vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdffc6c8030000000e06000001000300Trafik kazasindan kaynaklanan araç deger kaybinin istenmesine yönelik davada, Yargitay uygulamasina göre deger kaybi, aracin trafik kazasi sonucu hasarlanip onarilmasindan sonraki degeri ile hiç hasarlanmamis haldeki degeri arasindaki farka iliskin olup, araçtaki deger kaybi belirlenirken, aracin markasi, yasi, modeli ve hasar gördügü kisimlari dikkate alinarak aracin kaza tarihinden önceki 2. el satis degerinin tespiti ile aracin tamir edildikten sonra ikinci el satis degerinin tespiti ve arasindaki fark göz önüne alinmaktadir. T.C. YARGITAY 4. HUKUK DAIRESI Esas Numarasi: 2021/21252 Karar Numarasi: 2022/5913 Karar Tarihi: 25.03.2022 Trafik Kazasindan Kaynanlanan Araç Deger Kaybi Istemi Uygulanmasi Gerekan bir Kanun Hükmünün Kesinlesmeden önce Anayasa Mahkemesin'ce iptaline Karar verilmesi halinde Usuli Kazanilmis Hakka Göre Degerlendirilmemesi Anayasa Mahkemesinin Iptal Karari Sonucunda Olusan Durumun Maddi Anlamda Kesinlesmemis ve Derdeset olan Davaya Uygulanmasinin Gerekliligi Deger Kaybinin Aracin Trafik Kazasi Sonucu Hasarlanip Onarilmasindan Sonraki Degeri ile Hiç Hasarlanmamis Haldeki Degeri Arasinda Fark Olmasi Araçtaki Deger Kaybi Belirlenirken Aracin Markasi, Yasi, Modeli ve hasar gördügü kisimlarinin dikkate alinarak Aracin Kaza Tarihinden Önceki Ikinci El Satis Degerinin Tespiti Ile Aracin Onarildiktan sonraki Ikinci El Satis Degerinin tespiti ve Arada olusan Farkin hesaplanmasi Gerektigi DAVA ÖZETI: Dava, trafik kazasindan kaynaklanan deger kaybi istemine iliskindir. Anayasa Mahkemesi’nin 17.7.2020 tarihinde 2019/40 E-202/40 K. sayili karari ile Karayollari Trafik Kanunu’nun ilgili maddesinin birinci cümlesinde yer alan “...ve bu Kanun çerçevesinde hazirlanan genel sartlarda...” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “...ve genel sartlarda...” ibaresinin ve ilgili diger maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykiri olduguna ve iptaline karar vermis olmasi nedeniyle zarar ve zarar kapsaminin Karayollari Trafik Kanunu’nun ve Türk Borçlar Kanunu’nun haksiz fiile iliskin hükümlerine ve Yargitay uygulamalarina göre belirlenmesi gerekmektedir. Uygulanmasi gereken bir kanun hükmünün, hüküm kesinlesmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanilmis hakka göre degil, Anayasa Mahkemesinin iptal kararindan sonra olusan yeni duruma göre karar verilebilecektir. Anayasa Mahkemesinin iptal karari sonucu olusan durumun eldeki maddi anlamda kesinlesmemis ve derdest olan davaya da uygulanmasi zorunludur. Yargitay uygulamasina göre deger kaybi, aracin trafik kazasi sonucu hasarlanip onarilmasindan sonraki degeri ile hiç hasarlanmamis haldeki degeri arasindaki farka iliskin olup, araçtaki deger kaybi belirlenirken, aracin markasi, yasi, modeli ve hasar gördügü kisimlari dikkate alinarak aracin kaza tarihinden önceki 2. el satis degerinin tespiti ile aracin tamir edildikten sonra ikinci el satis degerinin tespiti ve arasindaki fark göz önüne alinmaktadir. Dolayisiyla mahkemece AYM’nin iptal karari sonrasinda verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkisi raporunda Yargitay uygulamasina göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel sartlara göre hesaplama yapan seçenegin hükme esas alinmasi dogru olmayip 6100 sayili HMK’nin 363. maddesi geregi kanun yararina bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmistir. Taraflar arasindaki tazminat davasinin yapilan yargilamasi sonunda; kararda yazili nedenlerden dolayi davanin reddine dair verilen hükme karsi Adalet Bakanligi tarafindan kanun yararina bozma yoluna basvurulmasi üzerine dosya incelendi, geregi düsünüldü: KARAR Davaci vekili, müvekkiline ait araca davalinin zorunlu trafik sigortacisi oldugu aracin tam kusurlu olarak çarpmasi sonucu müvekkilinin aracinda deger kaybi meydana geldigini beyanla, fazlaya iliskin haklari sakli kalmak kaydiyla 100,00 TL deger kaybinin temerrüt tarihinden isleyecek reeskont faizi ile davalidan tahsilini talep etmistir. Davali vekili davanin reddini savunmustur. Ankara Bati Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/720-2020/471 sayili ilaminda; toplanan deliller ve benimsenen bilirkisi raporuna göre, davanin reddine karar verilmis; hükmün Adalet Bakanligi tarafindan HMK’nm 363. maddesi geregince kanun yararina bozulmasi