vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffe81c030000008e06000001000300Dava iflas yolu ile takibe karsi yapilan itirazin kaldirilmasi ile borçlunun iflasina karar verilmesi istemine iliskindir. Davaci tarafça alacagin tahsili amaci ile Soma Icra Müdürlügü dosyasinda Iflas yolu ile takip baslatmis ise de, davali borçlunun sicil adresinin takibin baslatildigi Soma olmadigi, Soma Icra Müdürlügünün yetkili olmadigi, yetkili icra dairesinde usulüne uygun olarak baslatilmis iflas istemli takibin Asliye Ticaret Mahkemesinde açilacak itirazin kaldirilmasi ve Iflas davasinda dava sarti oldugu hakkinda. T.C. ISTANBUL BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI 17. HUKUK DAIRESI E. 2021/1978 K. 2022/337 T. 24.3.2022 IFLAS YOLU ILE YAPILAN TAKIBE KARSI ITIRAZIN KALDIRILMASI ISTEMI Her Iki Tarafin Ticari Defter ve Kayit Tutmakla Mükellef Tacir Oldugu - Davali Vekili Takibe Itirazlarinin Dikkate Alinarak Ticari Defter Incelenmesinin Yapilmasini Talep Etmis ve Davaci Tarafa Bugüne Kadar Yapmis Olduklari Ödemelerin Nazara Alinmadigini Belirtmis Olup Mahkemece Ticari Defter ve Kayitlar Üzerinde Bilirkisi Incelemesi Yaptirilmasina Dair Bir Ara Karar Olusturulmadigi/Ödemeye Iliskin Davali Ticari Defter ve Kayitlari Üzerinde de Inceleme Yapilarak Karar Verilmesi Gerektigi ILAN IIK 154. Maddesinde Düzenlenen Iflas Yolu ile Takibe Karsi Yapilan Itirazin Kaldirilmasi ile Borçlunun Iflasina Karar Verilmesi Istemi - IIK 158. Maddesi Geregince Itirazin Kaldirilip Takibin Kesinlesmesi ile Birlikte Yapilmasi Gereken Ilanlarin Yapilmasina Dair Karar Olusturulmasina Ragmen Ilan Örneklerinin Dosya Içerisinde Bulunmamasinin da Isabetli Görülmedigi DEPO HESABI IIK 158. Maddesi Geregince Depo Hesabina Esas Olacak Hesaplamada Takip Konusu Alacak Cari Hesap Alacagindan Kaynaklanmis Olmasina Ragmen Itirazin Iptali Kararina Konu Vekalet Ücreti ve Ilgili Masraflarin Dahil Edilmis Olmasinin Isabetli Olmadigi - IIK 158/2 Uyarinca Takip Konusu Alacagin Net Olarak Tespiti Asamasindan Sonra Itirazin Kismen veya Tamamen Kaldirilmasi ve Depo Hesabina Esas Alacak ve Ferilerin Hesaplatilarak Alacagin Mahkeme Veznesine Depo Edilmesi Hususunun Tebligi Gerektigi 2004/m.154,156,158 DAVA ÖZETI : Dava, IIK Md. 154'te düzenlenen iflas yolu ile takibe karsi yapilan itirazin kaldirilmasi ile borçlunun iflasina karar verilmesi istemine iliskindir. Her iki tarafin ticari defter ve kayitlarini tutmakla mükellef tacir oldugu tartismasizdir. Davali vekili tarafindan cevap dilekçesinde, takibe itirazlarinin dikkate alinarak ticari defter incelenmesinin yapilmasini talep etmis, talebinde davaci tarafa bugüne kadar yapmis olduklari ödemelerin nazara alinmadigini belirtmistir. Mahkemece bilirkisi incelemesine karar verilmis olmasina ragmen taraflarina ait ticari defter ve kayitlar üzerinde bilirkisi incelemesi yaptirilmasina dair bir ara karar olusturulmamistir. Ayni celsede, davali vekilinin davaci tarafin takiplerinin mükerrer oldugu, yaptiklari ödemelerin dikkate alinmadigini beyan etmesine ragmen bu itirazlari gerek mahkeme gerekçesinde gerekse inceleme asamasinda degerlendirilmemistir. Davali vekili tarafindan durusma zaptina geçen beyanda ek raporu kabul etmedikleri, müvekkili sirketin ticari defterleri üzerinde inceleme yapilmadigini ifade etmistir. Buna ragmen mahkemece bu konuda herhangi bir ara karar olusturulmadigi gibi gerekçeli kararda da herhangi bir gerekçeye yer verilmemistir. Davali tarafça ödenen bedellerin mahsup edilmedigi savunmasinda bulunulmus oldugundan ve ödeme borcu sona erdiren nedenlerden oldugundan, davalinin talebi de gözetilerek ve özellikle taraflar arasinda birden fazla uyusmazlik bulundugu ve alacagin sebebinin cari hesaptan kaynaklandigi da dikkate alinmak suretiyle ödemeye iliskin davali ticari defter ve kayitlari üzerinde de inceleme yapilarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken buna iliskin bir inceleme yapilmamasi ve herhangi bir gerekçeye yer verilmemis olmasi isabetli görülmemistir. Diger taraftan IIK 158.maddesi geregince itirazin kaldirilip takibin kesinlesmesi ile birlikte yapilmasi gereken ilanlarin yapilmasina dair karar olusturulmasina ragmen ilan örneklerinin dosya içerisinde bulunmamasi da isabetli görülmemistir. Ve IIK 158.maddesi geregince depo hesabina esas olacak hesaplamada takip konusu alacagin cari hesap alacagindan kaynaklanmis olmasina ragmen itirazin iptali kararina konu vekalet ücreti ve ilgili masraflarin dahil edilmis olmasi anlasilamamis ve isabetli olmamistir. IIK 158/2.fikrasi uyarinca takip konusu alacagin net olarak tespiti asamasindan sonra itirazin kismen veya tamamen kaldirilmasi ve depo hesabina esas alacak ve ferilerin hesaplatilarak alacagin mahkeme veznesine depo edilmesi hususunun tebligi gerekirken, takip konusu olmayan alacak kalemlerine depo kararinda yer verilmis olmasi hatali görülmüstür. Açiklanan nedenlerle ve özellikle IIK'nin 156 ve devami maddeleri ile emsal yargi kararlari kapsaminda itirazin kaldirilmasi ve iflas yargilamasinda alacak ve borç iliskilerinin genel hükümlere göre incelenmesi ve uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekeceginden davali sirketin ödeme savunmalari üzerinde durulmayarak bu konuda ki talepler cevaplandirilmadan ve inceleme yapilmadan takip talebini asar ve IIK 158 kapsami haricinde alacak kalemlerine yer verecek sekilde depo karari verilerek hüküm tesisi isabetli görülmemistir. DAVA : 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. Maddesi uyarinca dosya incelendi, geregi düsünüldü: KARAR : IDDIA: Davaci vekili, 09.02.2018 tarihli dava dilekçesinde, davali borçlu sirket ile müvekkili kooperatif arasinda yapilan nakliye sözlesmesi geregi, nakliye yapan müvekkili kooperatifin davalidan cari hesaptan 1.890.423,47 TL alacaginin oldugunu, bu alacagin tahsili amaci ile Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda adi takip baslatildigini, davali borçlunun itirazi üzerine takibin durdugunu, Soma 2. Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi'nin 2014/408 Esas sayili dosyasinda dava açildigini, heyet bilirkisi raporu sonucunda müvekkili sirketin 1.890.423,47 TL alacagi oldugunun tespit edildigini, bu asamada davali borçlu sirketin davayi kabul etmesi neticesinde davanin kabul ile sonuçlandigini, mahkeme kararinin kesinlestigini, icra dosyasinda haciz islemlerinin baslatildigini, borçlu sirketin taksitle ödeyecegini, ancak hiçbir ödeme yapmadigini, ödemeye yanasmadigini, hacizli takip yolundan vazgeçilerek borçlu hakkinda Iflas yolu ile takip baslatildigini, borçlunun borca ve yetkiye itiraz ettigini, mahkemenin itirazi kabul ederek takibin durdurulmasina karar verdigini, borçlunun kötü niyetli oldugunu, borçlu sirketin ayrica Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda ana para olarak 500.000,00 TL borçlu oldugunu, bu takip içinde Iflas davasi açildigini, müvekkili sirketin mahkeme karari ilamli alacakli hale geldigini, 3-4 yildir bes kurus ödeme yapilmadigini, davalinin ürettigi kömürü Türkiye Kömür Isletmelerine sattigini, halen Soma bölgesinde maden çalistirdigini, müvekkili kooperatifin 350 ortakli nakliye kooperatifi oldugunu, 350 ortagina bankadan kredi çekerek nakliye ücretini ödemek zorunda kaldigini, her ay yaklasik 50-60 bin TL faiz ödendigini iddia ederek, borçlunun borca ve yetkiye itirazinin iptaline, %20 inkar tazminata ve davali borçlu sirketin iflasina karar verilmesini talep ve dava etmistir. CEVAP: Davali vekili, müvekkili sirket ile alakali olarak sicil kaydinda ki 6183 Sayili Kanun'un 62 ve de 79 maddeleri uyarinca serh nedeniyle davanin mahiyeti ve hukuki sonuçlari nazara alinarak Tasarruf Mevduati Sigorta Fonunun is bu davaya dahil edilmesini, bu güne kadar yapmis olduklari ödemeler nazara alinmadan davanin ikame edilmesi nedeniyle ticari defter incelemesi yapilmasini talep ettiklerini, diger yandan taraflarina kambiyo senetlerine özgü Iflas takibi gönderildikten sonra adi Iflas takibi gönderildigini, davaci kooperatife ticari iliskiler tahtinda bir hayli ödeme yaptiklarini, iflas takibi yapilmasini saskinlikla mütala ettiklerini savunarak davanin reddine karar verilmesini istemistir. ISTANBUL 11. ASLIYE TICARET MAHKEMESININ 2018/140 ESAS, 2018/726 KARAR VE 28/06/2018 TARIHLI KARARI ILE; Davaci tarafça alacagin tahsili amaci ile Soma Icra Müdürlügü dosyasinda Iflas yolu ile takip baslatmis ise de, davali borçlunun sicil adresinin takibin baslatildigi Soma olmadigi, Soma Icra Müdürlügünün yetkili olmadigi, yetkili icra dairesinde usulüne uygun olarak baslatilmis iflas istemli takibin Asliye Ticaret Mahkemesinde açilacak itirazin kaldirilmasi ve Iflas davasinda dava sarti oldugu, taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece yargilamanin her asamasinda kendiliginden göz önüne alinmasi gerektigi, yetkili icra dairesinde usulüne uygun baslatilmis bir takip bulunmadigi gerekçesiyle davanin reddine karar verilmistir. Karar davaci vekili tarafindan yasal süresi içerisinde istinaf edilmistir. DAIREMIZIN 2018/2565 ESAS, 2018/2167 KARAR VE 13/12/2018 TARIHLI KARARI ILE; ".. 