Anayasa mahkemesi; isyerine ait araçlarla yapilan haberlesmeler tümüyle isverenin denetimine mi tabi olup olmadigini, is yerinde özel hayatin sinirlarini belirleyen karara imza atti. Isçinin isyerine ait telefon, bilgisayar gibi araçlari kullanimi ve yazismalari bazen is akdinin feshine sebep olabiliyor. Isveren isçileri bu gerekçe ile tazminatsiz olarak isten çikarabiliyor. HaberTürk’ten Ahmet Kivanç’in haberinde; Isverence çalisanlara tahsis edilen bilgisayar ve telefonlarin kullanimi, bilgisayar, telefon ve isyeri elektronik postasindaki yazismalar zaman zaman isten çikarilmaya sebebiyet verebiliyor. Isveren, söz konusu gerekçeler ile çalisanlari tazminatsiz isten atabiliyor. Anayasa Mahkemesi, isyerine ait cep telefonundaki yazismalar gerekçe gösterilerek isten atilan bir isçinin bireysel basvurusuyla ilgili dosyada isyerinde özel hayata saygi hakkinin sinirlarini çizdi. Anayasa mahkemesine gelen basvuru dosyasina göre, bir isçi isten ayrilirken isyerine ait telefonu iade etti. Telefonda yapilan incelemede, ayrilan kisi ile isyerinde çalismaya devam etmekte olan F.G. isimli kisi arasindaki yazismalarda isyerindeki diger çalisanlar hakkinda hakaret içerikli mesajlar yer aldigi belirlendi. Isveren, telefondaki yazismalari gerekçe göstererek F.G.’yi tazminatsiz isten atti. Isçinin açtigi ise iade davasina bakan is mahkemesi, isyeri telefonundaki yazismalarin hakli fesih sebebi teskil ettigi, telefonun isveren tarafindan verilmesi nedeniyle yazismalarin hukuka uygun olarak elde edildigine hükmetti. Bölge adliye mahkemesi is mahkemesinin ise iade talebini reddetmesini dogru buldu ancak mahkeme kararinin gerekçesinde is akdinin “geçerli nedenle” feshedildiginin belirtilmesi gerekir iken “hakli nedenle” yapildiginin belirtilmesinin hatali oldugunu belirtti. (Geçerli nedenle fesihte isveren ihbar ve kidem tazminati ödüyor, hakli nedenle fesihte ise tazminat ödemiyor.) Isçi Anayasa Mahkemesi’ne yaptigi bireysel basvuruda, is akdinin haksiz olarak feshedildigini, feshe dayanak olan mesaj içeriklerinin hukuka aykiri olarak ele geçirildigini, kisisel veri niteliginde oldugunu, özel hayata ve aile hayatina saygi hakkinin ihlal edildigini ifade etti. ISVERENIN ISÇI ÜZERINDE YÖNETIM YETKISI SINIRLI Anayasa Mahkemesi kararinda, isverenlerin bilgisayar, internet, e-posta veya cep telefonu gibi iletisim araç ve gereçlerini çalisanin kullanimina sunmasi nedeniyle olusan uyusmazliklarda isverenin menfaatleri ile isçinin temel hak ve özgürlükleri arasinda bir dengeleme yapilmasi gerektigi vurgulandi. Islerin etkin sekilde yürütülmesi ile bilgi akisinin kontrolünü saglamak, isçinin eylemlerine bagli cezai ve hukuki sorumluluga karsi korunmak, verimliligi ölçmek veya güvenlik endiseleri gibi hakli ve mesru görülebilecek nedenlerle isverenin yönetim yetkisi kapsaminda kural olarak isçinin kullanimina sundugu iletisim araçlarini denetleyebilecegi ve kullanima iliskin sinirlamalar öngörebilecegi belirtildi. Ancak, isverenin yönetim yetkisinin isyerinde isin yürütülmesi, isyerinin düzeninin ve güvenliginin saglanmasiyla sinirli oldugunun alti çizildi. Isyerinde kullanima sunulan iletisim araçlari üzerinde isverenin sinirsiz ve mutlak bir gözetleme ve denetleme yetkisi olmadigi, isçinin demokratik bir toplumda temel hak ve özgürlüklerine isyerinde de saygi gösterilmesi gerektigi kaydedildi. HANGI KRITERLERE BAKILIYOR? AYM kararinda, bu tür davalarda yerel mahkemelerce dikkat edilmesi gereken kriterler söyle siralandi: MESRU GEREKÇE: Isverenin çalisanin kullanimina sundugu iletisim araçlarinin ve iletisim içeriklerini incelemesinin hakli oldugunu gösteren mesru gerekçeleri olup olmadigi denetlenmelidir. Isverenin gerekçelerinin ifa edilen isin ve isyerinin özellikleri de gözetilerek mesru olup olmadigi irdelenmelidir. SEFFAFLIK: Demokratik bir toplumda iletisimin denetlenmesi ve kisisel verilerin islenmesi süreci seffaf bir sekilde gerçeklestirilmeli ve bunun bir geregi olarak da süreçle ilgili olarak çalisanlar isveren tarafindan önceden bilgilendirilmelidir. AMACA UYGUNLUK: Çalisanin temel hak ve hürriyetlerine isveren tarafindan yapilan müdahale, ulasilmak istenen amaç ile ilgili ve bu amaci gerçeklestirmeye elverisli olmalidir. Ayrica inceleme faaliyetiyle elde edilen verilerin isveren tarafindan hedeflenen amaç dogrultusunda kullanilmasi gerekir. ZORUNLULUK: Isverence yapilan müdahalenin gerekli kabul edilebilmesi için ayni amaca daha aktif bir müdahale ile ulasilmasi mümkün olmamali. Müdahale, ulasilmak istenen amaç bakimindan zorunlu olmalidir. Çalisanin iletisiminin içerigine girilmesi yerine daha az müdahale içeren yöntem ve tedbirlerin uygulanmasinin mümkün olup olmadigi denetlenmelidir. Isverenin ulasmak istedigi amaca çalisanin iletisimi incelenmeden de erisme imkani olup olmadigi her bir vakianin somut özellikleri isiginda degerlendirilmelidir. AMAÇLA SINIRLILIK: Müdahalenin orantili kabul edilebilmesi için iletisimin denetlenmesi ile islenecek veya herhangi bir sekilde yararlanilacak veriler, ulasilmak istenen amaçla sinirli olmali, bu amaci asacak sekilde sinirlama ya da müdahaleye izin verilmemelidir. ADILLIK: Iletisimin incelenmesinin muhatabi olan çalisan üzerindeki etkisi ve çalisan bakimindan sonuçlari göz önünde tutularak taraflarin çatisan menfaat ve haklarinin adil bir biçimde dengelenip dengelenmedigine bakilmasi gerekmektedir. AYM kararinda, söz konusu davada is mahkemesince yukarida sayilan kriterlere uygun degerlendirme yapilmadigi belirtilerek yeniden yargilama yapilmasina hükmedildi. Is mahkemesi, AYM kararinda belirtilen kriterler çerçevesinde dosyayi tekrar inceleyerek kararini verecek. Isverenin, isyerine ait telefondaki yazismalari denetlemesinin “hakli ve mesru” dayanagi olup olmadigini arastiracak. Hakli ve mesru dayanak tespit edilemezse ise iade karari verilecek. ANAYASA MAHKEMESI KARARINI GÖRMEK IÇIN TIKLAYINIZ..
Isçinin isyerine ait telefon, bilgisayar gibi araçlari kullanimi ve yazismalari bazen is akdinin feshine sebep olabiliyor. Isveren isçileri bu gerekçe ile tazminatsiz olarak isten çikarabiliyor.
HaberTürk’ten Ahmet Kivanç’in haberinde; Isverence çalisanlara tahsis edilen bilgisayar ve telefonlarin kullanimi, bilgisayar, telefon ve isyeri elektronik postasindaki yazismalar zaman zaman isten çikarilmaya sebebiyet verebiliyor. Isveren, söz konusu gerekçeler ile çalisanlari tazminatsiz isten atabiliyor. Anayasa Mahkemesi, isyerine ait cep telefonundaki yazismalar gerekçe gösterilerek isten atilan bir isçinin bireysel basvurusuyla ilgili dosyada isyerinde özel hayata saygi hakkinin sinirlarini çizdi.
Anayasa mahkemesine gelen basvuru dosyasina göre, bir isçi isten ayrilirken isyerine ait telefonu iade etti. Telefonda yapilan incelemede, ayrilan kisi ile isyerinde çalismaya devam etmekte olan F.G. isimli kisi arasindaki yazismalarda isyerindeki diger çalisanlar hakkinda hakaret içerikli mesajlar yer aldigi belirlendi. Isveren, telefondaki yazismalari gerekçe göstererek F.G.’yi tazminatsiz isten atti.
Isçinin açtigi ise iade davasina bakan is mahkemesi, isyeri telefonundaki yazismalarin hakli fesih sebebi teskil ettigi, telefonun isveren tarafindan verilmesi nedeniyle yazismalarin hukuka uygun olarak elde edildigine hükmetti. Bölge adliye mahkemesi is mahkemesinin ise iade talebini reddetmesini dogru buldu ancak mahkeme kararinin gerekçesinde is akdinin “geçerli nedenle” feshedildiginin belirtilmesi gerekir iken “hakli nedenle” yapildiginin belirtilmesinin hatali oldugunu belirtti. (Geçerli nedenle fesihte isveren ihbar ve kidem tazminati ödüyor, hakli nedenle fesihte ise tazminat ödemiyor.)
