vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffa6fd020000005a060000010002004857 sayili Is Kanunu uyarinca isveren tarafindan isçinin ücreti kanun hükümleri veya sözlesme sartlarina uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse isçi is sözlesmesini hakli nedenle feshedebilir. 4857 sayili Kanun'un 24/II-e bendinde sözü edilen ücret, genis anlamda ücret olarak degerlendirilmelidir. Ikramiye, prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarin da ödenmemesi isçiye hakli fesih imkani verir. T.C. Yargitay 9. Hukuk Dairesi 2020/4097 E., 2021/1677 K. "Içtihat Metni" BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI: ...9. Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ: ALACAK Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davaci vekili tarafindan istenilmekle, temyiz talebinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davaci Isteminin Özeti: Davaci vekili dava dilekçesinde özetle; davacinin davali is yerinde pompaci olarak çalistigini , ise alinirken davaciya bos senet imzalatildigini , fazla mesai alacaklarini talep etmesi üzerinde hakarete ugradigini, müvekkilinin noter kanali ile fazla mesai alacaklarinin ödenmesi için ihtarname gönderdigini ve müvekkilinin is akdini hakli nedenle sonlandirdigini beyanla kidem tazminati, yol ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti taleplerinin davalidan tahsilini talep ve dava etmistir. Davali Cevabinin Özeti: Davali vekili, davacinin ödenmemis alacaginin bulunmadigini savunarak davanin reddini talep etmistir. Ilk Derece Mahkemesi Kararinin Özeti: Ilk Derece Mahkemesince, toplanan kanitlar ve bilirkisi raporuna dayanilarak, davanin tümden reddine karar verilmistir. Istinaf Basvurusu: Ilk Derece Mahkemesinin kararina karsi,davaci vekili istinaf basvurusunda bulunmustur. Bölge Adliye Mahkemesi Kararinin Özeti: Bölge Adliye Mahkemesince, davaci vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmistir. Temyiz Basvurusu: Karari, davaci vekili temyiz etmistir. Gerekçe: 1-Dosyadaki yazilara toplanan delillerle kararin dayandigi kanuni gerektirici sebeplere göre, davacinin asagidaki bendin kapsami disindaki temyiz itirazlarinin reddine karar vermek gerekmistir. 2-Davaci isçinin fazla çalisma yapip yapmadigi taraflar arasinda uyusmazlik konusudur. Fazla çalisma yaptigini iddia eden isçi bu iddiasini ispatla yükümlüdür. Isçinin imzasini tasiyan bordro sahteligi ispat edilinceye kadar kesin delil niteligindedir. Bir baska anlatimla bordronun sahteligi ileri sürülüp ispatlanmadikça, imzali bordroda görünen fazla çalisma alacaginin ödendigi varsayilir. Fazla çalismanin ispati konusunda isyeri kayitlari, özellikle isyerine giris çikisi gösteren belgeler, isyeri iç yazismalari, delil niteligindedir. Ancak, fazla çalismanin bu tür yazili belgelerle ispatlanamamasi durumunda taraflarin dinletmis olduklari sahit beyanlari ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun disinda herkesçe bilinen genel bazi vakialar da bu noktada gözönüne alinabilir. Isçinin fiilen yaptigi isin niteligi ve yogunluguna göre de fazla çalisma olup olmadigi arastirilmalidir.Imzali ücret bordrolarinda fazla çalisma ücreti ödendigi anlasiliyorsa, isçi tarafindan gerçekte daha fazla çalisma yaptiginin ileri sürülmesi mümkün degildir. Ancak, isçinin fazla çalisma alacaginin daha fazla oldugu yönündeki ihtirazi kaydinin bulunmasi halinde, bordroda görünenden daha fazla çalismanin ispati her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karsin, bordrolarin imzali ve ihtirazi kayitsiz olmasi durumunda dahi, isçinin geçerli bir yazili belge ile bordroda yazili olandan daha fazla çalismayi yazili delille ispatlamasi gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasina ragmen bordrolarin imzasiz olmasi halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayitlari celp edilmeli ve ödendigi tespit edilen miktarlar yapilan hesaplamadan mahsup