2004 Sayili IIK.nun 156. maddesinde, Iflas talebi ve müddeti üst basligi ile 156/son fikrada, iflas isteme hakkinin ödeme emrinin teblig tarihinden itibaren bir sene sonra düsecegi düzenlenmistir. Iflas davasinin Iflas ödeme emrine itiraz edilmis olsun olmasin ödeme emrinin borçluya tebliginden itibaren bir sene içinde açilmasi gerekir. Bu süre hak düsürücü süre olup, mahkemece kendiliginden gözetilmesi gerekir. Somut olayin yasal düzenleme kapsaminda degerlendirilmesi sonucunda, ödeme emrinin tebliginden bir sene içerisinde davanin açilmis oldugunun anlasilmasi ile birlikte diger usülü itirazlarin degerlendirilmesi uygun görülmüstür. Dava, Iflas yolu ile baslatilan icra takibine karsi yapilan itiraz üzerine açilan itirazin kaldirilmasi ve iflas davasidir. (IIK 156 m ). IIK.nun 154. maddesinde iflas yolu ile takiplerde yetkili icra dairesi ve yetkili mahkeme düzenlenmistir. Iflas davasinda yetkili mahkeme borçlunun muamele merkezinin bulundugu yer ticaret mahkemesidir. (IIK.m.154) Iflas davasinda yetki, kamu düzeninden oldugundan yetki itirazinda bulunulmamis olsa bile mahkeme yetkili olup olmadigini kendiliginden gözetecektir. Iflas takibi yetkisiz yerde baslatilmis ve itiraz edilmemis olsa bile Iflas davasinin mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulundugu yer ticaret mahkemesinde açilmasi gerekir. Iflas davasinda yetki kamu düzeninden oldugu için yetki sözlesmesi yapilamaz. Iflas yoluyla takibe yetki yönünden itiraz edilmemesi halinde bu yer icra dairesi yetkili hale gelirse de, Iflas davasinin mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulundugu yerde açilmasi gerekir. Iflas davasini inceleyen ticaret mahkemesince yetki itirazi olmasa bile yetkili olup olmadigini yargilamanin her asamasinda kendiliginden gözetir. 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunun 114/1-ç bendinde, yetkinin kesin oldugu hallerde mahkemenin yetkili olmasi dava sartlari arasinda yer almaktadir. Ancak mahkemenin kabul seklinin aksine, Iflas yolu ile takipte icra dairesinin yetkisi kamu düzeninden degildir. Yetki Sözlesmesi ile baska yer icra dairesi de yetkili kilinabilir. Somut olayda, sözlesmede yetkili yer olarak Soma Icra Daireleri belirlenmistir. Iflas davasi ise, uyusmazlik konusu olmadigi üzere, davali sirketin muamele merkezinin bulundugu yerde, yani yetkili mahkemede açilmistir. Diger yandan, kambiyo senedine dayanan alacaklinin borçlu hakkinda haciz yolu ile takip yapabilecegi gibi sartlarinin bulunmasi halinde iflas yoluyla takip yapilabilecegi kabul edilmektedir. Bu takip yolu IIK 171-176. maddelerde düzenlenmistir. Kambiyo senetlerine özgü Iflas yoluyla takipte yetkili icra dairesi, yukarida ayrintili sekilde açiklandigi üzere IIK 154. madde düzenlemesinde ki gibidir. IIK.nun 154. maddesi iflas yolu ile takipte ik yer yetkili kilmistir. Bunlardan biri borçlunun muamele merkezinin bulundugu yer icra dairesi, digeri ise yetki sözlesmesi ile yetkili kilinan icra dairesidir. Açiklanan nedenlerle ve özellikle yasal düzenlemeler kapsaminda , davaci alacaklinin, borçlu ile gerçeklestirilen sözlesmedeki yetkili yer icra dairesinde Iflas yolu ile takip baslattigi ve yasa geregince Iflas davasini ise borçlunun muamele merkezinin bagli bulundugu yer ticaret mahkemesinde açtigi, yetki ile ilgili, dava sartinin gerçeklesmis oldugu kabul edilerek isin esasinin incelenmesi gerekirken, yasanin hatali yorumlanmasi ve icra dairesinin yetkisinin dava sarti olarak kabulüyle davanin reddine karar verilmesi yerinde görülmemis ve davaci vekilinin istinaf basvurusunun kabulüne.. " dair karar verilmistir. ILK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece; bilirkisi kurulu kök ve ek raporlarinda, usulüne uygun tutulan davaci taraf ticari defter ve kayitlari ile davali sirkete iliskin alinan BA formlarina göre, fatura alacagindan kaynakli davacinin davalidan 1.890.423,47 TL alacakli oldugunun bildirildigi, depo emrine-kararina esas olmak üzere en son alinan 18/01/2021 tarihli ek raporda ise, isbu alacaga tahsil harci, vekalet ücreti, takip giderleri, takip tarihinden itibaren islemis degisen oranlarda ticari temerrüt (avans) faizi ve itirazin iptali kararindan kaynaklanan avukatlik ücreti ve yargilama giderleri ilave edildiginde alacagin 15/04/2021 durusma tarihi itibariyle 3.940.177,13 TL oldugu; %16,75 ticari temerrüt faiz oranina göre asil alacagin bir günlük faizinin ise 862,52 TL oldugunun belirtildigi, bilirkisi kurulu raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içerigine uygun ve uyusmazligi çözmeye yeterli görüldügü, benimsenen bilirkisi kurulu raporu, getirtilip-sunulan belgeler ve toplanip degerlendirilen tüm delillere göre; davaci sirketin davali sirketten 1.890.432,47 TL alacakli oldugu, bu alacagin 15/04/2021 tarihi itibariyle fer'ileriyle birlikte 3.940.177,13 TL oldugu; IIK'nin 158.maddesine uygun olarak, depo kararinda takip konusu borç ve fer'ilerinin depo karari tarihi itibariyle ulastigi miktar açikça gösterilerek ve 7 gün içinde depo edilmemesi halinde iflasa karar verilecegi davali vekiline ihtar edilmesine ragmen, depo emrinin-kararinin geregi yerine getirilmedigi gerekçesiyle davanin kabulüne ve davali sirketin iflasina karar verilmistir. ISTINAF NEDENLERI: Karar, davali vekili tarafindan yasal süresi içerisinde istinaf edilmistir. Davali vekili istinaf nedenleri olarak; kararin haksiz ve hukuka aykiri, eksik incelemeye dayali olarak tesis edildigini, müvekkili sirket aleyhinde takip yolu degistirilerek kambiyo senedine dayali iflas ödeme emrinin gönderildigini, ödeme emrine itiraz üzerine adi takiplerde ödeme emrinin gönderildigini, ayni zamanda icra dairesinin yetkisine de itiraz edildigini, IIK 43/2.hükmüne göre açikça takip yolunun bir kez degistirebilecegi ön görülmesine ragmen müvekkili sirkete karsi iki farkli ödeme emri gönderilmesinin hukuka aykiri oldugunu, iflas kararinin eksik incelemeye dayali olusturuldugunu, davaci ile müvekkili sirket arasinda yillara sari cari hesap iliskisinin mevcut oldugunu, davacinin ayni alacak için yaptigi birden fazla takip oldugunu, müvekkili sirketin ödemelerinin bulunmasi ve hususun ticari defter ve hesap ekstreleri ile tespitinin gerekmesine ragmen bilirkisi raporunda BA formlarindaki faturalarin dikkate alindigini, cari hesap ekstreleri ve ticari defterler üzerinde inceleme yapilmadan alacak miktarinin belirlenemeyecegini, 2014 yilina iliskin icra takibinden sonra yapilan ödemelerin dikkate alinmadigini, faiz hesaplanmasinin hukuka aykiri oldugunu, takip yolu degistirilmesine ragmen ayni ödeme emri çikarilmasi gerekirken ödeme emrinin degistirildigini, ilave tutar eklemenin hukuka aykiri oldugunu iddia ederek, kararin kaldirilmasini ve iflas davasinin reddine karar verilmesini talep etmistir. DELILLERIN TARTISILMASI VE GEREKÇE: Dava, IIK 154. maddesinde düzenlenen iflas yolu ile takibe karsi yapilan itirazin kaldirilmasi ile borçlunun iflasinin karar verilmesi istemine iliskindir. Dosya kapsamindan, taraflar arasinda, 29.12.2011 tarihinde, “Yükleme ve Nakliye Sözlesmesi“ imzalandigi, davaci kooperatifin sözlesmede yüklenici oldugu, sözlesme konusunun kisaca, kömür yükleme, tasima, bosaltma isi oldugu, anlasmazliklarda, Soma Mahkemeleri ve Icra Dairelerinin yetkili olduguna dair yetkiye dair hususun sözlesmenin sonuncu bendinde düzenlendigi, davaci alacakli kooperatif tarafindan, davali borçlu hakkinda, 10.08.2014 keside tarihli 500.000,00 TL bedelli, borçlu sirketin, alacakli davaci kooperatif adina düzenledigi çekten dolayi, Ihtiyati haciz karari ile birlikte, Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda, 14.08.2014 tarihli kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibi baslattigi, takip talebini, 07.09.2017 tarihinde kambiyo senetlerine özgü Iflas yolu ile takibe çevirdigi, davali borçlunun itirazi üzerine davali borçlu hakkinda dava açtigi, dava konusu 1.890.423,47 TL, nakliye ücreti, akaryakit bedeli ve fatura alacaginin tahsili Ile ise bu kez, Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda 12.04.2014 tarihinde yani önceki takipten daha sonra, ilamsiz icra takibi baslattigi, davali borçlunun takibe itirazi üzerine, davaci alacaklinin, Soma 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sifatiyla) nin 2014/408 Esas, 2016/383 Karar sayili dosyasinda açmis oldugu itirazin iptali davasinin, mahkemenin 02.12.2016 tarihli karari ile bilirkisi rapor asamasindan sonra davalinin kabulü nedeniyle kabul ile sonuçlandigi, takibin devamina karar verildigi, kararin kesinlestigi, davaci vekilinin bu kez davali borçlu sirket hakkinda ayni alacakla ilgili olarak 22.09.2017 tarihli kambiyo senetlerine özgü iflas yolu ile takip baslattigi, davali vekilinin takibe ve borca itiraz ettigi, borçlu sirketin itiraz dilekçesinde takip yolunun ilamsiz takip olmasina ve takip talebinde bulunan adi iflas yoluyla takip istemesine ragmen takip yolunun kambiyo senetlerine özgü olarak yapildigini, ödeme emrinde senet olarak ifade kullanildigini, kambiyo takiplerinde bono / çek vede poliçe olup olmadiginin icra dairesince resen tetkik edilmesi gerektigini belirttigi, borçlu vekilinin itirazi üzerine, Soma Icra Dairesinin ... Esas sayili dosyasinda 13/11/2017 tarihli karari ile Yargitay 12. Hukuk Dairesinin 2016/17602 Esas, 2017/9917 Karar sayili karari ile icra müdürünün kendi verdigi karardan dönemez ise de bilahare daha önce verdigi kararin dosya kapsami ve yasa hükmüne uygun olmadigini fark edip onun yerine yasaya uygun olan karari vermesine engel bir düzenlemenin bulunmadiginin belirtildigini ve ayrica Yargitay 12. Hukuk Dairesinin 2011/23505 Esas sayili ilaminda da belirtildigini, bu sebeple alacakli vekilinin talebi dogrultusunda