bakiyesinin de elden ödendigini tutarli bir sekilde beyan etmislerdir. Her üç tanigin da yurtdisi santiyelerde davaci ile birlikte kalipçi olarak çalistigi anlasilan taniklardan ikisinin 1.500,00 USD, birinin de 1.200,00 USD dolar ücret aldigini ifade ettigi görülmüstür. Hükme esas bilirkisi raporunda ise davacinin alacaklari taraflar arasindaki sözlesme, tanik beyanlari ve emsal ücret arastirmalari da dikkate alinarak 1.200,00 USD ve 550,00 USD olmak üzere seçenekli olarak hesaplanmistir. Dosya içeriginden fesih tarihi itibariyle döviz kuru 1.7796 olup, taraflarca sözlesmede belirlenen 550,00 USD Türk Lirasi karsiligi 989,78 TL oldugu anlasilmaktadir. Emsal ücret arastirmalarinda da davacinin alacagi ücretin net 3.150,00 TL ile brüt 1.326,25 TL olabilecegi bildirilmistir. Davacinin yurtdisinda, demirci ve kalipçi ustasi olarak çalistigi sabittir. Tanik beyanlari, isyeri ve davacinin niteligi dikkate alindiginda 550,00 USD ile çalistiginin kabulü dosya içerigine göre yerinde degildir. Dosyadaki delil durumuna göre davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD olarak kabulü isabetli olacaktir. Açiklanan nedenlerle; Mahkemece davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD yerine 550,00 USD olarak kabulüyle sonuca gidilmesi hatali olup, salt bu nedenle kararin tekrar bozulmasi gerekmistir. SONUÇ : Temyiz olunan kararin, yukarida yazili sebepten dolayi BOZULMASINA, pesin alinan temyiz harcinin istek halinde ilgililere iadesine, 28.09.2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi. kazanci.com.tr
T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAIRESI E. 2021/8665 K. 2021/13106 T. 28.9.2021
ISÇILIK ALACAKLARI ( Davaci Isçinin Aylik Ücret Miktari Uyusmazlik Konusu Olup Davacinin Yurtdisinda Demirci ve Kalipçi Ustasi Olarak Çalistigi/Tanik Beyanlari Isyeri ve Davacinin Niteligi Dikkate Alindiginda 550,00 Usd Ile Çalistiginin Kabulünün Dosya Içerigine Göre Yerinde Olmadigi - Dosyadaki Delil Durumuna Göre Davacinin Aylik Ücretinin 1.200,00 Usd Olarak Kabulünün Isabetli Olacagi )
GERÇEK ÜCRETIN TESPITI ( Isçinin Kidemi Meslek Unvani Fiilen Yaptigi Is Isyerinin Özellikleri ve Emsal Isçilere Ödenen Ücretler Gibi Hususlar Dikkate Alindiginda Imzali Bordrolarda Yer Alan Ücretin Gerçegi Yansitmadigi Süphesi Ortaya Çiktiginda Bu Konuda Tanik Beyanlarinin Gözetilmedi ve Isçinin Meslekte Geçirdigi Süre Isyerinde Çalistigi Tarihler Meslek Unvani ve Fiilen Yaptigi Is Bildirilerek Sendikalarla Ilgili Isçi ve Isveren Kuruluslarindan Emsal Ücretin Ne Olabileceginin Arastirilmasi ve Tüm Deliller Birlikte Degerlendirilerek Bir Sonuca Gidilmesi Geregi )
YURTDISI HIZMET SÖZLESMESI ( Isçilik Alacaklari/Davaci Isçinin Aylik Ücret Miktarinin Uyusmazlik Konusu Oldugu - Davacinin Yurtdisinda Demirci ve Kalipçi Ustasi Olarak Çalistigi/Tanik Beyanlari Isyeri ve Davacinin Niteligi Dikkate Alindiginda Mahkemece Davacinin Aylik Ücretinin 1.200,00 Usd Yerine 550,00 Usd Olarak Kabulüyle Sonuca Gidilmesinin Hatali Oldugu )
4857/m.32
ÖZET : Taraflar arasinda davaci isçinin aylik ücret miktari uyusmazlik konusudur.