edilmelidir. Fazla çalismanin yazili delil ya da tanikla ispati imkan dahilindedir. Isyerinde çalisma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan taniklarin anlatimlarina deger verilemez. Fazla çalismanin belirlenmesinde 4857 sayili Is Kanunu'nun 68. maddesi uyarinca ara dinlenme sürelerinin dikkate alinmasi gerekir.Isçinin fazla çalisma alacaklarindan indirim yapilmasi konusunda yasal bir düzenleme bulunmamaktadir. Fazla çalismalarin uzun bir süre için hesaplanmasi ve miktarin yüksek çikmasi halinde Yargitayca son yillarda indirim yapilmasi gerektigi istikrarli uygulama halini almistir. Bu indirim, dosyadaki delillerin durumu ve niteligine göre yapilmasi gerekli uygun bir indirimdir. Ancak fazla çalismanin tanik anlatimlari yerine yazili belgelere ve isveren kayitlarina dayanmasi durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapilacak indirim, isçinin çalisma sekline, isin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalisma ücreti miktarina göre takdir edilmelidir. Somut olayda; dava dosyasinda davaciya ait banka hesap dökümü ve çalisma dönemine iliskin bordrolar mevcut olup, inceleme sonucunda 2014 yili Eylül dönemi hariç diger dönemlere ait bordrolarin davaci imzasini havi oldugu anlasilmaktadir. Eylül 2014 dönemine iliskin bordroda davaci imzasi bulunmamakla beraber fazla mesai tahakkuku bulunmaktadir. Davaci tarafindan fazla mesai alacaginin bulundugunu ispat hususunda tanik deliline dayanilmistir. Mahkemece, yukarida açiklandigi üzere, 2014 yili Eylül ayi bordrosu davaci tarafindan imzalanmamis olmakla bu dönem yönünden tanik anlatimlari ile degerlendirme yapilmasi gerekmekte ve sonucuna göre karar verilmelidir. Ilgili dönem açisindan fazla mesai hesabi yapilmasi durumunda banka kayitlarina göre ödendigi tespit edilen miktarlar yapilan hesaplamadan mahsup edilmelidir. Açiklanan nedenlerle eksik inceleme ile karar verilmesi hatali olup bozmayi gerektirmistir. 3-Taraflar arasindaki bir diger uyusmazlik, is sözlesmesinin davaci tarafindan hakli sebeple feshedilip feshedilmedigi noktasindadir.Somut uyusmazlikta, davaci fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi ve ise baslarken kendilerinden alinan kambiyo senedinin takibe koyulacagi tehdidi üzerine is akdini hakli nedenle feshettigini beyan etmektedir. 4857 sayili Is Kanunu 24/II-e maddesi uyarinca isveren tarafindan isçinin ücreti kanun hükümleri veya sözlesme sartlarina uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse isçi is sözlesmesini hakli nedenle feshedebilir. 4857 sayili Kanun'un 24/II-e bendinde sözü edilen ücret, genis anlamda ücret olarak degerlendirilmelidir. Ikramiye, prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarin da ödenmemesi isçiye hakli fesih imkani verir. Yukarida açiklandigi üzere davacinin fazla mesai ücreti alacagi bulunup bulunmadigi tespit edildikten sonra davacinin is sözlesmesini hakli nedenle feshedip etmedigi konusunda degerlendirme yapilmalidir. SONUÇ: Temyiz olunan Ilk Derece Mahkemesi kararinin ve bu karara karsi istinaf basvurusunu esastan reddeden bölge adliye mahkemesi kararinin, yukarida yazili sebeplerden dolayi BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanin karari veren Ilk Derece Mahkemesine, bozma kararinin bir örneginin ise karari veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, pesin alinan temyiz karar harcinin istek halinde ilgiliye iadesine, 20.01.2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi. hukukihaber.net
4857 sayili Is Kanunu uyarinca isveren tarafindan isçinin ücreti kanun hükümleri veya sözlesme sartlarina uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse isçi is sözlesmesini hakli nedenle feshedebilir. 4857 sayili Kanun'un 24/II-e bendinde sözü edilen ücret, genis anlamda ücret olarak degerlendirilmelidir. Ikramiye, prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarin da ödenmemesi isçiye hakli fesih imkani verir.