iflas yoluyla takip ödeme emrinin düzenlenmesine ve borçluya teblig talebinin IIK 43/155 ve ilgili maddeleri kapsaminda degerlendirilmesi gerekecegi belirtilerek talebin kabulüne dair karar verildigi, söz konusu karar sonucunda ayni tarihli iflas yoluyla adi takipte ödeme emrinin düzenlendigi, ödeme emrine dava disi takip borçlularindan ... Yatirim A.S vekilinin itiraz ettigi, yine davali borçlu vekilinin takibe, borca ve icra dairesinin yetkisine itiraz ettigi, icra müdürlügünün 19/12/2017 tarihli karari ile borçlunun vekiline tebligatin çikarildigi, borca ve yetkiye itiraz edilmesi üzerine takibin borç ve yetki yönünden durduruldugu, alacakli vekilinin talebi ve Yargitay 19. Hukuk Dairesinin 03/11/2010 tarihli 2010/9664 Esas, 2010/12432 Karar sayili kararinda belirtildigi üzere takip yolu degistirildiginde, iflas ödeme emrinin borçluya teblig edilmesinin zorunlu oldugu, vekile teblig edilen iflas ödeme emrine istinaden davalinin iflasina karar verilemeyecegi karari uyarinca alacakli ve borçlunun ileride telafisi mümkün olmayan zararlar ile karsi karsiya kalmamasi ve magdur olmamasi nedeniyle borçluya iflas yoluyla adi takipte ödeme emrinin tebligine karar verildigi, ödeme emrinin davali borçlu sirket tüzel kisiligine 21/12/2017 tarihinde gerçeklestirildigi, borçlu sirket vekilinin ve diger borçlu sirket vekilinin ödeme emrinin teblig tarihinden itibaren yasal süre içerisinde 27/12/2017 tarihli dilekçeyle iflas yoluyla baslatilan takip konusu alacaga ve yetkiye itiraz ettigi, davaci vekilinin ise IIK 156/son fikra geregince ödeme emrinin teblig tarihinden itibaren yasal bir yillik hak düsürücü süre içerisinde itirazin kaldirilmasi ve iflas davasini açmis oldugu anlasilmistir. Taraflar arasinda, baslatilan icra takipleri, sözlesme ve içerigi, konusunda herhangi bir uyusmazlik yoktur. Uyusmazlik, icra takip yolunun birden fazla kez degistirilip degistirilemeyecegi, ödeme emrinin usulüne uygun teblig edilip edilmedigi, mahkeme incelemesinin usul ve yasaya uygun bulunup bulunmadigi ve kararin isabetli olup olmadigina iliskindir. Davali vekili tarafindan her ne kadar istinaf dilekçesinde; IIK'nin 43/2.fikrasi geregince birden fazla kez takip yolunun degistirilmis oldugu iddia edilmis ise de, yukarida ayrintili sekilde yer verildigi üzere davaci alacakli vekilinin talebinin icra müdürlügü tarafinca maddi hata sonucunda yanlis degerlendirildigi, iflas yolu ile adi takibe iliskin ödeme emrinin hazirlanip teblig edilmesi gerekirken kambiyo senetlerine özgü iflas yolu ile takip ödeme emrinin hazirlanarak teblig edildigi, ancak ilgili icra müdürlügü tarafindan borçlu vekilinin itirazi üzerine emsal Yargitay kararlari da dikkate alinarak gerçeklestirilen maddi hatanin düzeltildigi, dogru sekilde yeniden iflas yoluyla adi takipte ödeme emrinin düzenlenerek teblig edildigi, ancak bu kezde ödeme emrinin tebliginin takip yolu degistirilmis olmasina ragmen vekile teblig edilmesinin hatali oldugunun resen kabulüyle davali borçlu sirkete yeniden ödeme emrinin düzenlenerek gönderildigi, bu sekilde davali borçlu sirketin iddiasinin aksine aslinda IIK 43/2.fikrada belirtildigi sekilde davaci alacaklinin takip dosyasinda bir defaya mahsus olmak üzere icra takip yolunu degistirmis oldugu, icra müdürlügü tarafindan yapilan hatali islemlerin resen düzeltildigi anlasilmis oldugundan buna iliskin istinaf nedenlerinin yerinde olmadigi anlasilmistir ve usule dair bu konuya açiklik getirilmesi asamasindan sonra isin esasinin incelenmesi uygun görülmüstür. 2004 Sayili IIK nun 154 vd maddelerinde iflas yoluyla takip düzenlenmistir. 156/4 fikrasinda, iflas istemek hakkinin ödeme emrinin teblig tarihinden bir sene sonra düsecegine yer verilmistir. Bu süre hak düsürücü süre olup, mahkemece kendiliginden gözetilir ve süresinde açilmayan dava reddedilir. Ayrica, iflas ödeme emri teblig edilmeden açilan takipli iflas davasi dinlenemeyecegininden, davanin hak düsürücü süre içerisinde açilip açilmadigi ve diger sartlarinin re'sen incelenmesi gerekecektir. Yukarida ayrintili sekilde açiklandigi üzere davanin hak düsürücü süre içerisinde açilmis oldugu anlasilmistir. Ayrica Iflas davasi, IIK 154/3. fikrasi geregince mutlak yetkili yer olan borçlu sirketin muamele merkezinin bulundugu yerdeki ticaret mahkemesinde açilmistir. Ayrica yargilama asamasinda, IIK ‘nin 160. maddesi geregince masraflarin ve iflas avansinin depo ettirildigi, ayni yasanin 158/1. fikrasi geregince takibin kesinlesmesi ile birlikte 166. madde geregince gerekli ilanlarin yapilmis oldugu görülmekle isin esasinin incelenmesi gerekmistir. 08/11/2019 tarihli bilirkisi raporunda; dosya kapsamina fotokopisi sunulan davaci sirkete ait ticari defter kayit detayinin incelenmesi sonucunda, 2014 yili yevmiye defterinin; 6762 Sayili ETTK 66 6102 Sayili Yeni Ticarel Kanunun 64- ve 213 Sayili V.U.K. gili hükümleri geregince yasal ve usulünce tutuldugu, EVTK 70/6 madde 72/3 fikralari ve YTTK 64/3 fikralari geregince ticari defterin kapanis tasdikinin yasal süresinde yapilmis oldugu, 2014 yili yevmiye defterinin TTK 85 md ve HMK 222, maddesi geregince delil niteligine haiz olabilecegi kanaati olustugu, davaci ... Kooperatifi'nin nezdindeki davali ... Isletmesi A.S.'nin cari hesap hareketlerini 120 Müsteriler hesabinda 120.02.0024 cari kartinda takip ettigi ve 1.890.423.,47 TL alacakli oldugunun görüldügü, davaci sirketin davali sirkete 2014 yilinda 7.660.186,09 TL bedelli 45 adet fatura düzenlemis oldugu, fatura detaylarinin belirtildigi, düzenlenen faturalarin taraflar arasindaki sözlesme kapsaminda düzenlendigi, fatura içeriklerinin kömür nakliye bedeli, kepçe nakliye bedeli ve benzeri oldugu, davali sirketin düzenlenen 45 adet faturaya karsilik 5.769.762.62 TL ödeme aldigi ve ödemelerin düsüm yapilmasi sureti ile 1.890.423,47 TL alacakli duruma geçtigi, davali sirketin incelemeye katilmadigi ve dosya kapsaminda yerinde inceleme talebinde bulunmadigi, davaci sirketin davali sirkete düzenledigi faturalara konu mal veya hizmetlerin teslimine iliskin dosya kapsaminda belge bulunmadigindan, alacagin ispatinin eksik kaldiginin tespit edildigi, sonuç olarak, davaci sirketin 2014 yili delil niteligine haiz yevmiye defterine göre davali sirketten 1.890.425,47 TL alacakli oldugu, 1.890.423,47 TL alacagin fatura alacagindan kaynaklandigi, ilgili faturalarin taraflar arasindaki sözlesme kapsaminda düzenlendigi ancak faturalara konu mal ve hizmetlerin teslimine iliskin dosya kapsaminda belge bulunmadigindan alacagin ispala muhtaç kaldigi, davali ... AS.'nin bagli bulundugu ilgili Vergi Dairesinden 2014 yili 01-02-03-04 -05 aylarina ait BA Formlarinin talep edilmesi halinde alacaginin ispatinin mümkün hale gelebilecegi belirtilmistir. Davaci vekili, bilirkisi raporuna karsi beyan dilekçesinde; müvekkili sirketin davali sirketten 1.890.423,43 TL alacakli oldugu konusundaki rapora katildiklarini, Soma 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/408 Esas sayili dosyasinin 02/12/2016 tarihli celsesinde davali sirket vekilinin borcu kabul ettigini, itirazdan feragat ettigini, imzasi ile belirttigini, böylece kesinlesmis mahkeme karari ile müvekkilinin alacaginin oldugunu, davali itirazinin reddi ile tutarin ödenmesi için süre verilmesini talep etmistir. Mahkemece, bilirkisi rapor sonucunda belirtildigi üzere davali sirketin bagli bulundugu Vergi Dairesinden BA formlari dosyaya celp edilerek bilirkisiden ek rapor alinmasina karar verilmistir. 08/05/2020 tarihli bilirkisi ek raporunda; davali ... AS.'nin 2014 / 01-02-03-04-05 aylarina ait BA formlarinin incelenmesi sonucunda, davali sirketin 2014/01 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 9 adet fatura karsiligi KDY Hariç 1.915.034,00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/02 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 8 adet fatura karsiligi KDV Hariç 1.827.698,00 TL” tutarinda alim vaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/03 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 10 adet fatura karsiligi KDV Hariç 1.466.272,00 .00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/04 ayina ait BA formunda *“... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 10 adet fatura karsiligi KDV Hariç 891.755,00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/05 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 8 adet fatura karsiligi KDV Hariç 373.022,00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugunun tespit edildigi, davaya konu alacagin fatura alacagi oldugu ve davali sirketin BA formunda aldigi faturalari beyan ettigi, izah edilen nedenlerle davaci sirketin davali sirketten 1.890.423,47 TL alacakli oldugu belirtilmistir. 18/01/2021 tarihli bilirkisi ek raporunda ise; davaci/alacaklinin, davali/borçlu aleyhinde Soma Icra Müdürlügünün ... E. sayili dosyasindan yaptigi takipte talep edilen ve bilirkisi ek raporunda belirlenen 1.890.423,47 TL alacaga, tahsil harci, vekâlet ücreti, takip giderleri, takip tarihinden itibaren islemis degisen oranlarda ticari temerrüt (avans) faizi ve itirazin iptali kararindan kaynaklanan avukatlik ücreti ve yargilama giderleri ilave edildiginde alacagin 15.04.2021 durusma tarihi itibariyla 3.940.177,13 TL, halen yürürlükte bulunan 16,75 ticari temerrüt faiz oranina göre asil alacagin bir günlük faizinin ise 867,52'TL oldugu belirtilmistir. Davaci vekili 15/10/2020 tarihli durusma zaptina geçen beyaninda; alacagin depo edilmesi için karsi tarafa süre verilmesini talep etmistir. Davali vekili zapta geçen beyaninda; ek bilirkisi raporunu kabul etmediklerini, müvekkili sirketin ticari defterleri üzerinde inceleme yapilmadigini belirtmistir. Mahkemece, davali vekilinin ticari defterlerine yönelik inceleme yapilmadigi itirazina iliskin herhangi bir olumlu veya olumsuz bir karar olusturulmaksizin iflas avansi ile birlikte ek rapor alinmasina karar verilmistir. 