vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffa9f703000000b307000001000400Hizmet süresi tek bir statüden emekli olmaya yeterli olanlarin hizmet birlestirmeye zorlanamayacagi hakkinda T.C. Yargitay 10. Hukuk Dairesi 2020/4864 E., 2021/5424 K. "Içtihat Metni" Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi No : 2018/1919-2019/2212 Dava, Kurum sigortalisi ...’in vefatindan dolayi hak sahibi davacilara Bag-Kur'dan ve SSK'dan ayri ayri maas baglanmasina istinaden, 5510 sayili Kanunun 96/a bendi geregince yersiz ödemelerin iadesi hakkindaki Kurum isleminin iptali ile davacilarin davali Kuruma borçlu olmadiklarinin tespiti istemine iliskindir. Ilk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanin reddine dair verilen karara karsi davacilar vekili tarafindan istinaf yoluna basvurulmasi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf basvurusunun esastan reddine karar verilmistir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararin, davacilar vekili tarafindan temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteginin süresinde oldugu anlasildiktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafindan düzenlenen raporla dosyadaki kagitlar okunduktan sonra isin geregi düsünüldü ve asagidaki karar tespit edildi. I-ISTEM Davacilar vekili, müvekkillerinin miras birakani ...'in 28/06/1994 tarihinde trafik kazasi sonucunda öldügünü, bu nedenle davali kurum tarafindan hak sahiplerine is görememezlik ayligi ve yetim ayligi baglandigini, ödemeleri halen devam eden anne ... ve kizi ... ile sartlar geregi ödemesi kesilen ... ve ...’in adreslerine davali Kurumca 24/02/2015 tarihli yazilar gönderilerek 3/321477814 tahsisli ödemenin iptal edildiginin, ayrica 24/12/2014-23/05/2015 tarihleri arasi her biri için yapilan ödemelerin yersiz ödeme kapsaminda faizi ile birlikte takip ve tahsil edileceginin bildirildigini, 25/03/2015 tarihinde yapilan itiraz üzerine itirazin reddine karar verildigini, ayrica ... ile ...'a ödenen ayliklardan 1/4 de kesinti yapildigini, 3/321477814 tahsis numarali ödemeler ile 3/119991 tahsis numarali ödemelerin niteligi itibariyle birlikte degerlendirilemeyecegini, ilkinin trafik kazasi sonucu baglanan is görememezlik geliri, digerinin ise sigortali çalismalari nedeniyle hak sahiplerine baglanan ödemeler oldugunu, olay tarihinde yürürlükte olan 506 sayili Kanunun 99. maddesi geregince 5 yillik zamanasimi süresine tabi oldugunu, yine faiz yürütülmesinin hatali oldugunu, ayliklardan kesinti yapilmasinin hukuka aykiri oldugunu belirterek 3/32110477814 numarali tahsisin ... ve ... için devamina, hak sahiplerinden geriye dogru istenen faizlerin iptaline, neticede kesintilerin de iptaline karar verilmesini talep etmistir. II-CEVAP Davali Kurum vekili; yasal mevzuat geregince Kurumca hak sahiplerine son 7 yillik fiili hizmet süresi nazara alinmadan hizmet sürelerinin sonuncusunun tabi oldugu kurumca kendi mevzuatina göre aylik baglanip ödendigini, davacilara 1479 sayili Kanuna göre aylik baglanmasi gerektiginden 3/477814 numarali dosyadan baglanan ölüm ayliginin iptal edildigini, Kurum islemlerinin 5510 sayili Kanun basta olmak üzere hukuka ve mevzuata uygun oldugunu belirterek haksiz ve yasal dayanaktan yoksun davanin reddine karar verilmesini talep etmistir. III-MAHKEME KARARI A-ILK DERECE MAHKEME KARARI "Davacinin davasinin reddine" karar verilmistir. B-BAM KARARI "Kocaeli 2. Is Mahkemesi'nin 28/03/2018 tarihli, 2015/189 Esas - 2018/88 Karar sayili karari usul ve esas yönünden hukuka uygun bulundugundan davacilar vekilinin istinaf basvurusunun 6100 sayili Yasanin 353/1-b-1 maddesi geregince esastan reddine," karar verilmistir. IV-TEMYIZ KANUN YOLUNA BASVURU VE NEDENLERI: Davacilar vekili, hukuka aykiri oldugunu beyanla kararin bozulmasini istemistir. V-ILGILI HUKUK KURALLARI VE INCELEME: Davacilarin mirasbirakani ...’in 2928 sayili Kanuna göre ölüm tarihi itibariyle 1479 sayili Kanuna tabi oldugu ve bu durumda 2928 sayili Kanunun 8/son fikrasi