T.C.
Yargitay
9. Hukuk Dairesi
2020/4097 E., 2021/1677 K.
"Içtihat Metni"
BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI: ...9. Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ: ALACAK
Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davaci vekili tarafindan istenilmekle, temyiz talebinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davaci Isteminin Özeti:
Davaci vekili dava dilekçesinde özetle; davacinin davali is yerinde pompaci olarak çalistigini , ise alinirken davaciya bos senet imzalatildigini , fazla mesai alacaklarini talep etmesi üzerinde hakarete ugradigini, müvekkilinin noter kanali ile fazla mesai alacaklarinin ödenmesi için ihtarname gönderdigini ve müvekkilinin is akdini hakli nedenle sonlandirdigini beyanla kidem tazminati, yol ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti taleplerinin davalidan tahsilini talep ve dava etmistir.
Davali Cevabinin Özeti:
Davali vekili, davacinin ödenmemis alacaginin bulunmadigini savunarak davanin reddini talep etmistir.
Ilk Derece Mahkemesi Kararinin Özeti:
Ilk Derece Mahkemesince, toplanan kanitlar ve bilirkisi raporuna dayanilarak, davanin tümden reddine karar verilmistir.
Istinaf Basvurusu:
Ilk Derece Mahkemesinin kararina karsi,davaci vekili istinaf basvurusunda bulunmustur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararinin Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davaci vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmistir.
Temyiz Basvurusu:
Karari, davaci vekili temyiz etmistir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazilara toplanan delillerle kararin dayandigi kanuni gerektirici sebeplere göre, davacinin asagidaki bendin kapsami disindaki temyiz itirazlarinin reddine karar vermek gerekmistir.
2-Davaci isçinin fazla çalisma yapip yapmadigi taraflar arasinda uyusmazlik konusudur.
Fazla çalisma yaptigini iddia eden isçi bu iddiasini ispatla yükümlüdür. Isçinin imzasini tasiyan bordro sahteligi ispat edilinceye kadar kesin delil niteligindedir. Bir baska anlatimla bordronun sahteligi ileri sürülüp ispatlanmadikça, imzali bordroda görünen fazla çalisma alacaginin ödendigi varsayilir.
Fazla çalismanin ispati konusunda isyeri kayitlari, özellikle isyerine giris çikisi gösteren belgeler, isyeri iç yazismalari, delil niteligindedir. Ancak, fazla çalismanin bu tür yazili belgelerle ispatlanamamasi durumunda taraflarin dinletmis olduklari sahit beyanlari ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun disinda herkesçe bilinen genel bazi vakialar da bu noktada gözönüne alinabilir. Isçinin fiilen yaptigi isin niteligi ve yogunluguna göre de fazla çalisma olup olmadigi arastirilmalidir.Imzali ücret bordrolarinda fazla çalisma ücreti ödendigi anlasiliyorsa, isçi tarafindan gerçekte daha fazla çalisma yaptiginin ileri sürülmesi mümkün degildir. Ancak, isçinin fazla çalisma alacaginin daha fazla oldugu yönündeki ihtirazi kaydinin bulunmasi halinde, bordroda görünenden daha fazla çalismanin ispati her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karsin, bordrolarin imzali ve ihtirazi kayitsiz olmasi durumunda dahi, isçinin geçerli bir yazili belge ile bordroda yazili olandan daha fazla çalismayi yazili delille ispatlamasi gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasina ragmen bordrolarin imzasiz olmasi halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayitlari celp edilmeli ve ödendigi tespit edilen miktarlar yapilan hesaplamadan mahsup edilmelidir. Fazla çalismanin yazili delil ya da tanikla ispati imkan dahilindedir. Isyerinde çalisma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan taniklarin anlatimlarina deger verilemez.