15/04/2021 tarihli durusmada ise depo emrine esas olmak üzere ek raporun dosyaya sunuldugu, taraflara teblig edildigi belirtildikten sonra davali borçlunun icra müdürlügünün dosyasina yapmis oldugu itirazinin kaldirilmasina, davaci alacaklinin iflas talebinin tensip ara karari geregince ilanina ve depo karar emrinin durusma tutanagi ile birlikte tebligine karar verilmistir. Depo emri davali borçlu vekiline 21/04/2021 tarihinde teblig edilmistir. 17/06/2021 tarihli durusmada ise davali taraf durusmada hazir bulunmamis, mahkemece depo emrine konu borcun ödendigine dair herhangi bir belgenin sunulmadigi belirtilmek suretiyle davanin kabulüne ve davali sirketin iflasina karar verilmistir. Davali sirketin ticari defterlerinin incelenme talebine iliskin gerekçeye hükümde yer verilmemistir. Diger taraftan, IIK 158.maddesi geregince borçlu sirketin iflas yoluyla baslatilan takibe itirazinin kaldirilmasi neticesinde takibin kesinlesmesi ile ayni yasanin 166.maddesi geregince ilan yapilmasina dair ara karar olusturulup müzekkereler yazilmis olmasina ragmen ilan suretlerine dosya içerisinde rastlanilmamistir. IIK 154. maddesi geregince, iflas yolu ile baslatilan takibe karsi borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halinde, takibin duracagi, alacaklinin bu Itirazin kaldirilmasi ile beraber borçlunun iflasina karar verilmesini isteyebilecegi IIK ‘nun 156/3. fikrasinda düzenlenmistir. Iflas davasi basit yargilama usulüne göre incelenir. Borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halinde, mahkemece ilk önce davaci alacaklinin itirazin kaldirilmasi hakkindaki talebi incelenir. Bu itirazin kaldirilmasi talebinin incelenmesi, genel haciz yolundaki itirazin kaldirilmasi talebinin incelenmesinden ( m.68-70) tamamen farklidir. Genel haciz yolunda tetkik merciinin incelemesi yalniz belgelere göre ve ilamsiz icra kurallari çerçevesinde yapildigi halde, buradaki ticaret mahkemesinin incelemesi genel hükümlere ( yani HMK ‘daki hükümlere) göre olur. Bu nedenle borçlu, ticaret mahkemesindeki savunmasi sirasinda ödeme emrine itiraz ederken bildirdigi itiraz sebepleri ile bagli degildir. Davali borçlu, Iflas davasina karsi verecegi cevap layihalarinda bütün savunma vasitalarini ileri sürebilir. Ticaret mahkemesi normal bir alacak davasinda oldugu gibi, taraflarin iddia ve savunmalarini genel hükümlere göre inceleyerek, borçlunun gerçekten borçlu olup olmadigini arastirir. Iflas davasinda alacakli, alacagini ispat bakimindan m.68. ‘de oldugu gibi tahdidi olarak sayilmis olan belgelerle bagli degildir. Alacakli normal bir alacak davasinda oldugu gibi, alacaginin varligini HMK'ya göre mümkün olan her türlü delil ile ispat edebilir. Burada alacaklinin alacakli olup olmadigi maddi hukuk kurallarina göre esastan incelendiginden ticaret mahkemesi borçlunun itirazinin ya kesin olarak kaldirilmasina veya kesin kaldirma talebinin ( bununla iflas davasinin ) reddine karar verir. Burada, borçlunun itirazi esastan karara baglanmakta ve alacagin esasi hakkinda hüküm verilmektedir. Bu hüküm normal bir alacak davasinda oldugu gibi kesin hüküm olusturur. Mahkeme, genel hükümlere göre yapacagi inceleme sonucunda, davacinin alacaginin mevcut oldugunu tespit eder ve borçlunun itiraz ve defilerini yerinde bulmazsa, yani borçlunun borçlu oldugu kanisina varirsa borçlunun Itirazinin kesin olarak kaldirilmasina karar verir. Buradaki itirazin kaldirilmasi karari bir ara karardir. ( Prof.Dr.Baki Kuru, Icra ve Iflas Hukuku, Cilt 3.sayfa, 2672 vd, 1993 baski ). Bu nedenle yalniz basina istinaf edilemez. Somut davada, her iki tarafin ticari defter ve kayitlarini tutmakla mükellef tacir oldugu tartismasizdir. Davali vekili tarafindan cevap dilekçesinde, takibe itirazlarinin dikkate alinarak ticari defter incelenmesinin yapilmasini talep etmis, talebinde davaci tarafa bugüne kadar yapmis olduklari ödemelerin nazara alinmadigini belirtmistir. 16/05/2019 tarihli durusma ara kararinin 1 numarali bendinde, bilirkisi incelemesine karar verilmis olmasina ragmen taraflarina ait ticari defter ve kayitlar üzerinde bilirkisi incelemesi yaptirilmasina dair bir ara karar olusturulmamistir. Ayni celsede, davali vekilinin davaci tarafin takiplerinin mükerrer oldugu, yaptiklari ödemelerin dikkate alinmadigini beyan etmesine ragmen bu itirazlari gerek mahkeme gerekçesinde gerekse inceleme asamasinda degerlendirilmemistir. Davali vekili tarafindan 15/10/2020 tarihli durusma zaptina geçen beyanda ek raporu kabul etmedikleri, müvekkili sirketin ticari defterleri üzerinde inceleme yapilmadigini ifade etmistir. Buna ragmen mahkemece bu konuda herhangi bir ara karar olusturulmadigi gibi yukarida yer verildigi üzere gerekçeli kararda da herhangi bir gerekçeye yer verilmemistir. Takip ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 Sayili TTK'nin 83/1.fikrasinda ticari uyusmazliklarda mahkemenin yabanci gerçek veya tüzel kisi bile olsalar taraflarin ticari defterlerinin ibrazina resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilecegi düzenlenmistir. Yukarida ifade edildigi üzere bu türlü bir uyusmazlikta davaci alacaginin normal bir alacak davasinda oldugu gibi incelenmesi ve degerlendirilmesi gerekecektir. Mahkemece genel hükümlere göre inceleme yapilmasi gerekecektir. Davali tarafça ödenen bedellerin mahsup edilmedigi savunmasinda bulunulmus oldugundan ve ödeme borcu sona erdiren nedenlerden oldugundan, davalinin talebi de gözetilerek ve özellikle taraflar arasinda birden fazla uyusmazlik bulundugu ve alacagin sebebinin cari hesaptan kaynaklandigi da dikkate alinmak suretiyle ödemeye iliskin davali ticari defter ve kayitlari üzerinde de inceleme yapilarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken buna iliskin bir inceleme yapilmamasi ve herhangi bir gerekçeye yer verilmemis olmasi isabetli görülmemistir. Diger taraftan kabule göre ise IIK 158.maddesi geregince itirazin kaldirilip takibin kesinlesmesi ile birlikte yapilmasi gereken ilanlarin yapilmasina dair karar olusturulmasina ragmen ilan örneklerinin dosya içerisinde bulunmamasi da isabetli görülmemistir. Ve IIK 158.maddesi geregince depo hesabina esas olacak hesaplamada takip konusu alacagin cari hesap alacagindan kaynaklanmis olmasina ragmen itirazin iptali kararina konu vekalet ücreti ve ilgili masraflarin dahil edilmis olmasi anlasilamamis ve isabetli olmamistir. IIK 158/2.fikrasi uyarinca takip konusu alacagin net olarak tespiti asamasindan sonra itirazin kismen veya tamamen kaldirilmasi ve depo hesabina esas alacak ve ferilerin hesaplatilarak alacagin mahkeme veznesine depo edilmesi hususunun tebligi gerekirken, takip konusu olmayan alacak kalemlerine depo kararinda yer verilmis olmasi hatali görülmüstür. Açiklanan nedenlerle ve özellikle IIK'nin 156 ve devami maddeleri ile emsal yargi kararlari kapsaminda itirazin kaldirilmasi ve iflas yargilamasinda alacak ve borç iliskilerinin genel hükümlere göre incelenmesi ve uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekeceginden davali sirketin ödeme savunmalari üzerinde durulmayarak bu konuda ki talepler cevaplandirilmadan ve inceleme yapilmadan takip talebini asar ve IIK 158 kapsami haricinde alacak kalemlerine yer verecek sekilde depo karari verilerek hüküm tesisi isabetli görülmemistir. Bu sebeple davali vekilinin istinaf basvurusunun kabulüne dair asagidaki hüküm kurulmustur. SONUÇ : Gerekçesi yukarida izah edildigi üzere; 1-Davali vekilinin istinaf basvurusunun KABULÜNE, 2-Istanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/1196 Esas, 2021/472 Karar ve 17/06/2021 tarihli kararinin HMK'nun 353/1a.6 maddesi uyarinca KALDIRILMASINA, 3-Dosyanin, Dairemiz kararina uygun sekilde yargilama yapilmak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine IADESINE, 4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 Sayili Harçlar Kanununa bagli tarife geregince alinmasi gereken 80,70 TL maktu istinaf karar harcindan davali tarafindan pesin olarak yatirilan 59,30 TL harcin mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcin davalidan tahsili ile HAZINEYE IRAT KAYDINA, 5-Davali tarafin yapmis oldugu istinaf yargilama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alinmasina, 6-Istinaf yargilamasi sirasinda durusma açilmadigindan vekalet ücreti takdirine yer olmadigina, Dosya üzerinden yapilan inceleme neticesinde, 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 bendi geregince kesin olmak üzere oybirligi ile karar verildi.24.03.2022 kazanci.com.tr
Davaci tarafça alacagin tahsili amaci ile Soma Icra Müdürlügü dosyasinda Iflas yolu ile takip baslatmis ise de, davali borçlunun sicil adresinin takibin baslatildigi Soma olmadigi, Soma Icra Müdürlügünün yetkili olmadigi, yetkili icra dairesinde usulüne uygun olarak baslatilmis iflas istemli takibin Asliye Ticaret Mahkemesinde açilacak itirazin kaldirilmasi ve Iflas davasinda dava sarti oldugu hakkinda.
