vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff8c2c03000000d506000001000200Bosanma sonrasi mal paylasimi davasinda piyangodan edinilen para ile ilgili; evlilik birliginin amaci geregi de; piyango biletinin alimi için harcanan para edinilmis maldan karsilanmis ise, çikan ve onun yerine geçen ikame deger sayilan paranin da edinilmis mal sayilmasini gerektirir. Bir esin bütün mallari aksi ispat edilinceye kadar edinilmis mal kabul edilir. T.C. Yargitay 8. Hukuk Dairesi 2013/7361 E. , 2014/13668 K. "Içtihat Metni" MAHKEMESI :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Deger artis payi ve katilma alacagi ... ile ... aralarindaki deger artis payi ve katilma alacagi davasinin kismen kabulüne ve kismen reddine dair ... Aile Mahkemesi'nden verilen 25.10.2012 gün ve 996/758 sayili hükmün Yargitay'ca incelenmesi davali vekili tarafindan süresinde istenilmis olmakla; dosya incelendi, geregi düsünüldü: KARAR Davaci vekili, davaya konu 8671 parsel sayili tasinmazin 30/1008 hissesinin evlilik birligi içinde 19.12.2003 tarihinde satin alinarak davali adina tescil edildigini, tasinmazin edinilmesinde ve sonrasinda dubleks daireye dönüstürülmesinde vekiledenine nisan ve dügünde takilan taki ve paralarin kullanildigini, davaya konu tasinmazin davali tarafindan 07/06/2007 tarihinde kardesi ...i'ye muvazaali olarak satildigini açiklayarak, 25.000 TL ziynet esyasi bedelinin dava tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini, taraflarin edinilmis mallari oldugundan tasinmazin karar tarihindeki toplam bedelinden ziynet esya bedeli indirildikten sonra artan bedelin 1/2'sinin yasal faizi ile birlikte davalidan alinarak davaciya verilmesini talep ve dava etmistir. Davali vekili, 25.000 TL'lik takilarin hayal ürünü oldugunu, davacinin evlilik birliginin basindan beri çalismadigi için evin alimina katkisinin bulunmadigini, iddia edilen ziynet ve para olsa dahi bunlari davacinin götürmüs olabilecegini, davalinin 30/1008 hisse için yükleniciye 76.000 TL ödedigini, bunun 30.000 TL'lik kisminin müvekkiline piyangodan çikan para ile karsilandigini, MK 220 uyarinca bu miktarin kisisel mali oldugunu, kalan bedelin ise, davalinin baba ve agabeyinin destegi ile ödendigini savunarak davanin reddini istemistir. Mahkemece, davacinin dava dilekçesindeki ziynet esyalarina iliskin taleplerinin ve ziynetlerinde bedeli indirildikten sonraki yari bedelinin birlikte degerlendirilmesinde; davaci tarafin ilk talebinin deger artis payina, ikinci bölümün ise katilma alacagina iliskin oldugu kabul edilerek davanin kismen kabulüne, davacinin ziynetlere yönelik talebinin 5.680.829 TL'sinin deger artis payi, 37.392.085 TL'nin ise katilma alacagi olarak kabul edilmesi gerektiginden, toplam 43.073.00 TL deger artis payi ve katilma alacaklarinin davalidan tahsiline, fazla talebin reddine karar verilmistir.” Hüküm süresi içinde davali vekili tarafindan temyiz edilmistir;Taraflar 15.09.2001 tarihinde evlenmisler, 18.04.2008 tarihinde açilan bosanma davasinin kabulüne iliskin kararin 15.09.2009 tarihinde kesinlesmesi ile bosanmislardir. Esler arasindaki mal rejimi TMK'nun 225/son maddesi geregince bosanma davasinin açildigi tarihte sona ermistir. Bu durum karsisinda evlilik tarihinden 4721 sayili TMK'nun yürürlüge girdigi 01.01.2002 tarihine kadar 743 sayili TKM'nin 170.maddesi uyarinca esler arasinda mal ayriligi rejimi, 01.01.2002 tarihinden bosanma davasinin açildigi tarihe kadar 4722 sayili Kanun'un 10. maddesi geregince, esler baska bir mal rejimini seçtiklerini ileri sürmediklerinden TMK'nun 202. maddesine göre edinilmis mallara katilma rejimi geçerlidir. Davali vekili cevap dilekçesinde davaya konu tasinmazin edinilmesinde kullanilan paranin 30.000 TL'sinin vekiledenine milli piyangodan çikan para ile ödendigini iddia etmis ve bu iddiasini dosyaya ibraz ettigi 28.05.2002 tarihli Milli Piyango Idaresi Genel Müdürlügü'nün kasesini ihtiva eden 29. 