İş yeri dışında işlenen suç nedeniyle mahkumiyet sonucu , İş verenin iş akdini feshi halinde İşçi kıdem tazminatı hakkı kazanır.

vioft2nnt8|2000BDFC6638|yunusbirbilen|tbl_sayfa|metin|0xfdff696102000000ac03000001000200

Isyeri disinda islenen suç nedeniyle mahkûmiyet sonucu olusan devamsizlik isçi açisindan zorlayici sebep olup, isverenin is akdini feshi halinde isçi kidem tazminatina hak kazanir.

T.C.

Yargitay

9. Hukuk Dairesi

2020/5440 E., 2021/7876 K.

"Içtihat Metni"

MAHKEMESI : ... 8. Hukuk Dairesi
...

Taraflar arasinda görülen dava sonucunda verilen kararin, temyizen incelenmesi davaci vekili tarafindan istenilmekle, temyiz talebinin süresinde oldugu anlasildi. Dava dosyasi için Tetkik Hakimi tarafindan düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, geregi konusulup düsünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davaci Isteminin Özeti:

Davaci vekili; ... 10. Bölge Müdürlügü’ne bagli Havza Yönetimi Izleme ve Tahsisler Sube Müdürlügü bünyesinde çalisan davacinin is sözlesmesinin Bölge Müdürlük Makaminin 19/02/2016 tarihli oluru ile kesinlesen ceza sebebiyle feshedildigini ileri sürerek kidem ve ihbar tazminati alacaklarinin davalidan tahsilini talep etmistir.

Davali Cevabinin Özeti:

Davali vekili; is sözlesmesinin davacinin hirsizlik sebebiyle mahkum olmasi ve cezaevine girmesi sebebiyle kidem tazminati ödenmeksizin feshedildigini, 16. Dönem Toplu Is Sözlesmesinin 56/6 maddesinde yüz kizartici suçlardan hüküm giyenlerin is sözlesmelerinin feshedileceginin belirtildigini savunarak davanin reddine karar verilmesini istemistir.

Ilk Derece Mahkemesi Kararinin Özeti:

Mahkemece, is sözlesmesinin 4857 sayili Kanunun 25. maddesi dayanak gösterilerek feshedildigi, feshin hakli sebebe dayandigi gerekçesiyle davanin reddine karar verilmis, davacinin istinaf kanun yoluna basvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. HD'nin 20/11/2018 tarih ve 201472947 esas, 2018/1850 karar sayili ilami ile "...mahkeme gerekçesinde taraflarin iddia ve savunmalarinin hukuki nitelendirilmesinin, hangi hukuki kurallarin uygulanacaginin tespitinin yapilmadigi, delillerin ve hangi delile ne sebeple üstünlük tanindiginin tartisilmadigi, reddine karar verilen alacaklarin ulasilan hangi kanuni ve hukuki sonuca dayandirildiginin yazili olmadigi” gerekçesiyle Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-a-6. maddesi kapsaminda hükmün kaldirilarak Mahkemesine iadesine karar verilmistir. Ilk Derece Mahkemesince, davalinin dosya arasindaki 19/02/2016 tarihli yazisinda; davacinin ... 4. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 07/07/2011 tarihli, ... 8. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 20/10/2014 tarihli, ... 7. Asliye Ceza Mahkemesinin 04/04/2013 tarihli kesinlesen mahkumiyet kararlari sebebi ile Is Kanunu 25/II-e maddesi geregince is akdinin hakli sebeple feshedildigini bildirdigi, bahsi geçen maddede, isçinin isverenin güvenini kötüye kullanmak, hirsizlik yapmak.. gibi dogruluk ve bagliliga uymayan davranislarindan bahsedildigi, burada bahsedilen eylemlerin örnekleme yoluyla sayildigi, her ne kadar hirsizlik sebebiyle isçinin is sözlesmesinin hakli sebeple feshi için, yerlesik içtihatlar geregince isçinin isyerinden hirsizlik yapmasi gerektigi kabul edilse de; davaci hakkinda ayni nitelikte suçlardan kesinlesen birden fazla mahkumiyet karari ile yargilamasi devam eden davalar bulundugu, davacinin halen cezaevinde bulundugu, yasa maddesinde de belirtildigi üzere isverene karsi dogruluk ve bagliliga uymayan davranislarin örnekleme yoluyla sayildigi, davacinin yaptigi isin "nivocu" olarak geçtigi ve davacinin teknik eleman olmasi sebebiyle yapmis oldugu is de dikkate alinarak isçi eylemlerinin isverene karsi dogruluk ve bagliliga uymayan davranislardan sayilacagi gerekçesiyle fesih hakli kabul edilerek davanin reddine karar verilmistir.