T.C. ISTANBUL BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI 17. HUKUK DAIRESI E. 2021/1978 K. 2022/337 T. 24.3.2022
Her Iki Tarafin Ticari Defter ve Kayit Tutmakla Mükellef Tacir Oldugu - Davali Vekili Takibe Itirazlarinin Dikkate Alinarak Ticari Defter Incelenmesinin Yapilmasini Talep Etmis ve Davaci Tarafa Bugüne Kadar Yapmis Olduklari Ödemelerin Nazara Alinmadigini Belirtmis Olup Mahkemece Ticari Defter ve Kayitlar Üzerinde Bilirkisi Incelemesi Yaptirilmasina Dair Bir Ara Karar Olusturulmadigi/Ödemeye Iliskin Davali Ticari Defter ve Kayitlari Üzerinde de Inceleme Yapilarak Karar Verilmesi Gerektigi
ILAN
IIK 154. Maddesinde Düzenlenen Iflas Yolu ile Takibe Karsi Yapilan Itirazin Kaldirilmasi ile Borçlunun Iflasina Karar Verilmesi Istemi - IIK 158. Maddesi Geregince Itirazin Kaldirilip Takibin Kesinlesmesi ile Birlikte Yapilmasi Gereken Ilanlarin Yapilmasina Dair Karar Olusturulmasina Ragmen Ilan Örneklerinin Dosya Içerisinde Bulunmamasinin da Isabetli Görülmedigi
DEPO HESABI
IIK 158. Maddesi Geregince Depo Hesabina Esas Olacak Hesaplamada Takip Konusu Alacak Cari Hesap Alacagindan Kaynaklanmis Olmasina Ragmen Itirazin Iptali Kararina Konu Vekalet Ücreti ve Ilgili Masraflarin Dahil Edilmis Olmasinin Isabetli Olmadigi - IIK 158/2 Uyarinca Takip Konusu Alacagin Net Olarak Tespiti Asamasindan Sonra Itirazin Kismen veya Tamamen Kaldirilmasi ve Depo Hesabina Esas Alacak ve Ferilerin Hesaplatilarak Alacagin Mahkeme Veznesine Depo Edilmesi Hususunun Tebligi Gerektigi
2004/m.154,156,158
DAVA ÖZETI :
Dava, IIK Md. 154'te düzenlenen iflas yolu ile takibe karsi yapilan itirazin kaldirilmasi ile borçlunun iflasina karar verilmesi istemine iliskindir.
Her iki tarafin ticari defter ve kayitlarini tutmakla mükellef tacir oldugu tartismasizdir. Davali vekili tarafindan cevap dilekçesinde, takibe itirazlarinin dikkate alinarak ticari defter incelenmesinin yapilmasini talep etmis, talebinde davaci tarafa bugüne kadar yapmis olduklari ödemelerin nazara alinmadigini belirtmistir. Mahkemece bilirkisi incelemesine karar verilmis olmasina ragmen taraflarina ait ticari defter ve kayitlar üzerinde bilirkisi incelemesi yaptirilmasina dair bir ara karar olusturulmamistir. Ayni celsede, davali vekilinin davaci tarafin takiplerinin mükerrer oldugu, yaptiklari ödemelerin dikkate alinmadigini beyan etmesine ragmen bu itirazlari gerek mahkeme gerekçesinde gerekse inceleme asamasinda degerlendirilmemistir. Davali vekili tarafindan durusma zaptina geçen beyanda ek raporu kabul etmedikleri, müvekkili sirketin ticari defterleri üzerinde inceleme yapilmadigini ifade etmistir. Buna ragmen mahkemece bu konuda herhangi bir ara karar olusturulmadigi gibi gerekçeli kararda da herhangi bir gerekçeye yer verilmemistir. Davali tarafça ödenen bedellerin mahsup edilmedigi savunmasinda bulunulmus oldugundan ve ödeme borcu sona erdiren nedenlerden oldugundan, davalinin talebi de gözetilerek ve özellikle taraflar arasinda birden fazla uyusmazlik bulundugu ve alacagin sebebinin cari hesaptan kaynaklandigi da dikkate alinmak suretiyle ödemeye iliskin davali ticari defter ve kayitlari üzerinde de inceleme yapilarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken buna iliskin bir inceleme yapilmamasi ve herhangi bir gerekçeye yer verilmemis olmasi isabetli görülmemistir. Diger taraftan IIK 158.maddesi geregince itirazin kaldirilip takibin kesinlesmesi ile birlikte yapilmasi gereken ilanlarin yapilmasina dair karar olusturulmasina ragmen ilan örneklerinin dosya içerisinde bulunmamasi da isabetli görülmemistir. Ve IIK 158.maddesi geregince depo hesabina esas olacak hesaplamada takip konusu alacagin cari hesap alacagindan kaynaklanmis olmasina ragmen itirazin iptali kararina konu vekalet ücreti ve ilgili masraflarin dahil edilmis olmasi anlasilamamis ve isabetli olmamistir. IIK 158/2.fikrasi uyarinca takip konusu alacagin net olarak tespiti asamasindan sonra itirazin kismen veya tamamen kaldirilmasi ve depo hesabina esas alacak ve ferilerin hesaplatilarak alacagin mahkeme veznesine depo edilmesi hususunun tebligi gerekirken, takip konusu olmayan alacak kalemlerine depo kararinda yer verilmis olmasi hatali görülmüstür. Açiklanan nedenlerle ve özellikle IIK'nin 156 ve devami maddeleri ile emsal yargi kararlari kapsaminda itirazin kaldirilmasi ve iflas yargilamasinda alacak ve borç iliskilerinin genel hükümlere göre incelenmesi ve uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekeceginden davali sirketin ödeme savunmalari üzerinde durulmayarak bu konuda ki talepler cevaplandirilmadan ve inceleme yapilmadan takip talebini asar ve IIK 158 kapsami haricinde alacak kalemlerine yer verecek sekilde depo karari verilerek hüküm tesisi isabetli görülmemistir.
DAVA : 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. Maddesi uyarinca dosya incelendi, geregi düsünüldü:
KARAR : IDDIA: Davaci vekili, 09.02.2018 tarihli dava dilekçesinde, davali borçlu sirket ile müvekkili kooperatif arasinda yapilan nakliye sözlesmesi geregi, nakliye yapan müvekkili kooperatifin davalidan cari hesaptan 1.890.423,47 TL alacaginin oldugunu, bu alacagin tahsili amaci ile Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda adi takip baslatildigini, davali borçlunun itirazi üzerine takibin durdugunu, Soma 2. Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi'nin 2014/408 Esas sayili dosyasinda dava açildigini, heyet bilirkisi raporu sonucunda müvekkili sirketin 1.890.423,47 TL alacagi oldugunun tespit edildigini, bu asamada davali borçlu sirketin davayi kabul etmesi neticesinde davanin kabul ile sonuçlandigini, mahkeme kararinin kesinlestigini, icra dosyasinda haciz islemlerinin baslatildigini, borçlu sirketin taksitle ödeyecegini, ancak hiçbir ödeme yapmadigini, ödemeye yanasmadigini, hacizli takip yolundan vazgeçilerek borçlu hakkinda Iflas yolu ile takip baslatildigini, borçlunun borca ve yetkiye itiraz ettigini, mahkemenin itirazi kabul ederek takibin durdurulmasina karar verdigini, borçlunun kötü niyetli oldugunu, borçlu sirketin ayrica Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda ana para olarak 500.000,00 TL borçlu oldugunu, bu takip içinde Iflas davasi açildigini, müvekkili sirketin mahkeme karari ilamli alacakli hale geldigini, 3-4 yildir bes kurus ödeme yapilmadigini, davalinin ürettigi kömürü Türkiye Kömür Isletmelerine sattigini, halen Soma bölgesinde maden çalistirdigini, müvekkili kooperatifin 350 ortakli nakliye kooperatifi oldugunu, 350 ortagina bankadan kredi çekerek nakliye ücretini ödemek zorunda kaldigini, her ay yaklasik 50-60 bin TL faiz ödendigini iddia ederek, borçlunun borca ve yetkiye itirazinin iptaline, %20 inkar tazminata ve davali borçlu sirketin iflasina karar verilmesini talep ve dava etmistir.
CEVAP: Davali vekili, müvekkili sirket ile alakali olarak sicil kaydinda ki 6183 Sayili Kanun'un 62 ve de 79 maddeleri uyarinca serh nedeniyle davanin mahiyeti ve hukuki sonuçlari nazara alinarak Tasarruf Mevduati Sigorta Fonunun is bu davaya dahil edilmesini, bu güne kadar yapmis olduklari ödemeler nazara alinmadan davanin ikame edilmesi nedeniyle ticari defter incelemesi yapilmasini talep ettiklerini, diger yandan taraflarina kambiyo senetlerine özgü Iflas takibi gönderildikten sonra adi Iflas takibi gönderildigini, davaci kooperatife ticari iliskiler tahtinda bir hayli ödeme yaptiklarini, iflas takibi yapilmasini saskinlikla mütala ettiklerini savunarak davanin reddine karar verilmesini istemistir.
ISTANBUL 11. ASLIYE TICARET MAHKEMESININ 2018/140 ESAS, 2018/726 KARAR VE 28/06/2018 TARIHLI KARARI ILE;
Davaci tarafça alacagin tahsili amaci ile Soma Icra Müdürlügü dosyasinda Iflas yolu ile takip baslatmis ise de, davali borçlunun sicil adresinin takibin baslatildigi Soma olmadigi, Soma Icra Müdürlügünün yetkili olmadigi, yetkili icra dairesinde usulüne uygun olarak baslatilmis iflas istemli takibin Asliye Ticaret Mahkemesinde açilacak itirazin kaldirilmasi ve Iflas davasinda dava sarti oldugu, taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece yargilamanin her asamasinda kendiliginden göz önüne alinmasi gerektigi, yetkili icra dairesinde usulüne uygun baslatilmis bir takip bulunmadigi gerekçesiyle davanin reddine karar verilmistir. Karar davaci vekili tarafindan yasal süresi içerisinde istinaf edilmistir.
