Güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi, Türkiye’de 1980’li yillardan itibaren kamu görevine giriste kritik öneme sahip olan ve gizlilik gerektiren pozisyonlar ile bazi devlet kurum ve kuruluslarinda çalisacak personel için uygulanmaya baslamistir. 2016 yilindaki OHAL sürecinin ardindan, bu uygulama kamu görevlilerine dair güvenlik politikalari arasinda önemli bir yer edinmistir. Artik kamuya alimlarda tüm adaylar için güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi yapilmasi zorunlu hale gelmistir. Devlet memurluguna atanmak isteyenlerin basvuracaklari görevlerde bazi özel sartlar ve gereklilikler aranmaktadir; bu kapsamda adaylar, güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasinda olumlu sonuç almak zorundadir. Bu arastirmalar, görevlerin özelliklerine göre farklilik gösterebilir. Güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasinda incelenen hususlar sunlardir: Adayin adli sicil kaydi, Kolluk kuvvetlerince aranip aranmadigi, Hakkinda tahdit kaydi olup olmadigi, Kesinlesmis mahkeme kararlari ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarinca alinan kararlar, Devam eden veya sonuçlanmis sorusturma ve kovusturma bilgileri, Kamu görevinden veya memuriyetten çikarilma cezasi bulunup bulunmadigi, Görev gerekliliklerine uygunluk yönünden kolluk ve istihbarat birimlerindeki olgusal veriler, Yabanci devletlerle veya yabancilarla iliskisi, Terör örgütleri veya suç amaciyla kurulmus örgütlerle baglantisi olup olmadigi. Kamu Hizmetine Giriste Güvenlik Sorusturmasi Süreci Kamu görevine atanmayi hedefleyen bireyler için güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi süreci, kamu hizmetinde göreve alinmalarina engel teskil eden durumlarin var olup olmadiginin belirlenmesi amaciyla titizlikle yürütülür. 2024 yili itibariyla kamu kurumlarinda çalismak isteyen tüm vatandaslar için bu uygulama geçerlidir. Güvenlik sorusturmasi; belirli kamu kurumlari tarafindan yapilir, sürecin usul ve esaslari ise ilgili yönetmeligin 12’nci maddesine göre idareye birakilmistir. Bu düzenleme, arastirma ve sorusturma sürecinin nasil yapilacagina dair idarenin görev talimatlarina dayanarak islemlerin yürütülmesine olanak tanir. Güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi, Milli Istihbarat Teskilati Baskanligi, Emniyet Genel Müdürlügü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafindan yürütülmektedir. Güvenlik Sorusturmasi Nedir? Güvenlik sorusturmasi, adayin güvenilirligine dair çesitli unsurlarin detayli bir incelemesini içerir: Adli sicil kaydinin incelenmesi, Kolluk kuvvetlerince arama kaydi bulunup bulunmadiginin tespiti, Tahdit kaydi olup olmadiginin arastirilmasi, Kesinlesmis mahkeme kararlarinin yani sira CMK’nin ilgili maddelerine göre alinan kararlarin gözden geçirilmesi, Süregelen veya sonuçlanmis sorusturma ya da kovusturmalar, Kamu görevinden çikarilma veya memurluktan men cezasi olup olmadigi, Yabanci devletlerle veya yabanci sahislarla iliskileri, Terör örgütleri veya suç amaçli örgütlerle baglanti durumunun tespiti. Bu sürecin üç asamasi bulunmaktadir: Arsiv Arastirmasi – Adayin adli sicil kaydi, kolluk kuvvetlerince aranip aranmadigi, tahdit kaydi gibi unsurlar incelenir. GBT (Genel Bilgi Toplama) Arastirmasi – Kisinin kolluk birimlerince aranip aranmadigi veya hakkinda yakalama karari olup olmadigini gösteren sistemden veri toplanir. Yerinde Arastirma – Kisinin yasamini sürdürdügü çevrede yapilan detayli inceleme ve sorgulama sürecidir. Degerlendirme Komisyonu Nedir? Güvenlik sorusturmasi neticesinde elde edilen bilgilerin, adayin göreve uygunlugu açisindan degerlendirildigi komisyona Degerlendirme Komisyonu denir. Bu komisyon, baskan dahil olmak üzere tek sayida üye ile kurulmak zorundadir ve en az bes kisiden olusur. Istihbari Faaliyet ve Üst Kademe Kamu Yöneticisi Istihbari faaliyet, hakkinda bilgi toplanan kisi ile ilgili istihbarat birimlerince çesitli kaynaklardan derlenen bilgi ve verilerin islenmesini içerir. Üst kademe kamu yöneticisi ise Cumhurbaskanligi Kararnamesi’ne göre üst düzey kamu görevi yürüten kisileri ifade eder. Güvenlik Sorusturmasi Sonucunda Olumsuz Sonuç Alanlarin Hukuki Haklari Güvenlik sorusturmasi sonucunda olumsuz bir sonuç alan adaylar, kendileri hakkinda yapilan degerlendirmeye dair idari bir dava açma hakkina sahiptir. Olumsuz sonuç alanlar, kararin kendilerine teblig edilmesinden itibaren 60 gün içinde yürütmeyi durdurma talebiyle birlikte iptal davasi açabilirler.
Güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi, Türkiye’de 1980’li yillardan itibaren kamu görevine giriste kritik öneme sahip olan ve gizlilik gerektiren pozisyonlar ile bazi devlet kurum ve kuruluslarinda çalisacak personel için uygulanmaya baslamistir.
2016 yilindaki OHAL sürecinin ardindan, bu uygulama kamu görevlilerine dair güvenlik politikalari arasinda önemli bir yer edinmistir. Artik kamuya alimlarda tüm adaylar için güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi yapilmasi zorunlu hale gelmistir. Devlet memurluguna atanmak isteyenlerin basvuracaklari görevlerde bazi özel sartlar ve gereklilikler aranmaktadir; bu kapsamda adaylar, güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasinda olumlu sonuç almak zorundadir. Bu arastirmalar, görevlerin özelliklerine göre farklilik gösterebilir.
Güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasinda incelenen hususlar sunlardir:
Kamu görevine atanmayi hedefleyen bireyler için güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi süreci, kamu hizmetinde göreve alinmalarina engel teskil eden durumlarin var olup olmadiginin belirlenmesi amaciyla titizlikle yürütülür. 2024 yili itibariyla kamu kurumlarinda çalismak isteyen tüm vatandaslar için bu uygulama geçerlidir. Güvenlik sorusturmasi; belirli kamu kurumlari tarafindan yapilir, sürecin usul ve esaslari ise ilgili yönetmeligin 12’nci maddesine göre idareye birakilmistir. Bu düzenleme, arastirma ve sorusturma sürecinin nasil yapilacagina dair idarenin görev talimatlarina dayanarak islemlerin yürütülmesine olanak tanir. Güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi, Milli Istihbarat Teskilati Baskanligi, Emniyet Genel Müdürlügü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafindan yürütülmektedir.
Güvenlik Sorusturmasi Nedir?
Güvenlik sorusturmasi, adayin güvenilirligine dair çesitli unsurlarin detayli bir incelemesini içerir:
Bu sürecin üç asamasi bulunmaktadir:
Güvenlik sorusturmasi neticesinde elde edilen bilgilerin, adayin göreve uygunlugu açisindan degerlendirildigi komisyona Degerlendirme Komisyonu denir. Bu komisyon, baskan dahil olmak üzere tek sayida üye ile kurulmak zorundadir ve en az bes kisiden olusur.
Istihbari faaliyet, hakkinda bilgi toplanan kisi ile ilgili istihbarat birimlerince çesitli kaynaklardan derlenen bilgi ve verilerin islenmesini içerir. Üst kademe kamu yöneticisi ise Cumhurbaskanligi Kararnamesi’ne göre üst düzey kamu görevi yürüten kisileri ifade eder.
Güvenlik sorusturmasi sonucunda olumsuz bir sonuç alan adaylar, kendileri hakkinda yapilan degerlendirmeye dair idari bir dava açma hakkina sahiptir. Olumsuz sonuç alanlar, kararin kendilerine teblig edilmesinden itibaren 60 gün içinde yürütmeyi durdurma talebiyle birlikte iptal davasi açabilirler.