574, 55 TL ( 29.574.550.000 TL ) bedelli tahsil dekontu ile desteklemistir. Ayrica yargilama sirasinda dinlenen davali taniklarindan Cumali Bozkur da davaya konu evin aliminda davaliya çikan ikramiyeden kullanildigini beyan etmistir. Bu halde, Mahkemenin milli piyangodan para çiktigina iliskin davalinin iddiasindan baska delil bulunmadigi yönündeki gerekçesi yerinde degildir. Mahkemece, milli piyango biletine çikan ikramiye edinilmis mal sayilmis ise de Yasada bu hususta açiklik bulunmadigindan bu hususun ayrica irdelenmesinde fayda vardir. Milli Piyango, bingo, tombala, spor toto, sayisal loto, süper loto, on numara, iddia, at yarisi ve bahis oyunu gibi sans oyunlari ile sikça televizyon kanallarinca düzenlenmekte olan yarisma programlarindan kazanilan ikramiyelerin (para veya esya) hangi mal grubuna ait olacagi konusunda; Türk Doktrininde görüs ayriliklari bulunmaktadir. Konuyla ilgili olarak Isviçre hukukundaki hakim görüsün piyango ve sans oyunlarinda, bilet veya kupon ya da katilma bedeli olarak yapilan ödeme hangi mal grubundan yapilmis ise (ikame kuralina göre) kazanilan ikramiye veya kazancin da ayni mal grubuna ait olacagi seklindedir. Kiliçoglu; piyangodan, spor totodan, sayisal lotodan, çekilislerden kazanilan mallar ve paralarin kisisel mal grubuna girdigini belirtmektedir. sans oyunlarindan elde edilen ikramiyelerin kisisel mal sayilarak, tasfiyede dikkate alinmamasi gerekir, seklinde görüs bildirmektedir. Loto veya piyango gibi yollarla kazanç elde edilmesinde, kisisel mal karakterinin büyük ölçüde baskin oldugunu, koçan veya bilet parasina oranla elde edilen ikramiye miktarinin bin kati, milyon kati fazla olabilecegini, piyango biletini alan kimselerin çok büyük çogunlugunun ikramiye kazanamadigini, bir milyon veya daha fazla kimse içinden bir ya da birkaç kisinin ikramiyeyi elde ettigini, böyle bir yapinin kazanimin tesadüfîligini de ortaya koydugunu, tesadüfîligin (sansin) ilk planda görünmekte oldugunu bu nedenlerle karsiligini vererek elde etme durumunun olmadigini gösterdigini, loto veya piyangoya harcanan katilim ücretinin edinilmis mallardan karsilanmasi halinde, TMK.m.230/3 hükmünden yararlanilarak edinilmis mallara döndürülmesinin mümkün oldugu görüsünü dile getirmektedir. ...; talih oyunlarindan kazanilan para ya da malin esin talihine dayali hiçbir emek vermeden kazanilmasindan dolayi TMK m. 220 b.2 hükmünce kisisel mal oldugu görüsündedir. ...; konuyu “kanundan dolayi kisisel mallar” basligi altinda karsiliksiz kazanma yoluyla elde edilen mallar grubu içinde ele alarak milli piyangodan, lotodan ve bahis oyunlarindan kazanilan mallarin bu gruba girdigini belirtiyor. ...; Isviçre Federal Mahkemesi’nin (BGE 121 III 203 E.4.) yukarida anilan kararina atifta bulunarak lotodan elde edilen kazanç, eger bu loto kâgidi edinilmis mal ile alinmis ise edinilmis mal grubuna girer (TMK 219/II b.5), seklinde görüs bildiriyor. ...; edinilmis mallardan karsilanan piyango biletine isabet eden ikramiye ile elde edilen kazancin MK 220/b.4 uyarinca edinilmis mallara dahil sayilmasi gerektigini açiklamaktadirlar. ...; edinilmis mallardan karsilanan piyango biletine isabet eden ikramiye ile elde edilen kazanç TMK 220/b.4 uyarinca edinilmis mallara dahil sayilmasi gerekir, seklinde görüs bildiriyor. ...; Sans oyunlarindan elde edilen ikramiyelerin hangi mal grubuna ait olacaginin belirlenmesinde sans oyunlarinin hangi mal degeri kullanilarak oynandiginin ölçü olarak alinmasi ve buna göre de oyun bedeli edinilmis mallardan ödenmisse ikramiyenin edinilmis mal grubuna ait olacagi, kisisel mal grubundan ödenmis olmasi durumunda kisisel mal grubuna ait olacagi görüsündedir. Sari; bu konudaki görüsünü: mevcut yasal düzenleme karsisinda; katilma bedeli edinilmis mallardan karsilanan piyango, loto vb. talih oyunlari neticesinde elde edilen kazançlarin edinilmis mal olarak nitelendirilmesi gerektigi