DAIREMIZIN 2018/2565 ESAS, 2018/2167 KARAR VE 13/12/2018 TARIHLI KARARI ILE; ".. 2004 Sayili IIK.nun 156. maddesinde, Iflas talebi ve müddeti üst basligi ile 156/son fikrada, iflas isteme hakkinin ödeme emrinin teblig tarihinden itibaren bir sene sonra düsecegi düzenlenmistir. Iflas davasinin Iflas ödeme emrine itiraz edilmis olsun olmasin ödeme emrinin borçluya tebliginden itibaren bir sene içinde açilmasi gerekir. Bu süre hak düsürücü süre olup, mahkemece kendiliginden gözetilmesi gerekir. Somut olayin yasal düzenleme kapsaminda degerlendirilmesi sonucunda, ödeme emrinin tebliginden bir sene içerisinde davanin açilmis oldugunun anlasilmasi ile birlikte diger usülü itirazlarin degerlendirilmesi uygun görülmüstür. Dava, Iflas yolu ile baslatilan icra takibine karsi yapilan itiraz üzerine açilan itirazin kaldirilmasi ve iflas davasidir. (IIK 156 m ). IIK.nun 154. maddesinde iflas yolu ile takiplerde yetkili icra dairesi ve yetkili mahkeme düzenlenmistir. Iflas davasinda yetkili mahkeme borçlunun muamele merkezinin bulundugu yer ticaret mahkemesidir. (IIK.m.154) Iflas davasinda yetki, kamu düzeninden oldugundan yetki itirazinda bulunulmamis olsa bile mahkeme yetkili olup olmadigini kendiliginden gözetecektir. Iflas takibi yetkisiz yerde baslatilmis ve itiraz edilmemis olsa bile Iflas davasinin mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulundugu yer ticaret mahkemesinde açilmasi gerekir. Iflas davasinda yetki kamu düzeninden oldugu için yetki sözlesmesi yapilamaz. Iflas yoluyla takibe yetki yönünden itiraz edilmemesi halinde bu yer icra dairesi yetkili hale gelirse de, Iflas davasinin mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulundugu yerde açilmasi gerekir. Iflas davasini inceleyen ticaret mahkemesince yetki itirazi olmasa bile yetkili olup olmadigini yargilamanin her asamasinda kendiliginden gözetir. 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunun 114/1-ç bendinde, yetkinin kesin oldugu hallerde mahkemenin yetkili olmasi dava sartlari arasinda yer almaktadir. Ancak mahkemenin kabul seklinin aksine, Iflas yolu ile takipte icra dairesinin yetkisi kamu düzeninden degildir. Yetki Sözlesmesi ile baska yer icra dairesi de yetkili kilinabilir. Somut olayda, sözlesmede yetkili yer olarak Soma Icra Daireleri belirlenmistir. Iflas davasi ise, uyusmazlik konusu olmadigi üzere, davali sirketin muamele merkezinin bulundugu yerde, yani yetkili mahkemede açilmistir. Diger yandan, kambiyo senedine dayanan alacaklinin borçlu hakkinda haciz yolu ile takip yapabilecegi gibi sartlarinin bulunmasi halinde iflas yoluyla takip yapilabilecegi kabul edilmektedir. Bu takip yolu IIK 171-176. maddelerde düzenlenmistir. Kambiyo senetlerine özgü Iflas yoluyla takipte yetkili icra dairesi, yukarida ayrintili sekilde açiklandigi üzere IIK 154. madde düzenlemesinde ki gibidir. IIK.nun 154. maddesi iflas yolu ile takipte ik yer yetkili kilmistir. Bunlardan biri borçlunun muamele merkezinin bulundugu yer icra dairesi, digeri ise yetki sözlesmesi ile yetkili kilinan icra dairesidir. Açiklanan nedenlerle ve özellikle yasal düzenlemeler kapsaminda , davaci alacaklinin, borçlu ile gerçeklestirilen sözlesmedeki yetkili yer icra dairesinde Iflas yolu ile takip baslattigi ve yasa geregince Iflas davasini ise borçlunun muamele merkezinin bagli bulundugu yer ticaret mahkemesinde açtigi, yetki ile ilgili, dava sartinin gerçeklesmis oldugu kabul edilerek isin esasinin incelenmesi gerekirken, yasanin hatali yorumlanmasi ve icra dairesinin yetkisinin dava sarti olarak kabulüyle davanin reddine karar verilmesi yerinde görülmemis ve davaci vekilinin istinaf basvurusunun kabulüne.. " dair karar verilmistir.
ILK DERECE MAHKEME KARARI:
Mahkemece; bilirkisi kurulu kök ve ek raporlarinda, usulüne uygun tutulan davaci taraf ticari defter ve kayitlari ile davali sirkete iliskin alinan BA formlarina göre, fatura alacagindan kaynakli davacinin davalidan 1.890.423,47 TL alacakli oldugunun bildirildigi, depo emrine-kararina esas olmak üzere en son alinan 18/01/2021 tarihli ek raporda ise, isbu alacaga tahsil harci, vekalet ücreti, takip giderleri, takip tarihinden itibaren islemis degisen oranlarda ticari temerrüt (avans) faizi ve itirazin iptali kararindan kaynaklanan avukatlik ücreti ve yargilama giderleri ilave edildiginde alacagin 15/04/2021 durusma tarihi itibariyle 3.940.177,13 TL oldugu; %16,75 ticari temerrüt faiz oranina göre asil alacagin bir günlük faizinin ise 862,52 TL oldugunun belirtildigi, bilirkisi kurulu raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içerigine uygun ve uyusmazligi çözmeye yeterli görüldügü, benimsenen bilirkisi kurulu raporu, getirtilip-sunulan belgeler ve toplanip degerlendirilen tüm delillere göre; davaci sirketin davali sirketten 1.890.432,47 TL alacakli oldugu, bu alacagin 15/04/2021 tarihi itibariyle fer'ileriyle birlikte 3.940.177,13 TL oldugu; IIK'nin 158.maddesine uygun olarak, depo kararinda takip konusu borç ve fer'ilerinin depo karari tarihi itibariyle ulastigi miktar açikça gösterilerek ve 7 gün içinde depo edilmemesi halinde iflasa karar verilecegi davali vekiline ihtar edilmesine ragmen, depo emrinin-kararinin geregi yerine getirilmedigi gerekçesiyle davanin kabulüne ve davali sirketin iflasina karar verilmistir.
ISTINAF NEDENLERI: Karar, davali vekili tarafindan yasal süresi içerisinde istinaf edilmistir.
Davali vekili istinaf nedenleri olarak; kararin haksiz ve hukuka aykiri, eksik incelemeye dayali olarak tesis edildigini, müvekkili sirket aleyhinde takip yolu degistirilerek kambiyo senedine dayali iflas ödeme emrinin gönderildigini, ödeme emrine itiraz üzerine adi takiplerde ödeme emrinin gönderildigini, ayni zamanda icra dairesinin yetkisine de itiraz edildigini, IIK 43/2.hükmüne göre açikça takip yolunun bir kez degistirebilecegi ön görülmesine ragmen müvekkili sirkete karsi iki farkli ödeme emri gönderilmesinin hukuka aykiri oldugunu, iflas kararinin eksik incelemeye dayali olusturuldugunu, davaci ile müvekkili sirket arasinda yillara sari cari hesap iliskisinin mevcut oldugunu, davacinin ayni alacak için yaptigi birden fazla takip oldugunu, müvekkili sirketin ödemelerinin bulunmasi ve hususun ticari defter ve hesap ekstreleri ile tespitinin gerekmesine ragmen bilirkisi raporunda BA formlarindaki faturalarin dikkate alindigini, cari hesap ekstreleri ve ticari defterler üzerinde inceleme yapilmadan alacak miktarinin belirlenemeyecegini, 2014 yilina iliskin icra takibinden sonra yapilan ödemelerin dikkate alinmadigini, faiz hesaplanmasinin hukuka aykiri oldugunu, takip yolu degistirilmesine ragmen ayni ödeme emri çikarilmasi gerekirken ödeme emrinin degistirildigini, ilave tutar eklemenin hukuka aykiri oldugunu iddia ederek, kararin kaldirilmasini ve iflas davasinin reddine karar verilmesini talep etmistir.
DELILLERIN TARTISILMASI VE GEREKÇE: Dava, IIK 154. maddesinde düzenlenen iflas yolu ile takibe karsi yapilan itirazin kaldirilmasi ile borçlunun iflasinin karar verilmesi istemine iliskindir.
Dosya kapsamindan, taraflar arasinda, 29.12.2011 tarihinde, “Yükleme ve Nakliye Sözlesmesi“ imzalandigi, davaci kooperatifin sözlesmede yüklenici oldugu, sözlesme konusunun kisaca, kömür yükleme, tasima, bosaltma isi oldugu, anlasmazliklarda, Soma Mahkemeleri ve Icra Dairelerinin yetkili olduguna dair yetkiye dair hususun sözlesmenin sonuncu bendinde düzenlendigi, davaci alacakli kooperatif tarafindan, davali borçlu hakkinda, 10.08.2014 keside tarihli 500.000,00 TL bedelli, borçlu sirketin, alacakli davaci kooperatif adina düzenledigi çekten dolayi, Ihtiyati haciz karari ile birlikte, Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda, 14.08.2014 tarihli kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibi baslattigi, takip talebini, 07.09.2017 tarihinde kambiyo senetlerine özgü Iflas yolu ile takibe çevirdigi, davali borçlunun itirazi üzerine davali borçlu hakkinda dava açtigi, dava konusu 1.890.423,47 TL, nakliye ücreti, akaryakit bedeli ve fatura alacaginin tahsili Ile ise bu kez, Soma Icra Müdürlügünün ... Esas sayili dosyasinda 12.04.2014 tarihinde yani önceki takipten daha sonra, ilamsiz icra takibi baslattigi, davali borçlunun takibe itirazi üzerine, davaci alacaklinin, Soma 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sifatiyla) nin 2014/408 Esas, 2016/383 Karar sayili dosyasinda açmis oldugu itirazin iptali davasinin, mahkemenin 02.12.2016 tarihli karari ile bilirkisi rapor asamasindan sonra davalinin kabulü nedeniyle kabul ile sonuçlandigi, takibin devamina karar verildigi, kararin kesinlestigi, davaci vekilinin bu kez davali borçlu sirket hakkinda ayni alacakla ilgili olarak 22.09.2017 tarihli kambiyo senetlerine özgü iflas yolu ile takip baslattigi, davali vekilinin takibe ve borca itiraz ettigi, borçlu sirketin itiraz dilekçesinde takip yolunun ilamsiz takip olmasina ve takip talebinde bulunan adi iflas yoluyla takip istemesine ragmen takip yolunun kambiyo senetlerine özgü olarak yapildigini, ödeme emrinde senet olarak ifade kullanildigini, kambiyo takiplerinde bono / çek vede poliçe olup olmadiginin icra dairesince resen tetkik edilmesi gerektigini belirttigi, borçlu vekilinin itirazi üzerine, Soma Icra Dairesinin ... Esas sayili dosyasinda 13/11/2017 tarihli karari ile Yargitay 12. Hukuk Dairesinin 2016/17602 Esas, 2017/9917 Karar sayili karari ile icra müdürünün kendi verdigi karardan dönemez ise de bilahare daha önce verdigi kararin dosya kapsami ve yasa hükmüne uygun olmadigini fark edip onun yerine yasaya uygun olan karari vermesine engel bir düzenlemenin bulunmadiginin belirtildigini ve ayrica Yargitay 12. Hukuk Dairesinin 2011/23505 Esas sayili ilaminda da belirtildigini, bu sebeple alacakli vekilinin talebi dogrultusunda iflas yoluyla takip ödeme emrinin düzenlenmesine ve borçluya teblig talebinin IIK 43/155 ve ilgili maddeleri kapsaminda degerlendirilmesi gerekecegi belirtilerek talebin kabulüne dair karar verildigi, söz konusu karar sonucunda ayni tarihli iflas yoluyla adi takipte ödeme emrinin düzenlendigi, ödeme emrine dava disi takip borçlularindan ... Yatirim A.S vekilinin itiraz ettigi, yine davali borçlu vekilinin takibe, borca ve icra dairesinin yetkisine itiraz ettigi, icra müdürlügünün 19/12/2017 tarihli karari ile borçlunun vekiline tebligatin çikarildigi, borca ve yetkiye itiraz edilmesi üzerine takibin borç ve yetki yönünden durduruldugu, alacakli vekilinin talebi ve Yargitay 19. Hukuk Dairesinin 03/11/2010 tarihli 2010/9664 Esas, 2010/12432 Karar sayili kararinda belirtildigi üzere takip yolu degistirildiginde, iflas ödeme emrinin borçluya teblig edilmesinin zorunlu oldugu, vekile teblig edilen iflas ödeme emrine istinaden davalinin iflasina karar verilemeyecegi karari uyarinca alacakli ve borçlunun ileride telafisi mümkün olmayan zararlar ile karsi karsiya kalmamasi ve magdur olmamasi nedeniyle borçluya iflas yoluyla adi takipte ödeme emrinin tebligine karar verildigi, ödeme emrinin davali borçlu sirket tüzel kisiligine 21/12/2017 tarihinde gerçeklestirildigi, borçlu sirket vekilinin ve diger borçlu sirket vekilinin ödeme emrinin teblig tarihinden itibaren yasal süre içerisinde 27/12/2017 tarihli dilekçeyle iflas yoluyla baslatilan takip konusu alacaga ve yetkiye itiraz ettigi, davaci vekilinin ise IIK 156/son fikra geregince ödeme emrinin teblig tarihinden itibaren yasal bir yillik hak düsürücü süre içerisinde itirazin kaldirilmasi ve iflas davasini açmis oldugu anlasilmistir. Taraflar arasinda, baslatilan icra takipleri, sözlesme ve içerigi, konusunda herhangi bir uyusmazlik yoktur.