talep edilmistir. Dava, trafik kazasindan kaynaklanan deger kaybi istemine iliskindir. Karayollari Trafik Kanunu’nun 91. maddesi geregi, KTK 85. maddesinde belirtilen, bir motorlu aracin isletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasina yahut bir seyin zarara ugramasina sebep olmasi durumunda, poliçe limiti dahilinde isletenin sorumluluklarinin karsilanmasini saglamak üzere, mali sorumluluk sigortasi yaptirilmasi zorunludur. Yerel mahkemenin karar tarihinde yürürlükte bulunan Karayollari Trafik Kanunu’nun 90. maddesine göre “Zorunlu mali sorumluluk sigortasi kapsamindaki tazminatlar bu Kanun (...) öngörülen usul ve esaslara tabidir. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata iliskin olarak bu Kanun (...) düzenlenmeyen hususlar hakkinda 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayili Türk Borçlar Kanununun haksiz fiillere iliskin hükümleri uygulanir.” Somut olayda trafik kazasi 4.10.2019 tarihinde meydana gelmistir. Davaliya zorunlu trafik sigortali aracin poliçesinin teminat baslangiç ve bitis tarihleri 9.1.2019-9.1.2020 olup dava 23.12.2019 tarihinde açilmistir. Mahkemece makine mühendisinden aldirilan bilirkisi raporunda deger kaybi için seçenekli hesaplama yapilmis, hükmün gerekçesinde kaza ve poliçe baslangiç tarihi dikkate alindiginda Karayollari Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortasi Genel Sartlari ekine göre degerlendirme yapan seçenege itibar edilerek 6.10.2020 tarihinde davanin reddine karar verilmistir. Yerel mahkemenin karar tarihi gözetildiginde, Anayasa Mahkemesi’nin 17.7.2020 tarihinde 2019/40 E-202/40 K. sayili karari ile Karayollari Trafik Kanunu’nun 90. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “...ve bu Kanun çerçevesinde hazirlanan genel sartlarda...” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “...ve genel sartlarda...” ibaresinin ve 92. maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykiri olduguna ve iptaline karar vermis olmasi nedeniyle zarar ve zarar kapsaminin 2918 sayili KTK.nin ve 6098 sayili TBK.nun haksiz fiile iliskin hükümlerine ve Yargitay uygulamalarina göre belirlenmesi gerekmektedir. Zira uygulanmasi gereken bir kanun hükmünün, hüküm kesinlesmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanilmis hakka göre degil, Anayasa Mahkemesinin iptal kararindan sonra olusan yeni duruma göre karar verilebilecektir (HGK. nun 21.01.2004 gün, 2004/10-44 E, 19 K. sayili karari) Anayasa Mahkemesinin iptal karari sonucu olusan durumun eldeki maddi anlamda kesinlesmemis ve derdest olan davaya da uygulanmasi zorunludur. (HGK.nun 21.3.2012 gün, 2012/20-12 E,2012/232 K. sayili karari) Yargitay uygulamasina göre deger kaybi, aracin trafik kazasi sonucu hasarlanip onarilmasindan sonraki degeri ile hiç hasarlanmamis haldeki degeri arasindaki farka iliskin olup, araçtaki deger kaybi belirlenirken, aracin markasi, yasi, modeli ve hasar gördügü kisimlari dikkate alinarak aracin kaza tarihinden önceki 2. el satis degerinin tespiti ile aracin tamir edildikten sonra ikinci el satis degerinin tespiti ve arasindaki fark göz önüne alinmaktadir. Dolayisiyla mahkemece AYM’nin iptal karari sonrasinda verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkisi raporunda Yargitay uygulamasina göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel sartlara göre hesaplama yapan seçenegin hükme esas alinmasi dogru olmayip 6100 sayili HMK’nin 363. maddesi geregi kanun yararina bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmistir. SONUÇ: Yukarida açiklanan nedenlerle Adalet Bakanligi’nin kanun yararina bozma itirazlarinin kabulüyle 6100 sayili HMK’nin 363. maddesi uyarinca hükmün, hukuki sonuçlarina etkili olmamak kaydi ile KANUN YARARINA BOZULMASINA, bozma kararinin bir örneginin Resmi Gazetede yayinlanmak üzere Adalet Bakanligi’na gönderilmesine, 25/03/2022 gününde oybirligiyle karar verildi. hukukihaber.net
Yargitay uygulamasina göre deger kaybi, aracin trafik kazasi sonucu hasarlanip onarilmasindan sonraki degeri ile hiç hasarlanmamis haldeki degeri arasindaki farka iliskin olup, araçtaki deger kaybi belirlenirken, aracin markasi, yasi, modeli ve hasar gördügü kisimlari dikkate alinarak aracin kaza tarihinden önceki 2. el satis degerinin tespiti ile aracin tamir edildikten sonra ikinci el satis degerinin tespiti ve arasindaki fark göz önüne alinmaktadir.