geregince ölüm ayliginin 1479 sayili Kanun kapsaminda baglanmasi gerektigi gerekçeleriyle davali Kurumca davacilara 506 sayili Kanun kapsaminda baglanan ölüm ayliklari iptal edilerek, borç çikarilmasi üzerine eldeki dava açilmistir. Dosyadaki kayit ve belgelerin incelenmesi neticesinde; davacilarin murisi ...’in 28/06/1994 tarihinde vefat ettigi, sigortali murisin 01/04/1981-24/07/1987 tarihleri arasinda 4/1-(a) bendi kapsaminda 2219 gün hizmetinin bulundugu, davacilarin 29/09/1994 tarihinde Kuruma ölüm ayligi basvurusunda bulunduklari, Kurumca davacilarin ölüm ayligi talebi kabul edilerek 01/07/1994 tarihinden itibaren 506 sayili Kanunun 66/c bendi geregince aylik baglandigi, bu defa davacilarin 10/08/1995 tarihinde Bag-Kur ölüm ayligi talebiyle Kuruma basvurulari üzerine, davacilarin miras birakani ...’in 20/04/1982-26/12/1983, 10/10/1988-15/08/1990 ve 01/12/1993-02/05/1994 tarihleri arasinda 1479 sayili Kanuna tabi olarak geçen hizmetlerinin 3 yil 11 ay 12 gün oldugu anlasilmakla 3/119991 tahsis numarasi ile davacilara 01/07/1994 tarihinden itibaren 1479 sayili Kanunun 41. maddesine eklenen 2229 sayili Kanunun 18/a maddesi geregince Bag-Kur ayligi baglandigi anlasilmaktadir. Daha sonra davali Kurum kayitlarinin tetkikine göre davacilara 3/1119991 tahsis numarasi ile miras birakanin en son çalismasina göre Bag-Kur ayligi baglandigi, ancak 4/1-(a) kapsaminda da hak sahiplerine gelir baglandigi tespit olunarak 09/11/2015 ve 1238 sayili güncelleme formu ile davacilarin 03/0477814 tahsis numarali 4/1-(a) kapsamindaki gelirden, 2829 sayili Kanuna göre son 1260 gün 4/1-(a) bendi kapsaminda geçmediginden, 23/09/1995 tarihi itibariyle çiktiklarinin düzenlendigi ve 24/12/2004-23/02/2015 tarihleri arasinda davacilar hakkinda yersiz ödeme borcu çikarildigi dosya kapsamindan anlasilmaktadir. Sosyal Güvenlik Kurumlarina Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birlestirilmesi Hakkindaki 2829 sayili Kanunun amaci; hiçbir Kurumdaki hizmeti tek basina aylik baglanmasina yeterli olmayan sigortali ya da hak sahiplerine, degisik Kurumlardaki hizmet süreleri birlestirilmek suretiyle aylik baglanmasini saglamak, bu suretle degisik Kurumlardaki hizmetlerin ziyan olmasini önlemek olup, bazi Sosyal Güvenlik Kurumlarinda geçen hizmet süreleri toplaminin tek basina aylik baglanmasina yeterli olmasi halinde; diger Kurumlarda geçen hizmetlerin birlestirilmesinde; sigortalinin ya da hak sahibinin iradesinin de bu yönde olmasi kosuluyla zorunluluk bulunmamaktadir. Belirtilen açiklamalar isiginda, davacilarin hizmet birlestirilmesine gerek olmadan 506 sayili Kanun kapsaminda ölüm ayligina hak kazandiklari ve hizmet birlestirmesine zorlanamayacaklari ortadadir. Bu nedenle Kurumca dogrudan 506 sayili Kanuna göre baglanan ayliklarin iptalinin söz konusu olamayacagi, davali Kurumun 1479 sayili Kanuna göre bagladigi ve fazladan ödedigi ölüm ayliklarinin da Kurumca tahsil edilebilir oldugu belirgindir. Yukarida açiklanan bu ilkeler dogrultusunda degerlendirme yapilarak sonuca gidilmesi gerekirken yazili sekilde hüküm kurulmasi hatalidir. Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksizin, mahkemece eksik arastirma ve yanilgili degerlendirme sonucu, yazili sekilde hüküm kurulmasi, usul ve yasaya aykiri olup bozma nedenidir. O hâlde, davacilar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazlari kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf basvurusunun esastan reddine iliskin kararinin kaldirilarak Ilk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalidir. SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararinin HMK’nin 373/1 maddesi geregi kaldirilarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarida açiklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcinin istek halinde davaciya iadesine, dosyanin karari veren Ilk Derece Mahkemesine, kararin bir örneginin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 15/04/2021 gününde oybirligiyle karar verildi.