Istinaf Basvurusu:

Ilk Derece Mahkemesinin kararina karsi, davaci taraf istinaf kanun yoluna basvurmustur.

Bölge Adliye Mahkemesi Kararinin Özeti :

Bölge Adliye Mahkemesince, davaci vekilince sunulan süre tutum dilekçesinde açik bir sebep belirtilmedigi, yapilan yargilama ve karar ile ilgili davaci yönünden kamu düzenine iliskin hukuka aykiri bir yönün olmadigi gerekçesiyle davaci vekilinin istinaf basvurusunun 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi geregince esastan reddine karar verilmistir.

Temyiz:

Bölge Adliye Mahkemesinin kararina karsi, davaci vekili temyiz basvurusunda bulunmustur.

Gerekçe:

1- Dosya kapsaminin birlikte degerlendirilmesiyle yapilan inceleme sonucunda, uyusmazliga uygulanmasi gereken hukuk kurallarina göre, Bölge Adliye Mahkemesi kararinin asagidaki bendin kapsami disinda kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüstür.

2- Taraflar arasinda is sözlesmesinin kidem tazminati gerektirecek sekilde son bulup bulmadigi konusunda uyusmazlik bulunmaktadir.

Mülga 1475 sayili Is Kanunu'nun halen yürürlükte bulunan 14. maddesi uyarinca isçilerin is sözlesmelerinin,

1. Isveren tarafindan bu Kanunun 17 nci maddesinin II numarali bendinde gösterilen sebepler disinda(4857 sayili Is Kanunu'nun 25/II),

2. Isçi tarafindan bu Kanunun 16 nci maddesi uyarinca (4857 sayili Is Kanunu'nun 24),

3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayisiyla,

4. Bagli bulunduklari kanunla kurulu kurum veya sandiklardan yaslilik, emeklilik veya malullük ayligi yahut toptan ödeme almak amaciyla;

5. (Ek: 25/8/1999 -4447/45 md.) 506 sayili Kanunun 60 inci maddesinin birinci fikrasinin (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaslar disinda kalan diger sartlari veya ayni Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaslilik ayligi baglanmasi için öngörülen sigortalilik süresini ve prim ödeme gün sayisini tamamlayarak kendi istekleri ile isten ayrilmalari nedeniyle, feshedilmesi veya kadinin evlendigi tarihten itibaren bir yil içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya isçinin ölümü sebebiyle son bulmasi hallerinde; isçinin ise basladigi tarihten itibaren hizmet aktinin devami süresince her geçen tam yil için isverence isçiye 30 günlük ücreti tutarinda kidem tazminati ödenir.

Görüldügü üzere; isçi sadece is sözlesmesinin isveren tarafindan 4857 sayili Is Kanunu'nun 25/II maddesinde belirtilen sebeplerle feshedilmesi halinde kidem tazminatina hak kazanmaz.

4857 sayili Is Kanunu’nun 25. maddesinin II. fikrasinda “Ahlak ve Iyiniyet Kurallarina Uymayan Haller Ve Benzerleri” düzenlenmistir. Ilgili hükmün “f” alt bendine göre, “isçinin isyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandirilan ve cezasi ertelenmeyen bir suç islemesi” isveren yönünden, kidem tazminati ödenmesini gerektirmeyen hakli bir fesih sebebidir.

Kanunun 25. maddesinin IV. fikrasinda ise, “isçinin gözaltina alinmasi veya tutuklanmasi halinde devamsizligin 17 nci maddedeki bildirim süresini asmasi” hali, 25. maddesinin III. fikrasinda ise “isçiyi isyerinde bir haftadan fazla süre ile çalismaktan alikoyan zorlayici bir sebebin ortaya çikmasi hali” ayri birer fesih sebebi olarak düzenlenmistir.