Uyusmazlik, icra takip yolunun birden fazla kez degistirilip degistirilemeyecegi, ödeme emrinin usulüne uygun teblig edilip edilmedigi, mahkeme incelemesinin usul ve yasaya uygun bulunup bulunmadigi ve kararin isabetli olup olmadigina iliskindir.
Davali vekili tarafindan her ne kadar istinaf dilekçesinde; IIK'nin 43/2.fikrasi geregince birden fazla kez takip yolunun degistirilmis oldugu iddia edilmis ise de, yukarida ayrintili sekilde yer verildigi üzere davaci alacakli vekilinin talebinin icra müdürlügü tarafinca maddi hata sonucunda yanlis degerlendirildigi, iflas yolu ile adi takibe iliskin ödeme emrinin hazirlanip teblig edilmesi gerekirken kambiyo senetlerine özgü iflas yolu ile takip ödeme emrinin hazirlanarak teblig edildigi, ancak ilgili icra müdürlügü tarafindan borçlu vekilinin itirazi üzerine emsal Yargitay kararlari da dikkate alinarak gerçeklestirilen maddi hatanin düzeltildigi, dogru sekilde yeniden iflas yoluyla adi takipte ödeme emrinin düzenlenerek teblig edildigi, ancak bu kezde ödeme emrinin tebliginin takip yolu degistirilmis olmasina ragmen vekile teblig edilmesinin hatali oldugunun resen kabulüyle davali borçlu sirkete yeniden ödeme emrinin düzenlenerek gönderildigi, bu sekilde davali borçlu sirketin iddiasinin aksine aslinda IIK 43/2.fikrada belirtildigi sekilde davaci alacaklinin takip dosyasinda bir defaya mahsus olmak üzere icra takip yolunu degistirmis oldugu, icra müdürlügü tarafindan yapilan hatali islemlerin resen düzeltildigi anlasilmis oldugundan buna iliskin istinaf nedenlerinin yerinde olmadigi anlasilmistir ve usule dair bu konuya açiklik getirilmesi asamasindan sonra isin esasinin incelenmesi uygun görülmüstür.
2004 Sayili IIK nun 154 vd maddelerinde iflas yoluyla takip düzenlenmistir. 156/4 fikrasinda, iflas istemek hakkinin ödeme emrinin teblig tarihinden bir sene sonra düsecegine yer verilmistir. Bu süre hak düsürücü süre olup, mahkemece kendiliginden gözetilir ve süresinde açilmayan dava reddedilir. Ayrica, iflas ödeme emri teblig edilmeden açilan takipli iflas davasi dinlenemeyecegininden, davanin hak düsürücü süre içerisinde açilip açilmadigi ve diger sartlarinin re'sen incelenmesi gerekecektir. Yukarida ayrintili sekilde açiklandigi üzere davanin hak düsürücü süre içerisinde açilmis oldugu anlasilmistir. Ayrica Iflas davasi, IIK 154/3. fikrasi geregince mutlak yetkili yer olan borçlu sirketin muamele merkezinin bulundugu yerdeki ticaret mahkemesinde açilmistir. Ayrica yargilama asamasinda, IIK ‘nin 160. maddesi geregince masraflarin ve iflas avansinin depo ettirildigi, ayni yasanin 158/1. fikrasi geregince takibin kesinlesmesi ile birlikte 166. madde geregince gerekli ilanlarin yapilmis oldugu görülmekle isin esasinin incelenmesi gerekmistir.
08/11/2019 tarihli bilirkisi raporunda; dosya kapsamina fotokopisi sunulan davaci sirkete ait ticari defter kayit detayinin incelenmesi sonucunda, 2014 yili yevmiye defterinin; 6762 Sayili ETTK 66 6102 Sayili Yeni Ticarel Kanunun 64- ve 213 Sayili V.U.K. gili hükümleri geregince yasal ve usulünce tutuldugu, EVTK 70/6 madde 72/3 fikralari ve YTTK 64/3 fikralari geregince ticari defterin kapanis tasdikinin yasal süresinde yapilmis oldugu, 2014 yili yevmiye defterinin TTK 85 md ve HMK 222, maddesi geregince delil niteligine haiz olabilecegi kanaati olustugu, davaci ... Kooperatifi'nin nezdindeki davali ... Isletmesi A.S.'nin cari hesap hareketlerini 120 Müsteriler hesabinda 120.02.0024 cari kartinda takip ettigi ve 1.890.423.,47 TL alacakli oldugunun görüldügü, davaci sirketin davali sirkete 2014 yilinda 7.660.186,09 TL bedelli 45 adet fatura düzenlemis oldugu, fatura detaylarinin belirtildigi, düzenlenen faturalarin taraflar arasindaki sözlesme kapsaminda düzenlendigi, fatura içeriklerinin kömür nakliye bedeli, kepçe nakliye bedeli ve benzeri oldugu, davali sirketin düzenlenen 45 adet faturaya karsilik 5.769.762.62 TL ödeme aldigi ve ödemelerin düsüm yapilmasi sureti ile 1.890.423,47 TL alacakli duruma geçtigi, davali sirketin incelemeye katilmadigi ve dosya kapsaminda yerinde inceleme talebinde bulunmadigi, davaci sirketin davali sirkete düzenledigi faturalara konu mal veya hizmetlerin teslimine iliskin dosya kapsaminda belge bulunmadigindan, alacagin ispatinin eksik kaldiginin tespit edildigi, sonuç olarak, davaci sirketin 2014 yili delil niteligine haiz yevmiye defterine göre davali sirketten 1.890.425,47 TL alacakli oldugu, 1.890.423,47 TL alacagin fatura alacagindan kaynaklandigi, ilgili faturalarin taraflar arasindaki sözlesme kapsaminda düzenlendigi ancak faturalara konu mal ve hizmetlerin teslimine iliskin dosya kapsaminda belge bulunmadigindan alacagin ispala muhtaç kaldigi, davali ... AS.'nin bagli bulundugu ilgili Vergi Dairesinden 2014 yili 01-02-03-04 -05 aylarina ait BA Formlarinin talep edilmesi halinde alacaginin ispatinin mümkün hale gelebilecegi belirtilmistir.
Davaci vekili, bilirkisi raporuna karsi beyan dilekçesinde; müvekkili sirketin davali sirketten 1.890.423,43 TL alacakli oldugu konusundaki rapora katildiklarini, Soma 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/408 Esas sayili dosyasinin 02/12/2016 tarihli celsesinde davali sirket vekilinin borcu kabul ettigini, itirazdan feragat ettigini, imzasi ile belirttigini, böylece kesinlesmis mahkeme karari ile müvekkilinin alacaginin oldugunu, davali itirazinin reddi ile tutarin ödenmesi için süre verilmesini talep etmistir.
Mahkemece, bilirkisi rapor sonucunda belirtildigi üzere davali sirketin bagli bulundugu Vergi Dairesinden BA formlari dosyaya celp edilerek bilirkisiden ek rapor alinmasina karar verilmistir. 08/05/2020 tarihli bilirkisi ek raporunda; davali ... AS.'nin 2014 / 01-02-03-04-05 aylarina ait BA formlarinin incelenmesi sonucunda, davali sirketin 2014/01 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 9 adet fatura karsiligi KDY Hariç 1.915.034,00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/02 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 8 adet fatura karsiligi KDV Hariç 1.827.698,00 TL” tutarinda alim vaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/03 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 10 adet fatura karsiligi KDV Hariç 1.466.272,00 .00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/04 ayina ait BA formunda *“... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 10 adet fatura karsiligi KDV Hariç 891.755,00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugu, 2014/05 ayina ait BA formunda “... Tasiyicilar Kooperatifi'nden 8 adet fatura karsiligi KDV Hariç 373.022,00 TL” tutarinda alim yaptigina dair beyanda bulundugunun tespit edildigi, davaya konu alacagin fatura alacagi oldugu ve davali sirketin BA formunda aldigi faturalari beyan ettigi, izah edilen nedenlerle davaci sirketin davali sirketten 1.890.423,47 TL alacakli oldugu belirtilmistir. 18/01/2021 tarihli bilirkisi ek raporunda ise; davaci/alacaklinin, davali/borçlu aleyhinde Soma Icra Müdürlügünün ... E. sayili dosyasindan yaptigi takipte talep edilen ve bilirkisi ek raporunda belirlenen 1.890.423,47 TL alacaga, tahsil harci, vekâlet ücreti, takip giderleri, takip tarihinden itibaren islemis degisen oranlarda ticari temerrüt (avans) faizi ve itirazin iptali kararindan kaynaklanan avukatlik ücreti ve yargilama giderleri ilave edildiginde alacagin 15.04.2021 durusma tarihi itibariyla 3.940.177,13 TL, halen yürürlükte bulunan 16,75 ticari temerrüt faiz oranina göre asil alacagin bir günlük faizinin ise 867,52'TL oldugu belirtilmistir. Davaci vekili 15/10/2020 tarihli durusma zaptina geçen beyaninda; alacagin depo edilmesi için karsi tarafa süre verilmesini talep etmistir.