düsünülmektedir, seklinde açiklamaktadir. ...; piyango ve benzeri talih oyunlarindan elde edilen kazançta, esler arasinda paylasimi hakli kilan karsilikli yardimlasma, dayanisma ve isbölümünün bir etkisinin olmamasi, ikramiyenin kazanilmasinda, kazanan esin sansinin önemli bir faktör olarak gözükmesi hususlari dikkate alinarak, olmasi gereken hukuk (de lege feranda) açisindan, yapilacak bir yasa degisikliginde bu yollardan elde edilen kazancin kisisel mal sayilmasi gerektiginin savunulabilecegi, fakat var olan hukuk (de lege lata) açisindan bunu savunmanin güç oldugu, öncelikle bir malin ivazli sayilabilmesi için, edimler arasinda ekonomik anlamda bir dengenin olmasi zorunlu olmayip, hukuki anlamda bir karsilik iliskisinin olmasi yeterli oldugu, bu nedenle, piyango ve benzeri oyunlarda katilma bedeli ile kazanilan ikramiye arasinda asiri bir fark oldugu durumlarda bile ivazsiz iktisaptan bahsedilemeyecegini ifade etmektedir.(Genis bilgi için; ...; Edinilmis Katilma Rejiminde Tartismali Bazi Konular Hakkinda Düsünceler, Izmir Barosu Dergisi, yil:73, Nisan 2009, sayi:2, S:170-174). Sipka; “...Katildigimiz baskin görüse göre; piyango biletine isabet eden para esin emek ve çalismasinin karsiligi olmayip, kisinin kendine özel sansidir. Bu nedenle piyango, loto, at yarisi, kumar, bahis gibi talih (sans) oyunlarindan çikan ikramiye, kisisel mal sayilmalidir. Buna karsilik, esin bir emegi ya da bilgisi ile kazandigi yarismalardan elde ettigi para ya da mal varliginin, edinilmis mal sayilmasi gerektigi kanaatindeyiz", açiklamasinda bulunmaktadir. Türk doktrininde talih oyunlari yönündeki hakim görüs yukarida açiklandigi gibi, kisisel mal oldugu yönündedir. Doktrindeki görüslere kisaca degindikten sonra ikramiyelerin hangi mal grubuna ait olacaginin tespiti açisindan yasal düzenlemelere bakmakta fayda vardir; 4271 sayili TMK'nun , “Edinilmis mal, her esin bu mal rejiminin devami süresince karsiligini vererek elde ettigi malvarligi degerleridir” seklindeki 219/I hükmü “ Edinilmis mallarin yerine geçen degerler” seklindeki 219/II, b.5 hükmü ile “ Mal rejiminin baslangicinda eslerden birine ait bulunan veya bir esin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir sekilde karsiliksiz kazanma yoluyla elde ettigi malvarligi degerleri” seklindeki 220/b.2 hükmü ile “ Kisisel mallar yerine geçen degerler” seklindeki 220/b.4 hükmüdür. Yani söz konusu ikramiyelerin karsilik verilerek edinildigi ve bu karsiliginda edinilmis mallardan karsilandigi kabul edildiginde, TMK m.219/I hükmünce edinilmis mal, edinilmis mal yerine geçen bir deger olarak kabul edildiginde ise, 219/II, b.5 hükmünce edinilmis mal sayilabilir. Karsiliksiz kazanma yoluyla elde edildigi kabul edildiginde, TMK'nun 220/b.2 hükmünce kisisel mal, kisisel mal yerine geçen bir deger olarak kabul edildiginde de, TMK'nun 220/b.4 hükmünce kisisel mal olarak kabul edilebilir. O zaman bu mallarin hangi mal grubuna ait oldugunun belirlenebilmesi, bu oyunlara katilmak için ödenen bilet, kupon vs. parasinin çikan ikramiyenin karsiligi olarak kabul edilip edilemeyecegi ya da ikramiyenin ikame deger olarak sayilip sayilmayacagi hususlarindaki degerlendirmeye ve ispata bagli olacaktir. Bu kapsamda, Daire'ce yapilan tartismalar sonucunda su sonuca varilmistir; milli piyango bileti (ve diger sans oyunlarinin) satin almak için verilen meblag kazanilan ikramiyeye göre çok düsük de olsa sonuçta bir karsiliktir. Burada önemli olan ekonomik karsilik degil, hukuki karsiliktir. Yani, bir malin ivazli sayilabilmesi için, edimler arasinda ekonomik anlamda bir dengenin olmasi zorunlu olmayip, hukuki anlamda bir karsilik iliskisinin olmasi yeterlidir. Evlilik eger bir hayat ortakligi bir kader birligi olarak görülüyorsa, iyi günde, kötü günde yoksullukta zenginlikte sonuç itibariyle kaynagi sans olsa bile bir karsilik varsa ve o karsilik edinilmis mallardan karsilanmis ise, bu edinilmis