Isveren 4857 sayili Is Kanunu'nun 25/I, 25/III ve 25/IV maddesindeki sebeplere dayali olarak is sözlesmesini sonlandirirsa hakli bir sebep olsa bile kidem tazminati ödemelidir.

Belirtmek gerekir ki; isyeri disinda ve isyeri ile ilgisiz bir suçtan dolayi kesinlesen hükmün infazi çerçevesinde cezaevine girilmesi hali, Is Kanunu 25/IV kapsaminda degildir. Mahkumiyet hali isçiden kaynaklanmakta olup bir haftayi astigi takdirde isçiyi çalismaktan alikoyan zorlayici neden vardir. Zira, isyeri disinda isyeri ile ilgisiz suçun infazi için ise devamsizlik sözkonusu olup devamsizlik iradi degildir. Isçinin is sözlesmesinin zorlayici nedenlerle 25/III bendi uyarinca feshi halinde, isverenin bildirim sartina uyma ya da ihbar tazminati yükümlülükleri bulunmamaktadir. Derhal fesih hakki vardir. Ancak, az yukarida açiklandigi üzere mülga 1475 sayili Yasanin 14 üncü maddesi uyarinca kidem tazminatinin ödenmesi gerekir.

6100 sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a bendine göre hukukun veya taraflar arasindaki sözlesmenin yanlis uygulanmasi bozma sebebidir. Bu kapsamda yapilan degerlendirme neticesinde; somut uyusmazlikta, davacinin is sözlesmesinin isyeri disinda isledigi suçlar sebebiyle hüküm giymesi sebebiyle 19.02.2016 tarihinde sonlandirildigi, isçinin cezaevine giris tarihi 16.08.2015 olup toplam mahkumiyet süresinin 6 yil 4 ay oldugu, 4857 sayili Is Kanunu'nun 24/III maddesi uyarinca isçiyi isyerinde bir haftadan fazla süre ile çalismaktan alikoyan zorlayici bir sebebin ortaya çiktiginin kabulü gerektigi, bu durumda isverenin derhal fesih hakkinin oldugu ancak kidem tazminatinin ödenmesi gerektigi anlasilmistir.

Davali isverence; feshe dayanak yapilan 15 ve 16. dönem Toplu Is Sözlesmelerine göre isçinin yüz kizartici suçlardan mahkumiyeti halinde ise yeniden baslatilamayacagi bu sebeple yapilan fesih sebebiyle kidem tazminati ödenmesi gerekmedigi savunulmus ise de; toplu is sözlesmelerindeki konuya iliskin düzenlemelerin fesih ve yeniden ise baslatma ile ilgili oldugu ve sözlesmelerde isçiye kidem tazminati ödenmeyecegine yönelik bir hükme yer verilmedigi görülmektedir. Kaldi ki; toplu is sözlesmelerine konulacak hükümlerin kanunlarin mutlak emredici hükümlerine aykiri olamayacagi, sadece nispi emredici hükümlerin yani isçi lehine konulan hükümlerin aksinin toplu is sözlesmesi ile isçi lehine degistirilmesinin mümkün oldugu dikkate alindiginda; isyeri disinda gerçeklesen bir suç sebebiyle hüküm giyilmesi halinde kidem tazminati ödenmeyecegine dair bir toplu is sözlesmesi hükmü kanunun mutlak emredici hükmüne aykiri olacagindan geçersizdir.

Somut uyusmazlik bakimindan fesih sebebi ile baglilik ilkesi de gözetilerek degerlendirme yapildiginda, fesih konusu yapilan eylemin dogruluk ve bagliliga aykirilik ya da sadakat borcunun ihlali kapsaminda ele alinmasi mümkün degildir.

Açiklanan sebeplerle, 26.10.1989-16.08.2015 tarihleri arasinda davaliya ait isyerinde geçen çalismasi sebebiyle kidem tazminati ödenmesi gerekirken bu hususun gözetilmemesi kanunun açik hükmüne aykiri oldugundan kidem tazminatinin hüküm altina alinmasi için hükmün bozulmasi gerekmistir.

Sonuç: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararinin, yukarida yazili sebeplerden dolayi BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanin karari veren Ilk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararinin bir örneginin karari veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, pesin alinan temyiz karar harcinin istek halinde ilgiliye iadesine, 08.04.2021 tarihinde oybirligiyle karar verildi.



Şimdi Ara
Hemen Sor