T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAIRESI
Esas Numarasi: 2021/21252
Karar Numarasi: 2022/5913
Karar Tarihi: 25.03.2022
Uygulanmasi Gerekan bir Kanun Hükmünün Kesinlesmeden önce Anayasa Mahkemesin'ce iptaline Karar verilmesi halinde Usuli Kazanilmis Hakka Göre Degerlendirilmemesi
Anayasa Mahkemesinin Iptal Karari Sonucunda Olusan Durumun Maddi Anlamda Kesinlesmemis ve Derdeset olan Davaya Uygulanmasinin Gerekliligi
Deger Kaybinin Aracin Trafik Kazasi Sonucu Hasarlanip Onarilmasindan Sonraki Degeri ile Hiç Hasarlanmamis Haldeki Degeri Arasinda Fark Olmasi
Araçtaki Deger Kaybi Belirlenirken Aracin Markasi, Yasi, Modeli ve hasar gördügü kisimlarinin dikkate alinarak Aracin Kaza Tarihinden Önceki Ikinci El Satis Degerinin Tespiti Ile Aracin Onarildiktan sonraki Ikinci El Satis Degerinin tespiti ve Arada olusan Farkin hesaplanmasi Gerektigi
Dava, trafik kazasindan kaynaklanan deger kaybi istemine iliskindir. Anayasa Mahkemesi’nin 17.7.2020 tarihinde 2019/40 E-202/40 K. sayili karari ile Karayollari Trafik Kanunu’nun ilgili maddesinin birinci cümlesinde yer alan “...ve bu Kanun çerçevesinde hazirlanan genel sartlarda...” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “...ve genel sartlarda...” ibaresinin ve ilgili diger maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykiri olduguna ve iptaline karar vermis olmasi nedeniyle zarar ve zarar kapsaminin Karayollari Trafik Kanunu’nun ve Türk Borçlar Kanunu’nun haksiz fiile iliskin hükümlerine ve Yargitay uygulamalarina göre belirlenmesi gerekmektedir. Uygulanmasi gereken bir kanun hükmünün, hüküm kesinlesmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanilmis hakka göre degil, Anayasa Mahkemesinin iptal kararindan sonra olusan yeni duruma göre karar verilebilecektir. Anayasa Mahkemesinin iptal karari sonucu olusan durumun eldeki maddi anlamda kesinlesmemis ve derdest olan davaya da uygulanmasi zorunludur. Yargitay uygulamasina göre deger kaybi, aracin trafik kazasi sonucu hasarlanip onarilmasindan sonraki degeri ile hiç hasarlanmamis haldeki degeri arasindaki farka iliskin olup, araçtaki deger kaybi belirlenirken, aracin markasi, yasi, modeli ve hasar gördügü kisimlari dikkate alinarak aracin kaza tarihinden önceki 2. el satis degerinin tespiti ile aracin tamir edildikten sonra ikinci el satis degerinin tespiti ve arasindaki fark göz önüne alinmaktadir. Dolayisiyla mahkemece AYM’nin iptal karari sonrasinda verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkisi raporunda Yargitay uygulamasina göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel sartlara göre hesaplama yapan seçenegin hükme esas alinmasi dogru olmayip 6100 sayili HMK’nin 363. maddesi geregi kanun yararina bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmistir.
Taraflar arasindaki tazminat davasinin yapilan yargilamasi sonunda; kararda yazili nedenlerden dolayi davanin reddine dair verilen hükme karsi Adalet Bakanligi tarafindan kanun yararina bozma yoluna basvurulmasi üzerine dosya incelendi, geregi düsünüldü:
KARAR
Davaci vekili, müvekkiline ait araca davalinin zorunlu trafik sigortacisi oldugu aracin tam kusurlu olarak çarpmasi sonucu müvekkilinin aracinda deger kaybi meydana geldigini beyanla, fazlaya iliskin haklari sakli kalmak kaydiyla 100,00 TL deger kaybinin temerrüt tarihinden isleyecek reeskont faizi ile davalidan tahsilini talep etmistir.
Davali vekili davanin reddini savunmustur.