Hizmet süresi tek bir statüden emekli olmaya yeterli olanlarin hizmet birlestirmeye zorlanamayacagi hakkinda
T.C.
Yargitay
10. Hukuk Dairesi
2020/4864 E., 2021/5424 K.
"Içtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi No : 2018/1919-2019/2212
Dava, Kurum sigortalisi ...’in vefatindan dolayi hak sahibi davacilara Bag-Kur'dan ve SSK'dan ayri ayri maas baglanmasina istinaden, 5510 sayili Kanunun 96/a bendi geregince yersiz ödemelerin iadesi hakkindaki Kurum isleminin iptali ile davacilarin davali Kuruma borçlu olmadiklarinin tespiti istemine iliskindir.
Ilk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanin reddine dair verilen karara karsi davacilar vekili tarafindan istinaf yoluna basvurulmasi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf basvurusunun esastan reddine karar verilmistir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararin, davacilar vekili tarafindan temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteginin süresinde oldugu anlasildiktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafindan düzenlenen raporla dosyadaki kagitlar okunduktan sonra isin geregi düsünüldü ve asagidaki karar tespit edildi.
I-ISTEM
Davacilar vekili, müvekkillerinin miras birakani ...'in 28/06/1994 tarihinde trafik kazasi sonucunda öldügünü, bu nedenle davali kurum tarafindan hak sahiplerine is görememezlik ayligi ve yetim ayligi baglandigini, ödemeleri halen devam eden anne ... ve kizi ... ile sartlar geregi ödemesi kesilen ... ve ...’in adreslerine davali Kurumca 24/02/2015 tarihli yazilar gönderilerek 3/321477814 tahsisli ödemenin iptal edildiginin, ayrica 24/12/2014-23/05/2015 tarihleri arasi her biri için yapilan ödemelerin yersiz ödeme kapsaminda faizi ile birlikte takip ve tahsil edileceginin bildirildigini, 25/03/2015 tarihinde yapilan itiraz üzerine itirazin reddine karar verildigini, ayrica ... ile ...'a ödenen ayliklardan 1/4 de kesinti yapildigini, 3/321477814 tahsis numarali ödemeler ile 3/119991 tahsis numarali ödemelerin niteligi itibariyle birlikte degerlendirilemeyecegini, ilkinin trafik kazasi sonucu baglanan is görememezlik geliri, digerinin ise sigortali çalismalari nedeniyle hak sahiplerine baglanan ödemeler oldugunu, olay tarihinde yürürlükte olan 506 sayili Kanunun 99. maddesi geregince 5 yillik zamanasimi süresine tabi oldugunu, yine faiz yürütülmesinin hatali oldugunu, ayliklardan kesinti yapilmasinin hukuka aykiri oldugunu belirterek 3/32110477814 numarali tahsisin ... ve ... için devamina, hak sahiplerinden geriye dogru istenen faizlerin iptaline, neticede kesintilerin de iptaline karar verilmesini talep etmistir.
II-CEVAP
Davali Kurum vekili; yasal mevzuat geregince Kurumca hak sahiplerine son 7 yillik fiili hizmet süresi nazara alinmadan hizmet sürelerinin sonuncusunun tabi oldugu kurumca kendi mevzuatina göre aylik baglanip ödendigini, davacilara 1479 sayili Kanuna göre aylik baglanmasi gerektiginden 3/477814 numarali dosyadan baglanan ölüm ayliginin iptal edildigini, Kurum islemlerinin 5510 sayili Kanun basta olmak üzere hukuka ve mevzuata uygun oldugunu belirterek haksiz ve yasal dayanaktan yoksun davanin reddine karar verilmesini talep etmistir.
III-MAHKEME KARARI
A-ILK DERECE MAHKEME KARARI
"Davacinin davasinin reddine" karar verilmistir.
B-BAM KARARI
"Kocaeli 2. Is Mahkemesi'nin 28/03/2018 tarihli, 2015/189 Esas - 2018/88 Karar sayili karari usul ve esas yönünden hukuka uygun bulundugundan davacilar vekilinin istinaf basvurusunun 6100 sayili Yasanin 353/1-b-1 maddesi geregince esastan reddine," karar verilmistir.
IV-TEMYIZ KANUN YOLUNA BASVURU VE NEDENLERI:
Davacilar vekili, hukuka aykiri oldugunu beyanla kararin bozulmasini istemistir.