mal sayilmalidir. Evliligin genel hükümleri basligini tasiyan TMK'nun 185 ve devami maddelerinde yer alan ve Aile Hukukuna hakim olan bu genel ilkelerin de az önce açiklanan somut olguyu ve görüsü dogruladigi kabul edilmelidir. TMK'nun 185/1. fikranin birinci cümlesinde “Esler, bu birligin mutlulugunu elbirligiyle saglamak ve çocuklarin bakimina egitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler,” amir hükmüne yer verilmis, son fikrasinda ise “Esler, birlikte yasamak birbirine sadik kalmak ve yardimci olmak zorundadirlar,” seklinde, emir niteligindeki bu ibare yer almaktadir. Gerek sözü edilen maddelerde yer alan ilkeler ve gerekse karsilikli fedakarlik, sevgi ve saygi üzerine kurulu evlilik birliginin amaci geregi de; piyango biletinin alimi için harcanan para edinilmis maldan karsilanmis ise, çikan ve onun yerine geçen ikame deger sayilan paranin da edinilmis mal sayilmasini gerektirir. Sans oyunlari için verilen karsiligin hangi mal grubundan karsilandigini ispatlamak da oldukça güçtür. Ancak, aksi kanitlanmadigi takdirde bedelinin edinilmis maldan karsilandiginin kabulü gerekir. Eslerin mevcut ekonomik durumu açisindan önemli sayilabilecek veya yatirim olarak degerlendirilebilecek harcamalar disinda yapilan günlük harcamalarin edinilmis mal grubundan yapildiginin kabulü hayatin olagan akisina uygun oldugu gibi, Örnegin, ev, araba veya sirket hissesi aliminda kisisel mal grubuna ait degerlerin de kullanilmasi hayatin olagan akisina uygun düsmektedir. Tüm bu açiklamalardan hareketle bedel karsiligi oynanan sans oyunlarindan kazanilan ikramiyeler edinilmis mal grubuna dahildir. Yeter ki katilim bedelinin kisisel mallardan saglandigi açikça ispatlanmis olmasin. Bu bilgiler isiginda somut olaya bakildiginda; davali ikramiye çikan milli piyango biletini kisisel mal ya da kisisel mal yerine geçen bir degerle aldigini iddia etmedigine ve aksini kanitlayamadigina göre biletin günlük harcama kapsaminda edinilmis malla alindigi ve bu nedenle edinilmis mal grubuna dahil oldugunun kabulü gerekmektedir. Kaldi ki, TMK'nun 222/3. fikrasina göre; “Bir esin bütün mallari aksi ispat edilinceye kadar edinilmis mal kabul edilir.” Bu halde, Mahkeme'nin takdirinde de bir isabetsizlik bulunmadigina göre yerinde olmayan davali vekilinin tüm temyiz itirazlarinin reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK'nun 440/I maddeleri geregince Yargitay Daire ilaminin tebliginden itibaren ilama karsi 15 gün içinde karar düzeltme isteginde bulunulabilecegine ve asagida dökümü yazili 639,65 TL pesin harcin onama harcina mahsubu ile kalan 2.302,66 TL'nin temyiz eden davalidan alinmasina, 27.06.2014 tarihinde oyçokluguyla karar verildi. KARSI OY YAZISI Dava mal rejiminden kaynaklanan alacak istemine iliskindir. Davali Milli Piyango biletine isabet eden ikramiyenin kisisel mal kabul edilerek evlilik birligi içinde edinilen tasinmaza yaptigi katkinin hesaplanmasinda dikkate alinmasi gerektigini savunmustur. Yerel mahkemece milli piyango biletine çikan ikramiye edinilmis mal oldugundan ve dosyada tahsil belgesi olmasina ragmen bu konuda belge bulunmadigindan davalinin savunmasinin reddine karar verilmistir. Sans oyunlarindan elde edilen ikramiyenin kazanilmasinda edinilmis mallardan ödenen katilim bedelinden çok esin sansi önemli oldugundan ve kazanilan bedel hiçbir emek verilmeden kazanildigindan kisisel mal niteligindedir. Dava konusu olayda davali esin aldigi milli piyango biletine isabet eden ikramiye miktari ile biletin alinmasi için ödenen miktar arasinda büyük orantisizlik mevcut olup çekilis sirasinda davalinin biletine isabet eden ikramiye biletin karsiligi olmayip, ikramiyenin çikmasinda sans faktörü en önemli etken oldugundan, kisisel mal olarak kabulü ile hesaplama yapilmasi gerektiginden kararin bozulmasi görüsündeyim. Bu nedenle Dairemizin sayin çogunlugunun onama görüsüne katilamiyorum. hukukihaber.net
T.C.