Somut uyusmazlikta; davaci, davaliya ait Kuzey Irak'taki insaat santiyelerinde en son kalipçi olarak aylik net 1.500,00 USD ücret aldigini iddia etmistir. Davali ise, davacinin 550,00 USD ile çalistigini savunmustur.
Mahkemece davalinin dosyaya sundugu yurtdisi hizmet sözlesmesine itibar edilerek davacinin aylik 550,00 USD ücret ile çalistigi kabul edilmistir.
Dosya içeriginden fesih tarihi itibariyle döviz kuru 1.7796 olup, taraflarca sözlesmede belirlenen 550,00 USD Türk Lirasi karsiligi 989,78 TL oldugu anlasilmaktadir.
Emsal ücret arastirmalarinda da davacinin alacagi ücretin net 3.150,00 TL ile brüt 1.326,25 TL olabilecegi bildirilmistir.
Davacinin yurtdisinda, demirci ve kalipçi ustasi olarak çalistigi sabittir. Tanik beyanlari, isyeri ve davacinin niteligi dikkate alindiginda 550,00 USD ile çalistiginin kabulü dosya içerigine göre yerinde degildir. Dosyadaki delil durumuna göre davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD olarak kabulü isabetli olacaktir.
Mahkemece davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD yerine 550,00 USD olarak kabulüyle sonuca gidilmesi hatali olup, salt bu nedenle kararin tekrar bozulmasi gerekmistir.
DAVA : Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü:
KARAR : Davaci Isteminin Özeti:
Davaci vekili, müvekkilin 01.01.2009 tarihinden itibaren davaliya ait Irak'taki santiyelerde kalipçi olarak çalismaya basladigini, 07.07.2014 tarihine kadar çalistigi son ücretinin net 1.500,00 USD oldugunu, üç ögün yemek saglandigini, isçi kogusunda kaldigini, is bitimi nedeniyle is akdinin feshedildigini, normal çalisma saatlerinin 07.00-17.00 arasi oldugunu, haftanin ortalama 4 günü beton dökülmesi nedeniyle 19.00/20.00 saatlerine kadar çalistigini, bir saat yemek molasi oldugunu, haftanin yedi günü çalistigini, ayda iki gün hafta tatili oldugunu ancak bunun da tam olarak kullandirilmadigini, dini bayramlarin birinci günü haricindeki ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalistigim, yillik izin kullanmadigini iddia ederek kidem ve ihbar tazminati ile bir kisim isçilik alacaklarinin tahsilini talep etmistir.
Davali Cevabinin Özeti:
Davali vekili, alacaklarin zamanasimina ugradigini, davacinin müvekkil Sirketin Irak/...deki santiyesinde 21.09.2010-31.03.2011, 11.05.2011-18.07.2011 ve 30.11.2011-12.11.2012 tarihleri arasinda çalistigini, her üç dönem hizmet akdinin de istifa nedeniyle sonlandirildigini, ücretinin net 550,00 USD oldugunu, yillik izne hak kazanamadigini, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalismadigini, hafta tatili kullandigim, fazla mesai yapmadigini savunarak davanin reddini talep etmistir.
Mahkeme Kararinin Özeti:
Ilk Derece Mahkemesi'nin 19/03/2019 tarihli karari ile; toplanan kanitlar ve bilirkisi raporuna dayanilarak, kidem tazminati, ihbar tazminati ile yillik izin ücreti alacagina iliskin alacaklarin belirlenebilir alacaklardan oldugu, bu baglamda yukarida belirtilen alacaklarla ilgili olarak belirsiz alacak davasi açilmasinda hukuki yarar bulunmadigi; sair alacak talepleri ile ilgili olarak dinlenilen taniklarin çalisma süresi dikkate alindiginda dava tarihi itibariyle zaman asiminin geçtigi, banka hesap numarasinin, davaciyla birlikte 3 kisiye ait ortak hesap oldugu; bu baglamda fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram genel tatil ücreti alacagi yönünden, 12/11/2012 tarihi sonrasinda davacinin davali is yerinde çalisip çalismadiginin tespiti yönünde baskaca arastirma yapmaya gerek olmadigi gerekçesiyle kidem tazminati, ihbar tazminati ve yillik izin ücreti alacagina iliskin davanin hukuki yarar yoklugu nedeni ile reddine, fazla mesai, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacagina iliskin davanin esastan reddine karar verilmistir.