Ankara Bati Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/720-2020/471 sayili ilaminda; toplanan deliller ve benimsenen bilirkisi raporuna göre, davanin reddine karar verilmis; hükmün Adalet Bakanligi tarafindan HMK’nm 363. maddesi geregince kanun yararina bozulmasi talep edilmistir.
Dava, trafik kazasindan kaynaklanan deger kaybi istemine iliskindir.
Karayollari Trafik Kanunu’nun 91. maddesi geregi, KTK 85. maddesinde belirtilen, bir motorlu aracin isletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasina yahut bir seyin zarara ugramasina sebep olmasi durumunda, poliçe limiti dahilinde isletenin sorumluluklarinin karsilanmasini saglamak üzere, mali sorumluluk sigortasi yaptirilmasi zorunludur.
Yerel mahkemenin karar tarihinde yürürlükte bulunan Karayollari Trafik Kanunu’nun 90. maddesine göre “Zorunlu mali sorumluluk sigortasi kapsamindaki tazminatlar bu Kanun (...) öngörülen usul ve esaslara tabidir. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata iliskin olarak bu Kanun (...) düzenlenmeyen hususlar hakkinda 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayili Türk Borçlar Kanununun haksiz fiillere iliskin hükümleri uygulanir.”
Somut olayda trafik kazasi 4.10.2019 tarihinde meydana gelmistir. Davaliya zorunlu trafik sigortali aracin poliçesinin teminat baslangiç ve bitis tarihleri 9.1.2019-9.1.2020 olup dava 23.12.2019 tarihinde açilmistir. Mahkemece makine mühendisinden aldirilan bilirkisi raporunda deger kaybi için seçenekli hesaplama yapilmis, hükmün gerekçesinde kaza ve poliçe baslangiç tarihi dikkate alindiginda Karayollari Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortasi Genel Sartlari ekine göre degerlendirme yapan seçenege itibar edilerek 6.10.2020 tarihinde davanin reddine karar verilmistir. Yerel mahkemenin karar tarihi gözetildiginde, Anayasa Mahkemesi’nin 17.7.2020 tarihinde 2019/40 E-202/40 K. sayili karari ile Karayollari Trafik Kanunu’nun 90. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “...ve bu Kanun çerçevesinde hazirlanan genel sartlarda...” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “...ve genel sartlarda...” ibaresinin ve 92. maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykiri olduguna ve iptaline karar vermis olmasi nedeniyle zarar ve zarar kapsaminin 2918 sayili KTK.nin ve 6098 sayili TBK.nun haksiz fiile iliskin hükümlerine ve Yargitay uygulamalarina göre belirlenmesi gerekmektedir. Zira uygulanmasi gereken bir kanun hükmünün, hüküm kesinlesmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanilmis hakka göre degil, Anayasa Mahkemesinin iptal kararindan sonra olusan yeni duruma göre karar verilebilecektir (HGK. nun 21.01.2004 gün, 2004/10-44 E, 19 K. sayili karari) Anayasa Mahkemesinin iptal karari sonucu olusan durumun eldeki maddi anlamda kesinlesmemis ve derdest olan davaya da uygulanmasi zorunludur. (HGK.nun 21.3.2012 gün, 2012/20-12 E,2012/232 K. sayili karari) Yargitay uygulamasina göre deger kaybi, aracin trafik kazasi sonucu hasarlanip onarilmasindan sonraki degeri ile hiç hasarlanmamis haldeki degeri arasindaki farka iliskin olup, araçtaki deger kaybi belirlenirken, aracin markasi, yasi, modeli ve hasar gördügü kisimlari dikkate alinarak aracin kaza tarihinden önceki 2. el satis degerinin tespiti ile aracin tamir edildikten sonra ikinci el satis degerinin tespiti ve arasindaki fark göz önüne alinmaktadir. Dolayisiyla mahkemece AYM’nin iptal karari sonrasinda verilen 6.10.2020 tarihli kararda bilirkisi raporunda Yargitay uygulamasina göre hesaplama yapan seçenek yerine, genel sartlara göre hesaplama yapan seçenegin hükme esas alinmasi dogru olmayip 6100 sayili HMK’nin 363. maddesi geregi kanun yararina bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmistir.
SONUÇ: Yukarida açiklanan nedenlerle Adalet Bakanligi’nin kanun yararina bozma itirazlarinin kabulüyle 6100 sayili HMK’nin 363. maddesi uyarinca hükmün, hukuki sonuçlarina etkili olmamak kaydi ile KANUN YARARINA BOZULMASINA, bozma kararinin bir örneginin Resmi Gazetede yayinlanmak üzere Adalet Bakanligi’na gönderilmesine, 25/03/2022 gününde oybirligiyle karar verildi.
hukukihaber.net