Yargitay
8. Hukuk Dairesi
2013/7361 E. , 2014/13668 K.
"Içtihat Metni"
MAHKEMESI :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Deger artis payi ve katilma alacagi
... ile ... aralarindaki deger artis payi ve katilma alacagi davasinin kismen kabulüne ve kismen reddine dair ... Aile Mahkemesi'nden verilen 25.10.2012 gün ve 996/758 sayili hükmün Yargitay'ca incelenmesi davali vekili tarafindan süresinde istenilmis olmakla; dosya incelendi, geregi düsünüldü:
Davaci vekili, davaya konu 8671 parsel sayili tasinmazin 30/1008 hissesinin evlilik birligi içinde 19.12.2003 tarihinde satin alinarak davali adina tescil edildigini, tasinmazin edinilmesinde ve sonrasinda dubleks daireye dönüstürülmesinde vekiledenine nisan ve dügünde takilan taki ve paralarin kullanildigini, davaya konu tasinmazin davali tarafindan 07/06/2007 tarihinde kardesi ...i'ye muvazaali olarak satildigini açiklayarak, 25.000 TL ziynet esyasi bedelinin dava tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini, taraflarin edinilmis mallari oldugundan tasinmazin karar tarihindeki toplam bedelinden ziynet esya bedeli indirildikten sonra artan bedelin 1/2'sinin yasal faizi ile birlikte davalidan alinarak davaciya verilmesini talep ve dava etmistir.
Davali vekili, 25.000 TL'lik takilarin hayal ürünü oldugunu, davacinin evlilik birliginin basindan beri çalismadigi için evin alimina katkisinin bulunmadigini, iddia edilen ziynet ve para olsa dahi bunlari davacinin götürmüs olabilecegini, davalinin 30/1008 hisse için yükleniciye 76.000 TL ödedigini, bunun 30.000 TL'lik kisminin müvekkiline piyangodan çikan para ile karsilandigini, MK 220 uyarinca bu miktarin kisisel mali oldugunu, kalan bedelin ise, davalinin baba ve agabeyinin destegi ile ödendigini savunarak davanin reddini istemistir.
Mahkemece, davacinin dava dilekçesindeki ziynet esyalarina iliskin taleplerinin ve ziynetlerinde bedeli indirildikten sonraki yari bedelinin birlikte degerlendirilmesinde; davaci tarafin ilk talebinin deger artis payina, ikinci bölümün ise katilma alacagina iliskin oldugu kabul edilerek davanin kismen kabulüne, davacinin ziynetlere yönelik talebinin 5.680.829 TL'sinin deger artis payi, 37.392.085 TL'nin ise katilma alacagi olarak kabul edilmesi gerektiginden, toplam 43.073.00 TL deger artis payi ve katilma alacaklarinin davalidan tahsiline, fazla talebin reddine karar verilmistir.” Hüküm süresi içinde davali vekili tarafindan temyiz edilmistir;Taraflar 15.09.2001 tarihinde evlenmisler, 18.04.2008 tarihinde açilan bosanma davasinin kabulüne iliskin kararin 15.09.2009 tarihinde kesinlesmesi ile bosanmislardir. Esler arasindaki mal rejimi TMK'nun 225/son maddesi geregince bosanma davasinin açildigi tarihte sona ermistir. Bu durum karsisinda evlilik tarihinden 4721 sayili TMK'nun yürürlüge girdigi 01.01.2002 tarihine kadar 743 sayili TKM'nin 170.maddesi uyarinca esler arasinda mal ayriligi rejimi, 01.01.2002 tarihinden bosanma davasinin açildigi tarihe kadar 4722 sayili Kanun'un 10. maddesi geregince, esler baska bir mal rejimini seçtiklerini ileri sürmediklerinden TMK'nun 202. maddesine göre edinilmis mallara katilma rejimi geçerlidir.
Davali vekili cevap dilekçesinde davaya konu tasinmazin edinilmesinde kullanilan paranin 30.000 TL'sinin vekiledenine milli piyangodan çikan para ile ödendigini iddia etmis ve bu iddiasini dosyaya ibraz ettigi 28.05.2002 tarihli Milli Piyango Idaresi Genel Müdürlügü'nün kasesini ihtiva eden 29. 574, 55 TL ( 29.574.550.000 TL ) bedelli tahsil dekontu ile desteklemistir. Ayrica yargilama sirasinda dinlenen davali taniklarindan Cumali Bozkur da davaya konu evin aliminda davaliya çikan ikramiyeden kullanildigini beyan etmistir. Bu halde, Mahkemenin milli piyangodan para çiktigina iliskin davalinin iddiasindan baska delil bulunmadigi yönündeki gerekçesi yerinde degildir. Mahkemece, milli piyango biletine çikan ikramiye edinilmis mal sayilmis ise de Yasada bu hususta açiklik bulunmadigindan bu hususun ayrica irdelenmesinde fayda vardir.
