vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff0e9a030000005607000001000100Dava, isçi ile isveren iliskisinden kaynaklanan alacak talebine iliskindir. Isçiye mobing uygulandigi ve is sözlesmesini haksiz sekilde feshi sebebiyle isçi tarafindan açilan bir kisim alacak, kidem ve maddi manevi tazminat davasi. T.C. ANKARA BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI 7. HUKUK DAIRESI Esas Numarasi: 2022/2005 Karar Numarasi: 2022/2166 Karar Tarihi: 22.06.2022 DAVA KONULARI; Isçilik Alacagi Talebi Isçiye Mobbing Uygulandigi ve Is Sözlesmesinin Haksiz Feshedildigi Gerekçesi ile Isçinin Dava Açtigi Ziraat Odasi Çalisanlarinin Is Kanununa Tabi Oldugu Dinlenen Isçi Taniklarinin Beyanlarindan Isçinin Mobinge Maruz kaldigi Mobinge Maruz kalan Isçiye Manevi Tazminata Hükmedilmesi Gerektigi DAVA ÖZETI: Dava, isçi ile isveren iliskisinden kaynaklanan alacak talebine iliskindir. Isçinin kimyager olarak çalistigini, Genel Sekreter olarak görev yapan çalisanin bir yakinini ise almak istemesi nedeni ile isçiye mobbing ve baski uyguladigini, is sözlesmesinin isveren tarafindan haksiz feshedildigini, isveren tarafindan TMMOB Kimya Mühendisleri Odasi tarafindan belirlenen tarifeden düsük ücret ödenmesi nedeni ile isçinin bakiye ücret alacagi bulundugu ve yillik izinlerinin kullandirilmadigini beyanla, kidem ve ihbar tazminatlari ile bir kisim isçilik alacaklarinin tahsiline karar verilmesini talep etmistir. Ilk derece Mahkemesinin " uyusmazligin çözüm yerinin idari yargi olacagi..." gerekçesi ile "Davanin usulden reddine" karar verilmesi üzerine, Ziraat Odasinda çalisan personelin Is Kanunun hükümlerine tabii oldugu belirlenmistir. Ilk derece mahkemesince yapilan yargilamada dinlenilen isçi taniklarinin anlatimi ile Ziraat Odasi Baskanligi Genel Sekreteri olan bir baska çalisan ile isçinin aralarinda anlasmazlik bulunmasi nedeni ile, diger çalisanlar tarafindan isçinin isyerinde ögle yemeklerinde yalniz birakildigi, sabah kahvaltilarinda diger çalisanlar bir araya geldigi halde isçinin bu toplantilara davet edilmedigi, diger çalisanlardan farkli davranislara maruz kaldigi sabittir. Ayrica, isçinin isyerinde çalisan temizlik elemani bulunmasina ragmen, görev siniri kapsami disinda çalistigi bölümü temizlemeye zorlandigi da anlasilmaktadir. Isçi, isyerinde kendisini zihinsel, ruhsal, fiziksel ve bedensel olarak etkileyebilecek nitelikte ve sistematik olarak devam eder eylemlerle maruz kaldigini ispatlamistir. Manevi tazminat isteminin kabulüne karar verilmesi gerekir. T Ü R K M I L L E T I A D I N A K A R A R INCELENEN KARARIN MAHKEMESI : KONYA 2. IS MAHKEMESI TARIHI : 18/02/2022 NUMARASI : 2019/1636 2022/136 DAVANIN KONUSU: Alacak (Isçi Ile Isveren Iliskisinden Kaynaklanan) TARAFLARIN IDDIA VE SAVUNMALARININ ÖZETI: Davaci vekili, müvekkilinin olan davali is yerinde 01.06.2010-18.08.2017 tarihleri arasinda kimyager olarak çalistigini, is yerinde Genel Sekreter olarak görev yapan çalisanin bir yakinini ise almak istemesi nedeni ile davaciya mobbing ve baski uyguladigini, is sözlesmesinin isveren tarafindan haksiz feshedildigini, isveren tarafindan TMMOB Kimya Mühendisleri Odasi tarafindan belirlenen tarifeden düsük ücret ödenmesi nedeni ile davacinin bakiye ücret alacagi bulundugu ve yillik izinlerinin kullandirilmadigini beyanla, kidem ve ihbar tazminatlari ile bir kisim isçilik alacaklarinin davalidan tahsiline karar verilmesini talep etmistir. Davali vekili, 18/08/2017 tarihli Yönetim Kurulu Karari ile davacinin görev yaptigi laboratuvar faaliyetlerinin durduruldugun, davacinin is sözlesmesinin bu karar çerçevesinde sona erdirildigini, Genel Sekreterin davaciya mobbing uyguladigi yönündeki iddianin gerege uygun olmadigini, davacinin hak kazandigi ücretlerin eksiksiz ödendigini ve yillik izinlerinin kullandirildigini ileri sürerek, davanin reddi gerektigini savunmustur. KALDIRMA KARARI Ilk derece Mahkemesinin 19/01/2018 tarih 2017/986 E- 2018/68K sayili ilami ile " ...Yargitay 9. Hukuk Dairesi'nin 24/03/1980 tarihli