Davali vekili zapta geçen beyaninda; ek bilirkisi raporunu kabul etmediklerini, müvekkili sirketin ticari defterleri üzerinde inceleme yapilmadigini belirtmistir. Mahkemece, davali vekilinin ticari defterlerine yönelik inceleme yapilmadigi itirazina iliskin herhangi bir olumlu veya olumsuz bir karar olusturulmaksizin iflas avansi ile birlikte ek rapor alinmasina karar verilmistir.
15/04/2021 tarihli durusmada ise depo emrine esas olmak üzere ek raporun dosyaya sunuldugu, taraflara teblig edildigi belirtildikten sonra davali borçlunun icra müdürlügünün dosyasina yapmis oldugu itirazinin kaldirilmasina, davaci alacaklinin iflas talebinin tensip ara karari geregince ilanina ve depo karar emrinin durusma tutanagi ile birlikte tebligine karar verilmistir.
Depo emri davali borçlu vekiline 21/04/2021 tarihinde teblig edilmistir. 17/06/2021 tarihli durusmada ise davali taraf durusmada hazir bulunmamis, mahkemece depo emrine konu borcun ödendigine dair herhangi bir belgenin sunulmadigi belirtilmek suretiyle davanin kabulüne ve davali sirketin iflasina karar verilmistir. Davali sirketin ticari defterlerinin incelenme talebine iliskin gerekçeye hükümde yer verilmemistir. Diger taraftan, IIK 158.maddesi geregince borçlu sirketin iflas yoluyla baslatilan takibe itirazinin kaldirilmasi neticesinde takibin kesinlesmesi ile ayni yasanin 166.maddesi geregince ilan yapilmasina dair ara karar olusturulup müzekkereler yazilmis olmasina ragmen ilan suretlerine dosya içerisinde rastlanilmamistir. IIK 154. maddesi geregince, iflas yolu ile baslatilan takibe karsi borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halinde, takibin duracagi, alacaklinin bu Itirazin kaldirilmasi ile beraber borçlunun iflasina karar verilmesini isteyebilecegi IIK ‘nun 156/3. fikrasinda düzenlenmistir. Iflas davasi basit yargilama usulüne göre incelenir. Borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halinde, mahkemece ilk önce davaci alacaklinin itirazin kaldirilmasi hakkindaki talebi incelenir. Bu itirazin kaldirilmasi talebinin incelenmesi, genel haciz yolundaki itirazin kaldirilmasi talebinin incelenmesinden ( m.68-70) tamamen farklidir. Genel haciz yolunda tetkik merciinin incelemesi yalniz belgelere göre ve ilamsiz icra kurallari çerçevesinde yapildigi halde, buradaki ticaret mahkemesinin incelemesi genel hükümlere ( yani HMK ‘daki hükümlere) göre olur. Bu nedenle borçlu, ticaret mahkemesindeki savunmasi sirasinda ödeme emrine itiraz ederken bildirdigi itiraz sebepleri ile bagli degildir. Davali borçlu, Iflas davasina karsi verecegi cevap layihalarinda bütün savunma vasitalarini ileri sürebilir. Ticaret mahkemesi normal bir alacak davasinda oldugu gibi, taraflarin iddia ve savunmalarini genel hükümlere göre inceleyerek, borçlunun gerçekten borçlu olup olmadigini arastirir. Iflas davasinda alacakli, alacagini ispat bakimindan m.68. ‘de oldugu gibi tahdidi olarak sayilmis olan belgelerle bagli degildir. Alacakli normal bir alacak davasinda oldugu gibi, alacaginin varligini HMK'ya göre mümkün olan her türlü delil ile ispat edebilir. Burada alacaklinin alacakli olup olmadigi maddi hukuk kurallarina göre esastan incelendiginden ticaret mahkemesi borçlunun itirazinin ya kesin olarak kaldirilmasina veya kesin kaldirma talebinin ( bununla iflas davasinin ) reddine karar verir. Burada, borçlunun itirazi esastan karara baglanmakta ve alacagin esasi hakkinda hüküm verilmektedir. Bu hüküm normal bir alacak davasinda oldugu gibi kesin hüküm olusturur. Mahkeme, genel hükümlere göre yapacagi inceleme sonucunda, davacinin alacaginin mevcut oldugunu tespit eder ve borçlunun itiraz ve defilerini yerinde bulmazsa, yani borçlunun borçlu oldugu kanisina varirsa borçlunun Itirazinin kesin olarak kaldirilmasina karar verir. Buradaki itirazin kaldirilmasi karari bir ara karardir. ( Prof.Dr.Baki Kuru, Icra ve Iflas Hukuku, Cilt 3.sayfa, 2672 vd, 1993 baski ). Bu nedenle yalniz basina istinaf edilemez. Somut davada, her iki tarafin ticari defter ve kayitlarini tutmakla mükellef tacir oldugu tartismasizdir. Davali vekili tarafindan cevap dilekçesinde, takibe itirazlarinin dikkate alinarak ticari defter incelenmesinin yapilmasini talep etmis, talebinde davaci tarafa bugüne kadar yapmis olduklari ödemelerin nazara alinmadigini belirtmistir. 16/05/2019 tarihli durusma ara kararinin 1 numarali bendinde, bilirkisi incelemesine karar verilmis olmasina ragmen taraflarina ait ticari defter ve kayitlar üzerinde bilirkisi incelemesi yaptirilmasina dair bir ara karar olusturulmamistir. Ayni celsede, davali vekilinin davaci tarafin takiplerinin mükerrer oldugu, yaptiklari ödemelerin dikkate alinmadigini beyan etmesine ragmen bu itirazlari gerek mahkeme gerekçesinde gerekse inceleme asamasinda degerlendirilmemistir. Davali vekili tarafindan 15/10/2020 tarihli durusma zaptina geçen beyanda ek raporu kabul etmedikleri, müvekkili sirketin ticari defterleri üzerinde inceleme yapilmadigini ifade etmistir. Buna ragmen mahkemece bu konuda herhangi bir ara karar olusturulmadigi gibi yukarida yer verildigi üzere gerekçeli kararda da herhangi bir gerekçeye yer verilmemistir. Takip ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 Sayili TTK'nin 83/1.fikrasinda ticari uyusmazliklarda mahkemenin yabanci gerçek veya tüzel kisi bile olsalar taraflarin ticari defterlerinin ibrazina resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilecegi düzenlenmistir.
Yukarida ifade edildigi üzere bu türlü bir uyusmazlikta davaci alacaginin normal bir alacak davasinda oldugu gibi incelenmesi ve degerlendirilmesi gerekecektir. Mahkemece genel hükümlere göre inceleme yapilmasi gerekecektir. Davali tarafça ödenen bedellerin mahsup edilmedigi savunmasinda bulunulmus oldugundan ve ödeme borcu sona erdiren nedenlerden oldugundan, davalinin talebi de gözetilerek ve özellikle taraflar arasinda birden fazla uyusmazlik bulundugu ve alacagin sebebinin cari hesaptan kaynaklandigi da dikkate alinmak suretiyle ödemeye iliskin davali ticari defter ve kayitlari üzerinde de inceleme yapilarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken buna iliskin bir inceleme yapilmamasi ve herhangi bir gerekçeye yer verilmemis olmasi isabetli görülmemistir. Diger taraftan kabule göre ise IIK 158.maddesi geregince itirazin kaldirilip takibin kesinlesmesi ile birlikte yapilmasi gereken ilanlarin yapilmasina dair karar olusturulmasina ragmen ilan örneklerinin dosya içerisinde bulunmamasi da isabetli görülmemistir. Ve IIK 158.maddesi geregince depo hesabina esas olacak hesaplamada takip konusu alacagin cari hesap alacagindan kaynaklanmis olmasina ragmen itirazin iptali kararina konu vekalet ücreti ve ilgili masraflarin dahil edilmis olmasi anlasilamamis ve isabetli olmamistir. IIK 158/2.fikrasi uyarinca takip konusu alacagin net olarak tespiti asamasindan sonra itirazin kismen veya tamamen kaldirilmasi ve depo hesabina esas alacak ve ferilerin hesaplatilarak alacagin mahkeme veznesine depo edilmesi hususunun tebligi gerekirken, takip konusu olmayan alacak kalemlerine depo kararinda yer verilmis olmasi hatali görülmüstür.
Açiklanan nedenlerle ve özellikle IIK'nin 156 ve devami maddeleri ile emsal yargi kararlari kapsaminda itirazin kaldirilmasi ve iflas yargilamasinda alacak ve borç iliskilerinin genel hükümlere göre incelenmesi ve uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekeceginden davali sirketin ödeme savunmalari üzerinde durulmayarak bu konuda ki talepler cevaplandirilmadan ve inceleme yapilmadan takip talebini asar ve IIK 158 kapsami haricinde alacak kalemlerine yer verecek sekilde depo karari verilerek hüküm tesisi isabetli görülmemistir. Bu sebeple davali vekilinin istinaf basvurusunun kabulüne dair asagidaki hüküm kurulmustur.
SONUÇ : Gerekçesi yukarida izah edildigi üzere;
1-Davali vekilinin istinaf basvurusunun KABULÜNE,
2-Istanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/1196 Esas, 2021/472 Karar ve 17/06/2021 tarihli kararinin HMK'nun 353/1a.6 maddesi uyarinca KALDIRILMASINA,
3-Dosyanin, Dairemiz kararina uygun sekilde yargilama yapilmak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine IADESINE,
4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 Sayili Harçlar Kanununa bagli tarife geregince alinmasi gereken 80,70 TL maktu istinaf karar harcindan davali tarafindan pesin olarak yatirilan 59,30 TL harcin mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcin davalidan tahsili ile HAZINEYE IRAT KAYDINA,
5-Davali tarafin yapmis oldugu istinaf yargilama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alinmasina,
6-Istinaf yargilamasi sirasinda durusma açilmadigindan vekalet ücreti takdirine yer olmadigina, Dosya üzerinden yapilan inceleme neticesinde, 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 bendi geregince kesin olmak üzere oybirligi ile karar verildi.24.03.2022
kazanci.com.tr