Milli Piyango, bingo, tombala, spor toto, sayisal loto, süper loto, on numara, iddia, at yarisi ve bahis oyunu gibi sans oyunlari ile sikça televizyon kanallarinca düzenlenmekte olan yarisma programlarindan kazanilan ikramiyelerin (para veya esya) hangi mal grubuna ait olacagi konusunda; Türk Doktrininde görüs ayriliklari bulunmaktadir.
Konuyla ilgili olarak Isviçre hukukundaki hakim görüsün piyango ve sans oyunlarinda, bilet veya kupon ya da katilma bedeli olarak yapilan ödeme hangi mal grubundan yapilmis ise (ikame kuralina göre) kazanilan ikramiye veya kazancin da ayni mal grubuna ait olacagi seklindedir.
Kiliçoglu; piyangodan, spor totodan, sayisal lotodan, çekilislerden kazanilan mallar ve paralarin kisisel mal grubuna girdigini belirtmektedir.
sans oyunlarindan elde edilen ikramiyelerin kisisel mal sayilarak, tasfiyede dikkate alinmamasi gerekir, seklinde görüs bildirmektedir.
Loto veya piyango gibi yollarla kazanç elde edilmesinde, kisisel mal karakterinin büyük ölçüde baskin oldugunu, koçan veya bilet parasina oranla elde edilen ikramiye miktarinin bin kati, milyon kati fazla olabilecegini, piyango biletini alan kimselerin çok büyük çogunlugunun ikramiye kazanamadigini, bir milyon veya daha fazla kimse içinden bir ya da birkaç kisinin ikramiyeyi elde ettigini, böyle bir yapinin kazanimin tesadüfîligini de ortaya koydugunu, tesadüfîligin (sansin) ilk planda görünmekte oldugunu bu nedenlerle karsiligini vererek elde etme durumunun olmadigini gösterdigini, loto veya piyangoya harcanan katilim ücretinin edinilmis mallardan karsilanmasi halinde, TMK.m.230/3 hükmünden yararlanilarak edinilmis mallara döndürülmesinin mümkün oldugu görüsünü dile getirmektedir.
...; talih oyunlarindan kazanilan para ya da malin esin talihine dayali hiçbir emek vermeden kazanilmasindan dolayi TMK m. 220 b.2 hükmünce kisisel mal oldugu görüsündedir.
...; konuyu “kanundan dolayi kisisel mallar” basligi altinda karsiliksiz kazanma yoluyla elde edilen mallar grubu içinde ele alarak milli piyangodan, lotodan ve bahis oyunlarindan kazanilan mallarin bu gruba girdigini belirtiyor.
...; Isviçre Federal Mahkemesi’nin (BGE 121 III 203 E.4.) yukarida anilan kararina atifta bulunarak lotodan elde edilen kazanç, eger bu loto kâgidi edinilmis mal ile alinmis ise edinilmis mal grubuna girer (TMK 219/II b.5), seklinde görüs bildiriyor.
...; edinilmis mallardan karsilanan piyango biletine isabet eden ikramiye ile elde edilen kazancin MK 220/b.4 uyarinca edinilmis mallara dahil sayilmasi gerektigini açiklamaktadirlar.
...; edinilmis mallardan karsilanan piyango biletine isabet eden ikramiye ile elde edilen kazanç TMK 220/b.4 uyarinca edinilmis mallara dahil sayilmasi gerekir, seklinde görüs bildiriyor.
...; Sans oyunlarindan elde edilen ikramiyelerin hangi mal grubuna ait olacaginin belirlenmesinde sans oyunlarinin hangi mal degeri kullanilarak oynandiginin ölçü olarak alinmasi ve buna göre de oyun bedeli edinilmis mallardan ödenmisse ikramiyenin edinilmis mal grubuna ait olacagi, kisisel mal grubundan ödenmis olmasi durumunda kisisel mal grubuna ait olacagi görüsündedir.
Sari; bu konudaki görüsünü: mevcut yasal düzenleme karsisinda; katilma bedeli edinilmis mallardan karsilanan piyango, loto vb. talih oyunlari neticesinde elde edilen kazançlarin edinilmis mal olarak nitelendirilmesi gerektigi düsünülmektedir, seklinde açiklamaktadir.