kararinda da bildirildigi sekilde davacinin isçi olmayip ziraat odasinda çalistigi, ziraat odasinda çalistirilacak personelin istihdam sekilleri, kadrolari, sicil ve teskiye isleri, isten çikma ve çikartma gibi hususlarin anilan kanuna göre çikarilan personel yönetmeligine göre degerlendirilecegi, bu itibarla uyusmazligin çözüm yerinin idari yargi olacagi..." gerekçesi ile "Davanin USULDEN REDDINE" karar verilmesi üzerine, davaci vekili tarafindan süresi içerisinde istinaf kanun yoluna basvurmus ve Dairemizce gerçeklestirilen istinaf incelemesi sonucunda 18/09/2019 tarih 2018/1663 E- 2019/2239 K sayili ilam ile "... Yargitay 9. HD 26.06.2019 tarih 2017/7925 E- 2019/14346 K - Yargitay 22 HD; 13.04.2015 tarih ve 2014/2905 E.-2015/13271 K. Yargitay 7 HD 03.10.2016 2016/7671 E- 2016/15328 K sayili ilamlari ile Ziraat Odasinda çalisan personelin Is Kanunun hükümlerine tabii oldugu belirlenmistir. Yukarida özetlenen yasal düzenlemeler ve yargi içtihatlari dikkate alindiginda davali Ziraat Odasi çalisani olan davacinin açmis oldugu isçilik alacaklarina dair davanin çözüm yerinin adli yargi oldugu sonucuna varilmaktadir . Davanin esasina iliskin karar verilmesi gerekirken Yargi yolunun caiz olmadigi gerekçesi ile usulden red karari verilmesi hatalidir..." gerekçesi ile HMK 'nun 353/1-a-6 maddesi geregince kararin kaldirilmasin karar verilmistir. KALDIRMA KARARI SONRASI MAHKEMENIN KABULÜ: Ilk derece mahkemesi kaldirma karari sonrasinda "... Is sözlesmesinin davali isveren tarafindan hakli neden olmaksizin feshedildigi, isçinin kidem ve ihbar tazminatina hak kazandigi, davali tarafça davacinin talep ettigi 61 günlük yillik iznin kullandirildigi ya da ücretinin ödendigi hususunun imzali izin defteri ya da esdeger belge ile ispat edilemedigi, davacinin TMMOB Kimya Mühendisleri Odasina kayitli olduguna dair dosyaya bilgi belge sunulmadigi TMMOB Kimya Mühendisleri Odasinca yayimlanan asgari ücretin kendisine uygulanmasini talep edemeyecegi, sistematik bir baskiya maruz birakildigini, psikolojik olarak sürekli taciz edildigini ispatlayamadigi ve ayrimcilik tazminati kosullarinin da olusmadigi ..." gerekçesi ile " Davanin Kismen Kabulüne" karar vermistir. ISTINAF SEBEPLERI : Davaci vekili, müvekkilinin isyerinde mobbinge ugradiginin tanik anlatimlari ile ispatlandigini, manevi tazminat ve ayrimcilik tazminati istemlerinin reddine karar verilmesinin hatali oldugunu ileri sürerek istinaf kanun yoluna basvurmustur. Davali vekili; davacinin is akdinin ihbar tazminatina hak kazanamayacak sekilde sona erdigini, ayrica hak kazandigi kidem tazminatinin eksiksiz ödendigini, hesaplamalara esas alinan giydirilmis brüt ücret miktarinin hatali oldugunu, davacinin yaptigi is nedeni ile TZOB personel Yönetmeligine tabii kabul edilmeyecegini, yillik izin süresi ve giydirilmis brüt ücret miktarinin ilgili yönetmelik dogrultusunda belirlenmesinin hatali oldugunu ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararinin kaldirilmasi talebinde bulunmustur. GEREKÇE : Davalinin istinaf nedenlerine göre; davacinin ihbar tazminati hak kazanip kazanmadigi ve hak kazandigi kidem tazminati, yillik izin ücreti ve giydirilmis brüt ücret miktarinin Türkiye Ziraat Odalari Birligi Personel Yönetmeligi dogrultusunda belirlenip belirlenemeyecegi noktasinda uyusmazlik bulunmaktadir. Ihbar tazminati, belirsiz süreli is sözlesmesini hakli bir nedeni olmaksizin ve usulüne uygun bildirim öneli tanimadan fesheden tarafin, karsi tarafa ödemesi gereken bir tazminattir. Somut uyusmazlikta; davacinin is sözlesmesinin görev yapmakta oldugu birimin kapatilmasi gerekçesi ile Is Kanununun 24 ve 25. madde yazili olan nedenlere dayanmaksizin feshedilmistir. Davali isveren; isçiye 4857 Sayili Kanunun 17. maddesinde belirtilen sekilde usulüne uygun olarak ihbar öneli tanindigini iliskin dosya içerisine delil ibraz etmemistir. Isçinin ihbar tazminat istemi kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik yoktur. Öte yandan, davaci uyusmazlik konusu dönemde kimyager sifati