Ilk Derece Mahkemesi'nin kararina karsi, davaci vekili istinaf basvurusunda bulunmustur.
Bölge Adliye Mahkemesince, Ilk Derece Mahkemesi kararinin usul ve esas yönünden hukuka uygun oldugu gerekçesiyle, istinaf basvurusunun esastan reddine karar verilmistir.
Karari, davaci vekili temyiz etmistir.
Dairemizce temyiz olunan Ilk Derece Mahkemesi kararinin ve bu karara karsi istinaf basvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararinin bozulmasina karar verilmistir.
Bozma ilamina uyan Ilk Derece Mahkemesince davaci ücretinin sözlesme ile belirlendigi; davacinin her çalisma dönemi sonunda istifa dilekçesi verdigi, ancak istifa dilekçelerinin gerçek istifa iradesini tasimadigi, davacinin is oldugunda çagri üzerine davali yaninda yeniden çalismaya basladigi; hal böyle olunca, ispat yükü kendisinde olan davali tarafindan is akdinin hakli nedenle feshedildiginin ispat edilemedigi, bu baglamda davacinin 2.501,26 TL kidem tazminati ile 987,98 USD ihbar tazminatina hak kazandigi gerekçesiyle davanin kismen kabulüne karar vermistir.
Temyiz:
Karari taraf vekilleri temyiz etmistir.
Gerekçe:
1-)Dosyadaki yazilara, toplanan delillerle kararin dayandigi kanuni gerektirici sebeplere göre, davalinin tüm davacinin asagidaki bendin kapsami disinda kalan temyiz itirazlari yerinde degildir.
2-)Taraflar arasinda davaci isçinin aylik ücret miktari uyusmazlik konusudur.
Çalisma yasaminda daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amaciyla zaman zaman, is sözlesmesi veya ücret bordrolarinda gösterilen ücretlerin gerçegi yansitmadigi görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanir. Isçinin kidemi, meslek unvani, fiilen yaptigi is, isyerinin özellikleri ve emsal isçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alindiginda imzali bordrolarda yer alan ücretin gerçegi yansitmadigi süphesi ortaya çiktiginda, bu konuda tanik beyanlari gözetilmeli ve isçinin meslekte geçirdigi süre, isyerinde çalistigi tarihler, meslek unvani ve fiilen yaptigi is bildirilerek sendikalarla, ilgili isçi ve isveren kuruluslarindan emsal ücretin ne olabilecegi arastirilmali ve tüm deliller birlikte degerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Davacinin dinlettigi üç tanigi da ücretin bir kisminin bankaya yattigini, bakiyesinin de elden ödendigini tutarli bir sekilde beyan etmislerdir. Her üç tanigin da yurtdisi santiyelerde davaci ile birlikte kalipçi olarak çalistigi anlasilan taniklardan ikisinin 1.500,00 USD, birinin de 1.200,00 USD dolar ücret aldigini ifade ettigi görülmüstür.
Hükme esas bilirkisi raporunda ise davacinin alacaklari taraflar arasindaki sözlesme, tanik beyanlari ve emsal ücret arastirmalari da dikkate alinarak 1.200,00 USD ve 550,00 USD olmak üzere seçenekli olarak hesaplanmistir.
Açiklanan nedenlerle; Mahkemece davacinin aylik ücretinin 1.200,00 USD yerine 550,00 USD olarak kabulüyle sonuca gidilmesi hatali olup, salt bu nedenle kararin tekrar bozulmasi gerekmistir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararin, yukarida yazili sebepten dolayi BOZULMASINA, pesin alinan temyiz harcinin istek halinde ilgililere iadesine, 28.09.2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
kazanci.com.tr