...; piyango ve benzeri talih oyunlarindan elde edilen kazançta, esler arasinda paylasimi hakli kilan karsilikli yardimlasma, dayanisma ve isbölümünün bir etkisinin olmamasi, ikramiyenin kazanilmasinda, kazanan esin sansinin önemli bir faktör olarak gözükmesi hususlari dikkate alinarak, olmasi gereken hukuk (de lege feranda) açisindan, yapilacak bir yasa degisikliginde bu yollardan elde edilen kazancin kisisel mal sayilmasi gerektiginin savunulabilecegi, fakat var olan hukuk (de lege lata) açisindan bunu savunmanin güç oldugu, öncelikle bir malin ivazli sayilabilmesi için, edimler arasinda ekonomik anlamda bir dengenin olmasi zorunlu olmayip, hukuki anlamda bir karsilik iliskisinin olmasi yeterli oldugu, bu nedenle, piyango ve benzeri oyunlarda katilma bedeli ile kazanilan ikramiye arasinda asiri bir fark oldugu durumlarda bile ivazsiz iktisaptan bahsedilemeyecegini ifade etmektedir.(Genis bilgi için; ...; Edinilmis Katilma Rejiminde Tartismali Bazi Konular Hakkinda Düsünceler, Izmir Barosu Dergisi, yil:73, Nisan 2009, sayi:2, S:170-174).
Sipka; “...Katildigimiz baskin görüse göre; piyango biletine isabet eden para esin emek ve çalismasinin karsiligi olmayip, kisinin kendine özel sansidir. Bu nedenle piyango, loto, at yarisi, kumar, bahis gibi talih (sans) oyunlarindan çikan ikramiye, kisisel mal sayilmalidir. Buna karsilik, esin bir emegi ya da bilgisi ile kazandigi yarismalardan elde ettigi para ya da mal varliginin, edinilmis mal sayilmasi gerektigi kanaatindeyiz", açiklamasinda bulunmaktadir.
Türk doktrininde talih oyunlari yönündeki hakim görüs yukarida açiklandigi gibi, kisisel mal oldugu yönündedir.
Doktrindeki görüslere kisaca degindikten sonra ikramiyelerin hangi mal grubuna ait olacaginin tespiti açisindan yasal düzenlemelere bakmakta fayda vardir; 4271 sayili TMK'nun , “Edinilmis mal, her esin bu mal rejiminin devami süresince karsiligini vererek elde ettigi malvarligi degerleridir” seklindeki 219/I hükmü “ Edinilmis mallarin yerine geçen degerler” seklindeki 219/II, b.5 hükmü ile “ Mal rejiminin baslangicinda eslerden birine ait bulunan veya bir esin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir sekilde karsiliksiz kazanma yoluyla elde ettigi malvarligi degerleri” seklindeki 220/b.2 hükmü ile “ Kisisel mallar yerine geçen degerler” seklindeki 220/b.4 hükmüdür. Yani söz konusu ikramiyelerin karsilik verilerek edinildigi ve bu karsiliginda edinilmis mallardan karsilandigi kabul edildiginde, TMK m.219/I hükmünce edinilmis mal, edinilmis mal yerine geçen bir deger olarak kabul edildiginde ise, 219/II, b.5 hükmünce edinilmis mal sayilabilir. Karsiliksiz kazanma yoluyla elde edildigi kabul edildiginde, TMK'nun 220/b.2 hükmünce kisisel mal, kisisel mal yerine geçen bir deger olarak kabul edildiginde de, TMK'nun 220/b.4 hükmünce kisisel mal olarak kabul edilebilir. O zaman bu mallarin hangi mal grubuna ait oldugunun belirlenebilmesi, bu oyunlara katilmak için ödenen bilet, kupon vs. parasinin çikan ikramiyenin karsiligi olarak kabul edilip edilemeyecegi ya da ikramiyenin ikame deger olarak sayilip sayilmayacagi hususlarindaki degerlendirmeye ve ispata bagli olacaktir.