ile davali Ziraat Odasina bagli çalismistir. Davali isveren tarafindan dosya içerisine ibraz edilen 27.10.2017 tarihli beyan dilekçesi ve ücret bordrolari içerigi ile Türkiye Ziraat Odalari Birligi Personel Yönetmeligi çerçevesinde ücretlendirildigi ve ilgili yönetmelikte yer alan ikramiye uygulamasindan yaralandigi sabittir. Bu nedenle; isçinin hak kazandigi kidem tazminati, yillik izin ücret alacagi ve giydirilmis brüt ücret miktarinin Türkiye Ziraat Odalari Birligi Personel Yönetmeligi çerçevesinde belirlenmesi de dosya kapsamina uygundur. Davacinin istinaf nedenlerine göre ise ; öncelikle taraflar arasinda davaciya mobbing uygulanip uygulanmadigi ve ayrimcilik tazminatina hak kazanip kazanmadigi hususu tartismalidir. Yargitay'in yerlesik içtihatlarina göre; ayni ortamda bulunan veya ayni organizasyona bagli olan bir veya birden fazla kimsenin, bir kisiye belli bir amaçla, sistematik bir sekilde, yilginlik, korku, tedirginlik, endise, bunalim, bikkinlik, sikinti veya kaygi olusturacak söz, tutum veya davranislarla psikolojik ve duygusal baski kurarak onu belli sekilde davranmaya ya da davranmamaya, ortak alandan uzaklastirmaya, güçsüzlestirmeye, degersizlestirmeye, asagilamaya, küçük düsürmeye veya pasifize etmeye yönelik çabalarina mobbing denilir. Isyerinde mobbing, belirli kisi ya da kisilerin zarar verici söz, tutum ve davranislarina maruz kalinmasiyla baslayan yildirma, yipratma, sindirme, biktirma ve belli sekilde davranmaya mecbur birakma sürecini içermektedir. Bu sürecin basindan sonuna kadar hedef alinan kisi veya kisilere sistemli bir sekilde psikolojik, duygusal ve sosyal saldiri gerçeklestirilmektedir. Hedef alinan kisinin seref, kisilik, karakter, inanç, deger, yetenek, tecrübe, düsünce, tercih, yasam biçimi ve kültür gibi yönlerine topluca bir saldiri söz konusudur. Bu saldiri, dedikodu ve söylenti çikarma, iftira atma, çalisanlar önünde küçük düsürme, hafife alma, karalama, kötüleme ve yok sayma gibi kisiyi zihinsel, ruhsal, fiziksel ve bedensel olarak etkileyebilecek eylemlerle yapilmaktadir. Uluslararasi Çalisma Örgütü’ne göre mobbing, “bir veya bir grup isçiyi sabote etmek için yapilan, zalimce, kötü niyetli, intikamci, asagilayici ve elestirici tavirlarla kendini gösteren davranis biçimi” seklinde tanimlanmaktadir. Mobbingi; stres, tükenmislik sendromu, isyeri kabaligi, is tatminsizligi ya da doyumsuzlugu gibi olgulardan ayiran husus, belli kisinin belli bir amaca yönelik olarak hedef alinmasi, yapilan haksizligin sürekli, sistematik ve sik olusudur. Somut olayda, dinlenilen davaci taniklarinin anlatimi ile davali Ziraat Odasi Baskanligi Genel Sekreteri olan bir baska çalisan ile davacinin aralarinda anlasmazlik bulunmasi nedeni ile, diger çalisanlar tarafindan davacinin isyerinde ögle yemeklerinde yalniz birakildigi, sabah kahvaltilarinda diger çalisanlar bir araya geldigi halde davacinin bu toplantilara davet edilmedigi, diger çalisanlardan farkli davranislara maruz kaldigi sabittir. Ayrica, isçinin isyerinde çalisan temizlik elemani bulunmasina ragmen, görev siniri kapsami disinda çalistigi bölümü temizlemeye zorlandigi da anlasilmaktadir. Davaci, isyerinde kendisini zihinsel, ruhsal, fiziksel ve bedensel olarak etkileyebilecek nitelikte ve sistematik olarak devam eder eylemlerle maruz kaldigini ispatlamistir. Manevi tazminat isteminin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddi yönünde hüküm kurulmasi isabetsizdir . 