V-ILGILI HUKUK KURALLARI VE INCELEME:
Davacilarin mirasbirakani ...’in 2928 sayili Kanuna göre ölüm tarihi itibariyle 1479 sayili Kanuna tabi oldugu ve bu durumda 2928 sayili Kanunun 8/son fikrasi geregince ölüm ayliginin 1479 sayili Kanun kapsaminda baglanmasi gerektigi gerekçeleriyle davali Kurumca davacilara 506 sayili Kanun kapsaminda baglanan ölüm ayliklari iptal edilerek, borç çikarilmasi üzerine eldeki dava açilmistir.
Dosyadaki kayit ve belgelerin incelenmesi neticesinde; davacilarin murisi ...’in 28/06/1994 tarihinde vefat ettigi, sigortali murisin 01/04/1981-24/07/1987 tarihleri arasinda 4/1-(a) bendi kapsaminda 2219 gün hizmetinin bulundugu, davacilarin 29/09/1994 tarihinde Kuruma ölüm ayligi basvurusunda bulunduklari, Kurumca davacilarin ölüm ayligi talebi kabul edilerek 01/07/1994 tarihinden itibaren 506 sayili Kanunun 66/c bendi geregince aylik baglandigi, bu defa davacilarin 10/08/1995 tarihinde Bag-Kur ölüm ayligi talebiyle Kuruma basvurulari üzerine, davacilarin miras birakani ...’in 20/04/1982-26/12/1983, 10/10/1988-15/08/1990 ve 01/12/1993-02/05/1994 tarihleri arasinda 1479 sayili Kanuna tabi olarak geçen hizmetlerinin 3 yil 11 ay 12 gün oldugu anlasilmakla 3/119991 tahsis numarasi ile davacilara 01/07/1994 tarihinden itibaren 1479 sayili Kanunun 41. maddesine eklenen 2229 sayili Kanunun 18/a maddesi geregince Bag-Kur ayligi baglandigi anlasilmaktadir. Daha sonra davali Kurum kayitlarinin tetkikine göre davacilara 3/1119991 tahsis numarasi ile miras birakanin en son çalismasina göre Bag-Kur ayligi baglandigi, ancak 4/1-(a) kapsaminda da hak sahiplerine gelir baglandigi tespit olunarak 09/11/2015 ve 1238 sayili güncelleme formu ile davacilarin 03/0477814 tahsis numarali 4/1-(a) kapsamindaki gelirden, 2829 sayili Kanuna göre son 1260 gün 4/1-(a) bendi kapsaminda geçmediginden, 23/09/1995 tarihi itibariyle çiktiklarinin düzenlendigi ve 24/12/2004-23/02/2015 tarihleri arasinda davacilar hakkinda yersiz ödeme borcu çikarildigi dosya kapsamindan anlasilmaktadir.
Sosyal Güvenlik Kurumlarina Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birlestirilmesi Hakkindaki 2829 sayili Kanunun amaci; hiçbir Kurumdaki hizmeti tek basina aylik baglanmasina yeterli olmayan sigortali ya da hak sahiplerine, degisik Kurumlardaki hizmet süreleri birlestirilmek suretiyle aylik baglanmasini saglamak, bu suretle degisik Kurumlardaki hizmetlerin ziyan olmasini önlemek olup, bazi Sosyal Güvenlik Kurumlarinda geçen hizmet süreleri toplaminin tek basina aylik baglanmasina yeterli olmasi halinde; diger Kurumlarda geçen hizmetlerin birlestirilmesinde; sigortalinin ya da hak sahibinin iradesinin de bu yönde olmasi kosuluyla zorunluluk bulunmamaktadir.
Belirtilen açiklamalar isiginda, davacilarin hizmet birlestirilmesine gerek olmadan 506 sayili Kanun kapsaminda ölüm ayligina hak kazandiklari ve hizmet birlestirmesine zorlanamayacaklari ortadadir. Bu nedenle Kurumca dogrudan 506 sayili Kanuna göre baglanan ayliklarin iptalinin söz konusu olamayacagi, davali Kurumun 1479 sayili Kanuna göre bagladigi ve fazladan ödedigi ölüm ayliklarinin da Kurumca tahsil edilebilir oldugu belirgindir.
Yukarida açiklanan bu ilkeler dogrultusunda degerlendirme yapilarak sonuca gidilmesi gerekirken yazili sekilde hüküm kurulmasi hatalidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksizin, mahkemece eksik arastirma ve yanilgili degerlendirme sonucu, yazili sekilde hüküm kurulmasi, usul ve yasaya aykiri olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacilar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazlari kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf basvurusunun esastan reddine iliskin kararinin kaldirilarak Ilk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalidir.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararinin HMK’nin 373/1 maddesi geregi kaldirilarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarida açiklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcinin istek halinde davaciya iadesine, dosyanin karari veren Ilk Derece Mahkemesine, kararin bir örneginin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 15/04/2021 gününde oybirligiyle karar verildi.