Fazla çalismanin belirlenmesinde 4857 sayili Is Kanunu'nun 68. maddesi uyarinca ara dinlenme sürelerinin dikkate alinmasi gerekir.Isçinin fazla çalisma alacaklarindan indirim yapilmasi konusunda yasal bir düzenleme bulunmamaktadir. Fazla çalismalarin uzun bir süre için hesaplanmasi ve miktarin yüksek çikmasi halinde Yargitayca son yillarda indirim yapilmasi gerektigi istikrarli uygulama halini almistir. Bu indirim, dosyadaki delillerin durumu ve niteligine göre yapilmasi gerekli uygun bir indirimdir. Ancak fazla çalismanin tanik anlatimlari yerine yazili belgelere ve isveren kayitlarina dayanmasi durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapilacak indirim, isçinin çalisma sekline, isin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalisma ücreti miktarina göre takdir edilmelidir.
Somut olayda; dava dosyasinda davaciya ait banka hesap dökümü ve çalisma dönemine iliskin bordrolar mevcut olup, inceleme sonucunda 2014 yili Eylül dönemi hariç diger dönemlere ait bordrolarin davaci imzasini havi oldugu anlasilmaktadir. Eylül 2014 dönemine iliskin bordroda davaci imzasi bulunmamakla beraber fazla mesai tahakkuku bulunmaktadir. Davaci tarafindan fazla mesai alacaginin bulundugunu ispat hususunda tanik deliline dayanilmistir. Mahkemece, yukarida açiklandigi üzere, 2014 yili Eylül ayi bordrosu davaci tarafindan imzalanmamis olmakla bu dönem yönünden tanik anlatimlari ile degerlendirme yapilmasi gerekmekte ve sonucuna göre karar verilmelidir. Ilgili dönem açisindan fazla mesai hesabi yapilmasi durumunda banka kayitlarina göre ödendigi tespit edilen miktarlar yapilan hesaplamadan mahsup edilmelidir. Açiklanan nedenlerle eksik inceleme ile karar verilmesi hatali olup bozmayi gerektirmistir.
3-Taraflar arasindaki bir diger uyusmazlik, is sözlesmesinin davaci tarafindan hakli sebeple feshedilip feshedilmedigi noktasindadir.Somut uyusmazlikta, davaci fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi ve ise baslarken kendilerinden alinan kambiyo senedinin takibe koyulacagi tehdidi üzerine is akdini hakli nedenle feshettigini beyan etmektedir.
4857 sayili Is Kanunu 24/II-e maddesi uyarinca isveren tarafindan isçinin ücreti kanun hükümleri veya sözlesme sartlarina uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse isçi is sözlesmesini hakli nedenle feshedebilir. 4857 sayili Kanun'un 24/II-e bendinde sözü edilen ücret, genis anlamda ücret olarak degerlendirilmelidir. Ikramiye, prim, yakacak yardimi, giyecek yardimi, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarin da ödenmemesi isçiye hakli fesih imkani verir. Yukarida açiklandigi üzere davacinin fazla mesai ücreti alacagi bulunup bulunmadigi tespit edildikten sonra davacinin is sözlesmesini hakli nedenle feshedip etmedigi konusunda degerlendirme yapilmalidir.
SONUÇ: Temyiz olunan Ilk Derece Mahkemesi kararinin ve bu karara karsi istinaf basvurusunu esastan reddeden bölge adliye mahkemesi kararinin, yukarida yazili sebeplerden dolayi BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanin karari veren Ilk Derece Mahkemesine, bozma kararinin bir örneginin ise karari veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, pesin alinan temyiz karar harcinin istek halinde ilgiliye iadesine, 20.01.2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
hukukihaber.net