4857 sayili Is Kanunu’nun 5. Maddesinde isçiler arasinda dil, irk, cinsiyet, siyasal düsünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi sebeplere veya tam süreli - kismi süreli isçi ile belirli süreli - belirsiz süreli isçi arasinda farkli islem yapma yasagi düzenlenmis olup isverenin belirtilen bu sebeplerle esit davranma borcuna aykiri davranmasi halinde ayrimcilik tazminatinin hüküm altina alinacagi 4857 sayili Is Kanunu’nun 5. maddesinin 6. Fikrasinda öngörülmüstür . Yargitay 'in yerlesik hale gelen içtihatlar uyarinca; 4857 Sayili Is Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenen ayrimcilik tazminati kosullarinin olusmasi için öncelikle isverence yapilan farkli muamelenin irk, dil, siyasi düsünce, inanç gibi sebeplere dayali olmasi gerekmekte olup madde dar yorumlanmalidir. Somut uyusmazlikta isverenin isçiyi düsük kadro derecesinden ücretlendirmesi irk, dil, siyasi düsünce, inanç gibi sebeplere yapilmadigindan ayrimcilik tazminati kosullari olusmamistir. Davacinin ayrimcilik tazminati isteminin reddine karar verilmesinde hata bulunmamaktadir. Yargitay 9. Hukuk Dairesinin 17.09.2020 tarih 2016/22105 E - 2020/8242 K sayili ilami da ayni yöndedir. HMK’nin 355. maddesi uyarinca istinaf sebepleriyle sinirli olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapilan inceleme sonucunda, davalinin istinaf basvurusunun esastan reddine, davacinin istinaf basvurusunun ise manevi tazminat istemi yönünden kabulüne karar vermek gerekmis ve tüm dosya kapsamina göre asagida yazili sekilde hüküm kurulmustur. HÜKÜM : I-Davali vekilinin istinaf basvurusunun HMK'nin 353/1-b.1 maddesi geregince ESASTAN REDDINE, II-Davaci vekilinin istinaf basvurusunun HMK 353/1-b.2 maddesi geregince KABULÜ ILE, ILK DERECE MAHKEMESI KARARININ KALDIRILMASINA, III-Davanin KISMEN KABULÜ ILE, 1-Davacinin brüt 2.371.94 TL Kidem tazminatinin akdin feshi tarihi olan18.08.2017 tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalidan tahsili ile davaciya verilmesine, 2-Davacinin brüt 8.347.54TL ihbar tazminatinin 100.00 TL'sinin dava tarihi olan 04.10.2017 tarihinden bakiyesinin ise islah tarihi olan 25.10.2021 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalidan tahsili ile davaciya verilmesine, 3-Davacinin brüt 6.098.60 TL yillik izin ücret alacaginin 100.00 TL dava tarihi olan 04.10.2017 tarihinden bakiyesinin ise islah tarihi olan 25.10.2021 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalidan tahsili ile davaciya verilmesine, 4-Davacinin net 5.000.00 TL manevi tazminat alacaginin dava tarihi olan 04.10.2017 tarihinden itibaren isleyecek en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davali taraftan alinarak davaciya verilmesine, 5-Davacinin ayrimcilik tazminati ve bakiye ücret alacagi istemlerinin REDDINE, 6-Brüt olarak hükmedilen alacaklardan yapilacak yasal kesintilerin infaz asamasinda dikkate alinmasina, 7-Hüküm tarihinde yürürlükte bulanan Harçlar Tarifesi geregince kabul edilen miktar üzerinden % 0.68,31 oraninda belirlenen 1.490.39 TL karar ve ilam harcindan davaci tarafça yatirilan pesin ve islah harci toplami 376.43 TL ile davali tarafça istinaf kanun yoluna basvuru sirasinda yatirilan 287.21 TL 'nin mahsubu ile bakiye 826.75 TL harcin davalidan tahsili ile hazineye irat kaydina, 8-Davaci davada kendisini bir vekille temsil ettirdiginden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarinca belirlenen 5.100.00 TL vekalet ücretinin davalidan alinarak davaciya verilmesine, 9-Davali davada kendisini bir vekille temsil ettirdiginden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarinca belirlenen 200.00 TL vekalet ücretinin davacidan alinarak davaliya verilmesine, 10-Davaci tarafça ilk derece yargilamasi sirasinda yapilan 1.428.40 TL yargilama giderinin kabul ve red oranina göre belirlenen 1.414.11TL ile pesin ve islah harci toplami 376.43 TL 'nin davalidan alinarak davaciya verilmesine, 11-Davaci tarafindan istinaf kanun yolu için sarf edilen 78,60 TL yargilama giderinin davalidan alinarak davaciya verilmesine, 12-Davali tarafindan istinaf kanun yoluna basvuru için sarf edilen yargilama giderini üzerinde birakilmasina, 13-HMK'nin 359. maddesinin 3. fikrasi geregi kararinin teblig ile 302. maddesinin 5. fikrasigeregi harç tahsil müzekkeresi yazilmasi islemlerinin ILK DERECE MAHKEMESI tarafindan yapilmasina, Dair, dosya üzerinde yapilan inceleme sonucunda 7036 sayili Is Mahkemeleri Kanunu’nun 9. maddesi yollamasiyla HMK’nin 362 1 (a) maddesi uyarinca miktar itibariyle KESIN olmak üzere 22.06.2022 tarihinde oybirligi ile karar verildi. legalbank.net
T.C.