Isçi Anayasa Mahkemesi’ne yaptigi bireysel basvuruda, is akdinin haksiz olarak feshedildigini, feshe dayanak olan mesaj içeriklerinin hukuka aykiri olarak ele geçirildigini, kisisel veri niteliginde oldugunu, özel hayata ve aile hayatina saygi hakkinin ihlal edildigini ifade etti.
Anayasa Mahkemesi kararinda, isverenlerin bilgisayar, internet, e-posta veya cep telefonu gibi iletisim araç ve gereçlerini çalisanin kullanimina sunmasi nedeniyle olusan uyusmazliklarda isverenin menfaatleri ile isçinin temel hak ve özgürlükleri arasinda bir dengeleme yapilmasi gerektigi vurgulandi. Islerin etkin sekilde yürütülmesi ile bilgi akisinin kontrolünü saglamak, isçinin eylemlerine bagli cezai ve hukuki sorumluluga karsi korunmak, verimliligi ölçmek veya güvenlik endiseleri gibi hakli ve mesru görülebilecek nedenlerle isverenin yönetim yetkisi kapsaminda kural olarak isçinin kullanimina sundugu iletisim araçlarini denetleyebilecegi ve kullanima iliskin sinirlamalar öngörebilecegi belirtildi. Ancak, isverenin yönetim yetkisinin isyerinde isin yürütülmesi, isyerinin düzeninin ve güvenliginin saglanmasiyla sinirli oldugunun alti çizildi. Isyerinde kullanima sunulan iletisim araçlari üzerinde isverenin sinirsiz ve mutlak bir gözetleme ve denetleme yetkisi olmadigi, isçinin demokratik bir toplumda temel hak ve özgürlüklerine isyerinde de saygi gösterilmesi gerektigi kaydedildi.
AYM kararinda, bu tür davalarda yerel mahkemelerce dikkat edilmesi gereken kriterler söyle siralandi:
Isverenin çalisanin kullanimina sundugu iletisim araçlarinin ve iletisim içeriklerini incelemesinin hakli oldugunu gösteren mesru gerekçeleri olup olmadigi denetlenmelidir. Isverenin gerekçelerinin ifa edilen isin ve isyerinin özellikleri de gözetilerek mesru olup olmadigi irdelenmelidir.
Demokratik bir toplumda iletisimin denetlenmesi ve kisisel verilerin islenmesi süreci seffaf bir sekilde gerçeklestirilmeli ve bunun bir geregi olarak da süreçle ilgili olarak çalisanlar isveren tarafindan önceden bilgilendirilmelidir.
AMACA UYGUNLUK:
Çalisanin temel hak ve hürriyetlerine isveren tarafindan yapilan müdahale, ulasilmak istenen amaç ile ilgili ve bu amaci gerçeklestirmeye elverisli olmalidir. Ayrica inceleme faaliyetiyle elde edilen verilerin isveren tarafindan hedeflenen amaç dogrultusunda kullanilmasi gerekir.
ZORUNLULUK:
Isverence yapilan müdahalenin gerekli kabul edilebilmesi için ayni amaca daha aktif bir müdahale ile ulasilmasi mümkün olmamali. Müdahale, ulasilmak istenen amaç bakimindan zorunlu olmalidir. Çalisanin iletisiminin içerigine girilmesi yerine daha az müdahale içeren yöntem ve tedbirlerin uygulanmasinin mümkün olup olmadigi denetlenmelidir. Isverenin ulasmak istedigi amaca çalisanin iletisimi incelenmeden de erisme imkani olup olmadigi her bir vakianin somut özellikleri isiginda degerlendirilmelidir.
AMAÇLA SINIRLILIK:
Müdahalenin orantili kabul edilebilmesi için iletisimin denetlenmesi ile islenecek veya herhangi bir sekilde yararlanilacak veriler, ulasilmak istenen amaçla sinirli olmali, bu amaci asacak sekilde sinirlama ya da müdahaleye izin verilmemelidir.
Iletisimin incelenmesinin muhatabi olan çalisan üzerindeki etkisi ve çalisan bakimindan sonuçlari göz önünde tutularak taraflarin çatisan menfaat ve haklarinin adil bir biçimde dengelenip dengelenmedigine bakilmasi gerekmektedir.
AYM kararinda, söz konusu davada is mahkemesince yukarida sayilan kriterlere uygun degerlendirme yapilmadigi belirtilerek yeniden yargilama yapilmasina hükmedildi. Is mahkemesi, AYM kararinda belirtilen kriterler çerçevesinde dosyayi tekrar inceleyerek kararini verecek. Isverenin, isyerine ait telefondaki yazismalari denetlemesinin “hakli ve mesru” dayanagi olup olmadigini arastiracak. Hakli ve mesru dayanak tespit edilemezse ise iade karari verilecek.
ANAYASA MAHKEMESI KARARINI GÖRMEK IÇIN TIKLAYINIZ..