Bu kapsamda, Daire'ce yapilan tartismalar sonucunda su sonuca varilmistir; milli piyango bileti (ve diger sans oyunlarinin) satin almak için verilen meblag kazanilan ikramiyeye göre çok düsük de olsa sonuçta bir karsiliktir. Burada önemli olan ekonomik karsilik degil, hukuki karsiliktir. Yani, bir malin ivazli sayilabilmesi için, edimler arasinda ekonomik anlamda bir dengenin olmasi zorunlu olmayip, hukuki anlamda bir karsilik iliskisinin olmasi yeterlidir. Evlilik eger bir hayat ortakligi bir kader birligi olarak görülüyorsa, iyi günde, kötü günde yoksullukta zenginlikte sonuç itibariyle kaynagi sans olsa bile bir karsilik varsa ve o karsilik edinilmis mallardan karsilanmis ise, bu edinilmis mal sayilmalidir. Evliligin genel hükümleri basligini tasiyan TMK'nun 185 ve devami maddelerinde yer alan ve Aile Hukukuna hakim olan bu genel ilkelerin de az önce açiklanan somut olguyu ve görüsü dogruladigi kabul edilmelidir. TMK'nun 185/1. fikranin birinci cümlesinde “Esler, bu birligin mutlulugunu elbirligiyle saglamak ve çocuklarin bakimina egitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler,” amir hükmüne yer verilmis, son fikrasinda ise “Esler, birlikte yasamak birbirine sadik kalmak ve yardimci olmak zorundadirlar,” seklinde, emir niteligindeki bu ibare yer almaktadir. Gerek sözü edilen maddelerde yer alan ilkeler ve gerekse karsilikli fedakarlik, sevgi ve saygi üzerine kurulu evlilik birliginin amaci geregi de; piyango biletinin alimi için harcanan para edinilmis maldan karsilanmis ise, çikan ve onun yerine geçen ikame deger sayilan paranin da edinilmis mal sayilmasini gerektirir.
Sans oyunlari için verilen karsiligin hangi mal grubundan karsilandigini ispatlamak da oldukça güçtür. Ancak, aksi kanitlanmadigi takdirde bedelinin edinilmis maldan karsilandiginin kabulü gerekir. Eslerin mevcut ekonomik durumu açisindan önemli sayilabilecek veya yatirim olarak degerlendirilebilecek harcamalar disinda yapilan günlük harcamalarin edinilmis mal grubundan yapildiginin kabulü hayatin olagan akisina uygun oldugu gibi, Örnegin, ev, araba veya sirket hissesi aliminda kisisel mal grubuna ait degerlerin de kullanilmasi hayatin olagan akisina uygun düsmektedir. Tüm bu açiklamalardan hareketle bedel karsiligi oynanan sans oyunlarindan kazanilan ikramiyeler edinilmis mal grubuna dahildir. Yeter ki katilim bedelinin kisisel mallardan saglandigi açikça ispatlanmis olmasin. Bu bilgiler isiginda somut olaya bakildiginda; davali ikramiye çikan milli piyango biletini kisisel mal ya da kisisel mal yerine geçen bir degerle aldigini iddia etmedigine ve aksini kanitlayamadigina göre biletin günlük harcama kapsaminda edinilmis malla alindigi ve bu nedenle edinilmis mal grubuna dahil oldugunun kabulü gerekmektedir. Kaldi ki, TMK'nun 222/3. fikrasina göre; “Bir esin bütün mallari aksi ispat edilinceye kadar edinilmis mal kabul edilir.”
Bu halde, Mahkeme'nin takdirinde de bir isabetsizlik bulunmadigina göre yerinde olmayan davali vekilinin tüm temyiz itirazlarinin reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK'nun 440/I maddeleri geregince Yargitay Daire ilaminin tebliginden itibaren ilama karsi 15 gün içinde karar düzeltme isteginde bulunulabilecegine ve asagida dökümü yazili 639,65 TL pesin harcin onama harcina mahsubu ile kalan 2.302,66 TL'nin temyiz eden davalidan alinmasina, 27.06.2014 tarihinde oyçokluguyla karar verildi.
KARSI OY YAZISI
Dava mal rejiminden kaynaklanan alacak istemine iliskindir. Davali Milli Piyango biletine isabet eden ikramiyenin kisisel mal kabul edilerek evlilik birligi içinde edinilen tasinmaza yaptigi katkinin hesaplanmasinda dikkate alinmasi gerektigini savunmustur.
Yerel mahkemece milli piyango biletine çikan ikramiye edinilmis mal oldugundan ve dosyada tahsil belgesi olmasina ragmen bu konuda belge bulunmadigindan davalinin savunmasinin reddine karar verilmistir.
Sans oyunlarindan elde edilen ikramiyenin kazanilmasinda edinilmis mallardan ödenen katilim bedelinden çok esin sansi önemli oldugundan ve kazanilan bedel hiçbir emek verilmeden kazanildigindan kisisel mal niteligindedir.
Dava konusu olayda davali esin aldigi milli piyango biletine isabet eden ikramiye miktari ile biletin alinmasi için ödenen miktar arasinda büyük orantisizlik mevcut olup çekilis sirasinda davalinin biletine isabet eden ikramiye biletin karsiligi olmayip, ikramiyenin çikmasinda sans faktörü en önemli etken oldugundan, kisisel mal olarak kabulü ile hesaplama yapilmasi gerektiginden kararin bozulmasi görüsündeyim. Bu nedenle Dairemizin sayin çogunlugunun onama görüsüne katilamiyorum.
hukukihaber.net