ANKARA BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI
7. HUKUK DAIRESI
Esas Numarasi: 2022/2005
Karar Numarasi: 2022/2166
Karar Tarihi: 22.06.2022
Isçilik Alacagi Talebi
Dinlenen Isçi Taniklarinin Beyanlarindan Isçinin Mobinge Maruz kaldigi
Dava, isçi ile isveren iliskisinden kaynaklanan alacak talebine iliskindir. Isçinin kimyager olarak çalistigini, Genel Sekreter olarak görev yapan çalisanin bir yakinini ise almak istemesi nedeni ile isçiye mobbing ve baski uyguladigini, is sözlesmesinin isveren tarafindan haksiz feshedildigini, isveren tarafindan TMMOB Kimya Mühendisleri Odasi tarafindan belirlenen tarifeden düsük ücret ödenmesi nedeni ile isçinin bakiye ücret alacagi bulundugu ve yillik izinlerinin kullandirilmadigini beyanla, kidem ve ihbar tazminatlari ile bir kisim isçilik alacaklarinin tahsiline karar verilmesini talep etmistir. Ilk derece Mahkemesinin " uyusmazligin çözüm yerinin idari yargi olacagi..." gerekçesi ile "Davanin usulden reddine" karar verilmesi üzerine, Ziraat Odasinda çalisan personelin Is Kanunun hükümlerine tabii oldugu belirlenmistir. Ilk derece mahkemesince yapilan yargilamada dinlenilen isçi taniklarinin anlatimi ile Ziraat Odasi Baskanligi Genel Sekreteri olan bir baska çalisan ile isçinin aralarinda anlasmazlik bulunmasi nedeni ile, diger çalisanlar tarafindan isçinin isyerinde ögle yemeklerinde yalniz birakildigi, sabah kahvaltilarinda diger çalisanlar bir araya geldigi halde isçinin bu toplantilara davet edilmedigi, diger çalisanlardan farkli davranislara maruz kaldigi sabittir. Ayrica, isçinin isyerinde çalisan temizlik elemani bulunmasina ragmen, görev siniri kapsami disinda çalistigi bölümü temizlemeye zorlandigi da anlasilmaktadir. Isçi, isyerinde kendisini zihinsel, ruhsal, fiziksel ve bedensel olarak etkileyebilecek nitelikte ve sistematik olarak devam eder eylemlerle maruz kaldigini ispatlamistir. Manevi tazminat isteminin kabulüne karar verilmesi gerekir.
T Ü R K M I L L E T I A D I N A
K A R A R
INCELENEN KARARIN MAHKEMESI : KONYA 2. IS MAHKEMESI
TARIHI : 18/02/2022
NUMARASI : 2019/1636 2022/136
DAVANIN KONUSU: Alacak (Isçi Ile Isveren Iliskisinden Kaynaklanan)
Davaci vekili, müvekkilinin olan davali is yerinde 01.06.2010-18.08.2017 tarihleri arasinda kimyager olarak çalistigini, is yerinde Genel Sekreter olarak görev yapan çalisanin bir yakinini ise almak istemesi nedeni ile davaciya mobbing ve baski uyguladigini, is sözlesmesinin isveren tarafindan haksiz feshedildigini, isveren tarafindan TMMOB Kimya Mühendisleri Odasi tarafindan belirlenen tarifeden düsük ücret ödenmesi nedeni ile davacinin bakiye ücret alacagi bulundugu ve yillik izinlerinin kullandirilmadigini beyanla, kidem ve ihbar tazminatlari ile bir kisim isçilik alacaklarinin davalidan tahsiline karar verilmesini talep etmistir.
Davali vekili, 18/08/2017 tarihli Yönetim Kurulu Karari ile davacinin görev yaptigi laboratuvar faaliyetlerinin durduruldugun, davacinin is sözlesmesinin bu karar çerçevesinde sona erdirildigini, Genel Sekreterin davaciya mobbing uyguladigi yönündeki iddianin gerege uygun olmadigini, davacinin hak kazandigi ücretlerin eksiksiz ödendigini ve yillik izinlerinin kullandirildigini ileri sürerek, davanin reddi gerektigini savunmustur.
KALDIRMA KARARI
Ilk derece Mahkemesinin 19/01/2018 tarih 2017/986 E- 2018/68K sayili ilami ile " ...Yargitay 9. Hukuk Dairesi'nin 24/03/1980 tarihli kararinda da bildirildigi sekilde davacinin isçi olmayip ziraat odasinda çalistigi, ziraat odasinda çalistirilacak personelin istihdam sekilleri, kadrolari, sicil ve teskiye isleri, isten çikma ve çikartma gibi hususlarin anilan kanuna göre çikarilan personel yönetmeligine göre degerlendirilecegi, bu itibarla uyusmazligin çözüm yerinin idari yargi olacagi..." gerekçesi ile "Davanin USULDEN REDDINE" karar verilmesi üzerine, davaci vekili tarafindan süresi içerisinde istinaf kanun yoluna basvurmus ve Dairemizce gerçeklestirilen istinaf incelemesi sonucunda 18/09/2019 tarih 2018/1663 E- 2019/2239 K sayili ilam ile "... Yargitay 9. HD 26.06.2019 tarih 2017/7925 E- 2019/14346 K - Yargitay 22 HD; 13.04.2015 tarih ve 2014/2905 E.-2015/13271 K. Yargitay 7 HD 03.10.2016 2016/7671 E- 2016/15328 K sayili ilamlari ile Ziraat Odasinda çalisan personelin Is Kanunun hükümlerine tabii oldugu belirlenmistir. Yukarida özetlenen yasal düzenlemeler ve yargi içtihatlari dikkate alindiginda davali Ziraat Odasi çalisani olan davacinin açmis oldugu isçilik alacaklarina dair davanin çözüm yerinin adli yargi oldugu sonucuna varilmaktadir . Davanin esasina iliskin karar verilmesi gerekirken Yargi yolunun caiz olmadigi gerekçesi ile usulden red karari verilmesi hatalidir..." gerekçesi ile HMK 'nun 353/1-a-6 maddesi geregince kararin kaldirilmasin karar verilmistir.
KALDIRMA KARARI SONRASI MAHKEMENIN KABULÜ:
Ilk derece mahkemesi kaldirma karari sonrasinda "... Is sözlesmesinin davali isveren tarafindan hakli neden olmaksizin feshedildigi, isçinin kidem ve ihbar tazminatina hak kazandigi, davali tarafça davacinin talep ettigi 61 günlük yillik iznin kullandirildigi ya da ücretinin ödendigi hususunun imzali izin defteri ya da esdeger belge ile ispat edilemedigi, davacinin TMMOB Kimya Mühendisleri Odasina kayitli olduguna dair dosyaya bilgi belge sunulmadigi TMMOB Kimya Mühendisleri Odasinca yayimlanan asgari ücretin kendisine uygulanmasini talep edemeyecegi, sistematik bir baskiya maruz birakildigini, psikolojik olarak sürekli taciz edildigini ispatlayamadigi ve ayrimcilik tazminati kosullarinin da olusmadigi ..." gerekçesi ile " Davanin Kismen Kabulüne" karar vermistir.
Davaci vekili, müvekkilinin isyerinde mobbinge ugradiginin tanik anlatimlari ile ispatlandigini, manevi tazminat ve ayrimcilik tazminati istemlerinin reddine karar verilmesinin hatali oldugunu ileri sürerek istinaf kanun yoluna basvurmustur.
Davali vekili; davacinin is akdinin ihbar tazminatina hak kazanamayacak sekilde sona erdigini, ayrica hak kazandigi kidem tazminatinin eksiksiz ödendigini, hesaplamalara esas alinan giydirilmis brüt ücret miktarinin hatali oldugunu, davacinin yaptigi is nedeni ile TZOB personel Yönetmeligine tabii kabul edilmeyecegini, yillik izin süresi ve giydirilmis brüt ücret miktarinin ilgili yönetmelik dogrultusunda belirlenmesinin hatali oldugunu ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararinin kaldirilmasi talebinde bulunmustur.
GEREKÇE :
Davalinin istinaf nedenlerine göre; davacinin ihbar tazminati hak kazanip kazanmadigi ve hak kazandigi kidem tazminati, yillik izin ücreti ve giydirilmis brüt ücret miktarinin Türkiye Ziraat Odalari Birligi Personel Yönetmeligi dogrultusunda belirlenip belirlenemeyecegi noktasinda uyusmazlik bulunmaktadir.
Ihbar tazminati, belirsiz süreli is sözlesmesini hakli bir nedeni olmaksizin ve usulüne uygun bildirim öneli tanimadan fesheden tarafin, karsi tarafa ödemesi gereken bir tazminattir.
Somut uyusmazlikta; davacinin is sözlesmesinin görev yapmakta oldugu birimin kapatilmasi gerekçesi ile Is Kanununun 24 ve 25. madde yazili olan nedenlere dayanmaksizin feshedilmistir. Davali isveren; isçiye 4857 Sayili Kanunun 17. maddesinde belirtilen sekilde usulüne uygun olarak ihbar öneli tanindigini iliskin dosya içerisine delil ibraz etmemistir. Isçinin ihbar tazminat istemi kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik yoktur.
Öte yandan, davaci uyusmazlik konusu dönemde kimyager sifati ile davali Ziraat Odasina bagli çalismistir. Davali isveren tarafindan dosya içerisine ibraz edilen 27.10.2017 tarihli beyan dilekçesi ve ücret bordrolari içerigi ile Türkiye Ziraat Odalari Birligi Personel Yönetmeligi çerçevesinde ücretlendirildigi ve ilgili yönetmelikte yer alan ikramiye uygulamasindan yaralandigi sabittir. Bu nedenle; isçinin hak kazandigi kidem tazminati, yillik izin ücret alacagi ve giydirilmis brüt ücret miktarinin Türkiye Ziraat Odalari Birligi Personel Yönetmeligi çerçevesinde belirlenmesi de dosya kapsamina uygundur.
Davacinin istinaf nedenlerine göre ise ; öncelikle taraflar arasinda davaciya mobbing uygulanip uygulanmadigi ve ayrimcilik tazminatina hak kazanip kazanmadigi hususu tartismalidir.
Yargitay'in yerlesik içtihatlarina göre; ayni ortamda bulunan veya ayni organizasyona bagli olan bir veya birden fazla kimsenin, bir kisiye belli bir amaçla, sistematik bir sekilde, yilginlik, korku, tedirginlik, endise, bunalim, bikkinlik, sikinti veya kaygi olusturacak söz, tutum veya davranislarla psikolojik ve duygusal baski kurarak onu belli sekilde davranmaya ya da davranmamaya, ortak alandan uzaklastirmaya, güçsüzlestirmeye, degersizlestirmeye, asagilamaya, küçük düsürmeye veya pasifize etmeye yönelik çabalarina mobbing denilir.
Isyerinde mobbing, belirli kisi ya da kisilerin zarar verici söz, tutum ve davranislarina maruz kalinmasiyla baslayan yildirma, yipratma, sindirme, biktirma ve belli sekilde davranmaya mecbur birakma sürecini içermektedir. Bu sürecin basindan sonuna kadar hedef alinan kisi veya kisilere sistemli bir sekilde psikolojik, duygusal ve sosyal saldiri gerçeklestirilmektedir. Hedef alinan kisinin seref, kisilik, karakter, inanç, deger, yetenek, tecrübe, düsünce, tercih, yasam biçimi ve kültür gibi yönlerine topluca bir saldiri söz konusudur. Bu saldiri, dedikodu ve söylenti çikarma, iftira atma, çalisanlar önünde küçük düsürme, hafife alma, karalama, kötüleme ve yok sayma gibi kisiyi zihinsel, ruhsal, fiziksel ve bedensel olarak etkileyebilecek eylemlerle yapilmaktadir.
Uluslararasi Çalisma Örgütü’ne göre mobbing, “bir veya bir grup isçiyi sabote etmek için yapilan, zalimce, kötü niyetli, intikamci, asagilayici ve elestirici tavirlarla kendini gösteren davranis biçimi” seklinde tanimlanmaktadir. Mobbingi; stres, tükenmislik sendromu, isyeri kabaligi, is tatminsizligi ya da doyumsuzlugu gibi olgulardan ayiran husus, belli kisinin belli bir amaca yönelik olarak hedef alinmasi, yapilan haksizligin sürekli, sistematik ve sik olusudur.
Somut olayda, dinlenilen davaci taniklarinin anlatimi ile davali Ziraat Odasi Baskanligi Genel Sekreteri olan bir baska çalisan ile davacinin aralarinda anlasmazlik bulunmasi nedeni ile, diger çalisanlar tarafindan davacinin isyerinde ögle yemeklerinde yalniz birakildigi, sabah kahvaltilarinda diger çalisanlar bir araya geldigi halde davacinin bu toplantilara davet edilmedigi, diger çalisanlardan farkli davranislara maruz kaldigi sabittir. Ayrica, isçinin isyerinde çalisan temizlik elemani bulunmasina ragmen, görev siniri kapsami disinda çalistigi bölümü temizlemeye zorlandigi da anlasilmaktadir. Davaci, isyerinde kendisini zihinsel, ruhsal, fiziksel ve bedensel olarak etkileyebilecek nitelikte ve sistematik olarak devam eder eylemlerle maruz kaldigini ispatlamistir. Manevi tazminat isteminin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddi yönünde hüküm kurulmasi isabetsizdir .
4857 sayili Is Kanunu’nun 5. Maddesinde isçiler arasinda dil, irk, cinsiyet, siyasal düsünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi sebeplere veya tam süreli - kismi süreli isçi ile belirli süreli - belirsiz süreli isçi arasinda farkli islem yapma yasagi düzenlenmis olup isverenin belirtilen bu sebeplerle esit davranma borcuna aykiri davranmasi halinde ayrimcilik tazminatinin hüküm altina alinacagi 4857 sayili Is Kanunu’nun 5. maddesinin 6. Fikrasinda öngörülmüstür . Yargitay 'in yerlesik hale gelen içtihatlar uyarinca; 4857 Sayili Is Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenen ayrimcilik tazminati kosullarinin olusmasi için öncelikle isverence yapilan farkli muamelenin irk, dil, siyasi düsünce, inanç gibi sebeplere dayali olmasi gerekmekte olup madde dar yorumlanmalidir. Somut uyusmazlikta isverenin isçiyi düsük kadro derecesinden ücretlendirmesi irk, dil, siyasi düsünce, inanç gibi sebeplere yapilmadigindan ayrimcilik tazminati kosullari olusmamistir. Davacinin ayrimcilik tazminati isteminin reddine karar verilmesinde hata bulunmamaktadir. Yargitay 9. Hukuk Dairesinin 17.09.2020 tarih 2016/22105 E - 2020/8242 K sayili ilami da ayni yöndedir.
HMK’nin 355. maddesi uyarinca istinaf sebepleriyle sinirli olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapilan inceleme sonucunda, davalinin istinaf basvurusunun esastan reddine, davacinin istinaf basvurusunun ise manevi tazminat istemi yönünden kabulüne karar vermek gerekmis ve tüm dosya kapsamina göre asagida yazili sekilde hüküm kurulmustur.
HÜKÜM :
I-Davali vekilinin istinaf basvurusunun HMK'nin 353/1-b.1 maddesi geregince ESASTAN REDDINE,
II-Davaci vekilinin istinaf basvurusunun HMK 353/1-b.2 maddesi geregince KABULÜ ILE, ILK DERECE MAHKEMESI KARARININ KALDIRILMASINA,
III-Davanin KISMEN KABULÜ ILE,
1-Davacinin brüt 2.371.94 TL Kidem tazminatinin akdin feshi tarihi olan18.08.2017 tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalidan tahsili ile davaciya verilmesine,
2-Davacinin brüt 8.347.54TL ihbar tazminatinin 100.00 TL'sinin dava tarihi olan 04.10.2017 tarihinden bakiyesinin ise islah tarihi olan 25.10.2021 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalidan tahsili ile davaciya verilmesine,
3-Davacinin brüt 6.098.60 TL yillik izin ücret alacaginin 100.00 TL dava tarihi olan 04.10.2017 tarihinden bakiyesinin ise islah tarihi olan 25.10.2021 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalidan tahsili ile davaciya verilmesine,
4-Davacinin net 5.000.00 TL manevi tazminat alacaginin dava tarihi olan 04.10.2017 tarihinden itibaren isleyecek en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davali taraftan alinarak davaciya verilmesine,
5-Davacinin ayrimcilik tazminati ve bakiye ücret alacagi istemlerinin REDDINE,
6-Brüt olarak hükmedilen alacaklardan yapilacak yasal kesintilerin infaz asamasinda dikkate alinmasina,
7-Hüküm tarihinde yürürlükte bulanan Harçlar Tarifesi geregince kabul edilen miktar üzerinden % 0.68,31 oraninda belirlenen 1.490.39 TL karar ve ilam harcindan davaci tarafça yatirilan pesin ve islah harci toplami 376.43 TL ile davali tarafça istinaf kanun yoluna basvuru sirasinda yatirilan 287.21 TL 'nin mahsubu ile bakiye 826.75 TL harcin davalidan tahsili ile hazineye irat kaydina,
8-Davaci davada kendisini bir vekille temsil ettirdiginden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarinca belirlenen 5.100.00 TL vekalet ücretinin davalidan alinarak davaciya verilmesine,
9-Davali davada kendisini bir vekille temsil ettirdiginden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarinca belirlenen 200.00 TL vekalet ücretinin davacidan alinarak davaliya verilmesine,
10-Davaci tarafça ilk derece yargilamasi sirasinda yapilan 1.428.40 TL yargilama giderinin kabul ve red oranina göre belirlenen 1.414.11TL ile pesin ve islah harci toplami 376.43 TL 'nin davalidan alinarak davaciya verilmesine,
11-Davaci tarafindan istinaf kanun yolu için sarf edilen 78,60 TL yargilama giderinin davalidan alinarak davaciya verilmesine,
12-Davali tarafindan istinaf kanun yoluna basvuru için sarf edilen yargilama giderini üzerinde birakilmasina,
13-HMK'nin 359. maddesinin 3. fikrasi geregi kararinin teblig ile 302. maddesinin 5. fikrasigeregi harç tahsil müzekkeresi yazilmasi islemlerinin ILK DERECE MAHKEMESI tarafindan yapilmasina,
Dair, dosya üzerinde yapilan inceleme sonucunda 7036 sayili Is Mahkemeleri Kanunu’nun 9. maddesi yollamasiyla HMK’nin 362 1 (a) maddesi uyarinca miktar itibariyle KESIN olmak üzere 22.06.2022 tarihinde oybirligi ile karar verildi.
legalbank.net